1 [a][b]Iesus uan suren gumazir 12plan diazɨma, me a bagha izezɨ, a duar kuraba batoghamin gavgavim ko gumazamiziba itir arɨmariaba akɨramin gavgavim sara me ganɨngi. 2 Egha me amaga ghaze, ia God Bizibagh Ativamin Dughiamɨn akam akun, egh gumazamizibar arɨmariaba akɨrmɨghtɨ me ua deragham. 3 [c]Egha a kamaghɨn me mɨgei, “Ia mangɨsɨva bizitam inian markɨ, mɨtariba, dagheba, dagɨaba, ko siotɨn ia gɨn daghuamin tam inian markɨ. 4 [d][e]Ia kamaghɨn damigh, dɨpenir ia aven zuir manam, ia dɨpenir kamra ikɨ, mangɨ dughiar ia nguibar kam ataghɨraghamim. 5 [f][g]Eghtɨ gumazamiziba ia gifueghan koghtɨ, dughiar ia men nguibam ataghɨraghamim, ia uan dagaribar mɨneziba apɨsigh, eghtɨ me fogh suam, arazir me amizir kam, a derazir puvatɨ.”[h] 6 [i][j]Ezɨ Iesusɨn suren gumaziba nguibabar ghuava, Akar Aghuim akura egha arɨmariar gumazamizibagh amima me ghuamazi.
7-8 [k][l]Ezɨ Herot, gavmanɨn dapanim, a bizir Iesus amiba baraghizɨma da ghuavɨra iti. A fo, marazi ghaze, Jon aremegha ua dɨkafi, ezɨ marazi ghaze, Elaija oto, ezɨ marazi ghaze, Godɨn akam inigha izir gumazir mam fomɨra ikegha aremegha ua dɨkafi. Kamaghɨn amizɨma, Herot bar nɨghnɨzir avɨribagh ami. 9 [m][n]Egha Herot kamaghɨn mɨgei, “Kɨ Jonɨn fɨrim atu. Ezɨ tina bizir kabagh amima me dar gun mɨgei?” Egha a Iesusɨn ganasa.
10 Ezɨ Iesusɨn aposelba uamategha izegha, bizir me amizibar gun a mɨgei. Ezɨ a me inigha me uarira nguibar mam an ziam Betsaidan ghue. 11 Ezɨ gumazir bɨzir avɨrim a gɨfoghava an gɨn zui. Ezɨ Iesus me gifuegha, God Bizibagh Ativamin Dughiamɨn gun me mɨgɨava, gumazamizibar arɨmariaba akɨri. 12 [o][p]Bar guaratɨzimɨn Iesusɨn 12plan aposelba a bagha izegha kamaghɨn a mɨgei, “E gumazamiziba puvatɨzir danganimɨn iti. Nɨ gumazamiziba amadaghtɨ, me danganir kamɨn itir nguibaba ko nguibar roghɨra itibar mangɨva, uari bagh dagheba ko dakuamin danganiba buri.”
13 Ezɨ Iesus men akam ikaragha ghaze, “Ia uari daghetaba me danɨng.”
18 [q][r]Dughiar mamɨn Iesus uabɨra Afeziam ko mɨgeima, an suren gumaziba a ko itima, a men azara, “Gumazamiziba tina na garɨsi?”
19 [s][t]Ezɨ me kamaghɨn an akam ikaragha ghaze, “Marazi ghaze, nɨ Jon, Gumazamiziba Ruer Gumazim, ezɨ marazi ghaze, nɨ Elaija, ezɨ marazi ghaze, Godɨn akam inigha izir gumazir fomɨra itir mam aremegha ua dɨkafi.”
20 [u][v]Ezɨ Iesus men azara, “Ezɨ ia? Ia uari ghaze kɨ tina?”
ua dɨkavigham
21 Iesus mɨgɨrɨgɨar gavgavim uan suren gumazibagh anɨga ghaze, ia nan gun tavɨn mɨkɨman markɨ. 22 [w][x]Egha a kamaghɨn mɨgei, “Gumazamizibar Otarim bar mɨzazir ekiaba ko osɨmtɨziba iniam. Eghtɨ Judabar gumazir aruaba koma ofa gamir gumazir ekiaba, ko Judan Arazibagh fozir gumaziba, me an aghuaghɨva a mɨsueghtɨ an aremegham. Egh dughiar mɨkezimɨn a ua dɨkavigham.”
