Nu ni quechaha satiñu ra Bernabé chi ra Saulu tiñu Ndioo
1 Cha iyo ñivi Ndioo ñuun Antioquía can. Tican iyo ra cahan cuenda ra Ndioo, ta iyo tahan ra sacuaha tuhun Ndioo chi ñivi. Tacan ni iyo ra Bernabé chi ra Simón tuun chi ra Lucio ra ñuun Cirene chi ra Saulu chi ra Manaén ra cuu amigu chi ra chahnu Herode, vati tacan ni vachi cuahnu ra Manaén can chi ra Herode icaa ni. 2 Tacan, ta queta iin quivi cha iyo cuiti ra ta ra chi ñivi Ndioo. Cha chacoo ndita ñi, [vati sacahnu ñi chi ra Ndioo,] ta quechaha cati ra Tati Ndioo chi ñi ti:
―Cua tachi ndo chi ra Bernabé chi ra Saulu nu cua satiñu ra cuenda yuhu, vati cua cuhva main tiñu chi ra ―cati ra.
3 Tacan cuu, ta ni iyo ndita ñi, ta cahan ndahvi ñi chi ra Ndioo, ta tiso ñi ndaha ñi chi ra ta ra, [vati cua cuiso ra tiñu]. Tacan cuu, ta saña tahan ñi ta ñi.
Tuhun Ndioo ni cati tuhun ra tatun Jesuu iti ñuhun Chipre
4 Tacan ni tava tiñu ra Tati Ndioo chi ra Bernabé chi ra Saulu. Chacan cuu cha cuahan ra iti ñuun Seleucia, ta tican quihin ra tundoo, ta cuahan ra iti ñuhun Chipre. Mahñu tañuhun caa ñuhun can. 5 Queta ra tican ñuun Salamina, ta ndihi ve ñuhun ñivi judío yaha ra, ta cati tuhun ra tuhun Ndioo. Cuahan tahan ra Juaan, vati tindee tahan ra chi ra ta ra. 6 Tacan cuu, ta quee ra ta ra cuahan ra inga chiyo ñuhun can, ta queta ra ñuun Pafo. Tican ni tahan ra chi iin ra judío nani Barjesuu. Nani tahan ra Elima, vati ra tasi cuu ra, ta sandahyu ñahan ra chi ñivi, vati cati ra ti tuhun Ndioo cahan ra, ta ña ndicha ra. 7 Iyo ra cuenda ra Sergio Paulo ra ndaca ñahan ñuhun can, ta ra Sergio Paulo can nditi xaan xini ra suhva. Cana ra chi ra Bernabé chi ra Saulu, vati cuni tasoho ra tuhun Ndioo, 8 soco ra tasi can ña cua cuhva ra cha cua cati tuhun ra ta ra chi ra cumi tiñu can, vati ña cuni ra cha cua cuinu ini ra chi ra Jesuu. 9 Ra Saulu can nani tahan ra Paulu. Iyo vaha ra Tati Ndioo chi ra Paulu can, ta ndehe xaan ra nuun ra tasi can, 10 ta quechaha cati ra chi ra:
―Cuaha xaan sandahyu ñahan cun. Cahnu xaan ndavaha ni savahun. Cuihna cuun. Ña tuhva cun savahun ni iin cha vaha. Ndihi ni hora cati cun ti ña vaha chica ñivi iti Ndioo, 11 soco vitin cua tachi tuni ra chahnu Ndioo chihun, ta cua nducuaa nuun cun. Ña cua ndehe con nda cua nda quivi iti nuun ―cati ra.
Tacan cuu, ta quii xaan nducuii nuun ra tasi can, vati chacunda vico nuun ra, ta nanducu ra yoo cua cundaca chi ra. 12 Ndehe ra Sergio Paulo cha ni tahan ra tasi can, ta quechaha chinu ini ra chi ra Jesuu, vati iyo xaan cuni ra ndehe ra yoso cuhva sanahan ra Paulu tuhun ra chahnu.
