MARKUS Tanepoa Pile Uia Ne Markus Igereti
1Zon Baptais Pile Uia Mangata Irangaki (Mat 3:1-12; Luk 3:1-9, 15-17; Zon 1:19-28)1 Pile Uia ngae nge Iesus Kristus Nanaranga Natu rangaka. 2 Be ‘Propet’ Aisaia-la igere bokana be labu nangaia ipura. ‘Propet’ Aisaia bokai igere:
“Nanaranga bokainatuka Natu irangaki, ‘Ngau masa pile eleluaki negu teke mnepi be arom ngamua. Ngai ka zalakam ngauasari be ngamua be gotagai kana.’ (Mal 3:1) 3 “Malonga teke masaua kaba-lo bokai ikilaulau, ‘Tanepoa zalaka kamamoataungakini. Zala adoadodi kamaemaki be odio ngalale.’ ” (Ais 40:3)4 Be ono pile ngaedi dakalingo kana nge tamoata teke ara Zon Baptais ipura be masaua kaba-lo isoaki be tamoata be aine ruku ono tamalinga ane irukurukudi be mangata bokai iraradi, “Ilo-ming kamabuiri be muzigoala neming kamasegeaki, be ruku ono tamalinga ane rukua-ming dapura. Bokai masa Nanaranga muzigoala neming ngarokakile-kaming.”
5 Bokaibe tamoata be aine moarunga Zudea kaba-lo be anua biabia Ierusalem-lo nge dilako Zon-lo be muzigoala nedi mangata dirangaki, be ruku ono tamalinga ane Zodan zagura-lo irukudi.
6 Zon kusi inangananga nge ngado aradi ‘kamel’ pulekedi ane ka emakadi dipura. Soa-nao nge angapi ngado aradi ‘bulumakau’ kusidi ane emaka ipura nge inanganangai. Kangkang kana nge oazikezike be kutum-patu damakadi. 7 Kodeka tamoata be aine mangata bokai iradi, “Murigu masa tamoata teke kaiboang ne ngau kaiboang negu diuasadi nge ngamai kana. Ngau erumaruma-tina! Bokaibe tagona-tina uboadu mboadukuria be ae-sukuma ne oarigedi mrube.*Luk 3:16 8 Ngau dang-ba oti ka ruku ono tamalinga ane uruku-kaming. Ata ngai masa Oli Spirit kulubobi oti be ngaruku-kaming.”
Iesus Rukuia Ipura Be Satang Itoi (Mat 3:13-17; 4:1-11; Luk 3:21-22; 4:1-13)9 Bong ngaradia-lo nge Iesus Nasaret anua, ege Galili kaba-lo be itui be Zodan zagura-lo ipura be Zon itaguraki be ruku ono tamalinga ane irukui. 10 Bong Iesus rukuia ipura be dang-lo be ipusika-rake nge lang ite itakaka, be Oli Spirit nge bune bokana be ono ibalabala be ite. 11 Kodeka malonga teke lang-lo bokai ibala, “Kaiko ngau Natugu! Ngau urereretakiko-tina, be ilogu iuiatakiko-tina.”
12 Makara nge oaikiki-tina Oli Spirit itaguraki be Iesus inepi be lulu kaba-lo ilako. 13 Be amaridi kulemoadi-oati moarunga makara lulu kaba-lo isoaki. Makara isoaki nge Satang ipura be Iesus itoitoi. Iesus nge ngado kabukabu-ba zaiza disoaki be ‘enzel’ dipura be didumai.
Iesus Malipi Ne Matamata Galili Kaba-lo Imarangaki (Mat 4:12-17; Luk 4:14-15)14 Bong Zon ambe uaura-lo dinangai nge Iesus ege-ege Galili kaba-lo ilako be Nanaranga Pile Uia ne mangata irangaki. 15 Iesus bokai ipile, “Bong kararapung ambe dipura! Bong ono Nanaranga ngatanepoa kana nge ambe isaringa! Ilo-ming kamabuiri be muzigoala neming kamasegeaki,*Puki-sege take-sege. be Nanaranga Pile Uia ne lama kamaunani.”
Iesus Tagataga Ne Matamatanatuka Ikiladi (Mat 4:18-22; Luk 5:1-11)16 Iesus dang biabia boakuboaku ara Galili zagenao ialalale nge ika dokidoki rua Saimon tari Endru diaru raka kandiaru tekena-lo ika didokidokiru be ite-diaru. 17 Be bokai ira-diaru, “Kamamairu be kamatagaiauru, be masa tamoata dokiadi mitiking-kamingru.”
