1 Qokä-apäkä kuapänä ätimäupu, ätqäupu, quwqä yukä duŋi qo ktäupäumä änymiŋuwi. Iŋgaŋi Jisasi Iqu Iqueqä wäuŋuäŋqä ämotquamiŋqä iquauŋi, kukŋuä awä tiiŋi ganä ätukqe. “Parisi iquauä nätmatqä änyuämäuqä iiŋqe, he wa wipiyä. Quwqä suqä, wopqä ipu kukŋuinä tqeŋqä etqänä. 2 Nätmatqä eeqänäŋä huäqä äutnmitätqe, ätnäŋä iqi timäuŋqiyä. Itaŋga nätmatqä eeqänäŋä zä äwämitätqe, ämaqä iqua näqŋqä hipŋqäuä. 3 Iŋi, he kukŋuä eeqänäŋi, hiawiqä imda ätmipqe, ämaqe, hiunjiŋganä qätä wipŋqäuä. He aŋä hiqŋqä imda hiyäkakä ätmipqe, qu aŋä haqä yätqä ätqäupu, awä tpŋqäuä” ätukqe.

4 “Ŋqä näueqä iquenyä, ‘He ämaqä huiwä dunä päsqä iquauŋqä, zä miqä pambiyä’ sä etqänä. Iqua qänakndaŋi, nätmatqä hui mimäkqä ipnuwi. 5 He zä tquenyqä ipŋqeŋqe, Nyi ämetquamqeqä. Goti Hanjuwä Iqu, ämaqä äpäsätäqäŋgaŋi, Iqu yäŋänäqŋqä-täŋu eä, ique tä hea ique-ique äsäŋqä du tnämäuŋqiyä. Auqä. Nyi he etqänä. ‘He ze, Goti Hanjuwä Iquenyqänä ipŋqeqä.’

6 He näqŋqeqä. Ämaqe, qu yŋŋä wäŋqä hipa hŋgiŋi eeqä hnjuauŋqe, mbqä wäŋqä hnjuaqu ipŋqäuä. Iiŋä etaŋgi, Goti Hanjuwä Iqu yŋŋä hmbinyqe, huäqä äumäkätä, kŋuä huätä mävquatämäuqä yäŋqiyä. 7 Tiiŋä-pqe inänji. Goti Hanjuwä Iqu, hiyaqä dä nyuäŋä iuŋi, a ae ätäuqeqä. Iutaŋi, he zä miqä pambiyä. Goti Hanjuwä Iqu yŋŋä kuapänä isuauŋqe, huäqä wäŋqäpu äwunänä. Henyqe, huäqä aaŋä kuapänä äwunänä” ätukqe.

8 “Nyi tiiŋä etqänä. Ämaqä hŋqu, zä miqä itä, huizi duŋi, ‘Nyi Jisasi Iqueqä-qunjqä’ tqaŋgutqe, Ämaqeuqä Ymeqä Ekqä Iqu eŋätqä iquauŋi, ‘Iqu Nyaqeqä’ tuäŋqiyä. 9 Iŋäqe ämaqä hŋqu, zä itä, ‘Nyi Jisasi Iqueqä-qunä manä’ tqaŋgutqe, Ämaqeuqä Ymeqä Ekqä Iqu eŋätqä iquauŋi, ‘Iqu Nyaqä hmanjqä’ tuäŋqiyä. 10 Ämaqä hŋqu, Ämaqeuqä Ymeqä Ekqä Iquenyqä kukŋuä quvqä tqaŋgutqe, Goti Hanjuwä Iqu iqueqä quvqä iiŋi, huätä mamäuŋqiyä. Iŋäqe ämaqä hŋqu, Dŋä Äŋguä Iquenyqä kukŋuä ququvqä di tqaŋgutqe, Goti Hanjuwä Iqu iqueqä quvqä iiŋi, huätä mämamäuqä yäŋqiyä” ätukqe.§Matiu 12:31-32; Makä 3:28-29

11 “Ämaqä hŋqua he aŋä aquväqŋqeu miqä iquauŋqä-qe, ämaqä miqä naqä iquauŋqä-qe, ämaqä yoqä-täŋä iquauŋqä-qe, etma uwqaŋgpqe, ‘Ne kukŋuä kimaŋi, äki tuatuŋquäwä?’ kŋuä indqänäpu, zä miqä pa iqäpnä. 12 Dŋä Äŋguä Iqu kukŋuä tupŋqe, iŋganä ämetqueniqeqä” ätukqe.

