1 Ñuu Cesarea iyó noo ra cha nañí Cornelio. Ta cuví ra capitán cuenda noo ciento sɨndaro. Ta ityi sɨndaro cuan, Italia nañí. 2 Ta ra Cornelio cuan yuhví ra chi Nyoo ta vaha sacahnú ra chi ra, maa ra ta ñáyɨvɨ chi ra ñandɨhɨ. Ta sɨɨn ri cuaha vavaha xuhun chahá ra chi ñu ndahvi ñu Israel. Ta tyicuan ri chicán tahvi ra chi Nyoo. 3 Ta cuví noo quɨvɨ cuan cuhva cha caa uñi cha cha iñi, nyehe̱ ra noo visión. Ta yucuan cuvi̱ nu cachi xaan nyehe̱ ra vatyi noo ángel cha tachi̱ Nyoo quɨhvɨ̱ nu nyaá ra, ta catyí ra chi ra:
―¡Yoho Cornelio! ―catyi ángel cuan chi ra.
4 Tyicuan ta nanyehe̱ ra Cornelio chi ángel cuan. Ta yuhvi xaan ra cuvi. Ta quichaha̱ ndaca tuhun ra ta catyí ra:
―¿Ñáá cha cuví ihya, Tata? ―catyí ra chi ángel cuan.
Tyicuan ta ángel cuan quichaha catyi ra chi ra:
―Nyoo chiñi̱ ra ndɨɨ cuii maa cha chicón chi ra. Ta tahán iñi ra vatyi tyinyeé xaun chi ñu ndahvi. 5 Ta vityin cuñí chi cha tachun tyiño nya ñuu Jope na cuquehen chi noo ra cha nañí Simón Pedro. 6 Ta maa ra cuan cuacatyi ra chuun ñáá cha tahán chi sacuvun. Ta iyó ra vehe noo ra cha nañí tucu Simón, cuví ra noo ra satyahyú ñɨɨ. Ta iyó vehe ra yuhu tyañuhu ―catyí ángel cuan chi ra Cornelio, ta cuahan ángel cuan.
7 Ta cha yaha̱ cuahan ángel cuan, ra Cornelio cana̱ ra chi uvi tahan musu ra, ta chi noo sɨndaro cha chinó xaan iñi chi Nyoo. Ta cuví tucu ra noo ra sahá cuenda chi ra Cornelio ñandɨhɨ. 8 Ndɨɨ cuii tuhun caha̱n ángel cuan chihin ra Cornelio ta nacatyi̱ ra chi nduñi tahan ra cuan. Ta tachi̱ ra chi ra ñuu Jope.
9 Tuvi̱ inga quɨvɨ ta cuahan coyo ra cuan. Ta cuhva cha cuachaa coyo ra yuhu ñuu Jope cuan, ra Pedro ndaa̱ ra xiñi vehe vatyi cuacacan tahvi ra chi Nyoo, ta cha cuñí hora cuví cuhva cuan. 10 Ta chaa̱ noo soco chi ra ta chisocó vavaha ra. Soco cha nɨri ca cha sanduvahá ñu cha cachi ra, quichaha̱ nyehe ra noo visión. 11 Ta nyehe̱ ra vatyi nɨcuitacoho andɨvɨ. Ta nyehe ra cua noo̱ noo sahma cahnu vavaha ityi andɨvɨ. Ta tari quɨvɨ nuhñi noo noo tutun sahma cuan ta cuahan noo ityi nu ñuhu. 12 Ta chichi sahma cuan ñohó tandɨhɨ maa nuu quɨtɨ cha cumi tahan chaha. Ta tandɨhɨ nuu coo, ta tandɨhɨ nuu saa. 13 Tyicuan ta chiñi̱ ra noo ndusu cha catyí chi ra:
―Pedro, ndɨ̱cuita ta ca̱hñi quɨtɨ ihya, ta ca̱chun ―catyí ndusu cuan chi ra.
14 Soco ra Pedro nacaha̱n ra ta catyí ra:
―Ma cachi, Sutu Mañi yuhu. Yuhu ña tuhvé chachi quɨtɨ cha catyí ley tyi yɨca cha cachi ndi ―catyí ra Pedro.
15 Tyicuan ta quichaha catyi tucu ndusu cuan chi ra inga chaha:
―Ma catyun vatyi yɨca cha cachun noo cha cha yaha̱ sanduvii̱ yuhu ―catyí ndusu cuan chi ra Pedro.