Queta ra Paulu ta ra ñuun Antioquía cha iyo cuenda ñuhun Pisidia
13 Tacan cuu, ta quee ra Paulu chi tahan ra ñuun Pafo can. Quihin ndico tucu ra ta ra tundoo, ta cuahan ra iti ñuun Perge cha iyo cuenda ñuhun Panfilia, soco tican ni saña ra Juaan, ta cuahan ndico tucu ra iti ñuun Jerusalén. 14 Tacan cuu, ta yaha ra Paulu ta ra ñuun Perge, ta cuahan ra iti ñuun Antioquía cha iyo cuenda ñuhun Pisidia can. Queta ra tican, ta quivi sábadu quihvi ra ve ñuhun nu sacahnu ñivi judío, ta chacunda tahan ra. 15 Sacuaha xihna ñi iin tuhun ni taa ra Moisee, ta sacuaha tahan ñi iin tuhun ni taa inga ra ni cahan cuenda ra Ndioo tiempu chahnu. Tacan cuu, ta tachi ra cuu xini ve ñuhun can tuhun chi ra Paulu ta ra, ta cati ra chi ra ti:
―Yani xaa, tu iyo iin tuhun cua cati tuhun ndo chi ñivi ya, cua cuu cati tuhun ndo vitin ―cati ra.
16 Tacan cuu, ta ni chacuinda ra Paulu, ta savaha ra iin seña chi ndaha ra, vati na cua coo taxin ñi, ta quechaha cati ra chi ñivi judío can chi ndihi ca ñivi iyo cuiti tahan ti:
―Ndihi ndioho yani xaa, cua taa vaha ndo soho ndo cha cua cati yu. 17 Maan ra Ndioo cuu ra ni nacachi chi ñivi yo tiempu chahnu, ta sacahnu ñi chi ra. Tindee ra chi ñi quivi ni chacoo nuun ñi iti ñuhun Egipto, vati cha cuahan ndutuvi ñi. Tacan cuu, ta ni chandaca maan ra Ndioo chi ñi, ta quee ñi tican, vati iyo xaan tu ndee ini chi ra. 18 Vasi queta uvi xico cuiya cha cundee ini ra Ndioo cha ni savaha ñi cuhva cuni maan ñi tichi cuhu. 19 Queta quivi quihvi ñi ñuhun Canaán, ta tindee ra Ndioo chi ñi, ta sandoyo ñuhun ñi ucha ñuun nahnu cha ni chacoo tican. Mani xini ñuun cuu chi, ta chaha ra Ndioo ndihi ñuhun can chi maan ñi. 20 Queta cumi ciendu uvi xico uchi cuiya ni chacoo ñi tican, ta chaha ra Ndioo ti chandaca ñahan ra juee ta ra nda cua nda quivi ni chacoo ra Samuel ra ni cahan cuenda ra Ndioo. 21 Quivi chacoo ra Samuel can, ta ni cahan ndahvi ñivi can ti na cua tiso ra Ndioo iin rey cha cua cundaca ñahan chi ñi. Chacan cuu cha chaha ra Ndioo cha ni chandaca ñahan ra Saúl sehe Cis chi ñi, ta ñivi ra Benjamín chi ra. Ni chandaca ñahan ra Saúl chi ñi uvi xico cuiya, 22 ta tava ndaa ra Ndioo chi ra. Tacan cuu, ta chaha ra Ndioo tiñu can chi ra David, ta ndaca ñahan ra chi ñi. Cati tuhun ra Ndioo yoso cuhva ni chacoo ra David iti chata, ti cati ra ti nacoto ra chi ra David sehe ra Isaí, ta cusii ini ra ndehe ra chi ra, vati savaha ra ndihi cuii cha cuni ra, cati ra Ndioo. 23 Tiempu chahnu ni cati ra Ndioo ti nu cuahan quivi cua coo iin ñivi ra David, ta cua sanduvaha ra anima yo, ti ñivi judío cuu yo. Ra Jesuu cuu racan. 24 Ña ta quechaha cati tuhun ra Jesuu, ta cati tuhun ra Juaan ti na cua saña ihni ndihi ñivi judío cuati ndacu ñi, ta na cua cuanduta ñi. 25 Nu cua sandihi ra Juaan tiñu ni savaha ra, ta cati ra chi ñivi cuenda ra Jesuu ti ndatu ñi chi iin rai cahnu xaan. Vasi saxini ñi ti maan ra cuu ra, soco ñavi ra cuu ra. Ni cua quichi ra iti nuun ra, ta cua coo xaan ndatu chi ra. Chacan cuu cha ñahni yavi ndaa ra iti nuun racan. Chacan cuu cha ni ña cua cuu ndachi ra tiendu ndichan racan, cati ra Juaan.
