Luka 8

Alwawa babalongwanage na Yesu

1 Bu'kapo, Yesu api'ti mumisengo miku'lu'miku'lu' na misenemisene, kaala Abali Inannoga ya Ukulungwa wa Nnu'ngu'. Balu' banamasi' ku'mi na abi'li' bai pamope nakwe. 2 Kai', kwaai na alwawa balu' baabi'ngite Yesu moka na kwa tepwa matamwe. Nabembe baalekangineli nakwe, maina gabe Malia (ywakemelwage Makatalena), ywembe aabi'ngilwe moka mitumbi saba, 3 Yoana nnyumbo wa Kusa ywaabi mpangakasi nku'lu' ywa Helode, Susana na bi'ngi' baingi. Abo alwawa, batumyage mali yabe bene kwatumikiya bembe.

Lukongo lwa mpandi

(Mat 13:1-9, Mal 4:1-9)

4 Lisu'ba limo lipi'nga lya bandu lyatemesekana, na bandu bamwisilyage Yesu bu'ka kila kilambo. Nembe aabakie lukongo lu'no. 5 “Mpandi aayi'i misa mbeyu yake, paamisage mbeyu yo, yi'ngi' yaatu'mbu'ki mundi'la, yali'batilwe na api'ta ndi'la no sonyolwa na iyuni. 6 Yi'ngi' yatu'mbu'ki pa maliwe, na paibalike, yaatiyu'ma kwo oba masi'. 7 Yi'ngi' yaatu'mbu'ki pakatikati ya kiwi'mbi', yi'lu' ya pakiwi'mbi' paibalike, yaatolilwe kikolo. 8 Yi'ngi' yatu'mbu'ki muukando unannoga, yabalike, no pambika mbeyu mya kwa kila lupeyu lumo.” Payomwi longela go, ngau'bu'ya lilobe, kabaya, “Mwene makutu go yu'wa, na ayu'we!”

Kitumbu so yi'gana kwa ngongo

(Mat 13:10-17, Mal 4:10-12)

9 Banamasi' bake Yesu ngabannaluya, “Lukongo lu' lulombolya namani?” 10 Nembe ngayangwa, “Mwenga muyaliwite tanga iyo ya Ukulungwa wa Nnu'ngu', lakini abo bi'ngi' lili, ila abo babakiyilwa kwa ngongo li'nga batange panga, galu' gagaandikilwe mulilagano lya kwai'mbu' gendatimya, ‘Mana kabalola, kanebakibone sabakilolase, na mana kabayu'wa, kanebatange sabakiyu'wase.’

Yesu aanwa lukongo lwa mpandi

(Mat 13:18-23, Mal 4:13-20)

11 “Bai, kikomekeyo sa lukongo lu'no nga si'no, mbeyu yaibayilwa pano nga liyi'gi'yo lya Nnu'ngu'. 12 Yi'lu' yaitu'mbu'ki mundi'la, ilaya bandu balu' babapi'kania liyi'gi'yo lya Nnu'ngu' kai' yu'lu' ndumu endaisa na kulibu'ya mumyoyo yabe baakane u'bi'lya no kosopolelwa. 13 Yi'lu' yaitu'mbu'ki pamaliwe mana ibalike ntu'pu' poyingya ngi'ga, apo ilandana na bandu balu' babaliu'bi'lya liyi'gi'yo lya Nnu'ngu' kwo napusika na pabapayilwa pasene, bakoloka mwoyo. 14 Yi'lu' yaitu'mbu'ki pakiwi'mbi', ilandana na bandu balu' babapi'kania li'lu' liyi'gi'yo lya Nnu'ngu', lakini mana babu'i basuluyilwa na kyukala, utayili na matamanio ga yi'ga, abo bapambikali itunda no komala. 15 Na yi'lu' yaitu'mbu'ki mu ukando wa mbolya, nga bandu balu' babaliyu'wa li'lu' liyi'gi'yo lya Nnu'ngu' bendaligania, na kulibi'ka mu mwoyo unannoga na kuliisimu. Abo, komea mpaka bapiye itunda.

