YOHANA 6

Yesu ya yalige kan sipyii kabɔfoŋɔɔ kaguro mu

(Macoo 14:13-21; Marika 6:30-44; Luka 9:10-17)

1 Ayiwa, lee kadugo na Yesu ya kari Galile Gba wu kadugo. Wee gba we ninumɔ mɛgɛ ki ɲɛ na Tibɛrɛyade Gba. 2 Sipyiire ti bi ma daha Yesu fɛni, bani pʼa bi wu ɲaa wu na yama fɛɛ cuuŋɔ na kakanhaŋaa pyi. 3 Ba Yesu ni wu kalaapiire tʼa nɔ wà wɛ, na dugi tiin faaboboŋɔ ka na. 4 Lee bi Yawutuu pu Ɲuwuuro ti wo Kalenɛ li ta lʼa tɛɛŋɛ.

5 A Yesu di ba wu ɲuŋɔ yirige, na sii sipyii niɲɛhɛmɛɛ ɲa pu na ma wu yíri. A wu Filipe pye: «Mii wèe di wa da já yalige ta di zhɔ pii sipyii pii bɛɛri mu wɛ?» 6 Yesu ya yee jo kɔnhɔ wu logo yɛ Filipe ɲɔ na, lee bɛ wɛ, wʼa bi yaa na lemu pye ge, wu bi lee cɛ. 7 A Filipe di wu ɲɔ shɔ na: «Wù funŋɔ bi ɲɛ nago kanna pu bɛɛri di pu ɲɔyɔ piri-para yɛ, ali wèe ɲɛhɛ wari dɛɲɛɛ*Dɛɲɛɛ xhuu shuun: Wee ɲɛ baaripye yeye gbarataanri saraa. xhuu shuun (200) bɛ taga yalige shɔ, kee da ga yafiin bɛ ɲɔ pii na wɛ.» 8 Na pu yaha pee jomɔ pu na, Yesu kalaapire lemu mɛgɛ ki ɲɛ na Andire ge, wʼi ɲɛ Pyɛɛri cuun ge, a wee di jo: 9 «Funana la wa naha, buuri ɲuyɔ kaguro ni fyaa shuun wu wa li mu, ga ɲaha yee di wa da ɲɔ pii sipyiɲɛhɛmɛɛ pii na wɛ?»

10 A Yesu di wu kalaapiire ti pye: «Yi sipyiire ti teŋɛ ɲiŋɛ ki na.» Ɲagara niɲɛhɛrɛ ti bye wee xuu wu ni. A sipyiire tʼi diin diin. Pʼa bi namaa kabɔfoŋɔɔ kaguro (5.000) shi tɔrɔ pee sipyii pu ni. 11 A Yesu di wee buuri we lɔ na baraga taha Kilɛ na, na wu kan pʼa loolo pee sipyii pu na. A wu fyaa pu bɛ pye mu. A pu bɛɛri di li na din. 12 Ba sipyiire tʼa li xɔ wɛ, a Yesu di wu kalaapiire ti pye: «Yi buuri ɲukoroyo yi saya lɔ, kɔnhɔ yi ganha bu gyɛɛgi wɛ.» 13 A pʼi yee buuri ɲukoroyo yi lɔ, na taga sagaŋaa kɛ ni shuun ɲi. Sipyiire tʼa li xɔ buuri ɲuyɔ kaguro wu ni, a wemu di gori ge, wee kaa lʼa jo mɛ.

14 Ba sipyii pʼa Yesu wo kakanhana li ɲa wɛ, na jo: «Can na Kilɛ tudunmɔ wemu kaa lʼa jo na wu na ba ba koŋɔ na ge, wee wʼa sii we.» 15 Ba Yesu ya pa li cɛ na fanha bɛ na pʼa giin di wee co di bye saan wɛ, a wu laha pu tàan, na gari faaboboŋɔ katii na wu yɛ.

