Lucas 4

Nu nducu̱ cuhva nu ña vaha tsi ra Jesús

(Mt. 4.1-11; Mr. 1.12-13)

1 Tan ñihi nyaá Tatyi Ii Nyoo tsihin ra Jesús tsa yaha̱ tsicoondutya̱ ra, quita̱ ra yutya Jordán tan cuanuhu̱ ra. Tan quihi̱n Tatyi Ii Nyoo tsi ra, tan tsaha̱n ra iin nu cuví nu tsɨquɨ 2 nu tsinyii̱ ra uvi xico nduvi. Tan ña tsatsi̱ maa ra tandɨhɨ quɨvɨ ican. Yaha̱ can tan quitsi̱ tsa tsisocó ra. Tan nducú cuhva nu ña vaha tsi ra. 3 Tan catyí nu tsihin ra:

―Tatun juvin Sehe Nyoo cuví tsi un, ca̱han tsihin yuu ihya, na nanduvi tsi paan catsi un.

4 Tan ra Jesús nacaha̱n ra tan catyí ra:

―Tuhun Nyoo tsa nyaá nu tutu, catyí tsi tyin ña maa ñi tsihin tsa catsi nyɨvɨ coonyito ñi, tyin coonyito ñi tsihin tandɨhɨ tuhun caahán Nyoo ―catyí ra Jesús tsihin nu ña vaha.

5 Tacan tan quihi̱n nu ña vaha tsi ra Jesús, cuahán ra iin jiñi yucu sucun. Tan iin yaha ñi janaha̱ nu tandɨhɨ tsa cuca nu ndacá ñaha nu ñuu ñayɨvɨ ihya tsi ra Jesús. 6 Tan catyí nu tsihin ra:

―Cuhva yu tandɨhɨ tsa nyehé un tun cuñí un tyin maa Nyoo tsaha̱ tsa cundaca ñaha yu tandɨhɨ can, tan ndáa ra cuñí yu cuhva yu can, cuvi tsii ra. 7 Tatun yooho tan cuɨñɨ tsɨtɨ un nuu yu ihya tan jacahnu un tsi yu, tandɨhɨ can cua cuhva yu tsi un ―catyí nu ña vaha tsihin ra.

8 Tan nacaha̱n ra Jesús, tan catyí ra:

―Ja̱tsiyo nyaha tsi un nuu yu, cuihna. Tyin nu tutu Nyoo catyí: “Ja̱cahnu tsi intuhun ñi maa Jutu Nyoo. Tan tyiñu intuhun ñi maa ra taahán tsi javaha un.”

9 Tacan tan quihi̱n nu ña vaha tsi ra Jesús inga tsaha. Tan cuahán nu tsihin ra nda ñuu Jerusalén. Tan jandaa̱ nu tsi ra iin nu sucun xaan nda jiñi vehe ñuhu cahnu. Tan catyí nu tsihin ra:

―Tatun Sehe Nyoo cuví tsi un, nda̱va nu nyaá un ihya nda cuanda nu ñuhu. 10 Tyin catyí tsi nu tutu Nyoo tyin:

Nyoo cua tava tyiñu ra tsi ángel ra tan jaha cuenda ra naha tsi un.

11 Cua janahndɨ ra naha tsi un. Tan ña cua nañi tsaha un nu yuu.

12 Tacan tan nacaha̱n ra Jesús tan catyí ra:

―Tan juvin ñi catyí tuhun Nyoo: “Ña ndu̱cu cuhva xaan un tsi Nyoo un” ―catyí ra Jesús.

13 Tan tsa ndɨhɨ̱ nducu cuhva nu ña vaha tsi ra Jesús, tacan tan nacoo̱ nuu nu tsi ra.

Nu quitsaha̱ caahán ra Jesús tuhun Nyoo tsihin nyɨvɨ

(Mt. 4.12-17; Mr. 1.14-15)

14 Tan tsa yaha̱ tsa nducu̱ cuhva nu ña vaha tsi ra Jesús tan cuanuhu̱ ra nda Galilea tsihin tsa tsitú tunyee iñi Tatyi Ii Nyoo tsi ra. Tan tsitó nyɨvɨ tuhun ra nɨɨ cahnu Galilea can. 15 Tan jacuaha̱ ra tsi nyɨvɨ nu cuví vehe ñuhu tandɨhɨ ñi ñuu. Tan tandɨhɨ ñi jacahnu̱ ñi tsi ra.

Tsa tsaa̱ nyico ra Jesús ñuu Nazaret nu tsahnu̱ ra

(Mt. 13.53-58; Mr. 6.1-6)

16 Tacan tan tsaa̱ nyico ra Jesús ñuu Nazaret nu tsahnu̱ ra. Tan iin quɨvɨ quitatú nyɨvɨ, quɨhvɨ̱ ra tsitsi vehe ñuhu, tumaa tsa tuhvá maa ra tsicá. Tan nduvita̱ ra cua cahvi ra tuhun Nyoo. 17 Tan tsaha̱ ra naha iin libru tsa tyaa̱ ra Isaías ra cuvi̱ ndusu yuhu Nyoo. Tan cuhva tsa nuña̱ ra, nañihi̱ ra iin nu catyí tsi:

18 Iyó Tatyi Ii Nyoo tsihin yu, tyin maa Nyoo tava̱ tyiñu tsi yu

cahan yu tuhun ra tsihin nyɨvɨ ndaahvi.