Lumuli lwaluwi'ki'lilwe

(Mal 4:21-25)

16 “Bandu bakoyali lumuli na kuluwi'ki'lya mulilebe, au mmu'ngu'. Lakini balubi'ka patu'ndu'bau li'nga bandu balole bweya. 17 Sosoti sakiiyilwe saiyanikwali, na makowe ga iyo yoyoti yaiyanikwali na yabonekana paminyo ga bandu. 18 Kwa nyo, mwili'ndi'le kwa go gamugayu'wa kwa mwanjaa, ywabile na kili'be, alu'a yongeyelwa lakini, ywangali kili'be, ata si'lu' kisene sabile naso satolelwa.”

Mau' na alongobe Yesu

(Mat 12:46-50, Mal 3:31-35)

19 Mau' na akina nnunabe, baamwisili Yesu, lakini bakombwili kumwegelya kwa mwanjaa kipi'nga sa bandu. 20 Yesu aapeyilwe abali, “Mau' bako na akina nnunabo bai panja, bapala kukubona.” 21 Lakini Yesu aabakie bandu boti, “Mau' na akina nnunangu', balu' babapi'kania lilobe lya Nnu'ngu' na kulikamwa.”

Yesu agaamulisa mawi'mbi' ga baali gatame liki

(Mat 8:23-27, Mal 4:35-41)

22 Lisu'ba limo Yesu na banamasi' bake bau'bwike mu ngalaba na ngaabakia, “Tuloke litanda tuyende mpaka kwiyi'.” Bai, ngabatumbwa mwanja. 23 Pabaabile mu ngalaba, Yesu lwampatike lugono, ngagonja. Nsunga nkali' na masi' gaatiyu'gayu'ga no yingya nkati ya ngalaba, apo baakibweni kiwo kakiegelya. 24 Balu' banamasi' bannyendeli Yesu na kunnyumuya kababaya, “Mpi'ndo, mpi'ndo! Twenda waa!” Yesu ngayumuka na kwikalipya nsunga nkali' no yu'gayu'ga kwa masi' nayembe ngaiyi'ma no tama liki. 25 Bu'kapo ngaabakia, “U'bi'lya kwinu kubi kwaku'?” Lakini bembe baatisangala no yogopa ku'no kababakiana, “Ayu' nga mundu gani, ywakalipya nsunga no yu'gayu'ga kwa masi' nayembe yendakunnyu'wa?”

Yesu antepwa mundu ywayingililwe na moka

(Mat 8:28-34, Mal 5:1-20)

26 Baayendeli na mwanja mpaka kumbwani ya nni'ma wa Wagelasi, waulolangana na Galilaya kwiyi' ya litanda. 27 Paulukage kumbwani, mundu yumo ywalobi moka amwisili bu'ka kukilambo. Bu'ka myaka yambone mundu ywo atamage wausu bai na atamage kuulema. 28 Pamweni Yesu, aitu'yike pai' nnu'ngi' yake, no kemelya kwa lilobe liku'lu' kabaya, “Wenga wa Yesu wa Mwana wa Nnu'ngu' Nku'lu', ubile na kitumbu gani na nenga? Nendakulu'ba, sondesonde kaneunilumiye!” 29 Alongei nyo kwa mwanjaa, Yesu agakalipi go moka gabu'ke kwa mundu ywo. Ago moka gakoyage kunnyingilya mundu ywo, pamope no panga bandu bammi'i nnyumba na kuntaba kwa nyololo na pingwi mumagu'lu' na mumoko. Kila pabantaba ipungo yo, endekwiti'kwana no bi'ngangi'lwa na moka mpaka kulupu'ngu'ti'. 30 Bai, Yesu ngannaluya, “Lina lyako wa nyai?” Ywembe ngayangwa, “Lina lyangu' ‘Twabanambone,’ ” kwa mwanjaa ganiyingi moka maingi. 31 Ago moka ngagannu'ba panga kaneagamulise yenda kulyi'mbwa liku'lu'.

32 Pandu po kwabile na kipi'nga kiku'lu' sa magu'be kagali'lya pakitu'mbi'. Bai, balu' moka ngabannu'ba kai', aayi'ki'tiye bakaayingi balu' magu'be. Nembe Yesu ngaayi'ki'ti'ya. 33 Kwa nyo, galu' moka gaatikummu'ka yu'lu' mundu na kwayingya balu' magu'be, nabembe baimbilite pa linyenji no tumbukya mulitanda, masi' ngagaabulaga.

