1 Videns autem Jesus turbas, ascendit in montem, et cum sedisset, accesserunt ad eum discipuli ejus,[a] 2 et aperiens os suum docebat eos dicens:[b] 3 Beati pauperes spiritu: quoniam ipsorum est regnum cælorum.[c] 4 Beati mites: quoniam ipsi possidebunt terram.[d] 5 Beati qui lugent: quoniam ipsi consolabuntur.[e] 6 Beati qui esuriunt et sitiunt justitiam: quoniam ipsi saturabuntur.[f] 7 Beati misericordes: quoniam ipsi misericordiam consequentur.[g] 8 Beati mundo corde: quoniam ipsi Deum videbunt. 9 Beati pacifici: quoniam filii Dei vocabuntur.[h] 10 Beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam: quoniam ipsorum est regnum cælorum.[i] 11 Beati estis cum maledixerint vobis, et persecuti vos fuerint, et dixerint omne malum adversum vos mentientes, propter me:[j] 12 gaudete, et exsultate, quoniam merces vestra copiosa est in cælis. Sic enim persecuti sunt prophetas, qui fuerunt ante vos.[k] 13 Vos estis sal terræ. Quod si sal evanuerit, in quo salietur? ad nihilum valet ultra, nisi ut mittatur foras, et conculcetur ab hominibus.[l] 14 Vos estis lux mundi. Non potest civitas abscondi supra montem posita,[m] 15 neque accendunt lucernam, et ponunt eam sub modio, sed super candelabrum, ut luceat omnibus qui in domo sunt.[n] 16 Sic luceat lux vestra coram hominibus: ut videant opera vestra bona, et glorificent Patrem vestrum, qui in cælis est.[o] 17 Nolite putare quoniam veni solvere legem aut prophetas: non veni solvere, sed adimplere.[p] 18 Amen quippe dico vobis, donec transeat cælum et terra, jota unum aut unus apex non præteribit a lege, donec omnia fiant.[q] 19 Qui ergo solverit unum de mandatis istis minimis, et docuerit sic homines, minimus vocabitur in regno cælorum: qui autem fecerit et docuerit, hic magnus vocabitur in regno cælorum.[r] 20 Dico enim vobis, quia nisi abundaverit justitia vestra plus quam scribarum et pharisæorum, non intrabitis in regnum cælorum.[s] 21 Audistis quia dictum est antiquis: Non occides: qui autem occiderit, reus erit judicio.[t] 22 Ego autem dico vobis: quia omnis qui irascitur fratri suo, reus erit judicio. Qui autem dixerit fratri suo, raca: reus erit concilio. Qui autem dixerit, fatue: reus erit gehennæ ignis.[u] 23 Si ergo offers munus tuum ad altare, et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet aliquid adversum te:[v] 24 relinque ibi munus tuum ante altare, et vade prius reconciliari fratri tuo: et tunc veniens offeres munus tuum.[w] 25 Esto consentiens adversario tuo cito dum es in via cum eo: ne forte tradat te adversarius judici, et judex tradat te ministro: et in carcerem mittaris.[x] 26 Amen dico tibi, non exies inde, donec reddas novissimum quadrantem.[y] 27 Audistis quia dictum est antiquis: Non mœchaberis.[z] 28 Ego autem dico vobis: quia omnis qui viderit mulierem ad concupiscendum eam, jam mœchatus est eam in corde suo. 29 Quod si oculus tuus dexter scandalizat te, erue eum, et projice abs te: expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpus tuum mittatur in gehennam.[aa] 30 Et si dextra manus tua scandalizat te, abscide eam, et projice abs te: expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpus tuum eat in gehennam.[bb] 31 Dictum est autem: Quicumque dimiserit uxorem suam, det ei libellum repudii.[cc] 32 Ego autem dico vobis: quia omnis qui dimiserit uxorem suam, excepta fornicationis causa, facit eam mœchari: et qui dimissam duxerit, adulterat.[dd] 33 Iterum audistis quia dictum est antiquis: Non perjurabis: reddes autem Domino juramenta tua.[ee] 34 Ego autem dico vobis, non jurare omnino, neque per cælum, quia thronus Dei est: 35 neque per terram, quia scabellum est pedum ejus: neque per Jerosolymam, quia civitas est magni regis: 36 neque per caput tuum juraveris, quia non potes unum capillum album facere, aut nigrum.[ff] 37 Sit autem sermo vester, est, est: non, non: quod autem his abundantius est, a malo est.[gg] 38 Audistis quia dictum est: Oculum pro oculo, et dentem pro dente.[hh] 39 Ego autem dico vobis, non resistere malo: sed si quis te percusserit in dexteram maxillam tuam, præbe illi et alteram:[ii] 40 et ei, qui vult tecum judicio contendere, et tunicam tuam tollere, dimitte ei et pallium:[jj] 41 et quicumque te angariaverit mille passus, vade cum illo et alia duo.[kk] 42 Qui petit a te, da ei: et volenti mutuari a te, ne avertaris.[ll] 43 Audistis quia dictum est: Diliges proximum tuum, et odio habebis inimicum tuum.[mm] 44 Ego autem dico vobis: diligite inimicos vestros, benefacite his qui oderunt vos, et orate pro persequentibus et calumniantibus vos:[nn] 45 ut sitis filii Patris vestri, qui in cælis est: qui solem suum oriri facit super bonos et malos: et pluit super justos et injustos.[oo] 46 Si enim diligitis eos qui vos diligunt, quam mercedem habebitis? nonne et publicani hoc faciunt?[pp] 47 Et si salutaveritis fratres vestros tantum, quid amplius facitis? nonne et ethnici hoc faciunt?[qq] 48 Estote ergo vos perfecti, sicut et Pater vester cælestis perfectus est.[rr]