Yesu ya ɲaari gba lɔhɔ ɲuŋɔ ni

(Macoo 14:22-33; Marika 6:45-52)

16 Ba caŋa kʼa pa do wɛ, a kalaapiire tʼi digi kari gba wu ɲɔ ki na. 17 Lee di Yesu ta wu sanha shɛ pu yíri wɛ. A pʼi jé kɔrɔgɔ ka ni na se Kapɛrinɔmɔ ni. Lee bi piige ki ta kʼa wɔ xɔ. 18 Na pu yaha lɔhɔ ki ɲuŋɔ ni, a kafɛɛgbɔhɔ ka di ba yìri, na ganha na lɔhɔ ki pyi ki na ɲɛri xuuni. 19 Ba pʼa kiloo kaguro kelee gbaara shishiin paa lɔhɔ ki ɲuŋɔ ni tuun wemu ni wɛ, a pʼi Yesu ɲa wu na ɲaari lɔhɔ ki ɲuŋɔ ni na se kɔrɔgɔ ki mu. A pu jaalaa di yìri xuuni. 20 A Yesu di pu pye: «Nɛ wu wa, yi ganha bu da vya wɛ!» 21 Kalaapiire ti funŋɔ ki bi bye wu jé ni pu ni kɔrɔgɔ ki ni, ga xuu wemu ni pu bi se ge, taapile ni a pʼi nɔ wee xuu wu kogoŋɔ ki na.

Sipyiire tʼa Yesu shaa

22 Ba ɲiga kʼa mugi wɛ, sipyiire ti tʼa bye gba wu kadugo yíri ge, a pee di li sɛɛri, na kɔrɔgɔ nigin yɛ ta wà. A pʼi li cɛ na Yesu ya ta jé ni wu kalaapiire ti ni ke ki kɔrɔgɔ ki ni wɛ, ga na kalaapiire ti tʼa jé ti yɛ na kee kɔrɔgɔ ki ni na kari. 23 Lee bi kɔrɔyɔ ya bɛ ta yʼa yìri Tibɛrɛyade kulo li ni na pa. Xuu wemu ni Kafɔɔ bi baraga taha Kilɛ na, na buuri wu kan pʼa loolo sipyiire ti na ge, a yee di ba yere wee xuu wu tàan. 24 Sipyiire tʼa pa Yesu ta wu ɲɛ wà wɛ, wu kalaapiire ti bɛ di ɲɛ wà-ɛ ge, a pʼi jé yee kɔrɔyɔ yi ni na kari wu tashaga ni Kapɛrinɔmɔ ni.

Yesu ɲɛ yalige, kemu kʼa ɲìi sicuumɔ kaan ge

25 Ba pʼa kari Yesu yìri gba wu kadugo wɛ, a pʼi wu pye: «Wù Karamɔgɔ, dii mu dʼa pye na ba naha wɛ?» 26 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Can can na, nʼa da yi jo yi mu, yee ya kakanhaŋaa kiimu ɲa ge, yee wa nɛ shaa kee wuu na-ɛ dɛ! Ga yalige ke yee ya li na tin keki caŋa ge, kee ka wuu na yee wa nɛ shaa. 27 Ayiwa, yalige kemu ki da já gyɛɛgi ge, yi ganha ba kapyeŋɛɛ pyi kee wuu na wɛ. Ga yalige kemu ki ɲɛ ki ya gyɛɛgi wɛ, na ɲìi sicuumɔ bɛ kaan ge, yʼa kapyeŋɛɛ pyi kee wuu na. Kee yalige ke, Sipya Ja wu da ba kee kan yee mu. Bani wee na To Kilɛ ya wu fanha ki fɛ pu kpɔn.»

