1 Si ɑjɔ ɑkɑ̃u bɛ mɑ́, Jesu í fitɑ hɑi kpɑsɛ̃ í koo í bubɑ itĩi tenku. 2 Nɔ zɑmɑɑ nlɑ nlɑ ɡɔ í tɔtɔɔ siɛ. Ŋɔi í lɔ ɑkɔi inyi ɡɔ í bubɑ ku bɑ ku kɔ ŋɑ si cio. Nɔ zɑmɑɑu fei wɑ leekĩ itĩ tenkuu bɛ.
3 Nɔ í sɔ̃ ŋɑ mii nkpɔ do mɔndɑ. Í ni, mɔkɔ ɡɔ í fitɑ wɑ fɑ̃ dimi. 4 Si bɛi wɑ fɑ̃ dimiu, ŋɔi ɡɔɡɔ ŋɑ ɑ̀ cuku si kpɑ̃ɑ nɔ yɛi ŋɑ ɑ̀ nɑɑ ɑ̀ jɔɔ. 5 Nɔ ɡɔɡɔ ŋɑ mɔ ɑ̀ cuku si ilɛ iyi í nɛ kutɑ, tenɡi bii sɑ̃ɑ kù kpɔ. Nɔ í fitɑ bɛ ɡbɑkɑ̃ si nɑ iyi í jɔ̀ sɑ̃ɑ kù lɑ bɛ. 6 Ammɑ iyi inunu wɑ ce, ŋɔi í joo nɔ í ɡbɛ, domi icɑ̃ɛ kù mi lɛlɛ. 7 Gɔɡɔ ŋɑ mɔ ɑ̀ cuku si inɔ ɑɡũ ŋɑ. Ŋɔi ɑɡũ ŋɑu ɑ̀ dede siɛ ɑ̀ biiɛ ɑ̀ kpɑɑ. 8 Nɔ ɡɔɡɔ ŋɑ mɔ ɑ̀ cuku si ilɛ jiidɑ nɔ ɑ̀ bí. Gɔɡɔ ŋɑ ɑ̀ nɛ iju cĩɔ, ɡɔɡɔ ŋɑ mɔ kitɑ, ɡɔɡɔ ŋɑ mɔ kuntɑɑ. 9 Iyi Jesu í kpɑ mɔndɑu í tɑ̃ ŋɔi í ni, inɛ iyi í nɛ itĩ iyi ɑ́ ɡbɔò ide, ku ɡbɔ.
Nɑ mii í jɔ̀ Jesu í yɑ mɑɑ kpɑ mɔndɑ
(Cɔ Mɑɑku 4:10-12; Luku 8:9-10)
10 Ŋɔi mɔcɔɛ ŋɑ ɑ̀ nɑɑ ɑ̀ beeɛ ɑ̀ ni, nɑ mii í ce ì yɑ mɑɑ sɔ̃ inɛ ŋɑ ide do mɔndɑ. 11 Nɔ í sɔ̃ ŋɑ í ni, iŋɛi Ilɑɑɔ̃ í jɔ̀ ì mɑ̀ ɑsiii bommɑɛ ŋɑ. Ammɑ kù jɔ̀ inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ ɡbe ŋɑu ɑ mɑ̀ɑ. 12 Inɛ iyi í nɛ, nŋui ɑ̀ yɑ kɔ̃ɔɑ si, nɔ kunɛu ku lɑ. Ammɑ inɛ iyi kù nɛ, bɑɑ keeke iyi í nɛu ɑ̀ yɑ ɡbɑɑi mɑ́. 13 Inɛ ŋɑu, ɑ̀ yɑ mɑɑ cɔ ilu ɑmmɑ ɑ kù wɑɑ yɛ, nɔ ɑ̀ wɑɑ sɔ̃ ŋɑ ide ɑmmɑ ɑ kù wɑɑ ɡbɔ yɑɑseɛ. Nɑ ŋɔi i jɔ̀ ǹ yɑ n mɑɑ n sɔ̃ ŋɑ ide do mɔndɑ. 14 Mii iyi í bɑ ŋɑu bɛ Ezɑi í tɑko í ce wɑliiɛ í ni,
Aɑ yɑ desi ide itĩ ɑmmɑ ì kɑɑ ɡbɔ yɑɑseɛ ŋɑ,
Nɔ ɑɑ mɑɑ cɔ ilu ɑmmɑ ì kɑɑ yɛ nɡɔɡɔ ŋɑ.
15 Idɔ nŋɑ í bɑɑ í le.
À dĩ itĩ nŋɑ ku bɑ ɑ mɑɑ̀ ɡbɔ ide ɡɔ,
Nɔ ɑ̀ bii iju nŋɑ ku bɑ ɑ mɑɑ̀ yɛ nɡɔɡɔ,
Nɔ idɔ nŋɑ mɔ ku mɑɑ̀ mɑ̀ nɡɔɡɔ.
Bii kù jɛ bɛɛbɛ ɑɑ nɑɑ ɑ sindɑ wɑ bi Ilɑɑɔ̃ nɔ ku jɔ̀ ɑ bɑ iri.
16 Ammɑ Jesu í sɔ̃ mɔcɔɛ ŋɑu í ni, iŋɛ ilu inɔ didɔ̃ ŋɑi, si nɑ iyi í jɔ̀ iju nŋɛ wɑ yɛ ilu, nɔ itĩ nŋɛ wɑ ɡbɔ ide mɑ́. 17 Ntɔ ntɔ ǹ wɑ n sɔ̃ ŋɛi, wɑlii do inɛ nkpɔ iyi wɑ jirimɑ idei Ilɑɑɔ̃, ɑ̀ bi ɑŋɑ ɑ̀ yɛ mii iyi ì wɑɑ yɛu ihɛ̃ ŋɑ, ɑmmɑ ɑ kù yɔɔ. Nɔ ɑ̀ bi ɑŋɑ ɑ ɡbɔ mii iyi ì wɑɑ ɡbɔu ihɛ̃ ŋɑ, ɑ kù nɔ ɑ kù ɡbɔɔ.
Yɑɑsei mɔndɑi woo ɡbɛ̃u
(Cɔ Mɑɑku 4:13-20; Luku 8:11-15)
18 Jesu í sɔ̃ ŋɑ mɑ́ í ni, i de itĩ i ɡbɔ yɑɑsei mɔndɑi woo ɡbɛ̃u ŋɑ. 19 Inɛ iyi wɑ ɡbɔ idei bommɑi Ilɑɑɔ̃ nɔ kù ɡbɔ yɑɑseɛ, í yɛi bɛi kpɑ̃ɑ bii dimiu í cuku. Seetɑm inɛ lɑɑlɔui, i yɑ nɑɑ ku nyɑ ide iyi ɑ̀ ɡbɛ̃ si idɔɛ. 20 Inɛ mɔ iyi í yɛ bɛi ilɛ kutɑ bii dimiu í cukuu, bii wɑ ɡbɔ ideu ɡbɑkɑ̃ í yɑ ɡbɑɑi do inɔ didɔ̃. 21 Ammɑ ci yɑ jɔ̀ ideu ku ce icɑ̃ jiidɑ si idɔɛ, nɔ kɑɑ yɔkɔ ku leekĩ ku kpɛ. Bii wɑhɑlɑ ɡɔ í dede, wɑlɑkɔ ijuukpɑ̃ ɡɔ nɑ irii ideu, í yɑ fũsi ɑwɔi ɡbɑkɑ̃. 22 Inɛ mɔ iyi í ɡbɑ ideu bɛi si ilɛ ku nɛ ɑɡũ ŋɑu, wɑ ɡbɔ ideu ɑmmɑ lɑsɑbu bututui mii ŋɑ iyi wɑ bitɑndiɛ do fiɑ ku bi iyi wɑ dĩ ijuɛ, ɑŋɑi ɑ̀ wɑɑ ɡɑnji ideu ku ce icɛ si inɛɛu. 23 Inɛ mɔ iyi í ɡbɑ ideu bɛi si ilɛ jiidɑ, nŋui í jɛ inɛ iyi wɑ ɡbɔ ideu nɔ í ɡbɔɔ do yɑɑseɛ, nɔ í so iso. Bi inɛ ɡɔ ŋɑ, dimiu í so iso cĩɔ, inɛ ɡɔ ŋɑ kitɑ, inɛ ɡɔ ŋɑ mɔ kuntɑɑ.
