Luke 7

Iesu Aitam Tau Nau‑havia Ya Tau Paisewa Vo‑vi‑aiaiei

(Mateu 8:5-13; Ioni 4:43-54)

1 Ka Iesu tauna ya viwavenena tomotau wayahia nau‑yehai, e omo meagai Kapenaum wayahina. 2 Ka meagai‑nana nihenina aitam me Rom yai tau nau‑havia ai yau 100 ai tau eta‑naonao mamaei. Ka tau eta‑naonaona tauna ya tau paisewa aitam apa‑vidovidohei ananina, kate tau paisewana vi‑kwanaha ananina, ka tuta eha ani‑hoina na‑iakwa nꞌ‑aniga. 3 Ka tau eta‑naonao‑nana Iesu yana omana vaneana nononi, ka ya nuanua Iesu na‑omo, e ya tau paisewa na‑vo‑vi‑aiaiei, vidoha. Wayahina, tauna me Iudea yai ononotoi anani tupwai viamei aituhu memeanina ina‑ne Iesu wayahina, e taui imataedei deina. Ka taui tauna ya nuanuana iawaehei. 4 E ononotoi anani‑naia iomo Iesu wayahina, e ihidahida bagibagina, ivona, “Kauvea, yama nuanua ananina mamaei. Tau eta‑naonao tanoi vivane ama niam aitam, ka tauna onoto ahiahina, wayahina nau‑wawanim ena‑ivaitei. Tauna ya tau paisewa aitam vi‑kwanaha, ka yama nuanua kana‑ne, e evo‑vi‑aiaiei. 5 Onotona vivane me Rom aitam, kate tauna tunina, iuna tauna itoka me Iudea dewa‑vidovidoheka. Kadu tauna ana heta avaha yana kina awaehei yaka manua tapanono aitam ana yona wayahina.”

6 Wayahina, Iesu awaehei nui ineine tau eta‑naonao ya manua wayahina. Ka eha ani‑hoina manuana ivaniahe, ka tau eta‑naonao‑nana tauna yaiana tupwai vi‑tunei iomo Iesu wayahina. Ka yaiana Iesu ivaniahei etawana, e ivona, “Ama niam ivona deina, ‘Bada, taum am wava ananina, ka yauke au wava kikituna. Wayahina, eha nau‑wawanim avitavitam, e bana mamanaina eomo wayahiua. Kadu eha nau‑wawanim yau manua ena‑nu, iuna am wava ananina. 7 Ka kadue eha nau‑wawanim anꞌ‑omo wayahima, e etawana aviamem matama, iuna wamke am wava ananina. Aituhu memeanina wayahima, akanai yam vonata ana pata yau tau paisewa ya vidoha wayahina. 8 Iuna avaha itoka tomotau aka awaeha a venavenau anua‑hau‑yehai. Yauke au tau veimea anani imamaei, ka taui iveimeyeu, avi‑ateteyei. Ka kadu yauke vivane tau veimea aitam, e yau tau nau‑havia aveimeyei, ivi‑ateteyeu. Aitam aveimeyei, avona, “Ena‑nei!” e tauna neine. Ka kadu aitam aveimeyei, avona, “Enꞌ‑omoi!” e tauna omomo. Ka kadu yau tau paisewa‑kavokavovo aveimeyei, avona, “Edewei!” e tauna dedewei deina. Avaha anamanem vivane am awaeha mamaei akanai.’ ”

9 Ka Iesu, avaha vonana nononi, nuana vi‑tupatupa ananina. Wayahina magigino, e yoko ivi‑muniei vonei, ivona, “Vona ahiahina, nonova a itoava ataina wayahina, eha aitam koiaka ya vitumahana ananina deina ata‑vaniahe. Eha aitam me Isiraeli ya vitumahana deinake!”

10 Ka vonana iakwa, e tau mataeda‑naia imavi‑havine tau eta‑naonao‑nana ya manua wayahina, ka tau paisewana ivaniahei avaha vidoha.