Tan janduvaha yu tsi nyɨvɨ tsa uhvi añima.

Tan maa ra tava̱ tyiñu tsi yu tyin jacoto yu tsi nyɨvɨ yɨhɨ́ ndaha nu ña vaha, tyin tsa cua quita nuña ñi tan maa ra cua jacacu tsi ñi.

Tan cua jananyehe yu tsi nyɨvɨ cuaa.

Tan cua nacoo nuña yu tsi nyɨvɨ tsa iyó tundoho.

19 Tan jacoto yu tsi nyɨvɨ tyin tsa quita̱ quɨvɨ tsa nyaá Nyoo tumañi iñi tsihin ñi.

20 Tacan tan ndɨhɨ̱ cahvi̱ ra tan nacasɨ̱ ra nuu libru can. Tan nacuhva̱ ra tsi iin ra tsa jatyinyeé tsihin tyiñu vehe ñuhu can. Tan tsinyaa̱ ra Jesús. Tacan tan tandɨhɨ nyɨvɨ tsa nyecú ican, ndoo̱ ñi tsa nyehé ñi tsi ra. 21 Tacan tan catyí ra tsihin ñi:

―Vityin quɨvɨ ihya tsa cundaa̱ cuhva catyí tuhun Nyoo tsa cahvi̱ yu tsiñi̱ ndo ―catyí ra Jesús tsihin ñi.

22 Tan tandɨhɨ nyɨvɨ tsa nyecú can, vaha xaan caha̱n ñi tuhun ra. Tan iyo xaan cuñí ñi tsihin tandɨhɨ tsa vaha tsa caha̱n ra. Tacan tan quitsaha̱ tsicá tuhun tahan ñi:

―¿A ñavin ra ihya cuví sehe ra José?

23 Tan nacaha̱n ra Jesús:

―Tsa nditsa tyin tyehen tsicá iñi ndo nyehé ndo tsi yu: “Yooho ra janduvahá tsi nyɨvɨ, ja̱nduvaha jihna tsi maa un.” Tan cuñí tucu ndo catyí ndo: “Tandɨhɨ tsa javaha̱ un ñuu Capernaum tsitó ndi, ja̱vaha ndɨhɨ tucu can ñuu maa un ihya.”

24 Tan caha̱n ra Jesús inga tsaha, tan catyí ra:

―Tsa nditsa tyin ndi intuhun ra cuví ndusu yuhu Nyoo, tan ña tsinú iñi nyɨvɨ ñuu ra naha tsi ra naha. 25 Tan tsa nditsa tyin cuaha xaan ñi ndaahvi tsa tsihi̱ yɨɨ tsicoo̱ Israel ihya quɨvɨ tsa tava̱ Nyoo tyiñu tsi ra Elías, ra cuvi̱ ndusu yuhu ra, tan ra ican cuvi̱ iin ra Israel ihya tsica̱ ra caha̱n ra tuhun Nyoo. Tan quɨvɨ can ña cuu̱n maa savi uñi cuiya sasava. Tan tsicoo̱ tama cahnu xaan. 26 Tan ñavin tsa cuenda ndi intuhun maa ñi Israel ihya tava̱ Nyoo tyiñu tsi ra Elías cuahán ra. Maa tyin tsaha̱n ra jatyinyee̱ ra tsi iin ñaha ndaahvi tsihi̱ yɨɨ tsa tsicoo̱ ñuu Sarepta tsa canyií Sidón.

27 ’Tacan tucu quɨvɨ tsica̱ inga ra cuvi̱ ndusu yuhu Nyoo cuenda nyɨvɨ Israel, ra Eliseo. Cuaha xaan ra cuuhví tsihin cuehe tyaahyú tsicoo̱ Israel ihya, tan ndi intuhun ra naha tan ña nduvaha̱ ra naha. Nduvaha̱ intuhun ñi ra Naamán ra quee̱ ñuu Siria ―catyí ra Jesús.

28 Tsa yaha̱ tsiñi̱ ñi tandɨhɨ tuhun can, tandɨhɨ nyɨvɨ tsa yucú tsitsi vehe ñuhu can xaan xaan cuñí ñi cuvi̱. 29 Tan nduvita̱ ñi. Tan tava̱ ñi tsi ra Jesús nda jiñi yucu sucun nda yuhu ñuu, tsa cuñi̱ ñi janacava ñi tsi ra ican. 30 Maa tyin ra Jesús yaha̱ ra tyañu ñi tan cuahán ra.

