Jisasi Iqu qua täu pmetaŋga, Israitqä iquauqä aŋä himqä eeqänäŋä iuŋi, aŋä aquväqŋqä hŋqu-qe ä hŋquaquŋä-qe ämätnmiŋqe. Jerusälemä iuŋi, aaŋä kuapänä ämätnmiŋuwi. Suqä iiŋi, Israitqä iqua qua Bapiloniya iuta aŋgumä äppiyi, iŋganä ipäqäkuwi. Aŋä aquvqŋqä iuŋi, qu Goti Iqueqä kukŋui qätä äwiyäpu, Iquenyqä tääqä ätäpu, Iqueqä yoqe haqeu ämamäupŋqä aquvä äqänmiŋuwi. Iqiŋi qokä-apäkiuŋi kukŋuä inä ämitäpu, ä ymeqä iqua skutqäŋqä äumiŋuwi.

Hiunji naqä tqueŋi, Israitqä iqua, quwqä kawä hŋqu hiqäva-imäkqä aŋi, Goti Ique aŋgi äwikqeŋqä kŋuä indqänäpu, aquvä äqänmiŋuwi. Quwqä mäkä-huŋqä iqua, hiqäva-imäkqä aŋi kiyä-mätqä imäkkuwitaŋi, Jutasi Makäpiyäsi iqu aŋä ique ikikinyäŋä imäkätä, Goti Iqueqä yoqe haqeu mamäupŋqä, Ique aŋgi äwikqe.

Yoqä iqueqä qakui, ‘ämaqä ändowatqä.’ Bukä täuŋi, si yoqä ‘aposälqä’ qänätaŋgqe, hŋqunä qundnä. Makä 3:14 iunänji. Iqiŋi Jisasi Iqu, Iqueqä ämaqä 12 iquauŋi, wäuŋuäŋqä ändowatätä, ‘aposälqäuä’ änyuätkqe. Hiqŋqä huiuŋi, ‘Ämaqä Jisasi Iqu kukŋuä awä tuäkiqäpŋqä ändowatkqä iquä’ qänätaŋgi qundnä. Ä hiqŋqä huiuŋi, ‘Ämaqä Jisasi Iqu wäuŋuäŋqä ändowatkqä iquä’ qänätaŋgi qundnä.

Jonä asŋä-qäyqä iqu, qokä-apäkä kuapänäŋä iu, eqä Jotänä du asŋä äqämiŋqe. Iqu quŋi, “Heqä suqä quvqeuta kŋuä äkunmäkmbiyä. Ga he iiŋä iquwiŋqä motquapŋqe, asŋä mapiyä” ätumiŋqe. Asŋä-meqä suqe, Jonä iqu mipäqäyqä ikqe. Jonä iqu matimäuqäŋga, Israitqä iqua qu-ganä ipäqäkuwi.

Jisasi Iquenyqä quuvqä eqiyätqäŋuwä iquauqä kŋui, tiinji. Ämaqe, hŋqu asŋä meqaŋgi äqumbiyitaŋi, iiŋä iqu quuvqä ae eqiyqiyäqe, näqŋqä mapnä. Asŋä ämeqä iqu, iqueqä suqä quvqeŋqä kŋuä äkunmäknätä, Jisasi, suqä quvqä huätä ämamäuqä Iquenyqä quuvqä eqiyätä, Iqueä kukŋuä du qänaki itŋqä äwinyä.

Jisasi Iquenyqä quuvqä eqiyätqäŋuwä hŋqua, kŋuä tiiŋä-pqe, inä indqänätqäŋä. Ymeqä dŋi, asŋä meqaŋgpqe, ii Goti Iqueqä-quayqä.

Qäŋganäŋi, hiŋuä-tqä Deniyäli iqu, ämaqä, Goti Iqueqä qokä-apäkiu, quwqä suqä quvqeuta huätä ewewatqä iquenyqä ätätäqäŋgaŋi, iqu ‘Ämaqeuqä Ymeqä Ekqä Iqueyqä’ ätätä äqäkqe. Yoqä iiŋä iqueqä quati, ‘Kraisiuä’ ätätuŋquä iqutäŋi asänäŋi. Jisasi Iqu kiqä-kiuäŋqä ätätäqäŋgaŋi, ‘Ämaqeuqä Ymeqä Ekqä Iqueyqä’ ätätä ätkqe. Iqu iiŋä ätätä, ‘Goti Iqu änändowatätä, yoqä naqä ädapkqe. Täkä Nyi ämaqä-qunä eämä, Goti Inäŋä-qunänjqä’ ätkqe.

Bukä tqueŋi, “Kŋuä äkunmäkŋqä” qänätaŋgqe, ii qundnä.

Bapiloni, ii qua naqä hŋqueqä yoqe. Qäŋganäŋi ämaqä iu pmeqä iqua, Israitqä iquatä mäkä äunäpiyäŋgaŋi, quŋi ämäwqätäupu, quwqä quaiuŋqä wäuŋuä heŋgi wiyqäŋqä ätumä äukuwi. Israitqä iqua iqiŋi, quväukuä 70 äpmakuwi. Pitä iqu aŋä himqä Romä iqueŋqä, kukŋuä ktqe, ‘Bapilonäyqä’ ätätä äqäkqe. (1 Pitä 5:13) Jonä iqu, bukä Itkimäkqä iuŋi, Bapilonä ätätä äqäkqe, iqu Romäŋqä ätkqäti, ä äsqueŋqä ätkqäti?

Bea iqua, täŋä aaŋä naqänäŋä, qua huiuŋi, qäuqä imä hiqiyqä ätqäuŋä. Kiqä ktqe, Itkimäkqä 13:2 iuŋi, hiŋuä qunä.

Belsäpuli, ii dŋä quvqä hŋqueqä yoqe. Ämaqä Israitqä qäyä hitaŋgi huizi hŋqua, dŋä iqueŋi quwqä goti eŋqä-pa äqunäpu, iqueŋi qoŋä äwoktäumiŋuwi. Jisasi Iqu qua täu pmetaŋga, qu yoqä iiŋi, Setänä, dŋä quvqä iquau miqä ique, änyuätkuwi.

Hiunji naqä tqueŋi, Israitqä iqua wikä hŋqunä anä äpmepu, Goti Iquenyqä kŋuä indqänmiŋuwi. Hiunji kiŋganäŋi, hiunji naqänäŋä Pasopa iiyi. Quwqä kaqä-kawäka, Isipä iuta ewewatqaŋguwäŋga, bretqä qo ätäutä änyuämäuqaŋgqe hiŋuä qumbŋqä mäwiŋgaŋgi, qo matäuqä yätŋqä yeŋuä häkiyä äyäqäkuwi. Iutaŋi, hiunji naqä iquauŋi, quwqä aŋä iuŋi nätmatqä qo täuqäŋqe pmua imäkäpu, bretqä yeŋuä qo-matäuqä dinä änmiŋuwi.

