6 I tquaŋguwäŋga, Jisasi Iqu ätukqe. “Iiŋi hiŋuinä qumbiyä. Suŋqä haŋä-iqä vqäuä? Ii Nyi suqä äŋguänäŋi inmäkqiyä. 7 Ämaqä nätmatqä maeqe, hesä anäŋi, hea ique-ique pmetpŋqäuä. Iiŋä etaŋgi, ‘Yätamäkqä eanä’ kŋuä eyqe, yätamäkqä wipŋqe. Mä Nyi iiŋä maetqe, Nyi hesä anäŋi, hea ique-ique mäpmeqä itmniqeqä” ätukqe. 8 “Apäkä täsiyqe, ae äyä imäkqiyä. Ii eqä jinaŋä-weqä änjiquatqe, Nyaqä huiwi qua witŋqeŋqä näwi-ganä inmäkqiyä. 9 Nyi naqä-qakuä etqä. Aŋä eeqänäŋä im-imä kukŋuä äŋguä we-huŋqä-täŋi awä ätäkipiyäŋgaŋi, apäkä täsi inmäkqeŋqä awä inä tqäpŋqeqä. Iŋi qu iiŋqe, hui mimäuqä iqäpŋqänänyä” ätukqe.
13 Iŋgaŋi Jisasi Iqu, Iqueqä wäuŋuäŋqä ämotquamiŋqä hŋquaqui, ändowatätä tii atukqe. “Qe aŋä-himqä yätuŋqä hinyqä. Ämaqä eqä-häkä meqä hŋqu äqemeŋqiyä. Ga iqueŋi, qänaki wivändqinyqä. 14 Iqu aŋä yäpä yäŋgisa paquvqaŋga, aŋä kaniqueŋi, ‘Ämotqueqä Iqu, si yatŋqä kiyeŋqä äyandowatqiyä’ suinyqä. ‘ “Nyitä, Ŋqä ämaqä wäuŋuäŋqä ämotquetŋqä iquatä, hiunji naqä tque, buayä natuŋquä aŋä hiqŋqä äŋgikä?” äyatqiyä,’ suinyqä” ätukqe. 15 “Qe ii tquaŋgiyäŋga, iqu aŋä hiqŋqä naqänäŋä haqä yätqä ämätnäŋqä iqueŋi ämäqesqueŋqiyä. Iquvaŋätä, buayä ŋqätä, näwenyä imäknänä. Qe iqiŋi, buayä näwenyä inemäkinyqä” ätukqe.
16 I tquaŋga, iquaqu eyi, aŋä-himqä yätu ätimäyi, nätmatqä eeqänä Jisasi Iqu ätukqä-pa imäknätaŋga äqunyiyi, Pasopa iutaŋä ymisaŋä bŋqeŋqä näwi imäkkiyi.
17 Heaetäŋi, Jisasi Iqutä, Iqueqä ämaqä 12 iquatä, eeqäqua ätimäukuwi. 18 Qu ymisaŋä änäpu äpmapiyäŋgaŋi, Jisasi Iqu, “Nyi naqä-qakuä etqä. Hesaŋä hŋqu, Nyiŋqä täkqä tuänä. Ii ämaqä Nyitä ymisaŋä anä änätqäŋuwä iquendaŋä hŋquvqä” ätukqe.
19 I tquaŋga, iqua äwqä-haŋä ämepu, hŋqunä-hŋqunäŋi, “Ii nyi ma! Qäyutanä?” ätukuwi.
20 I tquaŋguwäŋga, Jisasi Iqu, “He 12 iquendaŋä hŋqueyqä. Ämaqä Nyitä bretqä hevqä asiu äyämetä äŋgqäqä iqueyqä” ätukqe. 21 “Ämaqeuqä Ymeqä Ekqä Iqu, Goti Hanjuwä Iqueqä bukä iuŋi, ‘Äpäkonäŋqiyä’ ätkqä-pa, Iqu e päkonäŋqiyä. Itaŋgi Ique himä-wiuŋqä iquau vätŋqä iquenyqe, iqueŋi haŋä-iqä naqänäŋä wimeŋqiyä. Ämaqä iiŋä imäkätŋqä iqueŋi, känai maunyqä-säpi, ii äŋguä hitäniŋgä” ätukqe.