Mɔndɑi fɔfɔ lɑɑlɔ
24 Nɔ Jesu í kpɑ nŋɑ mɔndɑ mɑ́ í ni, fɑɑji iyi wɑ fɔ idei bommɑi Ilɑɑɔ̃ wee. Mɔkɔ ɡɔi í koo í ɡbɛ̃ dimi jiidɑ si ilɛɛ. 25 Ammɑ idũ si wɑɑti iyi inɛ fei wɑ sĩ njoo, ŋɔi mbɛɛi mɔkɔu í nɑɑ í ɡbɛ̃ɑ fɔfɔ lɑɑlɔ *fɔfɔ lɑɑlɔ Fɔfɔu í jɔ dimi jiidɑi mɑm mɑm. Ammɑ ɑ ci yɑ jɛ ijui fɔfɔu, domi bii inɛ í jɔɔ, ɑ́ bíɑ bɔ̃ɔ. si inɔ ilɛɛ nɔ í nɛɛ. 26 Nɔ dimi jiidɑu í fitɑ, wɑ lɑ, nɔ í bí. Fɔfɔ lɑɑlɔu mɔ í fitɑ, nɔ ɑŋɑ fei ɑ̀ lɑ ɑjɔ. 27 Ŋɔi ɑmɑɑcɛɛ ŋɑu ɑ̀ nɑɑ ɑ̀ sɔ̃ɔ ɑ̀ ni, lɑfɛ̃ɛ, í jɔ dimi jiidɑi ì ɡbɛ̃ si ilɛɛ yɑ. To, nɔ hɑi iwoi fɔfɔ lɑɑlɔu ihɛ̃ í fitɑ wɑ mɑ́. 28 Ŋɔi í sɔ̃ ŋɑ í ni, mbɛɛ ɡɔi í coo. Nɔ ɑmɑɑcɛɛ ŋɑu ɑ̀ beeɛ ɑ̀ ni, ì bi kɑɑ loɡoo fɔfɔ lɑɑlɔu? 29 Nɔ í ni, ɑɑwo. Bii ì wɑɑ bi i loɡoo fɔfɔ lɑɑlɔu bii i kù lɑɑkɑi ŋɑ ɑɑ nɑ i tɔtɔɔ i loɡooò dimi jiidɑu ŋɑ. 30 I jɔ̀ ɑŋɑ fei ɑ dede nŋɑ hee bii kumuɛ í to. Wɑɑti bɛɛbɛ ɑn sɔ̃ woo mu ŋɑu ɑ kpɑ fɔfɔ lɑɑlɔu titɑ̃ ɑ dũu ɑ dɑsi inɑ, ɑ bɛi ɑ tɔtɔɔ dimi jiidɑu ɑ dɑsi suum.
Mɔndɑi dimi keeke iyi ɑ̀ yɑ kpe mutɑɑdi
(Cɔ Mɑɑku 4:30-32; Luku 13:18-19)
31 Nɔ Jesu í kpɑ nŋɑ mɔndɑ ɡɔ mɑ́ í ni, bommɑi Ilɑɑɔ̃ í yɛi bɛi nɡboi mutɑɑdi iyi inɛ ɡɔ í so í ɡbɛ̃ si ilɛɛ. 32 Nɡbou í kere í re nɡbo ŋɑ iyi ɑ̀ ɡbe fei, ɑmmɑ bii ɑ̀ ɡbɔ̃ɔ, nŋui í yɑ fitɑ ku lɑ́ ku re ɑmɑ jĩi fei, hee yɛi ŋɑ ɑ̀ yɑ mɑɑ ce ɑntɛ si ɑmɑɑwɔɛ ŋɑ.
Mɔndɑi lefee
(Cɔ Luku 13:20-21)
33 Nɔ Jesu í kpɑ nŋɑ mɔndɑ ɡɔ mɑ́ í ni, bommɑi Ilɑɑɔ̃ í yɛi bɛi lefee iyi ɑbo ɡɔ í so í dɑsi iyɑfũi pɛ̃ɛ ɡũɑ mɛɛtɑ, nɔ fei í dede í kpɑnte.