28 Wee tuun wu ni a pʼi Yesu yege na: «Lekɛ wèe dʼa yaa na pye lee di bye Kilɛ ɲidaan wɛ?» 29 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Lemu Kilɛ ya zhaa yee mu ge, lee li wa mɛ na wee ya sipya wemu tun yee mu ge, na yi dà wee na.» 30 A pʼi Yesu pye sanha na: «Ga ɲaha shɛshɛɛrɛ kakanhana lekɛ mu di da bye di zhɛɛ wèe na, lee di wèe pye wèe pʼa daa mu na wɛ? Kaa lekɛ mu di da bye di zhɛɛ wèe na wɛ? 31 Li wii, Kilɛ ya maanɛ*Maanɛ ɲɛ yalige ka Kilɛ yɛ pyaa ya kemu kan Izirayɛli nagoo pu mu na pu yaha sipoŋɔ ki ni ge. Ɛkizode 16: 4,15 kan wèe sefɛlɛɛ pu mu pʼa li sipoŋɔ ki ni ma na jo ba lʼa ka Kilɛ wo Kitabu wu ni wɛ na:

‹Wʼa buuri tirige fugba we ni, na kan pu mu pʼa li.›»

32 Ga, a Yesu di pu pye: «Can can na, nʼa da yi jo yi mu, yalige ke kʼa yìri fugba wu ni ge, kee ya pye Kilɛ tudunmɔɔ Musa wo niganga-ɛ dɛ! Nɛ To Kilɛ wu ɲɛ fugba yalijeŋɛ ki kanvɔɔ. 33 Bani Kilɛ ya yalige kemu kaan ge, kee ɲɛ wemu wʼa tigi na yìri fugba we ni ge. Wee shiin wʼa ɲiifɛɛrɛ kaan koŋɔ mu.» 34 Ayiwa, a pʼi Yesu pye: «Karamɔgɔna we, ta kee yalige ki kaan tuun bɛɛri ni wù mu gɛ!» 35 A Yesu di pu pye: «Yalige kemu kʼa ɲìi sicuumɔ pu kaan ge, nɛyɛ pyaa ki ɲɛ kee yalige ke. Sipya wemu bu ba nɛ mu, xuugo da ga weefɔɔ ta sanha bada wɛ. Sipya wemu bu dà nɛ na, waga da ga weefɔɔ ta sanha bada wɛ. 36 Ga nɛ yi jo xɔ yee mu; yee dʼa nɛ ɲa bɛ. Ali lee bɛ na, yee di ya dà nɛ na wɛ. 37 Nɛ To Kilɛ ya piimu bɛɛri kan nɛ mu ge, pee bɛɛri na ba nɛ mu. Sipyaa sipya bu ba nɛ mu, nɛ da ga weefɔɔ kɔri bada wɛ. 38 Nɛ ta yìri fugba we ni na pa nayɛ pyaa ɲidaan tapyege ni wɛ. Ga na tunvɔɔ ɲidaan nɛ pa di ba bye. 39 Wemu wʼa nɛ tun ge, wee ɲidaan wu wa mɛ na, sipyaa sipya wʼa kan nɛ mu ge, na wee wa shishiin ganha da biin wɛ. Nɛ ba pee ɲɛ di yeege xu ni koŋɔ caxhɔgɔ bɛ na. 40 Nɛ To wu ɲidaan wu wa mɛ na, sipyaa sipya wʼa wu Ja wu ɲa na dà wu na ge, wee di ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama ta, bani nɛ na ba pee ɲɛ di yeege xu ni koŋɔ caxhɔgɔ.»