22 Qu ymisaŋä änäpiyäŋgaŋi,†Matiu 26:26-28; Lukä 22:17-20; 1 Korinä 11:23-26 Jisasi Iqu bretqä hŋqu ämeqe, Goti Ique “äŋguiqä” ätuäqe, äkutätä, Iqueqä wäuŋuäŋqä ämotquamiŋqä iquau, ävqäwätä tii ätukqe. “He mändaupiyä. Tä Nyaqä huiwiyqä.” 23 Itaŋi Iqu wainqä-eqä-häkä ämeqe, Goti Ique “äŋguiqä” ätuäqe, iquau ae äväqetaŋi, eeqäqua iuta äŋguwi. 24 Itaŋi, Iqu tii ätukqe. “Tä Nyaqä häŋeqeqä, Goti Iqu kukŋuä guä mäsäueŋqe, yäŋänäqŋqä imäkätŋqä diŋqeqä. Nyi ämaqä kuapänäŋä iu yätamäkqä vätŋqe, ŋqä häŋeqe equatqänä” ätukqe. 25 “Nyi naqä-qakuä etqä. Nyi wainqä-eqe, Goti Iqunä miqäŋga häŋi nmniqäŋgaŋqe, aŋgumä maŋqä imqänä” ätukqe.
26 Iŋgaŋi qu apqä hŋqu ätpiyi, aŋä-himqä iu äväma, qoqoŋä Olipäŋqä äukuwi.
29 I tquaŋga Pitä iqu, “Iqua eeqänä, quwqä quuvqä heqiyqe mändi qäyä äpäwiqaŋguti, nyi ii miqä ymqänä” ätukqe.
30 I tquaŋga Jisasi Iqu, “Nyi naqä-qakuä äktqänä. Heatqä tqueŋi, kukutakisqä äkakä hŋquaqu matqäŋga, si Nyiŋqe, ‘Nyi Iquenyqä maqŋqeqe,’ hŋquaqu-hŋque ttŋqinyä” ätukqe.
31 Jisasi Iqu ii tquaŋga, Pitä iqu yäŋä äqänätä, “Qäyä eänä. Si äpäkoŋgti, nyi-pqe anä päkoneŋqeqä. Nyi Sinyqe, ‘Iquenyqä maqŋqeqe’ matqä imqänä” ätukqe. Itaŋi wäuŋuäŋqä ämotquamiŋqä eeqänäŋä huiziqua-pqe, inyänä ätkuwi.
35 Iŋgaŋi Iqu nänä hmbu äwäqe, qua iqi äqiyäpäknätä, haŋä-iqä wimeqaŋgqä iqueŋqä huäŋqä hui etaŋgutqe äwimasiyätŋqä, Goti Ique kukŋuä ätkqe. 36 Iqu, “Aba,†Kukŋuä “Aba” ii Israitqä iquauqä aŋä-kukŋuiyi. Kiqä quati, “Apä.” Apiqukiyä. Si nätmatqä äwa mämiqä imäkqä Iquki, häkä haŋä-iqä-täŋä tqu, huätä mändavä. Iŋäqe Nyaqä änyiŋqeuŋi qäyä etaŋguti, Tqä äkiŋqä dunä isŋqeqä” ätukqe.
37 I ätäqe, aŋgi äpäqe, ämaqä anä ätuma äukqä iqua hiqaqä witaŋgä äquŋgqe. Iwä Pitä iqueŋi, “Saimonä iquki, änääŋäŋqäwä? He Nyitä anäŋi, wäŋqäpu mämiŋqä iquwiuä?” ätukqe.