Jisasi Iqu qua täu pmetaŋgaŋi, bukä ne ämeŋquetaŋi, qu mämeqä imiŋuwi. Quwqä tuwaŋui, pipa huitaŋä-huitaŋä iu äqiyäpu, äukuäpämiŋuwi. Ämaqä huizi iqua tuwaŋui hiŋuä äqunäpu a täuqeŋqe, qu nyuŋuä taki ätapiyi, tuwaŋuä äqiyäpu äukuäpipu epqä iu ämäŋämiŋuwi. Pipa iiŋä iqua aaŋä quäuqänäŋäŋga, pipa hituŋuä iŋgi-iŋgisaŋi, huätäkqä hŋquaqu epiyi, pipa iu äkuäpipu, pŋqä emiŋuwi.

Israitqä iqua kuä sŋgumetqäŋqä wäuŋuä ipiyäŋgaŋgi, qu yätamäkqä vätŋqe, bulumäka ämimiŋuwi. Hea kuapänäŋäŋgaŋi, nätmatqä haŋä-iqä iqua eyqiyäma upŋqe, bulumäka hŋquaqui zä-quavqä hiŋuä-qoe guä ae ämäseqaŋguwäŋga, bulumäka iquaqu eyqiyäma äumiŋiyi. Goti Iqueqä kukŋuä hŋqu, “Bulumäkai, kuä-witqä wäuŋui yätamäkqä eyqaŋgaŋi, uwqe maŋqä yätŋqe, hiŋguä mäyeqä pambiyä” ätnä. Kukŋuä haqä yeqi ätqä iqueqä ktqe, Matiu 11:29 iutä, 1 Korinä 9:4 iutä hiŋuä qunä.

Yoqä ‘disaipel’ ii wiyä kukŋuä iiyi. Etaŋgi, bukä täu qänätaŋgutqe, mämoqumueqä isnä. Kiqä quati, ‘Ämaqä, näqŋqä-vqä hŋqueqä kukŋuä qätä äwiyätä, qänaki itŋqä iqueyi.’ Jonä asŋä-qäyqä iqu-pqe, ämaqä asä iiŋä-täŋue. Itaŋga Parisi iqua-pqe, asä kuapänäŋä inäŋä-täŋuai. Iŋäqe Jisasi Iqueuä kukŋuä qätä äwiyäpu, qänaki imiŋuwä iquauŋqe, bukä täuŋi, kukŋuä kuapänä ätä äqänä. Iquauŋqe, ‘Ämaqä Jisasi Iqu wäuŋuäŋqä ämotquamiŋqä iquaiqä’ kuapänä ätä äqänä. Hiqŋqä huiuŋi, ‘Ämaqä wäuŋuä yätquakä iquaiqä’ ätä äqänä.

Bukä Matiu, Makä, Lukä, Jonä, iuŋi, qokä-apäkä iquautaŋi, Jisasi Iqu 12 iquau atäuŋuä ikqe. Iquauŋqe, hŋqäqiŋi, ‘Ämaqä 12 iquauŋqä’ ätä äyä äqänä.

Bukä ‘Wäuŋuiŋqä’ iuŋi, Jisasi Iqueqä ämaqä eeqänäŋä iquauŋqe, kukŋuä huizi hiŋuä qundnä. Kukŋuä hŋqu, ‘Ämaqä Jisasi Iquenyqä quuvqä heqiyqä iquauŋqe.’ Hŋquququ, ‘Jisasi Iqueqä yoqä-täŋä iquauŋqe.’

Eŋätqä iqua, ämaqä-qua ma, Goti Iqueqä dŋä-qua epu, Iqutä qäukuä haqä yätu äpmapu, Ique yätamäkqä ävätqäŋä. Quwqä wäuŋuä hŋqu, Goti Iqueqä kukŋui äma äwäpu, ämaqeu tqueyi. Quwqä wäuŋuä huizi, Goti Iqueqä ämaqeu miqeyi. (Hipru 1:14 hiŋuä äqunyä.) Qutaŋä ämiqä iqu, iqueqä yoqe, Maikoli ique. Itaŋä huiziqu, Gapleti ique. Ämaqä kuapänäŋi, eŋätqä iquauŋqe, tii ätätqäŋä. “Qu huqä-täŋä iquayqä.” Iŋäqe, Goti Iqueqä bukä iuŋi, eŋätqä iquauŋqe, huqä-täŋiqe matqä eä. Mä täkä, huqä-täŋi, qerupqä iquayi. (Hipru 9:5 hiŋuä äqunyä.)

Gita qu qäŋganä päkmiŋuwi, ne täŋga äpäsätuŋquetäŋi, asänäŋä hmayi.

Goti Iqueqä kukŋuä täuŋi, qua Grikä iqueŋqe, kukŋuä kuapänä äqänä. Qua Grikä iqu, Israitqä iquauqä qua iutatä, qua Isipä iutatäŋi, kiŋä nämä qäyä etaŋgi, Jisasi Iqu qua täuŋqä änä mapqäŋga, Grikä iutaŋä iqua qua im-imä ämimiŋuwi. Iutaŋi, qokä-apäkä kuapänäŋi, iutaŋä ma, iquauqä aŋä-kukŋuiŋqätä, suqeŋqätä, näqŋqä ämamiŋuwi. Ga Jisasi Iqu qua täu pmetaŋga, ämaqä näqŋqä-täŋä iqua, ‘Grikä iquauqä näqŋqe, äŋguänäŋiqä’ kŋuä indqänäpu, quwqä aŋä-kukŋui yqänä ätmiŋuwi. Goti Iqueqä kukŋuä tqueŋi, qu ganäŋi Grikä iquauqä aŋä-kukŋuä du äqäkuwi.

Grikä iquauqä aŋä-himqä naqe, Atenisiyi. Quwqä aŋä-himqä huizi hŋqua, Korinä, Pilipai, ä Tesälonaika iquayi.

Israitqä iquauqä haki, ymisaŋä pizqä maqänä miqä, äŋguä äpakänä witätŋqä imäkänä.

Israitqä iquauqä hääwi, huitaŋä-huitaŋä iiyi. Hääwä äkaki, hui mäkäŋqä upŋqäŋga, mäkäŋqä miqä iqu, hääwä-tqä ique tquaŋguti, hääwä miqä iqu hääwä tqaŋga, mäkä iqä iqua qätä äwiyäpu, ivatuwänäpu, mäkäŋqä äumiŋuwi.