41 Ba Yesu ya jo na yalige ke kʼa yìri fugba we ni ge, na wee wu ɲɛ kere wɛ, pee jomɔ pe ya ta taan Yawutuu pu ni wɛ. A pʼi ganha na ŋmunu-ŋmunɔ puyɛ tàan. 42 A pʼi jo: «Ɛɛn! Ta Yusufu ja Yesu bɛ wu ɲɛ we wɛ? Wèe ya wu to wu cɛ, na wu nu wu bɛ cɛ. Ɲaha na wu yu na fugba we ni wee ya yìri wɛ?» 43 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Yee di ŋmunu-ŋmunɔ do! Yi ŋmunu-ŋmunumɔ pu bɛɛri ɲɔ yaha! 44 Nɛ To we wʼa nɛ tun ge, wa shishiin da já ba nɛ mu ni wee ya wufɔɔ yaha pa nɛ mu wɛ. Wa bɛɛri bu ba nɛ mu, nɛ na ba weefɔɔ ɲɛ na yeege xu ni, koŋɔ caxhɔgɔ. 45 Ayiwa, ta Kilɛ wo tudunmɔ wa ya li ka na:

‹Kilɛ yɛ pyaa na ba pu bɛɛri kalaa wɛ?›[c]

Sipyaa sipya wʼa To Kilɛ Kafila nuri na sɔɔ wu kalaa wu na ge, pee bɛɛri na ba nɛ mu. 46 Ga li wa nago sipya wa wʼa ɲii taha Kilɛ na wɛ. Wemu yɛ wʼa pa na yìri wu yíri ge, wee yɛ wʼa wu ɲa. 47 Can na wa bɛɛri bu dà nɛ na, weefɔɔ na ba ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama ta. 48 Yalige ke kʼa ɲìi sicuumɔ kaan sipyii mu ge, nɛ wu ɲɛ kere. 49 Yalige ka ya fɛnhɛ yìri fugba we ni, na pa gan yee sefɛlɛɛ pu mu pʼa li sipoŋɔ ki ni, ga lee bɛ na, pu bɛɛri ya xu. 50 Ga nimɛ, yalige ke ki ɲɛ naha ki dʼa yìri fugba we ni ge, wa bu kee li, weefɔɔ na ba ɲìi sicuumɔ ta pemu da xhɔ wɛ. 51 Nɛ ɲɛ ɲìi sicuumɔ yalige kemu kʼa yìri fugba we ni ge, wa bu kee li, weefɔɔ na ɲìi sicuumɔ ta pemu da ga xhɔ wɛ. Yalige ke nɛ gaan ge, kee ɲɛ nɛyɛ pyaa ceepuuro te. Nɛ tee kan saraga kɔnhɔ di ba koŋɔ sipyii munahaa ɲuŋɔ wolo.»

52 Pee jomɔ pu wuu na, a nakaagbɔɔrɔ di jé Yawutuu pu tɛ ni. A pʼi jo: «Kangana lekɛ na we ná we di da já wu ceepuuro kan wèe mu wèe pu li wɛ?» 53 A Yesu di pu pye: «Can can na, nʼa da yi jo yi mu, yee bye yee di ya Sipya Ja wu ceepuuro ti li, na wu shishan pu bɛ gba wɛ, yee da ga ɲìi sicuumɔ ta wɛ. 54 Wemu bu nɛ ceepuuro ti li, na nɛ shishan pu bɛ gba, weefɔɔ na ɲìi sicuumɔ ta pemu da ga xhɔ wɛ. Nɛ na ba weefɔɔ ɲɛ na yeege xu ni koŋɔ caxhɔgɔ. 55 Bani nɛ ceepuuro ti ɲɛ yalige nijeŋɛ, nɛ shishan pu bɛ di ɲɛ yagbaga nijeŋɛ 56 Sipya wemu bu nɛ ceepuuro ti li, na nɛ shishan pu bɛ gba, weefɔɔ na bye ni nɛ ni kariɲɛɛgɛ ni, nɛ bɛ di bye ni weefɔɔ ni kariɲɛɛgɛ ni. 57 To Kilɛ wemu wʼa nɛ tun ge, wee wa ɲìi na, wee gbɔɔrɔ ni nɛ bɛ wa ɲiifɛɛrɛ ni. Lee na wa bu nɛ ceepuuro ti li, weefɔɔ bɛ na bye ɲiifɛɛrɛ ni nɛ gbɔɔrɔ ni. 58 Yalige ke kʼa tigi na yìri fugba wu ni ge, kee ki wa ke. Yee sefɛlɛɛ piimu pʼa xu sipoŋɔ ki ni ge, pee ya yalige kemu li wà ge, kee ni ke wa nigin wɛ. Wemu bu ke yalige ke li, weefɔɔ na ɲìi sicuumɔ ta pemu da xhɔ wɛ.» 59 Yesu ya pe jomɔ pe jo na pye kalaa sipyiire ti bɛɛri mu Kapɛrinɔmɔ kulo li ni, na wu yaha Kilɛ-pɛɛŋɛ puga ki ni.