38 “Yamwiqä iqe, he mändi maekittqiyqä yätŋqä diŋqe, he äminyäpu, Goti Iqutä kukŋuä tpiyä. Hiqä quuvqe, nätmatqä qäyunä imäkqäŋqä äwinyätaŋgqä-qe, huiwi yäŋänäqŋqä maeqeqä” ätukqe.
39 I ätuäqe, aŋgumä äwäqe, Goti Ique kukŋuä asi, aŋgumä ätukqe. 40 Ae ätuäqe, iquauŋqä aŋgumä äpäqe, iqua hiŋuä kukuäŋuä wiyqaŋgi, hiqaqä witaŋgä äquŋgqe. Ique kukŋuä äki-äki tupŋqe, änyä maqŋqä yqänä emiŋuwi.
41 Hŋquaqu-hŋque äwimetäqäŋgaŋi, Iqu iquauŋi, “He hiqaqä äwäpu, hapä yqänä äpmeŋäuä?” ätukqe. “Ga qäpu qenji. Hiunji tä, qäŋga qe ätimäuqiyä. Hiŋuä qumbu! Ämaqeuqä Ymeqä Ekqä Iqueŋi, suqä quvqä imäkqä iquauä hipa iuŋi, täkqä tqä iuta ävqiyä. 42 He pämä äpmepu, äwanä! Hiŋuä qumbiyä. Huiziuqä hipa iu nyivätŋqä iqu, ae qäqi ätimäutŋqä iqiyä” ätukqe.
48 Iŋgaŋi Jisasi Iqu, “He ipäqäyuŋätä, jävqätä a äqätqa äpquwi, ämaqä äpäsätä quwä-meqä hŋque a äkiqätätqäŋuwä-pa, Nyi-pqe, iiŋunä etaŋgä äŋgiqätqäuä?” ätukqe. 49 “Hiunji ique-ique Nyi hesä anä äpmamä, hiqäva-imäkqä aŋä ququawä iu näqŋqä vätqätaŋgqä iŋga maŋgiqätqe, suŋqä itqäŋuwäwä? Iŋäqe, he tä iquwi, kukŋuä Goti Iqueqä bukiu ätnäŋqeuŋi, qäyunä ätätaŋgqeŋqeqä” ätukqe.
50 Iŋgaŋi Iqueqä ämaqä iqua, eeqänä zä äväma äwekuwi.
55 Iŋgaŋi, Jisasi Ique pizqä päkpŋqeŋqä, hiqäva-imäkqä naqä iquatä, Israitqä iquau miqä hiuzi iqua qäsäŋä, Jisasi Iqu suqä quvqä imäkätŋqeŋqä qävqä yanätpiyi, ämävqäŋguwi. 56 Ämaqä kuapänä Iquenyqä quaŋgä kukŋuä täqisqaŋguwä-qe, quvaqä kukŋui yamuätqäŋqä ikuwi, asänä mäwqaŋgi äquŋguwi.
57 Iŋgaŋi ämaqä hŋqua pämä ämatqäupiyi, Jisasi Iquenyqä quaŋgä kukŋuä tii ätukuwi. 58 “Ne Ämaqä Tqu tii tqaŋgi äwikque. ‘Goti Iqueqä hiqäva-imäkqä aŋä, ämaqä-qua mätqe, Nyi äqiyäpnetmä, aŋgumŋi, hiunji hŋquaqu-hŋque mätmniqeqä. Iŋäqe Nyi hipaetä mamätqä imqänä’ tqaŋgi, äwikqueqä” ätukuwi. 59 I tqaŋguwä-qe, quvaqä kukŋui asänä mäwqä ikqe.
60 I tqaŋguwäŋga, hiqäva-imäkqä naqä iqu, iquauä hiŋuä iqi ätqäuä, Jisasi Ique yatŋqä tii äwikqe. “Ämaqä tä kukŋui Siŋqä ätquwi, änääŋgä? Si kima hui matqä isŋqätanä?” ätukqe. 61 I tquaŋgqä-qe, Jisasi Iqu kima miqä, Iqueä kukŋuä hui mätquä da ikqe.