Eqä-huäŋä Galili iuŋi, hämapäkä-piqä kuapänäŋä iqua wäuŋuä imiŋuwi. Iqua hämapäkä qae eqä huäŋiu ätnämäuqaŋguwäŋga, hämapäkä qa mŋqe huäŋä mämä änyäqetaŋi, hämapäkiu ämäpmuäqaŋga, hämapäkä piqä iqua guä hämapäkä qa iu ämuäsmänäŋqe yäŋänäqŋqä äkutpäqiyäpu eyqiyämeqaŋguwäŋga, hämapäkä iqua mäwqä ipnä. Itaŋi hämapäki ämepu, yimba iu pŋqä epiyi, qae eqä-huäŋä bu aŋgi ätnämäumiŋuwi.

Yoqä Heroti, ii Israitqä iquau miqä hŋquauqä yoqeyi. Kiŋganäŋä iqu, Mäliyai Jisasi Ique ämikqäŋga, qua Jutiya, qua Sämaliya, qua Galili eeqänäŋä iu ämimiŋqe. Iqu Jisasi Iqu ymeqä däŋä-qu hitaŋga äpäkmätä imiŋqä iqueyi. Matiu 2:1-22; Lukä 1:5 iuŋi hiŋuä qunyä.

Heroti huiziqu, Jisasi Iqu Iqueqä wäuŋuä imäkmiŋqäŋga, qua Galili iu ämiqä äpmamiŋqe. Iqu iqueqä kätequeqä apäkä, Herotiyasi ii ämetä, Jonä asŋä-qäyqä iqueqä nyuäŋi tävätŋqä ätukqä iqueyi. Ga hiqäva-imäkqä naqä iqua, Jisasi Ique kukŋuä mitätŋqä, iqueŋqä ätuma äpkuwi. Makä 6:14-29; Lukä 23:6-12 iuŋi hiŋuä qunyä.

Heroti hŋquququ, Jisasi Iquenyqä quuvqä eqämiŋuwä iquau haŋä-iqä naqänäŋä ävätä, Jemisi, Jonä iqueqä käta-käŋgua ique pizqä päsätŋqä ätukqä iqueyi. Wäuŋuiŋqä 12:1-23.

Ämaqä Israitqä iquautaŋä, ämiqä naqä Heroti iqu äpaknä miquätŋqeŋqä äwinyämiŋqä iquayi.

Hiŋuä-tqä iqua, Goti Iqu kukŋuä äki-äki tuäqaŋgutqe, ämaqeu awä äsuimiŋuwä iquayi. Qäŋganäŋi Goti Iqu hiŋuä-tqä kuapänä ändowatmiŋqe. Iqu Iqueqä kŋuä indqäŋqeŋqätä, Iqueqä äwiŋqeŋqätä kuapänä ämotquetä, itaŋga qänakinda nätmatqä äki-äki timäuniŋqeŋqä-pqe, ämaqeu ämotquamiŋqe.

Jisasi Iqu maquvepqä yqänä hitaŋga, hiŋuä-tqä iqua iqueqä äpäniŋqätä, sqä-sqä imäkäniŋqätä, huizi iqua Ique äki-äki wimäkpnuwiŋqeŋqe, awä äsuimiŋuwi. Itaŋga hiunji yäpakä Jisasi Iqu ämaqeuqä suqä quvqeŋqä iwäsäuätŋqä aŋgi pätŋqä itqätaŋgaŋi, nätmatqä äki-äki timäuniŋqeŋqä kuapänä äsuimiŋuwi.

Israitqä iqua, iquauqä buayä wäuŋuä duŋi, hionaqä jänänäŋitä matäuqä, äkkapiŋqetä ätäwimiŋuwi. Quwqä hionaqä äkkapiŋqe, aaŋä yanäqŋque.

Yoqä Hipru iqu, yoqä Israitqä iqutäŋi, asänänji. Yoqä iiŋi, Aprähamä iqueqä kawä hŋqueqä yoqetanji. Iŋi, ii Aprähamä iqueqä hueqä-himqä iquauqä yoqä yäuä iquvi. Quwqä yoqä änyä-häŋi, Israitqä. Ga quwqä aŋä-kukŋui, kiqä yoqe, Hipru.

Hiqäva-imäkqä aŋiuŋi, ämaqe quwqä goti iquauŋqä qoŋä äwokätäupu, hiqäva-äqiyäpu, quŋi yeeqä wimäkpŋqä nätmatqä huitaŋä-huitaŋä äväpu, imiŋuwi. Israitqä iquauqä namnä aŋiŋqä tŋäŋqe, Solomonä iqu hiqäva-imäkqä hikä aŋi, aŋä-himqä Jerusälemä iu ganä ämätkqe.

Jisasi Iqu qua täu pmetaŋga, hiqäva-imäkqä aŋä Jerusälemä iu ämätnmiŋqe, ämiqä naqä Heroti iqu ämätkqe. Ga Israitqä iquauqä hiqäva-imäkqätä, quwqä hiunji naqänäŋä timäuqaŋgqetäŋi, aquvi iqi äqänmiŋuwi. Kiqä ktqe, bukä tqueqä tuwäŋgisa hiŋuä qunyä. Hikä aŋä iqueqä ququawi 3 iqua imäknätaŋgi qundnä. Israitqä iquautaŋä qäyä hitaŋgi huizi iqua, ququawä kiŋganäŋä ique äpaquväpu ätqäupiyä-qe, ququawä huizi iquauŋqe, mäwqä imiŋuwi. Israitqä iquauqä apäkä iua, qu ququawä 2 iquesanä ikäka äpmiŋuwi. Hiqäva-imäkqä iqua, naŋuä tä ikepu hiqäva imäkpŋqe, ququawä 3 ique ikamiŋuwi. Hikä aŋä yäpä iŋgisaŋi, hiqäŋqä naqe, hŋquaquvi. Hiqŋqä iquaquiyqä awä iqiŋi, yuä naqänäŋä hŋqu äkatnmiŋqe. Yuä iqueqä tuwäŋgisaŋi, hiqŋqä iqu aaŋä pmua eä, kukŋuä guä ämäsuekqä ipŋä iqu iqi äwämiŋqe. Hiqŋqä ique paquvqe, hiqäva-imäkqä naqä iqunä quväukuä hŋque, hiunji hŋquenyä äpaqutä, Goti Iqueqä hiŋuä iqi ätqäumiŋqe. Yuä iqi äkatnmiŋqä iqu, Jisasi Iqu äpäkoŋgaŋga, hituŋuä yätuta iŋgi-iŋgi äpkŋga äpäwiqe, hŋquaqu imäkŋgqe. Iiŋä ikqe, ne tiiŋäŋqä näqŋqä eŋu. Jisasi Iquenyqä quuvqä eqiyätqäŋuwä iqua, Goti Iqueqä hiŋuä iqi tqäuqäŋqe, pmua mimäkŋqä eä.