Yesu jomɔ pʼa ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama kaan

60 Ayiwa, ba Yesu ya pee jomɔ pu jo wɛ, a kalaapiire niɲɛhɛrɛ di jo: «Pe jomɔ pe ya waha dɛ! Ma jo sipya na gbara wu lee pye gɛ?» 61 A Yesu di li cɛ wuyɛ ni na pee jomɔ pe pʼa pu pye pu na ŋmunu-ŋmunɔ. A wu pu pye: «Pe jomɔ pe ya digi yee na gɛ? 62 Xuu wemu ni Sipya Ja bye ge, yee ba wu ɲa wu na duri wà, yee di da ba yekɛ jo wɛ? 63 Kilɛ Munaa lʼa ɲìi sicuumɔ kaan sipya mu. Lee bɛ wɛ, sipya yɛ pyaa fanha ɲɛ yafiin bɛ wɛ. Jomɔ pe nɛ yu yee mu ge, pee ɲɛ Kilɛ Munaa ni ɲìi sicuumɔ. 64 Ga pii wa yee ni, pee ya dà li na wɛ.» Yesu ya yee jo bani fo ɲɔkɔɔnrɔ ti na, piimu pu bye pu ya dà wu na-ɛ ge, wʼa bi pee cɛ. Wemu bɛ wʼa bi da ba wu le keŋɛ ni ge, wʼa bi wee bɛ cɛ. 65 A Yesu di la fara wu jomɔ pu na sanha na: «Lee wuu na nɛ yee pye jo wa shishiin da já ba nɛ mu, ni To Kilɛ ya lee wo sefɛɛrɛ kan weefɔɔ mu wɛ.»

66 Na lɔ wee tuun wu na, a wu kalaapiire niɲɛhɛrɛ di guri wu fɛni. Pee ya ta sɔɔ na taha nige wu fɛni wɛ. 67 A Yesu di wu kalaapiire kɛ ni shuun wu yege na: «Yee do, yee bɛ funŋɔ ki wa yʼi guri na fɛni gɛ?» 68 A Simɔ Pyɛɛri di wu ɲɔ shɔ na: «Karamɔgɔ, jɔgɔ yíri wèe di wa da zhɛ sanha wɛ? Ɲìi sicuumɔ nixhɔbaama jomɔ pe, muyɛ nigin mu pu wa. 69 Wèe ya dà mu na. Wèe ya li cɛ bɛ nimɛ jo Fɛfɛɛrɛ Ja we wʼa foro Kilɛ ni ge, jo mu wu ɲɛ wii.» 70 A Yesu di pu ɲɔ shɔ na: «Ta nɛ bɛ wʼa yee sipyii kɛ ni shuun wu bɛɛri ɲaha bulo wɛ? Lee bɛ na shɛn nigin di ɲɛ yee ni wee na ɲɛ Shitaanni sipya.» 71 Zhudasi kaa Yesu bi byi, wee wemu wu ɲɛ Isikariyɔti shɛɛn Simɔ ja wu ge. Wee wu bi da ba Yesu le keŋɛ ni, wee di ɲɛ bɛ Yesu kalaapiire kɛ ni shuun wu wa nigin wa.

<- YOHANA 5 YOHANA 7 ->