Luke 8

Ti kini kira leka faꞋinia sa Jesus

1 Ma Ꞌi buri Ꞌana ru neꞋeri ki, sa Jesus ka leka daraninia naꞋa na fanoa tiꞋitiꞋi ki, ma na fanoa doe ki, ma nia ka faꞋarongo Ꞌani na FaꞋarongoꞋa LeꞋa sulia neꞋe God ke baꞋa gwaungaꞋi fafia ngwae nia ki. Ma na akwala ma ro fafarongo nia ki, kira leka logo faꞋinia, 2 ma ti kini logo neꞋe sa Jesus ifulangaꞋinia na anoꞋi ru taꞋa ki ma na mataꞋinga ki logo faꞋasida. Ma kiraꞋa neꞋe: Ꞌi Mary, kini Ꞌi Magdala ba sa Jesus nia ifulangaꞋinia na fiu anoꞋi ru taꞋa ki faꞋasia, 3 ma Ꞌi Joana, na Ꞌafe sa Kusa na ngwae ꞋaꞋana ana ngwae neꞋe kira rao Ꞌi saena na luma sa Herod na tatalafaꞋa ki, ma Ꞌi Susana, ma ti kini Ꞌoro laꞋu. Na kini neꞋeri ki neꞋe kira foli ru Ꞌani mani kira ki fuana Ꞌafilana sa Jesus faꞋinia fafarongo nia ki.

TarifulaꞋa sulia ngwae takalongaꞋi maga Ꞌai

(Matthew 13:1-9; Mark 4:1-9)

4 Na ngwae Ꞌoro ki kira fiku maꞋi siana sa Jesus. Kira leka maꞋi faꞋasia fanoa matamata kwailiu ki taꞋifau. Sa Jesus fata Ꞌani tarifulaꞋa fuada ka Ꞌuri, 5 “TaꞋi ngwae nia leka ka takaloa maga Ꞌai ki saena oꞋola witi nia. Ma ana kaidaꞋi nia takaloa maga Ꞌai ki, ti maga ru niꞋi ꞋasiꞋi sulia na talalinga. Ma na ngwae ki kira liu, ma kira ka urida, ma na noꞋo ki kira ka ꞋaniꞋi logo. 6 Aia, ti maga ru ka ꞋasiꞋi fafona ano faula. Ma ana kaidaꞋi kira bulao maꞋi, nia ꞋaliꞋali goꞋo kira ka kuku naꞋa, sulia na ano neꞋeri noaꞋa nia kasi ngwangakwaꞋa. 7 Ma ti maga ru ka Ꞌasi logo Ꞌi safitana na kwalo Ꞌabui ki. Ma na kwalo Ꞌabui ki kira ka bulao maꞋi faꞋinia na maga ru leꞋa ki, ma ka nuku fafia na witi neꞋeri ki. 8 Ma ti maga ru ka ꞋasiꞋi logo Ꞌi fafona ano leꞋa, ma kira ka bulao, ma kira ka fungu Ꞌani fuaꞋi ru Ꞌoro liu ki.”

Ma sa Jesus ka faꞋasuia fatalana ka Ꞌuri, “DiꞋia ta ngwae oga ka sai leꞋa ana ru neꞋe ki, nia ka sailinga leꞋa mala.”

Sa Jesus ka alaꞋa Ꞌani tarifulaꞋanga ki fuana ngwae Ꞌoro, bore ma nia faꞋamadakola ru ki taꞋifau fuana fafarongo nia ki

(Matthew 13:10-17; Mark 4:10-12)

9 Sui na fafarongo sa Jesus ki kira ka saefiloa Ꞌuana na fadalana tarifulaꞋa neꞋeri, 10 ma nia ka olisida ka Ꞌuri, “KaidaꞋi sui ki, God noaꞋa kasi faꞋamadakola Ꞌua faꞋuta neꞋe nia ke baꞋa gwaungaꞋi fafia ngwae nia ki. Bore ma taꞋena, na madakolaꞋa niniꞋa dao naꞋa fuamuꞋa. Fuana ta ngwae laꞋu, nau ku fata Ꞌani tarifulaꞋa ki, ma noaꞋa naisi faꞋamadakola, fasi Ꞌiri,

‘Kira ke fafarongo, ma kike fafarongo, bore ma noaꞋa kira kasi saiana faꞋarongoꞋa God.

Ma kira ke lia, ma kira ke lia, bore ma noaꞋa kira kasi lisia tae neꞋe God sasia fuada.’ ”

Fadalana na tarifulaꞋa ba sulia na ngwae takaloa maga Ꞌai

(Matthew 13:18-23; Mark 4:13-20)

11 ꞋUnaꞋeri, sa Jesus ka fata laꞋu Ꞌuri, “Na fadalana na tarifulaꞋa neꞋeri: Na maga ru, nia diꞋia na fatalana God. 12 Na maga ru neꞋe kira Ꞌasida sulia na talalinga ki, kira diꞋia ngwae neꞋe kira rongoa fatalana God, ma sa Saetan ka leka maꞋi ka lafua alaꞋanga neꞋeri faꞋasi kira. Nia neꞋe nia kwate noaꞋa kira kasi faꞋamamana fuana maurilada. 13 Ma na maga Ꞌai neꞋe kira ꞋasiꞋi Ꞌi fafona ano neꞋe nia faula, nia diꞋia na ngwae neꞋe kira rongoa fatalana God, ma kira ka ngalia faꞋinia na saeleꞋanga. Bore ma, fatalana God noaꞋa kasi lalisusu goꞋo saena maurilada. Kira ka faꞋamamana goꞋo sulia kaidaꞋi tiꞋitiꞋi. Bore ma kaidaꞋi ilitoꞋonga nia dao goꞋo maꞋi, noaꞋa kira kasi faꞋamamana naꞋa. 14 Maga Ꞌai neꞋe kira Ꞌasida Ꞌi safitana na kwalo Ꞌabui ki, nia diꞋia ngwae neꞋe kira rongo, bore ma kira ka manata Ꞌabera Ꞌada sulia ru matamata ki, diꞋia na toꞋoruꞋa ki, ma na saeleꞋanga ꞋoꞋo saena magalia neꞋe nia suꞋusida. Nia neꞋe nia sasia kira ka doe ꞋidiꞋa. 15 Na maga ru neꞋe kira Ꞌasida Ꞌi fafona na ano neꞋe nia leꞋa, nia diꞋia ngwae neꞋe kira rongoa fatalana God ma kira ka gonia saena manataꞋi ngwae ꞋoloꞋolo ma ka leꞋa. Ma kira ka suꞋute Ