Matiu 5

Yesu pian yeririna lala

Luk 6:20-23

1 Ana e pogos tai, Yesu pisu yeririna la moki, ana naga pa metava e kunus tai. Sane kiela navianena tai, naga totano ana kiena yeririna lala apimi atovivia, 2 ana naga pian la.

3 Navianena kerkeviu lap̃asia kiena ne Yesu sanini: naga pisape

“La nap̃a apisu kilale nap̃a pe am̃al re Ntewa e kiela malena poli wa, ana p̃isi na navisa ruruena vim van la, vanon Ntewa naga pe P̃arin Sup̃e kiena ne yeririna la ne sanene.

4 La nap̃a suri viowa lala akila kare la ke pap̃isi, a amloge piowa, atagi ke na, ana navisa ruruena vim van la, e nakila lup̃elup̃eena lala.

5 La nap̃a ape yaru malumu ga, navisa ruruena vim van la, vanon nap̃a Ntewa pisaar pan la rui pisape la suri wo la nap̃a sike e yomarava nini van la.

6 La nap̃a sinelan manene p̃elaga mesmesu lala sa nap̃a Ntewa naga sinenania, ana navisa ruruena vim van la, nap̃a p̃isi na avisu kiela malena ulen namesmesuena la nene.

7 La nap̃a asum̃a sinela miye ke yaru tap̃ena lala, navisa ruruena vim van la, nap̃a yokorena Ntewa naga sinena ye manene la vap̃isi.

8 La nap̃a sinela mekiki po, navisa ruruena vim van la, nap̃a yokorena la avisu Ntewa.

9 La nap̃a ape yaru na kilaen sum̃are, ana navisa ruruena vim van la, nap̃a Ntewa naga vio yaru la nene ave narina lala.

10 [a]La nap̃a amlelaga e Ntewa, ana yaru tap̃ena lala akila kare la vanon kiela nalelagaena nene, navisa ruruena vim van la, nap̃a yokorena Ntewa ure la ava loyum̃a e kiena nasup̃enena.

11 [b]“Amiu la nap̃a yaru la akila kare ke kiamiu kia, a la am̃ene amiu ke na, a la apisa kare amiu, a apisa kotalia amiu, vanon nap̃a amiu na ape kiau yeririna lala, ana p̃isi na navisa ruruena vim m̃ena ga van amiu. 12 [c]Ana ve sinemiu viowa re, akilia akekara ga, vanon kiamiu pupia suri wo tanea lala sike ma e peni. P̃isi na yaru la akila kare amiu vap̃isi, ana visae ve sanene, la akila ve sa ke nap̃a yaru na sumo lala akila kare navisawalena lala.”

Kururu sive amio kapi viaga

Mak 9:50; Luk 14:34-35

13 [d]Ana Yesu pisa m̃ena ga, pisapenua “Amiu na sane sive na e yaru na yomarava lala. Ana visae sive ve melkalka re sina, ana pe suri re si tai nap̃a kilia kila melkalka si poli. Ana sive nene na pe popon re si suri tai poli, popon ga akuan va narui.

14 [e]“Amiu na sane kapi viaga na yomarava. Pogos nap̃a yaru la akila kiela pulkumali metava e kunus tai, kolemalo yaru la nap̃a asike perina akilia avisu kapi nena, ana tap̃atete akilawan kiela pulkumali nene. 15 [f]Ana pe yaru re tai poli nap̃a silan kiena kapi, ana kalo si kapi nene e piaki tai. Pogos na yaru silan kapi, ana monar ligan to metava e lelena, ana yaru punu ga nap̃a asike loyum̃a ana kapi vivaga nene tegoli la. 16 [g]Ana e p̃elaga ne na nene, amiu na monar atam̃an kapi na kiamiu malena tegoli yaru la punu ga vena akilia avisu kiamiu yum̃aena wo la nap̃a amiu akila ke na. Ana pogos nap̃a la avisu kiamiu yum̃aena wo la nene, ana la akilia ayeluar kia kiena Arimamiu nap̃a sike ma e peni.”