23 [y][z]Egha a bar moghɨra me mɨgɨa ghaze, “Gumazitam o amizitam nan gɨn izɨsɨ, a ifongezir biziba gɨn amadagh uan ter ighuvim zurara a gisaghpugh nan gɨn izɨ. 24 [aa][bb]Gumazamizir manam uan ikɨrɨmɨrim suiraghsɨ nɨghnɨghtɨ, an ikɨrɨmɨrim gɨvagham. Eghtɨ gumazamizir manam na bagh uan ikɨrɨmɨrim ateghɨva, uan ikɨrɨmɨrim iniam. 25 [cc][dd]Gumazim o amizim nguazimɨn itir biziba bar da inigh, a gɨn oveghtɨ, bizir kaba manmaghɨn an akuragham? Bar puvatɨ. 26 [ee][ff]Tina nan ziam ko nan Akar Aghuimɨn gun mɨkɨman aghumsɨghtɨ, gɨn Gumazamizibar Otarim uan afeziamɨn boroghɨn ikeghɨva Godɨn damazimɨn zuezir enselba ko Godɨn angazangarim sara izighirɨva, uaghan men aghumsɨgham. 27 Kɨ guizbangɨra ia mɨgei, ia kagh tuivighav itir darasi, ian tarazi oveghan kogham. Ia ikɨvɨra ikɨ gantɨma, God Bizibagh Ativamin Dughiam otogham.”
28 [gg]Iesus bizir kabav kemezɨ, 8plan dughiaba gɨvazɨma, a gɨn Pita, ko Jon, ko Jems inigha me God ko mɨkɨmasa mɨghsɨar ekiar mamɨn ghuavanabo. 29 Egha a God ko mɨgeima, an guamɨn ganganim ragha igharagha oto. Ezɨ an korotiaba bar ghurghurigha onɨmarimɨn mɨn taghtasi. 30 Gumazir pumuning, Moses ko Elaija, 31 [hh][ii]aning Afeziar Ekiamɨn angazangarimɨn aven ikia, egha Iesus ko uariv gei. Me Iesus nguazir kam ataghɨragham koma bizir a Jerusalemɨn damuamin bizibav gei. 32 [jj][kk]Pita uan namakamning ko pariam men azima me akui, me osegha Iesusɨn angazangarir gavgavimɨn ganigha uaghan gumazir pumuningɨn gari, aning a ko tughav iti.[ll] 33 Ezɨ gumazimning an ataghɨrazima Pita kamaghɨn Iesus mɨgei, “Tisa, bar deragha e kagh iti! E purirpenir pumuning ko mɨkezimɨn ingaram. Nɨ bagh tam, Moses bagh tam, egh Elaija bagh tam.” (Pita akar kam mɨgɨa, egha uabɨ mɨgɨrɨgɨar a mɨkemezir kam gɨfozir puvatɨ.)
34 A mɨgɨavɨra itima, ghuariar mam otogha me avara, ezɨ me ghuariamɨn aven ghua bar atiatingi. 35 [mm][nn]Ezɨ tiarir mam ghuariamɨn tongɨn otogha kamaghɨn mɨgɨa ghaze, “Kar nan Otarim, kɨ a ginaba. Ia anarɨram oragh!” 36 Tiarir kam mɨkemegha gɨvazɨma, me Iesusɨn garima a uabɨra iti. Ezɨ Iesusɨn suren gumaziba bizir me ganizimɨn gun gumazitam mɨkemezir puvatɨ.
37 Egha me amɨmzaraghan mɨghsɨam ategha izaghirima, gumazamizir avɨrim iza tuavimɨn a bato. 38 Ezɨ gumazir mam men torimɨn ikia dei, “Tisa, kɨ nɨ gakaghori, nan otarir bar vamɨra iti, kamaghɨn amizɨ nɨ an ganigh. 39 Duar kuram an aven ikia a gamima a zuamɨra ara dei. Egha anekurima a nguazim gɨra puv nɨsi. Ezɨma pupuviba an akamɨn otifi. Duar kurar kam dughiar mabar an ikia bar pazava a gamuava, anetaghɨrazir puvatɨ. 40 Kɨ a batoghasa nɨn suren gumazibagh aghori. Ezɨ me a damuan ibura.”