18 Makara nge oaikiki-tina raka kandiaru diperekiru be Iesus ditagaiaru.
19 Iesus kaba mukuna-la ilako nge Zebidi natu ara Zems taritoka Zon diaru kati-o disoakiru be ite-diaru. Diaru nge raka kandiaru dimoatautaungakiru be disoakiru. 20 Be bong Iesus ite-diaru nge ikila-diaru. Ikila-diaru nge oaikiki-tina tama-diaru Zebidi be tamoata dimalipilipidiato nge diperekidi be Iesus ditagaiaru.
Iesus Mariaba goalaka Itaoni (Luk 4:31-37)21 Iesus tagataga ne zaiza dialale be Kaperneam anua-lo dipura. Be bong ono manauanga ‘Sabat’ ipura nge Iesus pera ono serereinga nedia-lo isili be ambe isulesuledi.
22 Tamoata be aine Iesus sulenga dilongo nge dipitilaki-tina be dikabaki. Maka ma ngai tago tamoata Moses Mata ne disulesuletaki bokana isuledi. Sulenga nge dikaiboang-tina be malamakadi otioti.
23 Makara pera ono serereinga-lo disoaki noko tamoata teke mariaba goalaka ilona-lo isoaki nge bokai ingangaraki, 24 “Iesus Nasaret tamoata! Ba gobasaki-kama kana? Gogamang-kama kana ka kupura ki? Ngau ukauatakiko! Kaiko Nanaranga ne, be Kusim Rata!”
25 Be Iesus itaguraki be mariaba goalaka ngae kaikai-la bokai irai, “Aoam gonoti, be tamoata ngarana-lo be gopusika!”
26 Makara nge mariaba goalaka nge tamoata ngae kaikai-la irurukaki be kaikai-la ingangaraki be tamoata ngaena-lo ka ipusika be iratu. 27 Tamoata be aine makara disoaki kaba bokai dita nge dipitilaki-tina be nedia-la dietegi, “Nge rakana kata? Sule ngaedi nge oauoau pura kaoa ki? Sulenga kalo malamakadi otioti! Maka ma mariaba goalakadi ka itaotaodi be dilongolongori!” 28 Bokaibe Iesus rangaka nge oaikiki-tina ege-ege Galili kaba-lo dilako.
Iesus Tamoata Be Aine Kokoko-tina Iadorakidi (Mat 8:14-17; Luk 4:38-41)29 Pera ono serereinga-lo be dipusika nge dilako-soasoa Saimon be Endru pera kandiarua-lo. Be Zems be Zon nge dialale-budu. 30 Saimon roa tina nge more kusi-ragogo idoki be bokai zirapu-lo ieno. Bokaibe bong Iesus makara ipura nge dirangakia-soasoa. 31 Bokaibe Iesus ilako aine ngaena-lo be luma-nao idoki be idokiteteki. Makara nge more ileuani be imarang be kangkang iemakadi.
32 Rairaituka amari ambe itaoio nge moremore be tamoata mariaba goalakadi ilodia-lo disoaki nge Iesus-lo dieluakidi. 33 Tamoata be aine anua ngarana-lonalona nge moarunga-doi pera aro dikabuni. 34 Makara be more bakarairai-bakarairai tamoata odio be ilodia-lo dieno nge iadoraki. Be mariaba goalakadi ilodia-lo nge itaodi, ata mariaba goalakadi nge tago sesu ilikitakidi be ba sesu dipile. Maka ma mariaba goalakadi dikaua Iesus nge naita kata.
Iesus Galili Kaba-lo Isule (Luk 4:42-44)35 Izama nge oabuna-tina isi tago izama uia be Iesus imarang be pera ono isoaki ipereki be ilako kaba rubedia-ba tamoata tagongana-lo be irabo. 36 Ata Saimon ruanga zaiza dialale be Iesus dilelei. 37 Be bong dite nge bokai dirai, “Moarunga-tina dileleleiko.”
38 Ata Iesus ikatu be bokai ipile, “Kaba takadia-lo talako. Anua saringa dieno-lo talako be msuledi. Nge bokai kana ka upura.”
39 Bokaibe ege-ege Galili kaba-lo ilakolako be pera nedi ono serereinga-lo be isulesuledi be mariaba goalakadi itaotaodi.
Iesus Tamoata Teke Iadoraki (Mat 8:1-4; Luk 5:12-16)40 Tamoata teke kikiri dokia ipura be Iesus aro tuku-nao irokazokuria be bokai iakoroi, “Kusumoala nge bolo oguo gorokaki be mgoaza.” 41 Iesus tamoata ngae ite nge ilo itagaia-tina bokana luma inanaraki be ono idauraki be bokai ipile, “Ngau usumoala! Gogoaza!” 42 Makara nge oaikiki-tina-la kikiri dileuani be iuia.