26 ’Yani xaa, chaha ra Ndioo cuenda yoso cuhva cua nduvaha anima yo. 27 Quivi sábadu una una quivi cha sacuaha ñivi ñuun Jerusalén chi ra cumi tiñu ñi tuhun ni taa ra ni cahan cuenda ra Ndioo tiempu chahnu, soco ña nituni ini ñi cha sacuaha ñi. Tacan cuu, ta ni sacuinu ñi tuhun sacuaha ñi, vati ña nacoto ñi yoo rai cuu ra Jesuu, ta ni tachi tuni ñi chi ra. 28 Chito ñi ti ñahni cha ni savaha ra, ta cuni cahni ñi chi ra. Chica ñi tu manini chi ra Pilato ti cua cahni ra chi ra Jesuu. 29 Chacan cuu cha cuaha xaan cha ni savaha ñi chi ra Jesuu. Chahni ñi chi ra cuhva cha ni taa ra ni cahan cuenda Ndioo ta ra tiempu chahnu. Tacan cuu, ta ni quenda ñi chi ra nu cruu, ta cuchi ñi chi ra, 30 soco chaha ra Ndioo tu ndee ini chi ra, ta natacu ndico ra nuu iyo ñivi ndii can. 31 Cuaha quivi ndehe amigu ra chi ra, vati ni natacu ndico ra. Suvi ñi cuu ñi quichi chi ra icaa ni quivi ni quee ra ñuhun Galilea, ta cuahan ra iti ñuun Jerusalén, ta suvi ni maan ñi cuu ñi chaha cuenda ti cha ni ndehe tucu ñi chi ra Jesuu.
32 ’Cati tuhun ndi tuhun vaha chi ndo. Chito ndo ti tiempu chahnu chaha ra Ndioo cuenda chi ñivi yo yoso cuhva cua savaha ra nu cuahan quivi. 33 Vitin chito ndi ti cha ni savaha ra Ndioo cuhva cati ra, vati chaha ra tu ndee ini chi ra Jesuu, ta natacu ndico ra. Tichi salmo uvi ni taa ra David cuhva ni cati ra Ndioo cuenda ra Jesuu. Cati ra ti sehe ra chihin ra, ta quivi can cha ndehe ñivi ti sehe ra chihin ra, cati ra. 34 Iyo inga nu cati ndico tucu ra Ndioo cuenda ra Jesuu, vati cati ra ti cua tindee ndicha ra chihin ra cuhva ni cati ra chi ra David. Tacan cati ra Ndioo, vati cua cuhva ra tu ndee ini chi ra Jesuu, ta cua natacu ndico ra nu iyo ñivi ndii. Ña cua cuhva ra Ndioo cha cua tahyu iquin cuñu ra Jesuu. 35 Chacan cuu cha iyo inga nu cati ndico tucu ra David cuenda ra Jesuu ti ña cua cuhva ra Ndioo cha cua tahyu iquin cuñu ra musu ii ra, cati ra. 36 Quivi ni chacoo ra David ihya nu ñuhun ñuñivi savaha ra cuhva cuni ra Ndioo, ta queta quivi ni chihi tahan ra. Cuchi ra nu cuchi ñivi chahnu ra, ta tahyu iquin cuñu ra. 37 Tacan ni tahan ra David, soco chi ra Jesuu chaha ra Ndioo tu ndee ini, ta natacu ndico ra, ta ña tahyu iquin cuñu ra. 38 Yani xaa, na cua coto ndo ti cati tuhun ndi ti suvi ni ra Jesuu cuu ra cua sanaan cuati ndacu ndo. 39 Ña ta cuu nduvaha anima ndo. Vasi cumi vaha ndo ley chahnu ra Ndioo cha ni taa ra Moisee, soco ña cuu nduvaha anima ndo cha tacan ni. Vitin cua sanduvaha maan ra Jesuu anima ndo, tu cua cuinu ini ndo chi ra. 40 Cua saha vaha ndo cuenda, coto cua tahan ndo cuhva ni taa ra cahan cuenda ra Ndioo tiempu chahnu, vati cati ra cuenda ra Ndioo ti:
41 Ndioho ña chinu ini ndo.
Na cua nduiyo ndo,
ta na cua ndoyo ñuhun ndo,
vati ña cua cuinu ini ndo.