13 Iŋgaŋi ämaqä hŋqu, ämaqä awä iqisa ämävauqe, Jisasi Iqueŋi, “Näqŋqä-vqä Iquki, ŋqä apiqu ae äpäkoŋgqeqä. Nyi Si ŋqä tasipeque, yeqä apiqueqä nätmatqe yewäsäutŋqä, tutŋqä änyiŋgiyä” ätukqe.

14 I tquaŋga Jisasi Iqu, “Ämaqä iquki, qe äqewäsäutmä, qeyaqä nätmatqe iwäsäumqe, tqu pmuatenjikqäwä?” ätukqe. 15 Iqu iiŋä ätuäqe, qokä-apäkä iuŋi tii ätukqe. “Nätmatqä eeqänäŋiŋqä hiŋuä aowä mäquŋquä ipŋqä diŋqe, he wa wipiyä. Ämaqä hŋqu yquayä kuapä-täŋu emitätqe, iqueqä yquayi häŋä-pmeqä mävqä yäŋqiyä” ätukqe.

16 E ätuäqe, Iqu kukŋuä ktqe, tiiŋä ätukqe. “Ämaqä yquayä kuapä-täŋä hŋqueqä wäuŋuä iuŋi, ymisaŋä kuapänä witäŋqiyä. 17 Iŋgaŋi iqu, ‘Nyi aŋä naqä hma eŋqe, ymisaŋä pŋqä emqe, äänä imäkmqäwä?’ kŋuä indqäŋguäŋqiyä. 18 Iiŋä itä, tii tnäŋqiyä. ‘Nyi tiiŋä imäkmqänä. Ŋqä buayä pŋqä maeqä aŋä äpnakmi, aŋä naqänäŋä imäkätmä, ymisaŋä eeqänäŋi aquvä äqiyätmä, aŋä iuŋi pŋqä maemqeqä. 19 Nyi ŋqä-näuä tiiŋä äyä ätŋgänä. “Nyi yquayä kuapä-täŋunjqä, quväukuä kuapänäŋä iuŋqäuä. Täŋgaŋi nyi hapä pmetmqeqä. Buayä eqä änätmä, yeeqä itmä pmetmqeqä” ätŋgänä,’ täŋqiyä. 20 Iiŋä iqaŋgutqe, Goti Hanjuwä Iqu, ‘Si ämaqä qämä-qämänjqukiyqä’ tuäŋqiyä. ‘Täŋga hea tqueŋi, äpäkondŋqinyä. Itaŋga nätmatqä eeqänäŋä näwenyä imäkätqäŋä iqu, tqu maqutnätŋqäwä?’ tuäŋqiyä” ätukqe.

21 Jisasi Iqu kukŋuä ktqä iiŋä ätuäqe, tii-pqä inä ätukqe. “Ämaqä hŋqu nätmatqä aquvä i äqäka äwätä, Goti Hanjuwä Iqueqe mävqä iqaŋgutqe, kukŋuä ktqä du ätimäukqä-paŋä iiŋi, äwimeŋqiyä.”

22 Iŋgaŋi Iqueqä wäuŋuäŋqä ämotquamiŋqä iquauŋi, Iqu tii ätukqe. “Iiŋiŋqe, Nyi he tiiŋä etqänä. He ‘Ymisaŋä squä natuŋquäwä?’ ätäpu, häŋä pmapŋqä diŋqä kŋuä kuapänä mindqäŋqä pambiyä. ‘Ne gque, squä ipnatuŋquäwä?’ ätäpu, hiqä huiwiuŋqä kŋuä kuapänä mindqäŋqä pambiyä. 23 Häŋä-pmeqe, buayiŋqänä pmeqä manä. Huiwi nätmatqä gquä iuŋqänä manä. 24 He yŋŋä iquauŋqä kŋuä indqämbiyä. Qu ymisaŋä vowä mamäuqä ipu, ymisaŋä maptqä ipŋqäuä. Itaŋga qu aŋä ymisaŋä pŋqä hipŋqe, aŋi hmanjqä. Iŋäqe Goti Hanjuwä Iqu iquauqä ymisaŋi äväŋqiyä. Yŋŋä iquaŋqe, Goti Hanjuwä Iqu huäqä wäŋqäpu äwunänä. Henyqe, Iqu huäqä kuapänä äwunänä. 25 Itaŋga ämaqä hesaŋä hŋqu, häŋä-pmeqeŋqä kŋuä kuapänä indqänätqe, iqueqä häŋä-pmeqe haqä nänä imäkäwatätŋqä di, hmanjqä. 26 He nätmatqä wäŋqä iiŋä ipu, änä mimäkqä ipiyitaŋi, nätmatqä huiziŋqänäŋi, kŋuä kuapänä suŋqä indqänätqäŋäuä?” ätukqe.

27 “I indqänäpiyi, he qätaqä hutqeŋqä, ‘Äänä ätätätiyä?’ tpu, kŋuä indqämbiyä. Qätaqä isua, wäuŋuä ipu gquä mimäkäyäuqä ipŋqäuä. Itaŋgi Nyi he etqänä. Solomonä, ämaqä naqä hiŋuiqä äpmamiŋqä iqu, iqu gquä häŋä qeqätqä ii imäknmiŋqe, qätaqä hutqe, iqueŋi ämäwqätäunä. 28 Täŋgaŋi qätaqe, yqänä ätqäuqä-qe, awiŋgaŋi ämaqä ätäväpu, tä du tnämäuqäpŋqäuä. Iiŋä etaŋgi, Goti Hanjuwä Iqu imäkqaŋgi, qätaqe hutqä äŋguänäŋä ätänä. Iiŋiŋqe, ämaqä quuvqä wäŋqäpu eqiyätqäŋuwä iquenyä, he näqŋqä tiiŋä hipŋqeqä. ‘Goti Hanjuwä Iqu ne-pqe gquä äneptätqänä’. 29 Itaŋga ‘Ne buayä eqä squä natuŋquäwä’ kŋuä indqänäpu, qundqändqä miqä pambiyä. 30 Ämaqä eeqänäŋä im-imä äpmeŋuwi, qu quuvqä maeqiyqä da, nätmatqä iu mapŋqeŋqä kŋuä indqänätqäŋuwiqä. I etaŋgi, he nätmatqä iiŋiŋqä äwa itqäŋuwiŋqe, hiqä Heniqu näqŋqä eänä. 31 Itaŋi he Goti Hanjuwä Iqunä meyqeuŋqä qävqä ipŋqeqä. Iŋgaŋi Iqu nätmatqä iiŋä-pqe etapäŋqiyä” ätukqe.

32 Iqu tiipqä ätukqe. “Sipsipqä iquenyä, he zä miqä ipŋqe. Hiqä Hiniqu, aquvänä itä Iqueqä-kiuänä miqe etapätŋqä, ae ätkqe. 33 Nätmatqä he ämeŋuwi, eeqänäŋä mbqäŋqä imäkäpu, mbqä ämapiyi, ämaqä äwa itqäŋuwä iquau wipŋqeqä. Itaŋga qua täuŋi, he nätmatqä qui imäkŋqä di aquvä maqiyqä ipŋqe. Nätmatqä eeqänäŋi aquvi, qäukuä haqä yätuŋi qäpŋqeqä. Yäŋiŋi, nätmatqä eeqänäŋi qui mimäkŋqä itä, ämaqä quwä mämeqä ipu, imätaŋuä maquvqä yäniqeqä. 34 He iqiŋi aquvä qäpŋqe, tiiŋä hitaŋgiyi. Ämaqe, aŋä quwqä nätmatqä äŋguänäŋä pŋqä witäŋgqä iuŋqänä wiŋguäŋqiyä” ätukqe.†Matiu 6:19-21