Hiqäva-imäkqä iqua, Israitqä iquauqä aŋä ämapu, naŋuä äpäsäpu, tä ikepu, Goti Iqueŋqä hiqäva qäpŋqä diŋqe, Goti Iqu iquauŋi atäuŋuä ikqe. Iqu Mosisi iqueqä käta Aronä iqueqä hueqä-himqä iutaŋä iquau atäuŋuä ikqe. Iqua Lipai iquesaŋä hueqä-himqä iquayi. Qäŋganäŋi iqua hiqävai, namnä aŋä iu äqämiŋuwi. Jisasi Iqu qua täu pmetaŋga, iqua hiqävai, hikä aŋä Jerusälemä ämätnäŋqä iu äqämiŋuwi. Iqua hiqäva huitaŋä-huitaŋä imäkäpu, hiunji ique-iqueŋi, naŋuä tä ikamiŋuwi. Ga Lipai iquesaŋä hueqä-himqä huizi iqua, aŋä iquaqui ämimiŋuwä iquayi.

Quväukuä ique-iqueŋi, hiqäva-imäkqä iqua, iquau miqä naqä hŋque atäuŋuä imiŋuwi. Hiqäva-imäkqä naqä iiŋä iqunä, naŋuä äpäsätä, häŋeqe, hiqŋqä qu ‘Goti Iqueqänäŋiqä’ ätmiŋuwä yäpä iŋgisa äma äpemiŋqe. Suqä iiŋi, iqueqä suqä quvqeŋqätä, ämaqeuqeŋqätä, quväukuä hŋqueŋi, hiunji hŋque imäkmiŋqe.

Jisasi Iqu qua täu pmetaŋga, Anasi iqutä, Kayäpasi iqutä, suqä hiqäva-imäkqä naqä iqueŋqä tŋäŋqä imäkqäŋqä ätnäŋqä iqueŋi ävausäsinyä, iquaqunä yqänä äpmaka äumiŋiyi.

Qäŋganäŋi ämaqe, quwqä goti iquauŋqä hiqäva tii äqämiŋuwi. Qu quwqä nätmatqä ämepu, tä ikamiŋuwi. Quwqä hiqäva naqe, sipsipqä, meme, ä bulumäkaŋä-qe, itmapiyi, äpäkpiyi, hiqäva-imäkqä ttawiu tä ikamiŋuwi. Qäŋganäŋi, qu hikä pŋqä eqa äpepiyi, ttäwa imäkmiŋuwi. Qänakŋi quwqä goti iquauŋqä hiqäva-imäkqä aŋä imäkäpiyiŋgaŋi, ttawi, hikä qeqätqetä imäkmiŋuwi.

Israitqä iqua hiqi-te, qua qondä imäkpiyi, olipqä aowä iu ikamiŋuwi. Quwqä aŋä yäpäŋgisa häuiqä a iuŋi, hevqä imäkäpu, iu ätqätemiŋuwi. Aŋä hiqŋqä naqä äpmeqe iu we hunätŋqe, hiqä-tä tqäuqe kiui ätqätemiŋuwi. Quwqä ktqe, Itkimäkqä 1:12 iuŋi, hiŋuä qunyä. Ga hiqäva-imäkqä aŋä iuŋi, hiqä-tä tqäuqä hŋqu, hänyeŋä-täŋä äwämiŋqe. Kiqä ktqe, bukä tqueqä tuwä iŋgisa hiŋuä qunyä.

Hisopqä-quwqe, hiqäva-imäkqä iqua änduäpu, eqeuŋä-qe, häŋeqeuŋä-qe äyämapiyi, nätmatqä du pŋqä-pŋqä imiŋuwi. Ii nätmatqä iiŋi, Goti Iqueqä hiŋuiqä ikikinyäŋä timäupŋqä iiŋqä imiŋuwi.

Quväukuä ique-iqueŋi, Israitqä iqua hiunji hui atäuŋuä ipu, aquvä naqänäŋä äqänmiŋuwi. Iqua iiŋä imäkäpu, Goti Iqu qäŋganäŋi, quŋi äŋguä itquetä, yätamäkqä äwikqeŋqä kŋuä indqänmiŋuwi. Qu aquvi, hŋgaŋi, hiunji hŋque äqänäpu, hŋgaŋi, hiunji hatŋä äqänmiŋuwi. Hiunji naqänäŋä hŋquauqä yoqe, ‘Pasopa,’ ‘Ittäŋä aŋä,’ ‘Pendikosi,’ itaŋga ‘Bretqä yeŋuä qo-matäuqä’ iquayi. Hiunji naqä iquauŋi, Goti Iqu Israitqä iquau qäŋga äwikqe. Bukä Hiqäva-imäkqä 23 iuŋi, hiŋuä qunyä.

Israitqä iquauqä qua iuŋi, hiveqä hiqiyqä huitaŋä-huitaŋä iqua äpmapu, yŋŋä-täŋä iu ätäupu änmiŋuwi. Qutaŋä hui sipsipqätä, memetä ätäupu änanätäpu iqaŋguwitaŋi, sipsipqä-miqä iqua quwqä sipsipqä iquau äŋguänä ämipu äpmamiŋuwi.

Jisasi iqutä, Polä iqutä kukŋuä ktqä tii ätkiyi. Quuvqä heqiyqä iqua sipsipqä iqua eŋqä-paŋiqä. Ga quwqä himä-wiuŋqä iqua, hiveqä hiqiyqä iqua eŋqä-paŋiqä. (Matiu 7:15; Wäuŋuiŋqä 20:29)

Israitqä iquauqä suqeuŋi, ymeqä qokä eeqänäŋä iquauŋi, kunaqä ae änyuäpu, hiunji 8 päwqaŋga, quwqä hizqä huiwi häuä ktämiŋuwi. Iqua suqä iiŋä imäkqäpŋqe, Goti Iqu Aprähamä ique ätukqe. Ipäqäkqä 17:9-14 hiŋuä qunä. Ii tiiŋi. Ymeqä iqu, Israitqä iutaŋä-queyqä kŋuä mapŋqä diŋqeyi. Ämaqä huizi iqua, Israitqä iquauŋqe, “Huiwä häuä ktäŋqä iquayqä” ätmiŋuwi.

Israitqä iqua qäyä etaŋgi huizi iqua, kukŋuä äŋguä we-huŋqä-täŋi qätä äwiyäpu, Jisäsi Iqueŋqä quuvqä eqäpŋqä ipäqäkuwäŋgaŋi, Israitqä iquautaŋä hui tiiŋä ätmiŋuwi. “Ämaqä iiŋä iqua, quwqä huiwi häuä-ganä äktämbiyä. Iqua Israitqä-qua ae epiyi, Kraisi Iqueqä yoqä-täŋä-qua iŋganä timäupŋqänä.” Poli iqu, kukŋuä iqueŋqe, aquvänä itä, ŋŋqä matqä ikqe. Iqu tuwaŋuä Galesiya pmeqä iquauŋqä äqäkqeutä, tuwaŋuä huizi iquauŋqä äqäkqeutäŋi, suqä iqueŋqä tii ätätä äqäkqe. “Ämaqä hŋqu iqueqä suqä quvqeuta qui mimäkŋqä häŋä iqumuatnätŋqe, iqu nätmatqä hŋqunä imäkquätŋqe. Ii, iqu Jisasi Kraisi Iqueŋqänä quuvqä eqiyquätŋqeqä.”