Yesu pisayu navisaluaena kiena Mosis

17 Ana Yesu pisa m̃ena ga, pisapenua “Pe sineun re nenaga, nap̃a amiu asitom ke asape inu nepimin nesape nekuan plan navisaluaena kiena Mosis, amio visena kiena ne yaru navisawalena la poli. Peraga, pe sa re nene poli. In na nepimin nesape nevian ruru amiu e kinas nen visena punu ga la nene van amiu. 18 [h]Suri na ne nepisa ke pan amiu ne, ana lelaga pap̃isi monar asitom̃alia, p̃isi na tap̃atete navisaluaena nene kovio, vanon sinapane amio yomarava nini lalua akovio. Ana tap̃atete narin mras nen visena tai, pona ya sina nap̃a teke e navisaluaena nene, kilia kovio, tap̃atete ga, vano-o tol pogos nap̃a suri na navisaluaena la nene vim kakate make ga. 19 Vanon suri ne na nene, visae yaru tai kila pal narin suri tai e navisaluaena nene, pona vian yaru tap̃ena tai kila sanene, yaru nene na ve to re e yo wo tai e nasup̃enena kiena ne Ntewa. Ana yaru nap̃a taveve ruru visena na navisaluaena la nene, a pian ke yaru tap̃ena lala akila sanene, ana naga yoko kiena kia wo e nasup̃enena kiena ne Ntewa. 20 Inu nevisa van amiu, visae sinemiun asape ava e nasup̃enena kiena ne Ntewa, ana monar kiamiu p̃elaga la wo a mesmesu, taulu navianena navisaluaena lala, amio Varasi lala, visae peraga, tap̃atete ava ea.”

Yesu pisayu nasinekarena

Luk 12:57-59

21 Ana Yesu pisa m̃ene ga, pisapenua “Amiu amloge m̃a nap̃a navianena la apian ke kieta yermarua la nanua sumo rui, apisape ‘Ve awem̃ar re yaru, a visae yaru na wem̃ar yaru mare, mesmesun ga nap̃a aure naga va kumali ana avis vania.’ 22 Ana nevisa van amiu sanini: Yaru nap̃a sinena kari wenla, yaru nene mesmesun aure va kumali avis vania. A yaru nap̃a visi viowa van wenla, visavenua ‘Ko na yaru viowa tai nene wa,’ yaru nene mesmesun aure va e kieta viorena keviu ana alip̃ere naga. A yaru nap̃a p̃isi na la sinemimiena van wenla, pisape ‘Ko na p̃arum̃a pe wowe,’ naga mesmesun va e kapi nap̃a e lele na loge viowaena. 23 Vanon suri ne na nene, visae oimi e wonta kiena ne Ntewa vena ola nalaena vania, ana ositom̃al si nap̃a okila suri tai pa womla piowa teke na, 24 ana oligan nalaena nene tom̃a e lepas nen wonta nene sumo wa, ana monar omolue sina, ova okila ke ne marawo wa, ana siraunia okilia oimi ola si kiom̃a nalaena nap̃ani va Ntewa.

25 “Visae okila suri piowa pa yaru tai, ana naga sinenan pisape were ko ova kumali avis van ko, ana popon okoskosin ovisi ruru omio yaru nene, e pogos nap̃a pe ap̃ure ko re opa kumali poli wa. Visae peraga, pona ligan ko e limana yaru na lip̃ereena la yo, ana la nene aligan ko e limana yaru na taren yaru lala, ana la akilia aligan ko e yum̃a nakoaena. 26 Suri na nepisa ke pan ko ne naga lelaga, ana visae sanene, tap̃atete si omolue e yum̃a na koaena, vano-o tol pogos nap̃a oul make kiom̃a nakoaena.”

Yesu pisayu kolau

27 Ana Yesu pisa m̃ena ga, pisapenua “Amiu amloge m̃a nap̃a navianena lala apisalua sumo rui, asape ‘Ve okila re kolau.’ 28 Ana inu, nevisa van amiu sanini: Yaru nap̃a yepen kawe ke sira tap̃ena tai, nap̃a naga sinenania sape werea, ana naga sane kila kolau amio sira nene p̃isi rui e kiena sitomena.

29-30 [i]“Visae kilamaram̃a na p̃amarua kila ko ke omloru e mlamulena viowa sanene, popon osilua kilamaram̃a nene vano. A visae lumom̃a na p̃amarua kila ko ke oloru e mlamulena viowa, popon otelua, okuan vano. Ana popon narin lepasnem̃a ga tai kovio, a visae peraga, akoven punu ga tasnem̃a va e lele na loge viowaena.”

Yesu pisayu nakuwanluaen sira

Matiu 19:9; Mak 10:11-12; Luk 16:18

31 [j]Ana Yesu pisa m̃ena ga, pisapenua “Nanua sumo na apisa sanini, apisape ‘Yaru nap̃a koanlua wona, ana naga monar kila m̃aki tai vania, nap̃a pisa meraravan pania pisape koanlua rui, pe pe wona re si poli.’ 32 [k]A in ne nanini, nevisa van amiu, sanini: Pe mesmesun re nena ga nap̃a yaru tai m̃enelua wona poli, visae nap̃a wona nene naga pe kila re kolau sumo poli. Visae yaru tai m̃enelua wona, naga kila kare wona nowo nene sa ga nap̃a wona nene naga pe sira na tap̃aen ga kolau rui. A yaru tap̃ena nap̃a naga were sira tai nap̃a wona nasumo naga m̃enelua naga rui, yaru tap̃ena nene, naga sum̃a kila ke kolau narui.”