35 Tiipqä inänji. “Hiqä wäuŋuä iqä gquä ipnäpu, hiqi-tä ämäsäupu, näwenyä e pmapiyä. 36 Tiiŋä eŋqä-paŋi. Ämaqä naqä hŋqu, apäkä ämetä ymisaŋä naqänäŋä iuta äpätŋqä iqaŋgi, iqueqä ämaqä iqua, iquenyqä hiŋuä äqumbu pmepnä. Iwä iqu äpätä, qŋqaŋä ptqä qäyqaŋgaŋi, iqua qŋqaŋä maqänä wätepŋqäuä. 37 Ämaqä naqä iiŋä iqu äpäqe, iqua hiqaqä mawiqä äyä etaŋgä quŋgaŋga, iqua aquvänä ipŋqäuä. Nyi naqä-qakuänä etqänä. Ämaqä naqä iqu, gquä wäuŋuä imäkätŋqä näwe ipnätä, ‘He buayä bŋqä quamä pmapiyä’ ätuätä, buayä äma äpätä väŋqiyä. 38 Ämaqä naqä iiŋä iqu, heatqä quaesqäŋga äpätqä, ä zä vätŋqä qäqiqiŋiŋga äpätqä-qe, iqua hiqaqä mäwiqä etaŋgpi quŋgaŋga, iqua aquvänä ipŋqäuä.

39 Itaŋga he tiiŋä-pqeŋqä näqŋqä inä mapiyä. Ämaqä aŋä-täŋä hŋqu, ‘Quwä-meqä hŋqu, hea iŋga ti päŋqiyä-qe’ näqŋqä eä äpmamitätqe, iqu quwä-meqä iqueŋi, iqueqä aŋä qäyä pänasqiyätä yäpä yäŋgisa päyätŋqe, hiŋuinä mäquŋquä yäŋqiyä. 40 Iiŋiŋqe, he-pqe näwinyä imäkmbu pmapiyä! Hea hŋqueŋi, he Ämaqeuqä Ymeqä Ekqä Iquenyqe, ‘Täŋga mapqä yäŋqiyä’ kŋuä indqänätqätaŋguwäŋgaŋi, Iqu äpäŋqiyä” ätukqe.

41 Pitä iqu, kimaŋi, “Naqä Iquki, Si kukŋuä ktqä iiŋi, nenyä änatnyä ä, ämaqä eeqänäŋqä änatnyä?” ätukqe.

42 I tquaŋga, Naqä Iqu tii ätukqe. “Ämaqä wäuŋuä miqä kŋuä äŋguä ämetä, kiqä wäuŋui äŋguä imäkqä iquenyqe, awä etmqe. Ämaqä naqä iqu ämaqä iiŋä iqueŋi, iqueqä wäuŋuä-wiyqä iquau ämitä, ymisaŋä hea qayunäŋäŋga väniqä diŋqä atäuŋuä väŋqiyä. 43 Naqä Iqu aŋgi äpäqe, iqueqä wäuŋuä imitätqä di hiŋuä quŋgaŋgaŋi, iqu aquvänä yäŋqiyä. 44 Nyi naqä-qakuänä etqänä. Ämaqä naqä iqu, iqueqä nätmatqä eeqänäŋi mitŋqeŋqe, iqueŋi atäuŋuä väŋqiyä. 45-46 I etaŋgqä-qe, wäuŋuä miqä tqu, ‘Nyaqä naqä iqu maqänä mapqä yäŋqiyä’ kŋuä indqänätä, qokä-apäkä wäuŋuä-wiyqä huizi iquau äpäsätä, buayätä eqätä änätä, hiqiiyqä imitätqe, hea hŋqueŋi, iqu maqŋqä etaŋgaŋi, iqueqä ämaqä naqä iqu aŋgi päŋqiyä. Iqu quvqä imitätqä äqunäqe, iqueŋi mŋä ätävätä, kukŋuä qätä mawiyqä huiziqua pmetaŋguwä iuŋqä huätä dowatäniqeqä” ätukqe.

47 “Wäuŋuä-wiyqä, iqueqä naqä iqueqä äwiŋqeŋqä näqŋqä qäyä eäqä-qe, nätmatqä näwenyä mimäkqä itä, naqä iqueqä äwiŋqeuŋi qänaknä miqä imitätqe, ämaqä naqä iqu yäŋänäqŋqä päsäniqeqä. 48 Itaŋga wäuŋuä-wiyqä huizi, naqä iqueä äwiŋqä duŋqä maqŋqä eä, suqä äŋguä miqä imitätqe, naqä iqu wäŋqäpu päsäniqeqä. Ämaqä nätmatqä kuapänä huizi iquauqä hipa iuta ämamipqä iqua, kimaŋi kuapänä wipnuwiqä. Qokä-apäki, ämaqä hŋque nätmatqä kuapänä äwimitpqe, iqu quŋi, kima kuapänä väniŋqä tupnuwiqä” ätukqe.