Iesu Aitam Wadae Natui Vo‑vi‑aiaiei

11 Ka tuta eha ani‑hoina iakwa, e Iesu omo aitam meagai ana wava Naini wayahina. Ka a tau vi‑muni‑waiwai kadu yoko ananina nui iomomo. 12 Ka iomo meagai a tutu‑gana wayahina, ka eha ani‑hoina ina‑nu, ka tau aniga a tau avana idudueyei meagai‑nana ini‑tawanei, e ineine itavuni meagai‑nana upuna. Ka tau anigana tanoi wadaena natuna aitamoata‑hoina. Ka yoko ananina wadaena nui ineine etawana, e itavuni. 13 Ka tutana Iesu wadaena dueyei, tauna ate‑nuanuaiei ananina. Wayahina, tauna vavinena vonei, ivona, “Eha nau‑wawanimi uvi‑mohai.”

14 E tauna omo tau anigana ana iuma wayahina, vo‑dadani, ka tau avanai imimini, ipotapota. Ka Iesu tau matena vonei, ivona, “Tupunaim, aveimeyem emini!” 15 Ka onotona mini, e vi‑putu ipuipupu. Wayahina, Iesu onotona taini omanei ayona wayahia.[a]

16 Ka papani‑nana nihenina tomotau habuhabui imatamatauta, kadue Yaubada iawa‑davedavei, ivona, “Tau apa‑taputapu ananina aitam avaha omoi baina!” Kadu ivonavona, “Yaubada avaha omoi, ka ya nuanua itoka ya tomotau na‑ivaiteka.”[b] 17 Ka Iesu vaneana tanoi ine papani Iudea habuhabuna nihenina, ka kadu ine meagai habuhabui papani Iudea nepena wayahia.

Ioni Tau Bapitaiso

(Mateu 11:1-19)

18 Ka munia, Ioni Tau Bapitaiso a tau vi‑muni‑waiwai iomo Ioni wayahina, e dewaia habuhabui vanena imataedei, e tauna nononi. Iakwa, tauna ainua wayahia honei. 19 E tauna ainuai vi‑tunei ine Iesu wayahina, iuna Ioni ya nuanua ivi‑tanaiei, “Bada, vona tunuhina medeina? Taum vivane onotona nonova Ioni vonavona wayahina vivane apaina na‑omo wayahiaia, na‑ito‑yavuhiai, o kadi nau‑wawaniai mani onoto apotepotei?”[c]

20 Ka ainuaia iomo Iesu wayahina, e ivona, “Bada, Ioni Tau Bapitaiso vi‑tuneai, aomo avi‑tanaiem, ‘Vona tunuhina medeina? Taum vivane onotona, e nonova taui ivona wayahina apaina na‑omo wayahiaia, e na‑ito‑yavuhiai, o kadi nau‑wawaniai mani onoto apotepotei?’ ”

21 Ka auyewana wayahina, ka kadu babau‑nana nihenina Iesu tau kwanakwanaha habuhabui ai kwanaha kadue ai muya ito‑yavuhi ividoha. Ka nua gawagawamina tupwai tomotau ivitavitai, kadue Iesu tomotaui vo‑vi‑aiaiei ividoha. Ka kadu tau mata‑goyo habuhabui matai vo‑vi‑aiaia idunedune. 22 Ka dewa‑bagibagi‑naia iakwa, e Iesu Ioni a tau mataeda ainuai yai vi‑tanai nau‑patei, ivona,

“Itomi avaha dewaia habuhabui ududueyei matamia, kadu avaha unonononi tanihamia. Wayahina, ami inua umavina, e Ioni umataedei deinake, vivane ataina tau mata‑goyo matai avaha ividoha idunedune, ka kadu tau penapena aei ividoha ini‑awana, ka kadu tau lepero avaha avo‑vi‑aiaiei ividoha, ka kadu taui tanihai am‑potapotana avaha ividoha inonononi, ka kadu tau aniga imini‑havine, ka kadu Vaneana Ahiahina Yaubada wayahina tau payapayaya anaunau‑wahei, ka avaha inononi.[d] 23 Wayahina, avonemi, aituhu aviyaivia eha wayahiu iva‑hamwahamwana, kate ivitumahaneu ahiahina, akanai taui ai nau‑iaiava mamaei.”