Nu quita̱ tatyi ña vaha tsa yɨhɨ́ tsi iin rayɨɨ

(Mr. 1.21-28)

31 Tan cuahán ra Jesús ñuu Capernaum tsa canyií Galilea. Tan jacuahá ra tsi nyɨvɨ tsitsi vehe ñuhu tandɨhɨ sauru, quɨvɨ tuhvá nyɨvɨ quitatú. 32 Tan iyo xaan cuñí ñi tsihin tsa caha̱n ra. Tyin ñihi xaan caha̱n ra tumaa tuhvá ra cumí tyiñu caahán. 33 Tan iin quɨvɨ nyií ra Jesús vehe ñuhu tan iin ra yɨhɨ́ tatyi ña vaha catyí ra caná tsaa ra jaha̱ tatyi ña vaha can:

34 ―Yooho Jesús, ra ñuu Nazaret, ja̱ña tsi ndi. ¿Náa nducú un tyihí un tsi un tsihin ndi? ¿A vatsí un vatsí janaa un tsi ndi? Yuhu nacotó vaha yu tsi un. Yooho cuví Sehe Ii Nyoo.

35 Tacan tan nduxaa̱n ra Jesús tsi tatyi ña vaha tsa yɨhɨ́ tsi ra can tan catyí ra:

―Ta̱xin ñi coo yooho. Qu̱ita tsi ra ihya ―catyí ra Jesús tsihin nu.

Tacan tan nyehé ñi nyɨvɨ nduva̱ ra can nu ñuhu jaha̱ tatyi ña vaha can, tan nduve ca náa javaha̱ nu tsi ra can. Tan quita̱ nu cuahán nu. 36 Tandɨhɨ nyɨvɨ tsa nyehe̱ can, iyo xaan cuñí ñi tan yuuhví ñi cuvi̱. Tan quitsaha̱ tsicá tuhun tahan ñi:

―¿Náa tuhun cuví tsa caahán ra ihya? Tyin nda cuanda tsihin tatyi ña vaha tan ñihi caahán ra, tan quitá tatyi ña vaha ican ―catyí ñi.

37 Tacan tan tandɨhɨ ñi ityi quita̱ natuhu̱n nyɨvɨ tuhun ra Jesús.

Nu janduvaha̱ ra Jesús tsi ña tyiso ra Simón Pedro

(Mt. 8.14-15; Mr. 1.29-31)

38 Tacan tan quita̱ ra Jesús tsitsi vehe ñuhu can. Tan cuahán ra vehe ra Simón. Tan nu tsaa̱ ra can, canyií ña tyiso ra Simón cuuhví ña tan ñihi xaan yɨhɨ́ cahñi tsi ña. Tacan tan caahán ndaahvi ñi tsihin ra na janduvaha ra tsi ña. 39 Tacan tan natuhva̱ ra nu canyií ña tan nacañi̱ nuu ra jiñi ra tan caha̱n ra tsihin cahñi can na quita tsi. Tacan tan quita̱ cahñi can iin yaha ñi, tan nduvita̱ ña can, quitsaha̱ nanducú ña tsa catsi ra Jesús.

Nu cuaha xaan nyɨvɨ cuuhví janduvaha̱ ra Jesús

(Mt. 8.16-17; Mr. 1.32-34)

40 Tan tsa tyiso̱ ñicanyii, tandɨhɨ nyɨvɨ tsa iyó ñi cuuhví vehe ñi tsihin sɨɨn sɨɨn nuu cuehe, quitsi̱ ndaca ñi tsi ñi can tsi ra Jesús. Tan tyiso̱ ndaha ra jiñi intuhun intuhun ñi cuuhví can tan janduvaha̱ ra tsi ñi. 41 Tan cuaha xaan nyɨvɨ quita̱ tatyi ña vaha tan cana̱ tsaa nahnu, tan catyí nahnu:

―Yooho cuví Sehe Nyoo.

Maa tyin ra Jesús nduxaa̱n ra tsi nahnu tan ña tsaha̱ ra tsa cahan nahnu, tyin tsitó nahnu tyin juvin ra cuví Cristo.

Nu tsica̱ ra Jesús caha̱n ra tuhun Nyoo tandɨhɨ ñuu cayucú Galilea

(Mr. 1.35-39)

42 Tsa tuvi inga quɨvɨ, tan quee̱ ra Jesús ñuu can. Tan cuahán ra iin nu taxin caá. Tan nyɨvɨ nanducú ñi tsi ra. Tan tsaa̱ ñi nda nu nyií ra ican. Tan cuñí ñi tsa ña cuhun ca ra. 43 Tacan tan catyí ra Jesús tsihin ñi:

―Ndi cuñí ca tsi jacoto yu tsi nyɨvɨ tandɨhɨ ca ñuu nácaa tan quɨhvɨ Nyoo añima ñi tan cundaca ñaha ra tsi ñi. Tyin yacan cuenda vatsí yu nu ñuhu ñayɨvɨ ihya.

44 Tan tacan ñi tsicá ra Jesús caahán ra tuhun Nyoo vehe ñuhu tandɨhɨ ñi ñuu tsa cayucú Galilea.

<- Lucas 3 Lucas 5 ->