Tu cua savahi iin cha cahnu xaan tichi quivi ndo,
vasi cua sanducachin ñivi ñaan cha cuu chi,
cati ra iti chaha. Tacan ni cati tuhun ra Paulu chi ñi.
42 Tacan cuu, ta cha cua quee ra Paulu ta ra ve ñuhun can, ta cahan ndahvi ñivi judío can chi ra ti quivi can una quivi cua quichi ndico tucu ra, ta cua cati tuhun tucu ra tuhun cha ni cati tuhun ra. 43 Saña tahan ñi, ta quee ñi ve ñuhun, ta tuvi xaan ñivi judío ndicu chi ra Paulu chi ra Bernabé. Ndicu tahan inga ñivi sacahnu tahan costumbre ñivi judío can. Tacan, ta cati tuhun vaha xaan ra ta ra chi ñi ti na cua saxini vaha ñi yoso cuhva iyo tu manini chi ra Ndioo.
44 Quivi sábadu can una quivi ni nducuiti ndico tucu ñi. Vasi ndihi ñivi iyo ñuun can nducuiti ñi, vati cuni ñi tasoho tahan ñi tuhun Ndioo. 45 Iyo tahan ñivi judío―ña chaa ini ñi cha tacan. Ndehe ñi cha tuvi xaan ñivi nducuiti, ta quechaha ndusoo cuni ñi. Chacan cuu cha quechaha cati ñi ti ña vaha cuhva cati ra Paulu ta ra, ta cahan ñi ndavaha ni chi ra ta ra. 46 Ña yuhvi ra Paulu, ta ni ña yuhvi ra Bernabé, ta quechaha cati ra chi ñi ti:
―Nini xaan cha cati tuhun xihna ndi tuhun Ndioo chi maan ndo, vati ñivi judío cuu ndo, soco vitin cua cati tuhun ndi chi ñivi cuu inga tucu ñivi, vati ña cuni ndo tasoho ndo, ta ni ña cuni ndo coo ndito ndo chi ra Ndioo ndihi ni quivi. 47 Cua cati tuhun ndi chi inga tucu ñivi, vati cati tuhun ra chahnu Ndioo chi ndi, vati iti chata cati ra cuenda maan ndi ti:
Cha tava tiñu i chihun,
vati cua cati tuhun cun chi ñivi cuu inga tucu ñivi.
Chacan cuu cha nini cahnu nu ñuhun ñuñivi cua cuhvon cuenda yoso cuhva cua nduvaha anima ñivi.
Tacan cati ra Ndioo ―cati ndico ra Paulu.
48 Sa chini soho tahan ñivi cuu inga tucu ñivi tuhun can cha cati ra Paulu, ta quechaha cusii ini ñi. Cati ñi ti vaha xaan tuhun Ndioo ya, ta iyo ñi quechaha chinu ini ñi, vati ni nacachi ra Ndioo chi ñi, ta cua coo ndito ñi chi ra ndihi ni quivi. 49 Tacan cuu, ta quechaha cati tuhun ñivi tuhun ra chahnu ndihi ñuun iyo tican. 50 Iyo ñi ñahan ta ñi, ta sacahnu xaan ñi chi ra Ndioo cuhva iyo costumbre maan ñi, ta sacahnu xaan ñivi chi ñi. Tacan, ta quechaha cahan xaan ñivi judío chi ñican chi ra toho ñuun can, ta sandusaca xaan ñi. Tacan ni cundee ñi chaha ñi tu ndoho chi ra Paulu ta ra, vati xaan xaan ñi cuu, ta sacunu ñi chi ra tican. 51 Tacan cuu, ta naquisi ra Paulu ta ra ñuhun iñi chaha ra iti nuun ñivi can, vati ña cua coo ca ra chi ñi, ta quee ra cuahan ra iti ñuun Iconio. 52 Sii xaan cuni ñivi Ndioo tican ñuun can, ta vaha xaan iyo tahan ra Tati Ndioo chi ñi.