24 Ka avaha Ioni a tau mataeda imavina, Iesu vi‑putu yokoia haeyei Ioni wayahina, ivona,

“Nonova itomi uomomo anata wayahina, e Ioni ya nau‑wahe unononi. Ka tutana udedewei deina, avi onoto unuanua tenoke uvaniahei? Kaiwadi unuanua tauna aitam onoto wetau ihanuana yahina nihenina nau‑yueyue uvaniahe deina? Eha. 25 O avi onoto unuanua uvaniahei? Kaiwadi unuanua aitam tau kaikaiwabo ana kwama ahihi‑vainena uvaniahe anata wayahina? Eha. Iuna tau kaikaiwabo eha ita‑mamae anata nihenina, kate taui na guguai ahiahina imamaei yai manua ananina nihenina, a? 26 Uvoneu. Avi onoto unuanua uvaniahei tenoke? Kaiwadi unuanua tau apa‑taputapu aitam uvaniahei, a? Ika! Ka ataina avonemi, Ioni mani tau apa‑taputapu vane‑tawanei.[e] 27 Iuna Iginuma nihenina aitam apa‑taputapu Ioni Tau Bapitaiso wayahina mamaei, ivona,

‘Yaubada tauna Natu‑hoina vonei, ivona,

“Onoto taina vivane yau tau mataeda.

Ka naona tauna avi‑tunei ine tepama,

e tauna ya paisewa wayahina

wamke yam etawana na‑hadani,

ka yam paisewa na‑vo‑vi‑meani wayahim.” ’[f]

28 Vona ahiahina, Ioni tau maꞌ tanopi habuhabui vane‑tawanei. Ika, tauna taui yai tupua nonova wayahina a itoava taui yai tupua ataina wayahina vane‑tawanei. Kate unononiu! Vona ahiahina, aituhu aviyaivia Yaubada ya pai veimea ivaniahei, kadu aituhu ina‑nu nihenina, ka aituhu imamaei, akanai tomotaui Ioni Tau Bapitaiso ivane‑tawanei. Aituhu taui ai wava kikitui, dewana eha aitam aviani. Taui Ioni ivane‑tawanei.”

29 Nonova yokoia, kadu takesiV a tau vitue Ioni ya nau‑wahena inononi, kadu iawaehei nau‑wahena tunutunuhina. Wayahina, taui habuhabui Ioni iviamei tauna vi‑bapitaisoei, ka ai bapitaiso wayahina dewa tunuhina idedewei deina. Wayahina, tutana taui Iesu ya vonaia inononi, Yaubada iawa‑davedavei, iuna avaha ianamanei Yaubada ya etawana vivane etawana tunutunuhina.[g] 30 Kate Parisi habuhabui, kadu Mosese ya veimea a tau viwavenena habuhabui Ioni ya nau‑wahena ivihahaiei, ka taui kadu Yaubada ya nuanua ahiahina wayahi ivihahaiei aitamoata deina.[h]

31 Ka Iesu ya nuanua Parisi yai dewa yokoia na‑mataedai. Wayahina ivona,

“Medeina ana‑vona tomotaui tuta ataina imamaei wayahi? Taui yai dewa medeina? Kaiwadi, aviani wayahina abou‑viwavei una‑nua‑haui? 32 Taui yai dewa yaheyahe imanuena maketi wayahina yai dewa deina. Yaheyahe‑naia ai yau ainua, ka aitam yau yaiai wayahia ivivi‑hone, ivonavona,

‘Yaiai, itoai inava asi‑nai,

kate eha uta‑tavona.

Eha yami nuanua.

Wayahina, inava abou‑ohoi,

ka avi‑putu avi‑mohai, kate eha uta‑tou.

Eha yami nuanua.’

33 Vona ahiahina, Ioni Tau Bapitaiso omo wayahimia, ka tuta tuta yana dewa aniani ahiahina vihahaiei, kate dewa‑didiguna dedewei, kadue eha aitam tuta Ioni wainaV ta‑nim. Ka tomotau tupwai inau‑vonuvonu wayahina, ivona, ‘Udueyei! Onoto taina yana dewa kwavakwavana! Nua gawagawamina veimeyei akanai!’ 34 Ka munia, yauke, Tauna Vi‑tomotau, aomo wayahimia, ka yau dewa tunina. Yauke aniani amam kadu wainaV animnim. Ka tomotau tupwai inau‑vonuvonu wayahiu, ivona, ‘Udueyei! Onoto taina yana dewa goyona! Tuta tuta aniani‑mei amam, kadu tuta tuta waina‑mei nimnim. Ka yaiana udueyei! Taui vivane tau goyogoyona takesiV a tau vitue, kadue taui itoai avihahaiei deina!’[i] 35 Ka avonemi, aka pata nua‑uya tunutunuhina kanꞌ‑anamanei taina deina. Tau nua‑uya yai nua‑uya iviwaveneka taui yai dewa tunutunuhina wayahina.”