Idei mɔndɑ ŋɑu
(Cɔ Mɑɑku 4:33-34)
34 Ide ŋɑu bɛ fei sɑ̃ɑ sɑ̃ɑ do mɔndɑi Jesu í sɔ̃ zɑmɑɑu, ci yɑ fɔ ide iyi kù jɛ do mɔndɑ. 35 Bɛɛbɛi idei inɛ ɑkɑ̃i wɑlii ŋɑu í ce iyi í ni,
Ilɑɑɔ̃ í ni,
Do mɔndɑi ɑn yɑ n sɔ̃ ŋɑ ide,
Nɔ si bɑntumɑi ɑn fɔ mii iyi wɑ mɑnji hɑi wɑɑti iyi ǹ tɑkɑ ɑndunyɑ.
Jesu í sisi yɑɑsei mɔndɑi fɔfɔ lɑɑlɔu
36 Jesu í jɔ̀ zɑmɑɑu nɔ í koo í lɔ kpɑsɛ̃. Nɔ mɔcɔɛ ŋɑu ɑ̀ bɔ bi tɛɛ ɑ̀ ni, sisi nwɑ yɑɑsei mɔndɑi fɔfɔ lɑɑlɔu. 37 Nɔ í jɛ nŋɑ í ni, inɛ iyi í ɡbɛ̃ dimi jiidɑu ɑmu Amɑi Amɑnɛi. 38 Ilɛui í jɛ ɑndunyɑ. Dimi jiidɑu mɔ, nŋui í jɛ inɛi bommɑi Ilɑɑɔ̃ ŋɑ. Fɔfɔ lɑɑlɔu nŋui í jɛ inɛi Seetɑm ŋɑ. 39 Mbɛɛ iyi í ɡbɔ̃ɔ nŋui í jɛ Seetɑm. Ajɔi kumuu mɔi í jɛ ɑjɔ iyi ɑndunyɑ ɑ́ kpɑ iri, nɔ woo mu ŋɑu mɔ ɑŋɑi ɑ̀ jɛ ɑmɑlekɑ ŋɑu. 40 Nɔ si bɛi ɑ̀ yɑ kpɑ fɔfɔ lɑɑlɔu ɑ dɑsi inɑu, bɛɛbɛ mɔi ɑ́ jɛ si ɑjɔ iyi ɑndunyɑ ɑ́ kpɑ iri. 41 Amu Amɑi Amɑnɛ, ɑn bɛ ɑmɑlekɑm ŋɑ wɑ ɑ nɑ ɑ nyɑ inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ dɑsi inɛ ŋɑ kurɑrɑ do woo ce lɑɑlɔ ŋɑu ɑ tekĩò ŋɑ hɑi tenɡi bii ɑn nɑ n jɛ bommɑm, 42 nɔ ɑ dɑsi ŋɑ inɑ iyi ci yɑ ku. Tenɡi bɛi ɑɑ lesi ɑwɔ si iri ɑ kpɑtɑò. 43 Nɔ wɑɑti bɛɛbɛ inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ dɛ idɔɔbii Ilɑɑɔ̃ ku ce ɑɑ mɑɑ mɑ́ inyɑi bɛi inunu si bommɑi Ilɑɑɔ̃ Bɑɑ nŋɑ. Inɛ iyi í nɛ itĩ iyi ɑ́ ɡbɔò ide, ku ɡbɔ.
Mɔndɑi ɑmɑni iyi wɑ sinɡɑ
44 Nɔ Jesu í ni mɑ́, mɔndɑ ɡɔ iyi wɑ fɔ idei bommɑi Ilɑɑɔ̃ wee. Ajɔ nŋu ɡɔ inɛ ɡɔ í koo í kɑ̃si ɑmɑni iyi wɑ sinɡɑ si inɔ ilɛ. Iyi í yɔɔ nɔ í teese í sinɡɑɛ mɑ. Nɔ í nɛ do inɔ didɔ̃ í koo í tɑ mii iyi í nɛ fei, nɔ í nɑɑ í rɑ ikou.
Mɔndɑi lɛɡɛ
45 Jesu í ni, bommɑi Ilɑɑɔ̃ í yɛi mɑ́ bɛi lɛɡɛ jiidɑ ŋɑ iyi woo nyɑ sĩɑ ɡɔ wɑ dɛ. 46 Iyi í yɛ ɑkɑ̃ iyi í jɛ jiidɑ ti fiɑ nkpɔ ɡɔ, nɔ í koo í tɑ mii iyi í nɛ fei í nɑɑ í rɑɑ.