16 Uñi tahan chaha sañaha̱ Nyoo visión ihya chi ra. Tyicuan ta sahma cahnu cuan nandaa̱ cuanuhu tucu ityi andɨvɨ. 17 Cha nɨri ca cha chicá xiñi ra Pedro ñáá cha cuñí chi catyi visión cuan, chaa̱ coyo musu cha tachi̱ ra Cornelio. Ta candaca tuhun ra nya nyaá vehe ra Simón. 18 Ta cha chaa coyo ra ityi yuvehe candaca̱ tuhun ra tatu yucuan iyó noo ra cha nañí Simón Pedro. 19 Ta ra Pedro suri cha chicá xiñi ra ñáá cha cuñí chi catyi visión cha nyehe̱ ra. Tyicuan ta Tatyi Ii quichaha̱ catyi chi ra:
―Nye̱he Pedro, uñi tahan ra nanducú chuun. 20 Ndɨ̱cuita ta cu̱hun chihin ra, ta ma quɨhɨ uvi iñun vatyi mai tachi̱ chi ra ihya ―catyí Tatyi Ii chi ra.
21 Tyicuan ta ra Pedro noo̱ ra nu canyicu ra cha tachi̱ ra Cornelio, ta catyí ra chi ra:
―Yuhu cuví ra nanducú ndo. ¿Ñáá tyiño vachi ndo?
22 Tyicuan ta canacaha̱n musu ra Cornelio ta catyí ra:
―Ra Cornelio, ra cuví capitán chi ndi ican tachi̱ chi ndi. Noo ra vaha xaan ñáyɨvɨ cuví. Ta vaha xaan quichahá ra nu cahán Nyoo. Ta tandɨhɨ maa ra Israel ityi Judea ihya cacuñí ra chi ra chaha cha cuenda cha vaha ñáyɨvɨ cuví ra. Ta noo ángel Nyoo catyi̱ chi ra vatyi na cana ra chuun, vatyi cuhun vehe ra vatyi tacuhva cuɨñɨ ra tuhun cha cuacahun ―cacatyí musu ra Cornelio chi ra Pedro.
23 Tyicuan ta chaha̱ ra Pedro quɨhvɨ coyo ra chichi vehe. Ta candoo̱ ra chihin ra cha cuaa cuan. Ta cha inga quɨvɨ cuan ta cuahan ra Pedro chihin ra. Ta cuahan suhva ra hermano cha iyó Jope cuan ñandɨhɨ.
24 Cha inga quɨvɨ chaa̱ coyo ra nya Cesarea nu nyatú ra Cornelio chi ra chihin ñáyɨvɨ chi ra, ta chihin tandɨhɨ ra tahan ra. 25 Cuhva cha chaa̱ ra Pedro vehe ra, ra Cornelio quita̱ ra ta cahan ra chihin ra. Ta chicuiñi̱ chɨtɨ ra nuu ra ta quichaha sacahnu ra chi ra. 26 Soco ra Pedro nacoñehe̱ ra chi ra, ta catyí ra chi ra:
―Ndɨ̱cuita vatyi noo rayɨɨ ri cuví yuhu tari yoho, ta ñima Nyoo cuví ―catyí ra chi ra.
27 Ta cha nɨri ca cha cahán ra chihin ra, quɨhvɨ̱ ra ta nanyehe ra cuaha ñáyɨvɨ candu ɨɨn ri. 28 Tyicuan ta catyí ra Pedro chi ñu:
―Nyoho chitó ndo vatyi ley nyuhu cha cuví ndi ñu Israel, ña chahá chi cha cu ɨɨn ri ndi chihin ñáyɨvɨ inga ñuu. Ta nɨ ri chichi vehe ñu ta ma cuvi quɨhvɨ ndi. Soco Nyoo sañaha̱ ra chii, ta catyí ra: “Yoho, ma catyun chi ni noo ñáyɨvɨ tyi ña vaha ñu”, catyí Nyoo chii. 29 Yucuan chaha quɨvɨ cha cana̱ ndo chii, numi ri vachi. Ta vityin cuñí cote ñáá cuenda cana̱ ndo chii ―catyí ra Pedro chi ra Cornelio.
30 Tyicuan ta nacaha̱n ra Cornelio, ta catyí ra:
―Cha iyó cumi quɨvɨ vityin, suri maa cuhva ihya cha nyaí vehi ta ña chachi̱ ta chicán tahvi chi Nyoo cha cha iñi. Ta tuvi̱ noo ra nui. Ñihnó ra noo sahma xiño vavaha. 31 Ta catyí ra chii: “Yoho Cornelio, Nyoo chiñí ra cha chicán tahvun. Ta nɨcohón iñi ra cha sacuvún vatyi tyinyeún chi ñu ndahvi. 32 Ta̱chi tyiño nya ñuu Jope na quichi ra Simón Pedro. Nyaá ra vehe inga tucu ra cha nañí Simón, noo ra cha satyahyu ñɨɨ. Ta vehe ra nyaá yatyin ri yuhu tyañuhu. Ta na quichi ra Simón Pedro ta cahan ra chuhun”, catyí ángel cuan chii. 33 Tyicuan ta numi ri tachi̱ tyiño vatyi cuquehen chuun. Ta vaha vatyi vachun. Ta vityin tandɨhɨ yo nyicú yo nuu Nyoo. Ta cuñí ndi cuɨñɨ ndi tandɨhɨ cuii maa cha tachi̱ Sutu Mañi yo chuun vatyi nacatyun chi ndi.