Ipŋä tqueŋi, Mosisi iqu, Goti Iqu ätukqä-pa, qäŋganä aŋä-avqŋqä iu imäkkqe. (Aŋgu itmakqä 25:1-22 hiŋuä qunyä.) Iqua zä qeqätqe-tä imäkäpu, golqä eeä ikuwi. Yäpä iŋgisaŋi, hikä tepquva iquaqu kukŋuä-suqä 10 äqŋqä itä, golqä häkä buayä mana hui häkä iŋqä itä, Aronä iqueqä yäkqä zä-hutäkŋä äuŋgqä itä, imä imänäŋä. Israitqä iqua, ipŋitä, namnä aŋitä, aŋä avqŋqä iu äma ikämiŋuwi. Iqua Goti Iquenyqä hiqäva-imäkqä aŋä näweqä ämätäpiyäŋgaŋi, ipŋä iqueŋi hiqŋqä yäpä iŋgisa ekuwi. Ii, iqua Goti Iqueqä kukŋuä guä ämäsäukqeŋqä hui mimäuqä ipŋqä diŋqeyi. Kiqä ktqeŋqe, bukä tqueqä tuwäŋgisa hiŋuä qunä.

Yoqä Israitqä ii, Goti Iqu Aprähamä iqueqä kawä Jekopä ique, äwikqe. Iutaŋi, Jekopä iqueqä hueqä-himqe, Israitqä iquayi. Quwqä yoqä huiziqu, Hipru iquayi.

Jekopä iqueqä ymeqä hitmqä iqueqä yoqe, Jutä iqueyi. Jutä iqueqä hueqä-himqä, Jutä iquayi. Ga quwqä quae, Jutiyayi. Jisasi Iqu qua täu pmetaŋga, yoqä Jutä iqu, Israitqä iquau äpatqämiŋqe. Iutaŋi, Buk Baibel iuŋi, yoqä ‘Israel’ iqutä, yoqä ‘Juda’ iqutäŋi, qäquaqu qundnä. Neqä bukä täuŋi, hueqä-himqä Israitqä iquauŋqe, yoqä Israitqä inä äqänä. Yoqä Jutä iqu, ämaqä hŋquauqä yoqä iiyi. Hŋqu Jekopä iqueqä ymeqä hitmqä iquvi. Hŋquququ, Jisasi iqueqä käŋgua, tuwaŋuä ämaqeuŋqä äqäkqä iqueyi.

Hiunji naqänäŋä tqueŋi, Israitqä iqua, kuä huitaŋä-huitaŋä ae yäuä iqaŋgi, ätävätqäŋuwiŋqä, yeeqä ipu aquvä äqänmiŋuwi. Qu ittäŋä aŋä ämätäpu, wikä hŋqunä iu äpmapu, quwqä kaqä-kawäka aŋä avqŋqä iu, namnä aŋä ämätäkämiŋuwiŋqä kŋuä indqänmiŋuwi. Quwqä kaqä-kawäka aŋä avqŋqä iu quväukuä 40 e ämätäkämiŋuwitaŋi, qua Goti Iqu näweqä väniqä ique ätimäukuwi.

Jinaŋä-weqä häkä iquauqä wäuŋui, tiinji. Hiqäva-imäkqä iqua sisnyaŋä-weqä ttawä iuta tä-quaŋui iopu, jinaŋä-weqä häkiu äuimepu, hiqŋqä huiu äma äwäpu, sisinyaŋä wetŋqä iwamäkmiŋuwi.

Israitqä iquauqä hiqäva-imäkqä aŋä hiqŋqä kiŋganäŋä iuŋi, jinaŋä-weqä ttawä hŋqu imäknmiŋqe. Ttawä iqueŋi, hiqäva-imäkqä iqua nätmatqä huitaŋä-huitaŋä sisnyaŋä wetŋqe, tä ikamiŋuwi. Hiunji ique-iqueŋi, mäptqä timäuqaŋgatä, mäptqä äquveqäŋgatä, ikepu, ga iutaŋä suaki, aŋä ique suakä äketä, sisnyaŋi im-imä äwemiŋqe.

Yoqä Jutä ique, ämaqä hŋquauqä yoqeyi. Näqŋqä yasämä matŋqe, bukä tqueŋi, “Israitqä” qänätaŋgqe, ii qundnä.

Kametqä iqua, yaqueqä aaŋä naqänäŋä, ämaqeuŋi äma äwätqäŋuwi. Ga yquayä kuapänä-pqe, inä ämetqäŋuwi. Iquauqä aa di, ämaqe qäkämä-pqe inä imäkätqäŋuwi. Kiqä ktqeŋqe, bukä tqueqä tuwäŋgisa hiŋuä qunyä.

Ämaqä, iqueqä kŋuä äkunmäknätqä iqu, tii imäkänä. 1) Iqu iqueqä suqä quvqä imäkätäqeŋqä womba ämenä. 2) “Nyi suqä quvqä imäkätŋqe, aŋgi mimäkqä itmä, suqä Goti Iqu äwinyätŋqä iunä imäkmqänä-qe,” iqueqä-kiuäŋi, iiŋä tnänä. 3) Iqu Goti Iqueŋi, “Iyää, Si äwqä haŋuä imäknätnä, nyaqä suqä quvqe huätä manmäuvä” tuänä.

Kukŋuä ‘Kraisiuä’ ätäŋqä iqueqä quatitä, kukŋuä ‘Mäsayäuä’ ätäŋqä iqueqä quatitäŋi, tiinji. ‘Ämaqä iqueqä nyuäŋiu, aowä iquatequwä iqueyi.’ Yoqä ‘Kraisiuä’ ätnäŋqe, ii Grikä iquauqä aŋä-kukŋuivi. Yoqä ‘Mäsayäuä’ ätnäŋqe, ii Israitqä iquauqä aŋä-kukŋuivi. Goti Iqu ämaqä hŋque, wäuŋuä naqä äki-äkitaŋiŋqä atäuŋuä iqaŋgqeŋqä motquapŋqe, Israitqä iqua olipqä eqä aowi, nyuäŋiu iquatemiŋuwi.