41 Ezɨ Iesus kamaghɨn me ikaragha ghaze, “Oio, kɨ bar amɨra, ia dughiar kamɨn itir gumazamiziba, ia nɨghnɨzir gavgaviba puvatɨ, ian araziba ko nɨghnɨziba bar derazir puvatɨ. Dughiabar manmaghɨn, kɨ ia ko ikɨ egh ian osɨmtɨziba ateram? Nɨ uan otarim inigh kagh izɨ.” 42 Ezɨ otarim izavɨra itima, duar kuram an ekunizɨma a nguazim girɨgha uam aguava egha puv nɨsi. Ezɨ Iesus duar kuram batoghezɨma, a borim ataghizɨ a dera. Ezɨ Iesus a inigha uam an afeziam ganɨngi. 43 Ezɨ gumazamiziba bar Godɨn gavgavimɨn ganigha dɨgavir kuram gami.
46 [ss][tt]Ezɨ Iesusɨn suren gumaziba uarira uari adoghodogha ghaze, tina men dapanimɨn ikiam. 47 Me mɨgeima, Iesus men nɨghnɨzibagh fogha borim inizɨ, borim an mɨn tughav iti. 48 [uu][vv]Egha a kamaghɨn me mɨgei, “Gumazitam o amizitam na gɨnɨghnɨgh egh borir dozir kamagh garitam inigh an akuragham, kamaghɨn a na inigha nan akurvasi. Egha tina nan akurvasi, a nan Afeziar na amadazimɨn akurvasi. Kamaghɨn amizɨ, tina ian tongɨn ziam puvatɨ, a ziar ekiam iniam.”
49 [ww][xx]Ezɨ Jon Iesus mɨgei, “Tisa, e garima gumazir mam nɨn ziamɨn duar kuraba batosi. E fo, a en mav puvatɨ, ezɨ e an anogoroke.”
50 [yy][zz]Ezɨ Iesus kamaghɨn mɨgei, “Tina ian apanim gamir puvatɨ, a ian anav. Eghtɨ, ia an anogoroghan markɨ.”
57 Iesus uan suren gumaziba ko tuavimɨn zuima, gumazir mam Iesus mɨgei, “Nɨ danganir manamɨn mangam, kɨ uaghan nɨ ko mangam.”
58 Ezɨ Iesus a mɨgɨa ghaze, “Afiar atiaba nguazir toribar itima, kuaraziba mɨkonibar iti, ezɨ Gumazamizibar Otarim dakuamin danganiba puvatɨ.”
59 Egha Iesus gumazir igharazim mɨgei, “Nan gɨn izɨ.”
60 Ezɨ Iesus kamaghɨn a mɨgei, “Markɨ. Gumazir ovengeziba uari uan gumazir kuaba afɨ. Nɨ mangɨva God Bizibagh Ativamin Dughiamɨn akam akunam.”
61 [][]Ezɨ gumazir mam ua Iesus mɨgɨa ghaze, “Ekiam, kɨ nɨn gɨn mangam. Nɨ faragh nan amamangatɨghtɨ, kɨ mangɨ uan adarazir ganika.”
62 Ezɨ Iesus a ikaragha ghaze, “Tav itazim kuazagh egh raghɨrɨgh gɨn ganam, a God Bizibagh Ativamin Dughiamɨn aven ingaran kogham.”
<- Luk 8Luk 10 ->- a Mt 10:1, Mk 3:13-15
- b Matyu 10:1; Mak 3:13-15
- c Luk 10:4-11
- d Mt 10:11, Mk 6:10
- e Matyu 10:11; Mak 6:10
- f Mt 10:14, Mk 6:11, Ap 13:51
- g Matyu 10:14; Mak 6:11; Aposel 13:51
- h Judabar arazim kara, nɨ me baraghan koghtɨma, me nɨn sagh, uan dagarir asuaba mɨneziba apɨzighɨva nɨ ategh igharagh mangam. Ezɨ en arazim kamakɨn, kɨ nɨ mɨkɨmtɨ nɨ na baraghan koghtɨ, kɨ apem apɨrigh uan tuavim gighuvagh, suam, kɨ nɨn sagham.
- i Mk 6:12
- j Mak 6:12
- k Mt 16:14, Mk 8:28, Lu 9:19
- l Matyu 16:14; Mak 8:28; Luk 9:19
- m Lu 23:8
- n Luk 23:8
- o Mt 14:15, Mk 6:35-36, Jo 6:5
- p Matyu 14:15; Mak 6:35-36; Jon 6:5
- q Mt 16:13, Mk 8:27
- r Matyu 16:13; Mak 8:27
- s Mt 14:1-2, Mk 6:14-15, Lu 9:7-8
- t Matyu 14:1-2; Mak 6:14-15; Luk 9:7-8
- u Mt 16:15-16, Mk 8:29, Jo 6:68-69
- v Matyu 16:15-16; Mak 8:29; Jon 6:68-69
- w Mt 16:21, 17:22, Mk 8:31, 9:31, Lu 9:44, 18:32-33
- x Matyu 16:21; 17:22; Mak 8:31; 9:31; Luk 9:44; 18:32-33
- y Mt 10:38, 16:24, Mk 8:34, Lu 14:27
- z Matyu 10:38; 16:24; Mak 8:34; Luk 14:27
- aa Mt 10:39, Lu 17:33, Jo 12:25
- bb Matyu 10:39; Luk 17:33; Jon 12:25
- cc Mt 16:26, Mk 8:36
- dd Matyu 16:26; Mak 8:36
- ee Mt 10:33, Mk 8:38, Lu 12:9, 2 Ti 2:12
- ff Matyu 10:33; Mak 8:38; Luk 12:9; 2 Timoti 2:12
- gg 2 Pita 1:17-18
- hh Mt 17:3, 17:9, Mk 9:4, 9:9, Lu 9:22, 13:33
- ii Matyu 17:3; 17:9; Mak 9:4; 9:9; Luk 9:22; 13:33
- jj Mt 17:2-3, Mk 9:2-4, Jo 1:14, 2 Pi 1:16-18
- kk Matyu 17:2-3; Mak 9:2-4; Jon 1:14; 2 Pita 1:16-18
- ll Bizir otozir kam ti dɨmagarimɨn oto.
- mm Ais 42:1, Mt 3:17, 12:18, 17:5, Mk 1:11, 9:7, Lu 3:22
- nn Aisaia 42:1; Matyu 3:17; 12:18; 17:5; Mak 1:11; 9:7; Luk 3:22
- oo Mt 16:21, 17:22, Mk 8:31, 9:31, Lu 9:22, 18:32-33
- pp Matyu 16:21; 17:22; Mak 8:31; 9:31; Luk 9:22; 18:32-33
- qq Mk 9:32, Lu 2:50, 18:34
- rr Mak 9:32; Luk 2:50; 18:34
- ss Lu 22:24
- tt Luk 22:24
- uu Mt 10:40, 23:11-12, Mk 9:37, Lu 10:16, Jo 12:44, 13:20
- vv Matyu 10:40; 23:11-12; Mak 9:37; Luk 10:16; Jon 12:44; 13:20
- ww Nam 11:28, Mk 9:38
- xx Dɨboboniba 11:28; Mak 9:38
- yy Mt 12:30, Lu 11:23
- zz Matyu 12:30; Luk 11:23
- Mk 10:32, 16:19
- Mak 10:32; 16:19
- Jo 4:9
- Jon 4:9
- Samarian gumazamiziba, me Gerasen Mɨghsɨamɨn uari akuva God bagha ofa gamua Godɨn ziam fe. Ezɨ Judaba Jerusalemɨn nguibamɨn ghuava ofa gamua Godɨn ziam fe. Nɨ Jon 4:20ɨn gan. Samarian gumazamiziba ghaze, Judaba deravɨra Ekiamɨn ziam fer arazimɨn gɨn zuir puvatɨ. Kamaghɨn, me dughiar kam Iesusɨn akurvaghan aghua.
- 2 Kin 1:9-16
- 2 Atriviba 1:9-16
- 1 Kin 19:20
- 1 Atriviba 19:20