Mɔndɑi tɑɑo
47 Jesu í ni mɑ́, bommɑi Ilɑɑɔ̃ í yɛi mɑ́ bɛi tɑɑo iyi ɑ̀ sɔsi inɔ inyi ku mu cɛ̃ɛ dimi ikɑ̃ ikɑ̃ fei. 48 Bii í mu cɛ̃ɛ ŋɑu í tɑ̃, sɔɔkɔ ŋɑu ɑ̀ yɑ fɑɑ wɑ icei. Nɔ ɑ bubɑ ɑ cicɑ cɛ̃ɛ jiidɑ ŋɑu ɑ dɑsi kɔlɔ, cɛ̃ɛ ŋɑ iyi ɑ kù ce ncɛɛu mɔ nɔ ɑ nikɑ̃ ŋɑ. 49 Nɔ bɛɛbɛ mɔi ɑ́ yɛ si iri ku kpɑi ɑndunyɑ. Amɑlekɑ ŋɑ ɑɑ nɑ ɑ nyɑ inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ ce lɑɑlɔ hɑi si inɔi inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ ce idɔɔbii Ilɑɑɔ̃, 50 ɑ dɑsi ŋɑ inɑ iyi ci yɑ ku. Bɛi ɑɑ lesi ɑwɔ si iri ɑ kpɑtɑ.
Amɑni titɔ̃ do nwo
51 Jesu í bee ŋɑ í ni, ì ɡbɔ yɑɑsei ideu fei ŋɑ? Nɔ ɑ̀ jɛ ɑ̀ ni, oo. 52 Nɔ í sɔ̃ ŋɑ í ni, bɛɛbɛ mɔi, woo kɔ inɛ ŋɑ si woodɑ bɑɑ yoomɑ fei iyi í bɑɑ í jɛ inɛ iyi í mɑ̀ idei bommɑi Ilɑɑɔ̃, í yɛi bɛi ilu kpɑsɛ̃ ɡɔ iyi wɑ nyɑ mii titɔ̃ ŋɑ do mii nwo ŋɑ hɑi si ɑmɑniɛ.
Inɛi Nɑzɑrɛti ŋɑ ɑ kù dɑsi Jesu nɑɑnɛ
(Cɔ Mɑɑku 6:1-6; Luku 4:16-30)
53 Iyi Jesu í kpɑ nŋɑ mɔndɑ ŋɑu bɛ í tɑ̃, nɔ í nɛ hɑi bɛ. 54 Í bɔ ilu bii í jɛ ɑmɑ. Iyi í to bɛ í lɔsi ku kɔ inɛ ŋɑ si cio ile bii ɑ̀ yɑ mɑɑ ce kutɔtɔɔ hee inɛ ŋɑ iyi ɑ̀ wɑɑ ɡbɔ ideɛ ŋɑu ɑ̀ nɑ ɑ̀ biti. Nɔ ɑ̀ wɑɑ ni, hɑi iwoi inɛɛu ihɛ̃ í bɑ dimii bisiu ihɛ̃ wɑ. Bɛirei í ce wɑ ceò mɑɑmɑɑke ŋɑu ihɛ̃. 55 Í jɔ ɑmɑi woo ɡbe jĩi nɔu mbɛ yɑ. Kù jɛ iyeɛi ɑ̀ yɑ kpe Mɑɑriu? Zɑɑki do Zozɛfu do Simɔɔ do Zudu ŋɑ si ɑ̀ jɛ ifɔɛ ŋɑ? 56 Awɑò wecĩɛ ŋɑ fei si ɑ̀ wɑ ihɛ̃ bɑ. Bii bɛɛbɛi nɔ hɑi iwoi í bɑ ɡbuɡbɑ̃u ihɛ̃ fei wɑ. 57 To, lɑsɑbu nŋu ŋɑu bɛi í ɡɑnji ŋɑ ɑ dɑsiɛ nɑɑnɛ. Nɔ Jesu í sɔ̃ ŋɑ í ni, kù nɛ bii wɑlii ci yɑ nɛ bɛɛrɛ bii kù jɛ si ilɛi ideɛ do si kpɑsɛ̃ɛ. 58 Kù nɔ kù ce mɑɑmɑɑke nkpɔ bɛ si nɑ iyi í jɔ̀ ɑ kù dɑsiɛ nɑɑnɛ.