49 “Nyi qua täuŋi, tä hänaqä ikävemqä äpqäqe. Tä iiŋi, hänaqä ae äsqä-säpi, Nyi aquvänä iqämiŋgä. 50 Nyi asŋä huitaŋä hui mamqänä. Asŋä iiŋi, mämeqä änyä etaŋgqeŋqe, haŋä änyiyqiyä. 51 He Nyi äpqeŋqe, ‘Iqu ne ämaqä qua täu äpmeŋqu iqune, äwqä haŋuä nemäkätŋqä äpqeqä’ kŋuä eyqiyä? Oeyä. Nyi he etqänä. Ämaqe, Nyinyqä iwäsämbŋqä äpqeqä. 52 Täŋgaŋqätä, qänakŋqätä, ämaqä hipa hŋgiŋä hŋqua aŋä hŋqueu äpmamipqe, Ŋyinyqä iwäsänäpu, hŋquaqui-hŋqueŋä iqua, hŋquaquiŋä iquaqui äkasuwä tupnuwiqä. Hŋquaquŋä iquaqu, hŋquaqui-hŋqueŋä iquau äkasuwä suinyiyiqä. 53 Iqua Nyinyqä tiiŋä iwäsämbnuwi. Kaniqutä ymeqä qokä iqutä, äkasuwä tninyiyi, känaisä kiqä meqisä, äkasuwä tninyiyi, itaŋga ämaqä hŋqueqä känaisä, iqueqä apäkisä äkasuwä tninyiyiqä” ätukqe.

54 Iŋgaŋi, Jisasi Iqu qokä-apäkä kuapänäŋä iuŋi, tiiŋä ätukqe.*Matiu 16:1-4; Makä 8:11-13 “He qaquvqä, mäptqä quveqäqä mäŋgisa timäuqaŋgi, hiŋuä äqumbiyäŋgaŋi, ‘piyä qiyätŋqeqä’ ätätqäŋäuä. Ga, asä iiŋi ätimäutqänä. 55 He yuŋuä, ämaqä mäpmeqä mäŋgisa yapqaŋgi, hiŋuä äqumbiyäŋgaŋi, ‘mäptqä tnäŋä timäutŋqeqä’ ätätqäŋäuä. Ga, asä iiŋi ätimäutqänä. 56 He wopqä ipu, kukŋuinä tqä-quenjqä. He nätmatqä qäukuä haqä yätutatä, qua täutatä ätimäuqäqeŋqä, äŋguänä iwäsäutqäŋuwiqä. Nätmatqä täŋga ätimäuqäqä täŋqe, he miwäsäuqä iquwi, äänä etaŋgikä?

57 Hiqä-hiuänä, ‘suqä äŋgui äsqutiyä’ tpu, miwäsäuqä iquwi, ii suŋqäwä? 58 Ämaqä hŋqu, si mändi äkikittqiyätä, guä kkiqäyäutŋqä, hänaqä awä iqi äwäsiyäŋgaŋi, si ämaqä iqutä kukŋuä jänä imäkiyŋqä diŋqä yamwiqä isŋqeqä. Ii, haŋä-iqä tiiŋi, mäkimeqä diŋqeyi. Iqu ämaqä jänä imäkqä iquenyqä äktäma uwqaŋga, jänä imäkqä iqu ämayukä-imaŋqä hŋqueqä hipaeu kivqaŋguti, iqu guä pmuateqä aŋä du pmuatekiyqä iŋqäuä. 59 Nyi si kukŋui tiiŋä äktqänä. Mbqä qu atäuŋuä kipqä iqueŋi, eeqänä päsesŋqä diŋqe, guä pmeqä aŋiuŋi, mävquatämäuqä isŋqeqä” ätukqe.†Matiu 5:25-26

<- Lukä 11Lukä 13 ->