43 Kodeka Iesus itaguraki be tamoata ngae oaikiki-tina inepi be ialale. Ngalale kana nge pile kakai ane bokai irai, 44 “Kana ngae nge moakina-tina teke kurangakani. Ata golako-soasoa be tamoata Nanaranga ditabatabai teke ngalilitiko. Ililitiko-doi nge tabataba ono sangala rokaka Moses irangaki nge Nanaranga goemakani be ono moarunga dakaua kaiko ambe moimoi be kugoaza.”
45 Ata tamoata ngae ialale be kana ngae ipurani nge mangata irangarangaki be ialalale, be ono Iesus rangaka ege-ege ilakuaki. Bokaibe Iesus tago iboadu anua tekena-lo mangata ngasili. Eluku-ba kaba rubediaba-lo isukoaki. Ata tago-ma. Tamoata be aine ege-ege be dipurapurani.
Markus 2 ->
1 Pile Uia ngae nge Iesus Kristus Nanaranga Natu rangaka. 2 Be ‘Propet’ Aisaia-la igere bokana be labu nangaia ipura. ‘Propet’ Aisaia bokai igere:
4 Be ono pile ngaedi dakalingo kana nge tamoata teke ara Zon Baptais ipura be masaua kaba-lo isoaki be tamoata be aine ruku ono tamalinga ane irukurukudi be mangata bokai iraradi, “Ilo-ming kamabuiri be muzigoala neming kamasegeaki, be ruku ono tamalinga ane rukua-ming dapura. Bokai masa Nanaranga muzigoala neming ngarokakile-kaming.”
5 Bokaibe tamoata be aine moarunga Zudea kaba-lo be anua biabia Ierusalem-lo nge dilako Zon-lo be muzigoala nedi mangata dirangaki, be ruku ono tamalinga ane Zodan zagura-lo irukudi.
6 Zon kusi inangananga nge ngado aradi ‘kamel’ pulekedi ane ka emakadi dipura. Soa-nao nge angapi ngado aradi ‘bulumakau’ kusidi ane emaka ipura nge inanganangai. Kangkang kana nge oazikezike be kutum-patu damakadi. 7 Kodeka tamoata be aine mangata bokai iradi, “Murigu masa tamoata teke kaiboang ne ngau kaiboang negu diuasadi nge ngamai kana. Ngau erumaruma-tina! Bokaibe tagona-tina uboadu mboadukuria be ae-sukuma ne oarigedi mrube.*Luk 3:16 8 Ngau dang-ba oti ka ruku ono tamalinga ane uruku-kaming. Ata ngai masa Oli Spirit kulubobi oti be ngaruku-kaming.”
9 Bong ngaradia-lo nge Iesus Nasaret anua, ege Galili kaba-lo be itui be Zodan zagura-lo ipura be Zon itaguraki be ruku ono tamalinga ane irukui. 10 Bong Iesus rukuia ipura be dang-lo be ipusika-rake nge lang ite itakaka, be Oli Spirit nge bune bokana be ono ibalabala be ite. 11 Kodeka malonga teke lang-lo bokai ibala, “Kaiko ngau Natugu! Ngau urereretakiko-tina, be ilogu iuiatakiko-tina.”
12 Makara nge oaikiki-tina Oli Spirit itaguraki be Iesus inepi be lulu kaba-lo ilako. 13 Be amaridi kulemoadi-oati moarunga makara lulu kaba-lo isoaki. Makara isoaki nge Satang ipura be Iesus itoitoi. Iesus nge ngado kabukabu-ba zaiza disoaki be ‘enzel’ dipura be didumai.
14 Bong Zon ambe uaura-lo dinangai nge Iesus ege-ege Galili kaba-lo ilako be Nanaranga Pile Uia ne mangata irangaki. 15 Iesus bokai ipile, “Bong kararapung ambe dipura! Bong ono Nanaranga ngatanepoa kana nge ambe isaringa! Ilo-ming kamabuiri be muzigoala neming kamasegeaki,*Puki-sege take-sege. be Nanaranga Pile Uia ne lama kamaunani.”
16 Iesus dang biabia boakuboaku ara Galili zagenao ialalale nge ika dokidoki rua Saimon tari Endru diaru raka kandiaru tekena-lo ika didokidokiru be ite-diaru. 17 Be bokai ira-diaru, “Kamamairu be kamatagaiauru, be masa tamoata dokiadi mitiking-kamingru.”
18 Makara nge oaikiki-tina raka kandiaru diperekiru be Iesus ditagaiaru.
19 Iesus kaba mukuna-la ilako nge Zebidi natu ara Zems taritoka Zon diaru kati-o disoakiru be ite-diaru. Diaru nge raka kandiaru dimoatautaungakiru be disoakiru. 20 Be bong Iesus ite-diaru nge ikila-diaru. Ikila-diaru nge oaikiki-tina tama-diaru Zebidi be tamoata dimalipilipidiato nge diperekidi be Iesus ditagaiaru.