Nu cahán ra Pedro tuhun ra Cristo vehe ra Cornelio
34 Tyicuan ta quichaha cahan ra Pedro ta catyí ra:
―Vityin cutuñi iñi vatyi Nyoo cuñí ra chi tandɨhɨ ñáyɨvɨ. Cuví ri yo ñu Israel, o cuví ri yo ñu inga ñuu. 35 Soco naquehen ra chi yo tatu quichaha yo chi ra, ta sacuví yo cha vaha. 36 Caha̱n ra chihin nyuhu ñu vachi tata ra Israel, ta sacoto̱ ra vatyi nduvaha coo yo chihin ra cha cuenda ra Jesucristo. Maa ra nyacá ñaha tandɨhɨ maa yo. 37 Nyoho chitó vaha ndo tandɨhɨ cha cuvi̱ ñuu Israel ñui, yoso caa quichaha̱ chi nu cuví Galilea cha yaha̱ cha caha̱n noo ra Juan nuu ñáyɨvɨ, ta sacondutya̱ ra chi ñu. 38 Chitó ndo yoso caa chaha̱ Nyoo tunyee iñi Tatyi Ii ra chi ra Jesús, ra Nazaret. Ta chica̱ noo ra sacuvi̱ ra cha vaha, sanduvaha̱ ra chi tandɨhɨ ñu cha nyehé tɨndoho sahá ra ña vaha. Tyehe caa sacuví ra Jesús vatyi Nyoo nyaá ra chihin ra. 39 Nyuhu cuví ndi cha ndaa tandɨhɨ cha sacuvi̱ ra Jesús nɨcahnu Judea ta ñuu Jerusalén. Yaha̱ cuan ta chahñi̱ ñu chi ra nu cruzi. 40 Soco sanandoto̱ Nyoo chi ra nu cu uñi quɨvɨ. Ta tuvi̱ ra nuu ndi. 41 Ña tuvi̱ ra nuu tandɨhɨ ñáyɨvɨ. Soco tuvi̱ ra nuu nyuhu vatyi nacachi̱ ra chi ndi nyata ityi chata ca vatyi cuvi ndi cha ndaa cuenda ra. Nyuhu chachi̱ ndi ta chihi̱ ndi chihin ra cha yaha̱ cha nandoto̱ ra. 42 Ta tachi̱ ra chi ndi vatyi cahan ndi tuhun ra chihin ñáyɨvɨ. Ta cuví ndi cha ndaa vatyi Nyoo cuatyaa̱ ra chi ra Jesús tyi cuvi ra juez chi ñu cha nyitó ta ñu cha chihi̱. 43 Ta tyicuan caa tucu nyata ityi chata ca, cacaha̱n tandɨhɨ ra profeta Nyoo tuhun ra Jesús. Ta cacatyí ra vatyi tandɨhɨ ñu cha chinó iñi chi ra Jesús, cusandachi Nyoo cuatyi ñu cha cuenda maa ra.
Nu naquehén ñu Tatyi Ii ta ñima ñu Israel cuví ñu
44 Ni cahán ca ra Pedro ta noo̱ xica ri Tatyi Ii sɨquɨ tandɨhɨ ñu tyasohó tuhun cahán ra. 45 Ta ra Israel cha cayɨhɨ́ cuenda ra Jesús cha chaa̱ coyo chihin ra Pedro iyo xaan cuñí ra vatyi chaha̱ tucu Nyoo Tatyi Ii ra chi ñu cha ñima ñu Israel cuví. 46 Chitó ra tyi tyicuan caa cuví vatyi chiñí ra cahán ñu inga sahan, ta sacahnú ñu chi Nyoo. 47 Tyicuan ta quichaha̱ catyí ra Pedro chi ra cha chaa̱ coyo chihin ra:
―Ma cuvi casɨ yo nu condutya ñáyɨvɨ ihya. Vatyi cha naquehe̱n tucu maa ñu Tatyi Ii tari maa yo ―catyí ra chi ra.
48 Tyicuan ta tachi̱ ra Pedro chi ñu nɨ ñihí Tatyi Ii na condutya ñu chihin sɨvɨ ra Jesucristo. Tyicuan ta chacu̱ ndahvi ñu nuu ra Pedro vatyi cuñí ñu cha ndoo ra suhva quɨvɨ chihin ñu.
