28
Pwôl mə́ kumə ŋkwamə́ á Malta
1 Ja sə́ mə́ shîn faam nə shwɨy ntʉ́nɨ yí, sə́ mú gwág nə́ bwə́ dʉ jɔ̂w nyâŋ ŋkwamə́ nə́ Malta. 2 2Kr 11.27Mimbyágá mí shí nyɔɔŋg mí á ŋwa sə́ nə dúl váál ósʉsa í cúgɛ́ kʉ́l jɛ̂sh yí. Nda mpú nyə á ŋgə nywɔ̧̂ yɔ̂ŋ í ŋgə́ fafʉlə nə́, bwə́ á sɔ̧ məma kuda, bwə́ mú ŋwa sə́ bɛ̂sh nə́ sə́ kə́g gwáalə. 3 Pwôl nyə á ka ŋkɛ̂ny dúl bímbí lʉ́ ncaga wusə kudad. Yúul mú kə wú cínɔŋgʉ́ nə gúŋ kuda, zə bwamʉsə nyə mbwə́d nada. 4 Ja mímbyágá mí shí mí á dʉ́g yúul kə́l Pwôl mbwə́d yí, bwə́ á ŋgə lésha bwə́mɛ́ nə bwə́mɛ́ nə́: «Muud ɛ́ga jɨ wámbʉlə bə ŋgwûl buud. A mə́ tɛɛm faam nə shwɨy mə́júwó dɨ, myɛ́ndí í á mágʉ́lə́yɛ́ nə́ a cʉ́gəg.» 5 Mak 16.18; Luk 10.19Njɨ Pwôl nywáá mú samʉsə yúul kuda dɨ́, a kú nə́mə́ gwádʉga tɔɔ məcɛy. 6 14.11Bâŋ bwə́ á ŋgə tə́dʉga nə́ bwə́ é je dʉ́g Pwôl ŋgə́ gúsə, gúl ja nə́ bwə́ é seegya njɨ a mə́ yʉŋ kadʉwa shí mbimbə. Bwə́ á bwánd nə́ kə́kə́kə́, bwə́ kú dʉ́g tɔɔ sâ ábʉ́bɔ̂w í bə́ nə nyə. Bwə́ mú cɛ́nd mítə́dʉ́gá, bwə́ nə́: «A cugɛ́ zhizhe muud, a jɨ zɛmbî.» 7 Ŋgwɔ́l kâŋ nyə á bə kúnə́-kúnə nə kʉ́kʉ́l bwə́ á bə nɨ. Kâŋ wɔɔŋg njúl kâŋ mə́ Publíyus, lúlúú múúd á ŋkwamə́ nyɔɔŋg. Publíyus ɛ́nɛ mú ŋwa sə́ nə cɛɛlí, a mú jil sə́ nyə́dɨ́ kâŋ mwɔ̂w mə́lɔ́ɔl. 8 Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ yé nyə á bə a mbwúg shí nə bwas. Nyúúl í á ŋgə gwɔ̧̂ nyə, a ŋgə́ nə́mə́ bwas ncwú-məcií. Pwôl mú kə nyə́dɨ́, kə jəgʉla nə Zɛmbî, bəd nyə məbwə̂, a mú yâl. 9 Í mú ka zə bə nə́, míl mímbə̂l myâ ŋkwamə́ nyɔɔŋgʉ́ mí mú ŋgə zə nyə́dɨ́, mí ŋgə́ zə yâl. 10 Buud bɔɔŋg bwə́ mú bul ŋwa sə́ nə gúmə́, gúmə́ í ŋgə́ nyîn mimbií mimbií. Bwə́ á yə nə́mə́ sə́ isâ í njɔɔnd ja sə́ á kyey yí.