Qäŋganäŋi Goti Iqu, “Nyaqä ämaqä iquau qui mimäkŋqä ipŋqä häŋä iqumuatäniŋqe, ämaqä hŋque dowatmniqeqä” ätätä, kukŋuä guä ämäsäuekqe. “Nyinä ämaqä miqe, ämaqä iiŋä iqu, äma päniqeqä” ätkqe. Ämaqä iiŋä iqueŋqe, Israitqä iqua, ‘Kraisiuä’ änyuätäpu, iqueŋqä hiŋuä äpakänä äqumbu äpmamiŋuwi.

Andiyokä iuŋi, qu ämaqä Jisäsi Iquenyqä quuvqä eqiyäpu Ique qänaki äwivändkuwä iquauŋi “Kraisi Iqueqä yoqä-täŋuaiqä” iqua-ganä ätipäqäkuwi. Suqä iiŋä iqu, yäŋänäŋqä ätipäqänä äwi. Iŋi wiyä-kukŋuä duŋi, ‘Kristenqäuä’ yqänä ätätqäŋu.

Kuä-witqe, ii Israitqä iquauqä buayä kiŋganäŋiyi. Itaŋga kuä-bali, ii huiziquvi. Iqua iquaquiyqä uwqe ämepu, quqowä äqiyäpu, bretqä imäkpŋqä häkiyä äyäqämiŋuwi. Bretqä qu kuä-witqätä äyäqämiŋuwi, kiqä äwiqe, kuä-balitä äyäqäpqä iuŋi, ämäwqätäumiŋqe. Kuä iquaquiyqä ktqe, bukä tqueqä tuwäŋgisa hiŋuä qunyä.

Bukä tqueŋi, “Ipŋä” qänätaŋgqe, ii qundnä.

Kukŋuä-suqe, Goti Iqu Mosisi ique, Israitqä iqua suqä qäyunä imäkqäpŋqä, ätuätä äwikqe. Kukŋuä 10 iqua, Goti Iqu hikä tepquva iquaqui äqiyätä, Mosisi ique äwikqe. Itaŋga Israitqä iqua hŋgisanä iqaŋguwitaŋi, Mosisi iqu, hikä tepquva iquaquiŋi, ämisqäkqeŋqe, ga aŋgi tŋäŋqe, hikä asä iiŋiu äqiyätä, kukŋuä guä ämäsäuekqä ipŋä ique imekqe. Iiŋäqe kukŋuä-suqe, kukŋuä 10 iquaunä ma, kuapänäŋiyi. Israitqä iqua kukŋuä-suqeŋqä ätäpiyäŋgaŋi, Mosisi iqu bukä 5 äqäkqä iquauŋqä ätmiŋuwi. Bukä iqua, Ipäqäkqä, Aŋgumä Itmakqä, Hiqäva-imäkqä, A Täuqä, ä Kukŋuä-suqä iquayi.

Kukŋuä-suqeŋqä näqŋqä-täŋä iqua, qokä-apäkiu, kukŋuä Goti Iqu Mosisi ique ätukqeŋqä ämotquamiŋuwä iquayi. Kukŋuä iiŋi, Mosisi iqu bukä 5 iquau äqäkqe.

Laiyonqä iqua täŋä naqänäŋä, yaqueqä iquau ämäwqätäuŋuwä iquayi. Iquauqä suqe, tiiyi. Pusiketqä iqua mätäkä ändämipu, äpäsäpu, änätqäŋuwä-paŋi, ga laiyonqä iqua, yŋŋä-täŋä, hiveqä-yaqueqä, ä ämaqä-pqeuŋi, ändämipu, ätäupu, änätqäŋuwi. Kiqä ktqe, Itkimäkqä 13:2 iuŋi, hiuŋä qunä.

Lepatqä iqua, täŋä naqä, laiyonqä iqua eŋqä-paŋä iquayi. Näqŋqä esŋqe, bukä tqueŋi, “Laiyonqä” qänätaŋgqe, ii qundnä. Kiqä ktqe, Itkimäkqä 13:2 iuŋi, hiuŋä qunä.

Bukä tqueŋi, “Kraisi” qänätaŋgqe, ii qundnä.

Qäŋganäŋi, qu mbqä-yquwqä hma eä, hikinä ämimiŋuwi. Jisasi Iqu qua täu pmetaŋga, Israitqä iqua mbqä-hikä Romätaŋitä, Grikätaŋitäŋi, eeqänäŋä ämimiŋuwi. Hui wäŋqänäŋä, mbqä peni isua eŋqä-paŋi. Huizi golqä itä imäkmiŋuwi, ii 1,000,000 kina eŋqä-paŋiyi.

Mosisi iqu Israitqeu aŋä avqŋqä iu ätuma wätqätaŋga, Goti Iqu iqueŋi, “He wäuŋuä naqä hui imäkpŋqä, namnä aŋä hŋqu mätpiyä” ätukqe. Ga tii-pqä inä ätukqe. “Tapätapä äŋguänäŋitä, yaqueqä huitaŋä-huitaŋä iquauqä huiwitä, zä-yäŋänäqŋqetä, golqetäŋi, iiŋä-iiŋä imäkiyä” ätukqe. Namnä iqueqä yäpäŋgisaŋi, kukŋuä guä ämäsäuekqä ipŋitä, hikä tepquva iquaqutä epŋqänänyä.

Iŋi Israitqä iqua, aŋä avqŋqä iu qaŋä ikämiŋuwiuta, Solomonä iqu Goti Iquenyqä hikä aŋä ämätkqäŋgaŋqe, namnä aŋä iu Goti Iqueqä yoqe haqeqä ämamäupu, Iquenyqä hiqäva imäkmiŋuwi. Namnä aŋä iqueqä ktqe, bukä tqueqä tuwäŋgisa hiŋuä qunä.

Olipqe, ii zä hŋqueqä yoqeyi. Ga kiqä häukui, äwiqä kŋŋuä eŋqä-paŋä ma, iŋäqe kiqä aowi, äŋguänäŋä eä, kiqä wäuŋui kuapänäŋä-täŋi. Israitqä iqua olipqä eqä aowitä, häkiyä äyäqämiŋuwi. Quwqä hiqi-teŋqä, ŋŋ huiwä-dä aowä wimäkätŋqä iiŋqätä, ä nätmatqä hnjua-juaŋqätä äyäqämiŋuwi. Aowä iiŋi, quwqä äpmeqä iuŋi, äŋguä wimäkmiŋqe.

Ne kopi wäuŋuä itanä, vowä ikätuŋquä-paŋä iiŋi, Israitqä iqua olipqä wäuŋuä ipu, vowä ikämiŋuwi. Ga Jerusälemä-täŋä qäqä iqiŋi, qoqoŋä zä-olipqä kuapä-täŋä hŋquvi. Kiqä yoqe, qoqoŋä Olipäyi. Kiqä ktqe, bukä tqueqä tuwäŋgisa hiŋuä qunä.