21 Iesus tagataga ne zaiza dialale be Kaperneam anua-lo dipura. Be bong ono manauanga ‘Sabat’ ipura nge Iesus pera ono serereinga nedia-lo isili be ambe isulesuledi.
22 Tamoata be aine Iesus sulenga dilongo nge dipitilaki-tina be dikabaki. Maka ma ngai tago tamoata Moses Mata ne disulesuletaki bokana isuledi. Sulenga nge dikaiboang-tina be malamakadi otioti.
23 Makara pera ono serereinga-lo disoaki noko tamoata teke mariaba goalaka ilona-lo isoaki nge bokai ingangaraki, 24 “Iesus Nasaret tamoata! Ba gobasaki-kama kana? Gogamang-kama kana ka kupura ki? Ngau ukauatakiko! Kaiko Nanaranga ne, be Kusim Rata!”
25 Be Iesus itaguraki be mariaba goalaka ngae kaikai-la bokai irai, “Aoam gonoti, be tamoata ngarana-lo be gopusika!”
26 Makara nge mariaba goalaka nge tamoata ngae kaikai-la irurukaki be kaikai-la ingangaraki be tamoata ngaena-lo ka ipusika be iratu. 27 Tamoata be aine makara disoaki kaba bokai dita nge dipitilaki-tina be nedia-la dietegi, “Nge rakana kata? Sule ngaedi nge oauoau pura kaoa ki? Sulenga kalo malamakadi otioti! Maka ma mariaba goalakadi ka itaotaodi be dilongolongori!” 28 Bokaibe Iesus rangaka nge oaikiki-tina ege-ege Galili kaba-lo dilako.
29 Pera ono serereinga-lo be dipusika nge dilako-soasoa Saimon be Endru pera kandiarua-lo. Be Zems be Zon nge dialale-budu. 30 Saimon roa tina nge more kusi-ragogo idoki be bokai zirapu-lo ieno. Bokaibe bong Iesus makara ipura nge dirangakia-soasoa. 31 Bokaibe Iesus ilako aine ngaena-lo be luma-nao idoki be idokiteteki. Makara nge more ileuani be imarang be kangkang iemakadi.
32 Rairaituka amari ambe itaoio nge moremore be tamoata mariaba goalakadi ilodia-lo disoaki nge Iesus-lo dieluakidi. 33 Tamoata be aine anua ngarana-lonalona nge moarunga-doi pera aro dikabuni. 34 Makara be more bakarairai-bakarairai tamoata odio be ilodia-lo dieno nge iadoraki. Be mariaba goalakadi ilodia-lo nge itaodi, ata mariaba goalakadi nge tago sesu ilikitakidi be ba sesu dipile. Maka ma mariaba goalakadi dikaua Iesus nge naita kata.
35 Izama nge oabuna-tina isi tago izama uia be Iesus imarang be pera ono isoaki ipereki be ilako kaba rubedia-ba tamoata tagongana-lo be irabo. 36 Ata Saimon ruanga zaiza dialale be Iesus dilelei. 37 Be bong dite nge bokai dirai, “Moarunga-tina dileleleiko.”
38 Ata Iesus ikatu be bokai ipile, “Kaba takadia-lo talako. Anua saringa dieno-lo talako be msuledi. Nge bokai kana ka upura.”
39 Bokaibe ege-ege Galili kaba-lo ilakolako be pera nedi ono serereinga-lo be isulesuledi be mariaba goalakadi itaotaodi.
40 Tamoata teke kikiri dokia ipura be Iesus aro tuku-nao irokazokuria be bokai iakoroi, “Kusumoala nge bolo oguo gorokaki be mgoaza.” 41 Iesus tamoata ngae ite nge ilo itagaia-tina bokana luma inanaraki be ono idauraki be bokai ipile, “Ngau usumoala! Gogoaza!” 42 Makara nge oaikiki-tina-la kikiri dileuani be iuia.
43 Kodeka Iesus itaguraki be tamoata ngae oaikiki-tina inepi be ialale. Ngalale kana nge pile kakai ane bokai irai, 44 “Kana ngae nge moakina-tina teke kurangakani. Ata golako-soasoa be tamoata Nanaranga ditabatabai teke ngalilitiko. Ililitiko-doi nge tabataba ono sangala rokaka Moses irangaki nge Nanaranga goemakani be ono moarunga dakaua kaiko ambe moimoi be kugoaza.”
45 Ata tamoata ngae ialale be kana ngae ipurani nge mangata irangarangaki be ialalale, be ono Iesus rangaka ege-ege ilakuaki. Bokaibe Iesus tago iboadu anua tekena-lo mangata ngasili. Eluku-ba kaba rubediaba-lo isukoaki. Ata tago-ma. Tamoata be aine ege-ege be dipurapurani.
Markus 2 ->