Pwôl mə kə kumə Róma
11 Sə́ á ji cínɔŋg oŋkwoond olɔ́ɔl. Gúl titíma á Aləgʉzandrî í á cɨ́ŋgʉli ŋkwân cínɔŋg ŋkwamə́ nyɔɔŋgʉ́d. Titíma jɔɔŋg mɛ́ mə́yɨɨgyé mə́ á bə yuug «Məwáás»*Məwáás mɔɔŋg wə́ Kastor bá Polugʉs. Bwə́ á bə ozɛmbî wâ yə́bə́ Ogʉrɛ̂k. Buud bwə́ á dʉ tə́dʉga nə́ ozɛmbî bɔɔŋg wə́ bwə́ á dɨ baagʉlə ofʉ́la.. Gwə́ wə́ sə́ á ŋwa kə́lə nə njɔɔnd shwóg yí. 12 Sə́ á kə nə́ ndɛɛ́ kə shulə Sirakûs, sə́ mú já cínɔŋgʉ́ mwɔ̂w mə́lɔ́ɔl. 13 Tɨ́lə sə́ á tɨ́ na yí, sə́ á ŋgə baag nciindye nə nciindye nə́ ndɛɛ́ kə wɔ́ɔ́s Regyo. Mán mələ̂m, ŋkwɔ̧̂ á məkɔ́ɔ́l mə́ jwɔ̂w†məkɔ́ɔ́l mə́ jwɔ̂w: Í kə́ nə́ Sud; wo é kwey fɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí yé ŋkɔw á ofɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí ɔ́ íciyá dɨ̂. mú kuŋg. Mpʉ́sə mwɔ̂w mə́bá sə́ mú kumə Puzhwoləs. 14 Sə́ mú kwey bɔ́ɔ́l ómínyɔŋʉ̂ bʉ́sʉ́ óbúgʉla na. Bwə́ mú jəgʉla nə sə̂ nə́ sə́nɔ́ŋ sə́ jág mwɔ̂w zaŋgbá. Mpʉ́sə wɔɔŋg wə́ sə́ á kə kumə Róma yɛ́. 15 Na, bɔ́ɔ́l ómínyɔŋʉ̂ bʉ́sʉ́ wâ Róma bwə́ á gwádʉga nə́ sə́ ŋgə zə. Bwə́ á zə, zə bwəma nə sə́ Ifacilá í Apyus, bɔ́ɔ́lʉ́gá kʉ́l bwə́ dʉ jɔ̂w nə Minjɔ́w mí ójóŋ mílɔ́ɔl yí. Ja Pwôl nyə a dʉ́g bwə́ yí, nyə á yə Zɛmbî cúncɛ́sh, ŋkul bul wɔ́ɔ́s nyə nyúúlʉ́d. 16 24.23Ja sə́ á kumə Róma yí, bwə́ á bɨ́d Pwôl nə́ a jeg kə ji kʉ́l á cɛ́ɛl yí, bá ŋgwɔ́l zɨmbɨ nyə́ é dʉ baagʉsə nyə yɛ́.
Pwôl mə́ bwiiŋg Jɔ̧jɔ̧ Kɛ́ɛl Róma
17 Mpʉ́sə mwɔ̂w mə́lɔ́ɔl ntʉ́nɨ, Pwôl nyə á jɔ̂w otɔ́we ɔ shwóg wâ *Oyúdɛn, bwə́ zə bwəma nə nyə kʉ́l nyə á dʉ ji yí. Ja bwə́ á zə sɛɛŋgya yí, nyə á ka cɨ nə bwo nə́: «Bwaaŋg mə a shígɛ́ shwey wôŋ nə kúl búud jíshé, kú shwey wôŋ nə ijâm nə ijag ódá bwə́ á lʉ́gə yí. Njɨ tɛɛm bə ntɔ́, bwə́ á bii mə Yurʉ́səlɛm, kɛɛnzh mə məbwə̂ mə́ búud ɔ Róma dɨ̂. 18 23.29Buud bɔɔŋg bwə́ á shí jî mə kɔɔd, bwə́ mú kwey nə́ bwə́ bɨ́d mə nəcé bâŋ bwə́ á shígɛ́ kwey mə nə məbɛ̧ɛ̧́ mə mpíyá nə shwɨy má. 19 25.11Njɨ, nda Oyúdɛn bwə́ á ŋgə ŋgaan nə́, gwə́ wə́ mə́ á jî nə́ lə́sʉ́ wâm í zə́g wə́ *Káázɛl nə ndɨ̂ yí. Njɨ ntɔ́ cugɛ́ nə́ mə jɨ nə məshwán nə lwoŋ búúd jâm. 20 Sâ jɔɔŋg wə́ mə́ ámə sɔ̧́ nə́ shé dʉ́gyág nə ndɨ́ yí, shé lésha yí. Bʉ́bə́lɛ́ mə jɨ mə́ŋkəda dɨ̂ nəcé sâ *Izʉrəyɛ̂l ŋgə́ bwánd nə búgə́ yí.» 21 Bwə́ mú bɛ̧sa nə nɛ́ nə́: «Sə́ afwóyɛ́ bii ŋgwɔ́l kálaad ŋgə́ wú sə́ Yudéa shú dwô dɨ́, ŋki ntâg nə́ ŋgwɔ́l *mínyɔŋʉ̂ wúsʉ́ mə́ zə́ jaaw sə́ wúl bɔ́w-bɔ̂w lâŋ shú dwô dɨ̂. 