62 I tquaŋga, Jisasi Iqu, “Nyi qäqunjqä. Itaŋga Ämaqeuqä Ymeqä Ekqä Iqu, Yäŋänäqŋqä-täŋä Iqueqä hipa ämuaŋgisa pmetaŋgi hiŋuä qumbnuwiqä. Itaŋga Iqu qaquvqeu pmeqä qäukuä yätuta quvepqaŋgi qumbnuwiqä” ätukqe.
63 Iqu i tqaŋgqeŋqä, hiqäva-imäkqä naqä iqu äwqä tnäŋä wiŋgaŋgi, iqueqä gquä quäuqä äpisätä, tii ätukqe. “Iquenyqä kukŋuä hui inä natpŋqe, ne suŋqä qävqä yatuŋquäwä? 64 Iqueä kukŋui, Goti Ique äkittqiyätä tqaŋgi, qätä äyä äwiyäŋunä. Ga heyaqä kŋuä imŋi, äänä eyqi?”
68 Ii iiŋä tquaŋgqeŋqä, iqu, “Oeyqä, si ii ätŋi, nyi änyä maqŋqä eŋänä” ätuäqe, yäpaqäŋgisa äwätä, täkŋä hävqä qänätaŋgqä iqi ätqäukqe. Iŋgaŋi kukutakisqä hŋqu äkakä ätkqe.
69 Wäuŋuä-wiyqä ii, iqueŋi iqi äqunäqe, aŋgumä ämaqä iqi tqäutaŋguwiuŋi, “Ämaqä tqu, qutä anä äpmetqäŋuwiqä” ätukqe. 70 Ii käyä ätquaŋgi, Pitä iqu aŋgumä “Oeyä” ätkqe.
71 Ga iŋgaŋi iqu tii ätukqe. “Ämaqä tä ätätqäŋuwä Iquenyqe, nyi änyä maqŋqä eŋä. Nyi quaŋgä etqändi, Goti Iqu, nyi qui nyimäkäŋqiyä.”
72 Iqu kukŋuä iiŋi ae ti tqaŋga, kukutakisqä äkakä huiziqu ätkqe. Iŋgaŋi Pitä iqu, Jisasi Iqu “Kukutakisqä äkakä hŋquaqu matqäŋga, si Nyiŋqe, ‘Nyi Iquenyqä maqŋqeqe,’ hŋqaqu-hŋque ttŋqinyä” ätukqeŋqä kŋuä äwikqe. Iŋgaŋi, iqu iiŋä imäkätäqeŋqä huäqä kiiŋä wuŋgaŋgi, kŋuä kuapänä äqäkqe.
<- Makä 13Makä 15 ->- b Matiu 26:6-13; Lukä 7:36-50; Jonä 12:1-8
- c Saimonä iqu hiŋuiqänäŋi wänyimäŋqä-täŋä äpmamiŋqä etaŋgi, qu iqueŋi “Wänyimäŋqueä” ätumiŋuwi.
- d Matiu 26:14-16; Lukä 22:3-6
- e Matiu 26:17-30; Lukä 22:7-38; Jonä 13:1-17:26
- f Matiu 26:26-28; Lukä 22:17-20; 1 Korinä 11:23-26
- g Matiu 26:31-35; Lukä 22:31-34; Jonä 13:36-38
- h Sakätiyasi 13:7
- i Matiu 26:36-46; Lukä 22:39-46
- j Kukŋuä “Aba” ii Israitqä iquauqä aŋä-kukŋuiyi. Kiqä quati, “Apä.”
- k Matiu 26:47-56; Lukä 22:47-53; Jonä 18:1-11
§14:51-52 Matiu 26:57-68; Lukä 22:54,63-71; Jonä 18:12-14,19-24
- ~13~ Matiu 26:69-75; Lukä 22:54-62; Jonä 18:15-18,25-27
*^ Matiu 26:1-5; Lukä 22:1-6; Jonä 11:45-57