Parisi iqua, Israitqä iquautaŋä, Goti Iqueqä kukŋuä-suqeŋqä näqŋqä äŋguänäŋä-täŋä iquai. Qu kukŋuä-suqeŋqä näqŋqä-vqä iquatä ikämaŋqä imiŋuwi. Israitqä kuapänäŋä iquauqä iwäsäuqeuŋi, Parisi iqua ämaqä jänänäŋä iquayi. Iŋäqe iqua kukŋuä-suqe näqŋqä äväpiyäŋgaŋi, suqä quwqä-pqe, qäsä ämämuänyäpu ätumiŋuwi. Iutaŋi qu, “Ne huizi iquauŋi ämäwqätäuŋunä” kŋuä ämepu, quwqä yoqe haqeu ämamänmiŋuwi. Iiŋä ipiyiŋqä, wopqä ipu, suqä äŋguä iqunä kŋuä wiyqaŋgqä-qe, quwqä kŋui, quvqä yqänä ämamiŋuwi. Iiŋqe, Jisasi Iqu Parisi iquauŋi äkasuwä ätuätä, huizi iquauŋi, “Parisi Iquauŋqe, wawiyäpu, äwimasipiyä” ätumiŋqe. Itaŋga Parisi iqua Ique himä-wiuŋqä äväpu, pizqä päkpŋqä imiŋuwi.

Hiunji Pasopauä äqonäŋqe, ii Israitqä iquauqä hiunji naqänäŋä iiyi. Yoqä iqueqä quati, ‘ävausqä’ iiyi.

Hiunji naqänäŋä Pasopaŋgaŋi, Israitqä iqua, quwqä kaqä-kawäka Isipä iu wäuŋuä hiŋgi wiyqä äpmamiŋuwiuta ävämakuwiŋqä, kŋuä ämepu aquvä äqänmiŋuwi. Iŋgaŋi Goti Iqu, Iqueqä eŋätqä hŋqu, Isipä iquauqä aŋä ique-ique ätimäutä, hitmqä iquauŋi pizqä päsätŋqä ändowatkqe. Israitqä iquauŋi, sipsipqä hui äpäsäpu, kiqä häŋeqe, quwqä aŋä ique-iqueqä hänaqä zä-posi iuŋi eä ipŋqä ätukqe. Iŋi eŋätqä ämaqä päsqä iqu, häŋeqä hiŋuä äqunäqe, aŋä iuŋi kaqä-kawäkauqä hitmqä iquau mapäsqä, ävaukukqe. Tiwiqä ii, Mosisi iqu Israitqä iquau Isipä buta ätuma äyapkqeŋqe, Aŋgumä Itmakqä 12:1-42 hiŋuä qunyä.

Iutaŋi, hiunji naqä Pasopaŋgaŋi, Israitqä iqua quwqä aŋä hŋqunä-hŋqunäŋä iuŋi, sipsipqä äpäsäpu, änmiŋuwi.

Hiunji Pendikosiuä äqonäŋqe, ii Israitqä iquauqä hiunji naqä hŋquvi. Yoqä iqueqä quati, 50 iiyi. Hiunji Pasopa iquesa ti, hiunji 50 inä ae päwqaŋga, Pendikosi iŋga timäumiŋqe. Hiunji naqä iqueŋi, Israiqä iqua kuä-witqä tävqäŋqä yeeqä ipu, ä Goti Iqu Mosisi ique, kukŋuä-suqä qoqoŋä Sänai iu äwikqeŋqä kŋuä indqänäpu, aquvä äqänmiŋuwi. Jisasi Iqu Pasopaŋga äpäkoŋgqeta ti, hiunji 50 päwqaŋga, Dŋä Äŋguä Iqu quuvqä heqiyqä iquau Pendikosiŋga äwimakqe.

Qua naqä Itali iqueqä aŋä-himqä naqe, Romäyi. Jisasi Iqu qua täu pmetaŋga, ämaqä Romätaŋä iqua, qua naqä kuapänäŋä iuŋi, mändi äkittqiyäpu, ä Israitqä iquauŋä-pqe, asä ii itquepu, quwqä äwiŋqä iunä ämimiŋuwi. Iiŋä dutaŋi, Israitqä iqua, Romä iquauŋi himä-wiuŋqä äväpu, huätä päsäwatpŋqä äwinymiŋqe. Iŋi iqua “Kraisi ne ämineyätŋqä Iqu äpäŋqiyä” kŋuä indqänäpiyäŋgaŋi, “Iqu ne Romätaŋä iquauqä yäpä iunda änewewatäniqeqä” kŋuä inä indqänmiŋuwi.

Satyusi iqua, Israitqä iquautaŋä, kukŋuä huitaŋä-huitaŋiuŋqä quuvqä eqämiŋuwä iquayi. Quwqä kukŋuä hŋqu, “Goti Iqueqä kukŋui, bukä 5 Mosisi iqu äqäkqä iquanänji. Apqä bukitä, hiŋuä-tqä iquauqä bukitäŋi, Goti Iqueqä kukŋuä hmanjqä” ätmiŋuwi. Quwqä kukŋuä huizi, “Ämaqä ae äpäkoŋguwä iqua, aŋgi mävauqä ipŋqäuä” ätmiŋuwi. Hiqäva-imäkqä naqä iquatä, ämaqä naqä huizä kuapänäŋi, Satyusi iquayi. Iquatä, Parisi iquatä kukŋuä mäki, kuapänä äunmiŋuwi.

Yoqä Sämbatqe, ii Israitqä iquauqä aŋä-kukŋuä eä, kiqä quati, hapä pmeqe. Bukä Ipäqäkqeuŋi, tii ätnä. Goti Iqu nätmatqä eeqänä imäkätäqäŋga, Iqueqä wäuŋui, hiunji kiŋganäŋä iquesa ipäqiyätä, hiunji 6 duŋqä iqa äpätä, qäpu itquätkqe. Iŋi hiunji 7 iqueŋi, Iqu wäuŋuä miqä, hapä äpmakqe. Iiŋä etaŋgi Iqu Israitqä iquauŋi, “He wäuŋuä asänäŋi, hiunji 6 iunä itquätäpu, 7 iqueŋi hapä Nyi äpmakqä-pa äpmepu, Ŋqänä dappnuwäŋqeqä” ätukqe. Iutaŋi, Sämbatqä iqu, naqänäŋä eä, Israitqä iqua hiunji iqueŋqe, suqä kuapänäŋi qänaki ipu, ique äqänmiŋuwi.