Yesu pisayu sanape nap̃a akila navisaarena

33 Ana Yesu pisa m̃ena ga, pisapenua “Amiu na amloge m̃a nap̃a navianena lala apisa pan kieta yermarua la sumo rui, apisape ‘Visae ovisa kia kiena ne Ntewa vena kila kiom̃a visena m̃arera, siraunia ko tap̃atete okilaro sina visena nene. Visae ovisa kia kiena ne Ntewa, monar okila mesmesu sa nap̃a ko opisa.’ 34 [l]Ana nanagane, inu nevisa van amiu, sanini ‘Tap̃atete ovisa kia kiena ne suri tap̃ena vena kila kiom̃a visena m̃arera.’ Tap̃atete ovisavenua ‘Lelaga metava,’ vanon nap̃a ma e peni na lelena ne Ntewa nap̃a totano ke ea, na pe yo wa pap̃isi. 35 A tap̃atete m̃ena ga ovisa kia kiena yomarava nini, vanon yomarava nini lelen lana ne Ntewa nap̃a naga piawa ke ea. Tap̃atete ovisa Yerusalem, vanon Yerusalem na lelena ne kieta P̃arin Sup̃e Wa. 36 A tap̃atete m̃ena ga ovisa p̃arum̃a, vanon tap̃atete ovilon vilum̃a tai imi yuwowo pona imi malolo. 37 Visae avisa suri na lelaga, monar avisa ga ‘Lelaga,’ a visae avisa suri nap̃a peraga, monar avisa ga ‘Peraga.’ A visena tap̃ena la nap̃a akilia avisa, naga molue ga kome Yermare.”

Yesu pisayu yaru nap̃a kila maran si piowa pan yaru nap̃a kila piowa pania

Luk 6:29-30

38 Ana Yesu pisa m̃ena ga, pisapenua “Amiu amloge m̃a nap̃a navianena lala apisa nanua sumo, apisape ‘Visae yaru tai kito kilamaram̃a tai, ana ko okilia okito m̃ena ga kilamarana. A visae yaru tai sulua maluem̃a tai, ko m̃ena ga okilia osulua maluena tai.’ 39 Ana nanagane, inu nevisa van amiu sanini: Amiu ve akilamaran re si suri van yaru nap̃a kila viowa van amiu. Visae yaru tai lipa pipim̃a e lepas na p̃amarua, ana monar otam̃an m̃ena ga lipa pipim̃a lepas na p̃am̃eli. 40 Ana visae yaru tai visave were ko ova avis van ko kumali, ana naga m̃areran visave owar mom̃a kulsota vania, ana ko owar m̃ena ga mom̃a kulsaket vania. 41 A visae yerkawa tai m̃areran visave owar kiena karo amio ayal va tol mrae ve taaga, ana monar okekaran owar va tol si maran mrae ve taaga. 42 Visae yaru tai viun suri tan ko, monar ola vania, a visae yaru sinenan visave la kiom̃a suri tai yum̃aenia, monar otam̃an vania vena lavia, ve ovisalup̃ar re vania.”

Yesu pisayu nisape monar akekaran nasinekar lala

Luk 6:27-28,32-36

43 Ana Yesu pisa m̃ena ga, pisapenua “Amiu amloge m̃a nap̃a navianena pisa sumo rui pisape ‘Monar ositom nalavis pum̃a, a monar okila viowa va kiom̃a nasinekar lala.’ 44 A nanagane, inu nevisa van amiu sanini: Monar asitom kiamiu nasinekar lala, a monar alen wo m̃ena yaru la nap̃a akila ke piowa pan amiu, 45 vena amiu ataveve ruru p̃elaga kiena ne Arimamiu nap̃a sike ma e peni, vanon nap̃a naga kekaran yaru punu ga maran taaga. Vanon suri ne nanene, naga kila kiena mrae tego, a kila kiena yua powo pitomi pun yaru punu ga, la nap̃a apo a la nap̃a apiowa. 46 ?Visae akekaran ke ga yaru la nap̃a asitom amiu ke na, amiu na asitom ke asape yokorena atol kiamiu nalaena tai? A yaru na takis lala, nap̃a yaru tap̃ena la asape la ape yaru viowa ga, la akilia akila sanene. 47 Visae otalopan ga kiom̃a yeririna lala, nanene na pe otaulu re p̃elaga kiena ne yaru viowa la poli. A yaru la nap̃a pe amlelaga re e Ntewa poli, la m̃ena ga akekaran kiela namratava lala. 48 A kiamiu malena monar mesmesu ruru wo, sa nap̃a p̃elaga kiena ne Arimamiu nap̃a sike ma e peni naga mesmesu ruru pap̃isi, a naga po pan yaru la punu ga.”

<- Matiu 4 Matiu 6 ->