22 9.2Njɨ, sə́ mə́ jɨɨ nə́ womɛ́fwó jááwʉg ná sə́ tə́dʉ́gá wô shú nyɔɔŋg ŋkɔɔmʉ́ a búgə́ wó mə́ kə nyíi nɨ. Sə́ ŋgə gwág nə́ buud bwə́ ŋgə ban nywo kʉ́l jɛ̂sh.» 23 1.3; 8.12; 19.8; 28.31; Luk 17.21Bə́nɔ́ŋ bwə́ á cɛ̧ɛ̧lə ŋkúmba jwɔ̂w bwə́ bá zə cínɔŋg nyə́dɨ́ njɔ́w yí. Ja jwɔ̂w dɔɔŋg í á jé yí, bwə́ á zə bwə́ njúl buud ŋkí bul bulya. Pwôl mú zə lwóya búgə́ jé wú mpʉ́mán wɔ́ɔ́s mpwó-kugʉ́, a ŋgə́ bwiiŋg bwo Faan mə́ Zɛmbî, a ŋgə́ sɔ̧́ nə́ bwə́ mágʉləg Yésus, a ŋgə́ bwiiŋg bwo nə́ nyə wə́ Məcɛ̧ɛ̧ mə́ Moyîz nə micilyá mí *búúd ɔ mícúndə́ mí á ŋgə cɨ yɛ́. 24 Bɔ́ɔ́l bwə́ mú ŋgə *magʉlə isâ nyə á ŋgə cɨ yí, bɔ́ɔ́lʉ́gá kú magʉlə. 25 Bwə́ á ka ŋgə bwɨ́lya bwə́ njúl məcʉ́ŋ məcʉ́ŋ. Pwôl mú kwo cɨ bwo njɨ sâ ŋgwúd nə́: «Sâ Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshim nyə á lás nə impáámbə́ bín mpú mə múúd micúndə́ Izayí dɨ́ yí í mə́ mpu nyîn. Nyə á cɨ nə́:
26 Iza 6.9-10Kaág kúl búud nɨ dɨ́ kə cɨ nə bwo nə́:
“Bɨ mə bá dʉ kənd mə́lwə̂, njɨ bɨ kú bwɛlɛ wámbʉlə;
bɨ́ dʉ kənd mísh, njɨ bɨ kú bwɛlɛ dʉ́g,
27 nəcé kúl búúd ga í mə́ shîn lal mílâm.
Bwə́ mə́ shîn juwal mə́lwə̂,
bwə́ búdal mísh;
nə́ mísh máŋ mə́ á bá dʉ́g,
məlwə̂ máŋ mə́ á bá gwág,
milâm myáŋ mí á bá wámbʉlə,
ŋkwuŋgá bwə́ á bá cɛ́nd kuú njɔɔnd,
nə́ ndɛɛ́ mə mú lwag bwo.”
28 13.46; Luk 3.6 «Kagá mpu nə́ Zɛmbî mə́ kənd búúd bwə́ cúgɛ́ Oyúdɛn wá cʉg jé jɔɔŋg. Báá, bwə́ é gwágʉlə nyə.» 29 ‡Míl mícilyá mí ayág mí cugɛ́ nə iciyá íga.[Ja Pwôl nyə a shîn cɨ ntʉ́nɨ yí, Oyúdɛn bwə́ á shwal bwɨ́lya, bwə́ ŋgə́ jág sɛ́ŋʉsa məkə̂l.]
30 Pwôl nyə á já mimbû mímbá oncindî, a ŋgə ji njɔ́w nyə́mɛ́fwó nyə á ŋgə jə́na nə *mwaanɛ̂ yé yí, a dʉ́gə́ lə́g búúd bwə́ á dʉ zə nyə́dɨ́ wá, 31 a ŋgə́ cúndə kɛ́ɛl á Faan mə́ Zɛmbî, a ŋgə́ jɨ́ɨ́gʉli buud minjɨ́ɨ́gʉ́lá mí dʉ́gyá nə Cwámba Yésus-Krîst myá nə́ kpwɔɔ́ kpwɔɔ́, kú nə gúl sâ í ntágʉ́lə́ nyə.
<- Misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ 27- ~4~ Məwáás mɔɔŋg wə́ Kastor bá Polugʉs. Bwə́ á bə ozɛmbî wâ yə́bə́ Ogʉrɛ̂k. Buud bwə́ á dʉ tə́dʉga nə́ ozɛmbî bɔɔŋg wə́ bwə́ á dɨ baagʉlə ofʉ́la.
- ~5~ məkɔ́ɔ́l mə́ jwɔ̂w: Í kə́ nə́ Sud; wo é kwey fɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí yé ŋkɔw á ofɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí ɔ́ íciyá dɨ̂.
28:16 24.23
28:18 23.29
28:19 25.11
28:22 9.2
28:23 1.3; 8.12; 19.8; 28.31; Luk 17.21
28:26 Iza 6.9-10
28:28 13.46; Luk 3.6
- ~13~ Míl mícilyá mí ayág mí cugɛ́ nə iciyá íga.
28:2 2Kr 11.27
28:5 Mak 16.18; Luk 10.19
28:6 14.11