Aitam Parisi Ana Wava Simoni

36 Aitam tuta Parisi aitam, ana wava Simoni, Iesu honei, e nui inꞌ‑am. Ka Iesu awaehei, omo, ka Parisi‑nana ya manua inui ka daudauva amam.[j] 37 Ka meagai‑nana nihenina aitam vavine tau kenekenene mamaei. Ka vavinena avaha anamanei Iesu Parisi‑nana ya manua nihenina amam. Wayahina, vavinena bunama manina ahiahina na gamna omanei,[k] 38 ka manua‑nana inui, ka omo Iesu munina, ka aena nepena mini ka vi‑putu toutou ka mata‑inuna Iesu aena si‑vi‑niginigia. Ka apanana mamanaina wayahina aena nau‑wohi, kadu vi‑putu Iesu aena maoi, ka bunama iwaiwahi Iesu aena wayahina.

39 Ka Parisi‑nana (Simoni), ana heta nihenina nuanua, “Ia! Onoto taina eha aitam tau apa‑taputapu ahiahina. Aituhu tauna tau apa‑taputapu ahiahina, akanai tauna nꞌ‑anamane vavine taina vo‑dadani vivane tau goyogoyona. Ka aituhu tauna anamane deina, vavine taina yana dewa ta‑vihahaie kadu ta‑vito‑pote akanai.”

40 Ka Iesu Simoni wayahina ivona, “Simoni, yau nuanua aitam vona tana‑minikuna avonem.” Ka Simoni ivona, “Kauvea, ahiahina. Evoneu.”

41 Wayahina Iesu ivona,

“Aitam tau kaikaiwabo mamaei, ka nonova onoto ainua ai aga iboui tau kaikaiwabona wayahina. Aitam onoto anꞌ aga 500 kina ka a niam anꞌ aga 50 kina. 42 Ka munia ainuai eha ai pata bada‑nana inau‑pate. Wayahina, bada‑nana ainuai ai aga nua‑tavuni.

Akanai yau vi‑tanai wayahima taina. Ainuai wayahia, koiaka ya dune‑nuanuai yana bada wayahina ananina?”

43 Ka Simoni Iesu ya vonana vona‑nau‑patei, ivona, “Kaiwadi, onotona anꞌ aga ananina nua‑tavuni. Tauna yana bada na‑nau‑kaiweyei ananina.”

Ka Iesu ivona, “Ika, vona ahiahina.” 44 Wayahina, Iesu magigino vavinena wayahina, kate Simoni wayahina vonavona,

“Simoni, nau‑wawanim vavine taina yana dewa edueyei ahiahina. Naona yam manua anu‑mei, ka eha daudau pai toa eta‑veneu. Ka vavine taina mata‑inuna aeu nosia ka apanana wayahina nau‑wohi. 45 Kadu wamke pai nau‑kaiwa ana mao eha eta‑veneu. Ka vavine taina yau omana naona wayahina a itoava ataina wayahina aeu maomaoi. 46 Eha kadu bunamea ununu eta‑buyou. Ka vavinena taina akanai ya bunamea aeu ito‑iwahi. 47 Wayahina, avonem, tauna yana dewa goyona habuhabui avaha anua‑tavuni, wayahina tauna dune‑nuanuaieu ananina. Kate aituhu aviyaivia yai goyona aitonuata anua‑tavuni, taui yai dune‑nuanuai wayahiua vivane kikituna.”

48 Ka Iesu vavinena vonei, ivona, “Avaha yam goyona anua‑tavuni.”

49 Ka ononotoi taui nui iamam Iesu ya vonana inononi, ka taui matataui ivona, “Onoto taina koiaka? Tauna vonavona vivane tauna ana pata dewa goyona na‑nua‑tavuni! Kaiwadi, tauna koiaka?”

50 Kate Iesu vavinena wayahina ivona, “Avaha yam ito‑yavuha evaniahei, iuna yam vitumahana mamaei. Wayahina, yam nua gomagomanina nui ena‑ne‑kai.”[l]

<- Luke 6 Luke 8 ->