34 Balu' asungi pabagabweni goti gagaapitile, baatitila no yenda kwayaulya bandu makowe go, mukilambo na mumigunda. 35 Bandu ngabaisa lola gagapitike. Pabaikite paabile Yesu, baamweni yu'lu' mundu ywagammu'i moka atami papipi na Yesu, aweti ngu'bo na malango gake gabuyangine, ngabayogopa. 36 Balu' bandu babalibweni likowe lyo, kalipangika paminyo gabe, baayi'i kwabakia ayabe gabagabweni kwa yu'lu' mundu mwaatepulilwe. 37 Bandu boti ba nni'ma wa Gelasi, baatiyogopa kwa nyo, bannu'bike Yesu abu'ke. Yesu ngau'bu'ka mungalaba no bu'ka. 38 Yu'lu' mundu ywabu'yilwe moka, aannu'bite balongwane lakini Yesu aatikunkania ngammakia, 39 “Ubuyangani kasako, ukabaye makowe goti gaakupangi Nnu'ngu'.” Bai, yu'lu' mundu ngayenda kasake kapi'ta ku'no kaala kila pandu mukilambo si'lu' makowe goti gapangilwe na Yesu.

Biti Yailo na nnwawa yumo bendatepulwa

(Mat 9:18-26, Mal 5:21-43)

40 Yesu pabuyangani kwiyi' ya litanda, kipi'nga sa bandu satikunkemya kwa mwanjaa boti bendekunni'nda. 41 Apo ngaisa mundu yumo ywakemelwage Yailo, mpi'ndo wa nyumba ya kunnu'ba Nnu'ngu'. Aitaikuli pamagu'lu' ga Yesu na kunnu'ba ayende kasake. 42 Kwa mwanjaa mwi'nja wake ywabelekwi kisake, ywa myaka ku'mi na ibi'li' endekomya.

Yesu paayendage, bandu bendekuntwi'li'lya na kunkunywa ku'no na ku'no. 43 Bai, kwai na nnwawa yumo pakatikati ya si'lu' kipi'nga sa bandu, ywembe abi na utamwe wa nkongomokwa kwa myaka ku'mi nebi'li'. Pamope no panga aayomwi ili'be yake yoti kwapelekya mapundi, ntu'pu' ywaakombwi kuntepwa. 44 Aywo nnwawa aammi'ngi'yite Yesu nsu'gu', ngapakunywa mpindo wa nganju yake. Pakunywile, popopo utamwe wake waatikummu'ka. 45 Yesu ngalaluya, “Aywo nyai ywanikunywile?” Boti ngababaya panga, ntu'pu' mundu ywakukunywile. Nembe Petili ngabaya, “Mpi'ndo, kipi'nga sa bandu kitekuti'li'ta no kukutwi'li'lya.” 46 Lakini Yesu ngabaya, “Kubi na mundu ywanikunywile, mwanjaa nigabweni makakala kaganibu'ka.” 47 Yu'lu' nnwawa waibweni panga akombwali iya, ngapapitya nnu'ngi' ya Yesu ku'no kalendema kwo yogopa, ngaitu'ya pai, Yesu kannola. Apo, ngalongela nnu'ngi' ya bandu boti kitumbu sa kunkunywa Yesu na kitumbu sapatike tepulwa. 48 Yesu ammakie panga, “Biti, kwo u'bi'lya kwako uponi, uyende kwa amani.”

49 Paabile balo kalongela, Yailo aaletilwe abali bu'ka kaya, “Mwi'nja wako awile, sakunsulukia muno Mwalimu saku'.” 50 Yesu pagayu'wine go, ngammakia Yailo, “Kaneuyogope, we wu'bi'li bai alu'a tepulwa.”

51 Yesu paikite kasake Yailo, annyi'ki'tiyeli mundu yingya nnyumba pamope nakwe, ila aayingi na Petili, Yoani, Yakobi na abelei ba aywo mwi'nja. 52 Bandu boti baabile kabali'la no lombola mwakipitike kiwo sake. Yesu ngaabakia, “kanemuli'le, mwana atigonja bai, anawaali!” 53 Bandu ngabamweka kwa kunsalawa panga atangiteli kiwo, mwanjaa bembe baatangite awile. 54 Lakini Yesu ankamwi luboko na kummakia, “We mwana, yumuka!” 55 Bwu'mi wake ngaubuyangana, no yumuka. Yesu ngaabakia, bampei kilyo. 56 Abelei bake batisangala kummona mwu'mi, lakini Yesu ngaking'indya panga, kanebammakie mundu ywoywoti aga gagapangilwe.

<- Luka 7 Luka 9 ->