Itaŋga bukä Hiqäva-imäkqä 25 iuŋi, Goti Iqu tiiŋä-pqe, inä ätukqe. “Hiqä wäuŋuä iuŋi, quväukuä 6 iunä itquätäpu, 7 iqueŋi Ŋqäŋqä, qua iqu iqueqä hapä pmeqäŋgayi.” Ii Sämbatqä quväukuä hapä pmeqä iqueyi. Huizi, Hipru 4:9 iuŋi, Goti Iqueqä ämaqä iquauqä Sämbatqä hapä pmeqä hŋqu matimäuqä änä hitaŋgqeŋqä a ätäutqäŋu. Ii hiunji yäpakäŋga, ne Goti Iqutä hapä näweqä pmetaniqueyi.

Selotqä iqua, gapmanqä Romätaŋä iquauŋqätä, quwqä mäkä-iqä iquauŋqätä, Israitqä iquau ämimiŋuwiŋqä mäwiŋgaŋgi, mäkä ipu, iquau huätä päsäwqatpŋqä imiŋuwi.

Setänä iqu, dŋä quvqä iquauqä ämiqä, ga Goti Iqueqä mäkä-huŋqä iqueyi. Yoqä Setänä, ii Israitqä iquauqä aŋä-kukŋuä eä, kiqä quati, kukŋuä mitqä iqueyi. Iqu ämaqeuqä kŋui, qui imäkätä, qu suqä quvqä imäkpŋqä yamwiqä ävätŋqä iqueyi. Jisasi Iquenyqä quuvqä eqiyätqäŋuwä iquauŋi, quwqä suqä quvqä imäkmiŋuwiŋqä hui mimäuqä ipŋqänä, kŋuä ävätŋqä iqueyi. Iqu iiŋä iqaŋgqetaŋi, iqua, “Goti Iqu neqä suqä quvqe, huätä mämänatnämäuqä iqeqä” kŋuä indqänätqäŋä. Jisasi Kraisi Iqu qua buta aŋgu ävautä, Setänä iqueŋi ämäwqätäukqe. Iutaŋi Setänä iqu, iqueqä yäŋänäqŋqe, näweqä mämeqä eä. Qänakŋi, iqu tä maisquä äsäŋqä duŋqä wäniqe. Ne Goti Iquenyqä quuvqä eqiyätanä iutaŋi, Setänä iquenyqä zä miqä iquatuŋque.

Romätaŋä iqua, quwqä ämiqä naqä iqueŋi, “Sisauä” änyuätmiŋuwi. Täŋgaŋi neqä ämineyqä naqä iquauŋi, ‘Kiŋäuä,’ ŋŋ ‘Kwinäuä,’ ä ‘Presidenqäuä’ äyä ätätqäŋu. Mäliyai Jisasi Ique ämikqäŋgaŋi, Romätaŋä iqua, ämaqä kuapänäŋä itä mäkä äunäpu, ämäwqätäupiyitaŋi, quŋi ämimiŋuwi. Iŋgaŋi quwqä ämiqä naqe, Sisa Okastusi iqu äpmamiŋqe. Jisasi Iqu äpäkoŋgaŋga, Sisa Taipiriyasi iqu äpmamiŋqe.

Jisasi Iqu qua täu pmetaŋga, ämaqä naqä wäuŋuä huitaŋä-huitaŋä imiŋuwä iqua ämaqä huiuqä quvqeutaŋä kimaŋi täua ätäwimiŋuwi. Quwqä täua hui guä yäŋä-täŋitä imäkmiŋuwi. Hui yäŋä-qe, hikä himänyqä-qe ämepu guä äkimäsäumiŋuwi. Goti Iqu Israitqä iquauŋi, “Ämaqä täua ätäväpiyäŋgaŋi, 40 mämäwqätäuqä pambiyä” ätukqe (Kukŋuä-suqä 25:3). Iutaŋi kuapänäŋäŋgaŋi qu ämaqeu äpäsäpiyäŋgaŋi, 39 duŋqänä äpäkämiŋuwi. Romätaŋä iqua Goti Iqu Israitqä iquau ii ätukqeŋqe, qu zä miqä imiŋuwi.

Israitqä iqua, kuä-witqetä kuä-balitä, vowä mäupŋqäŋgaŋi, qu qua bu yasämä mamäuqä, bi eŋqä-pa ätnämäwäwqäpnä. Iutaŋi uwqä hui qua äŋguä iu päkŋgaŋga, hui qua quvqä iu äpäknmiŋuwi. Matiu 13:3 iuŋi kitqä hŋque hiŋuä qunyä.

Wainqe, ii guä, häukuä äŋguänäŋä qiyqä iquvi. Ne kopi wäuŋuä iuŋi, vowi kuapänä ikätuŋquä-pa, Israitqä iqua guä-wainqä wäuŋuä iuŋi, kuapänä ikäpu, äŋguänä ämimiŋuwi. Guä-wainqä-häukui, qu änduäpu, qonjqä ipu, kiqä eqä äpäwiqaŋgqe ämepu, wainqä-eqä yäŋänäqŋqä timäutŋqä imäkmiŋuwi. Kiqä ktqe, bukä tqueqä tuwä iŋgisa hiŋuä qunä.

Israitqä iqua nätmatqä kuapänäŋi, yaqueqä huitaŋä-huitaŋä iuqä huiwitä imäkmiŋuwi. Huiwä ii, sipsipqä, bulumäka, meme, kametqä iuta imäkmiŋuwi. Jonä asŋä-qäyqä iqueqä aquvi, huiwä iutaŋä ii ämuasämämiŋqe. Israitqä iqua wainqä eqä äma upŋqe, qae huiwä iutaŋä iquatä imäkmiŋuwi.

Iŋäqe Goti Iqu aaŋä yaqueqe, Israitqä iquau pmua iwimäkkqetaŋi, qu aaŋä yaqueqä huiwä iutaŋi, nätmatqä hui mimäkqä imiŋuwi.

Zä-eaqä, Israitqä iquauqä qua iu ätqäumiŋqä iqu, neyaqä täŋga ätqäuŋqe-täŋi, asänäŋä ma. Kiqä häukui, aaŋä äwinyiqä etaŋgi, qu ändäupu änmiŋuwi.

Romä pmeqä iqua, ämaqä huiziu pizqä äpäkpqä, ä jävqä äpäsäpu quwä ämawqä iquauqä kimaŋi, tii imäkmiŋuwi. Qu zä-huätati imäkäpu qua iqi epiyi, quvqä imäkqä iqueŋi, hŋgaŋi nitqätä zä-huätati äuemiŋuwi. Ä hŋgaŋi, gue, zä-huätatitä qäsä äkiqiyäuemiŋuwi. Itaŋi zä-huätati iqu, pämä jänä qua-hävqä bu ämatqätepiyi, ämaqä zä-huätati äuänäŋqä iqu, täŋä-huŋqä ämetäqetaŋi, qäyä päkonätŋqä, hiŋuinä äqunmiŋuwi. Täŋä-huŋqetä, womba iŋqetäŋi, aaŋä kuapänä ämamiŋqe.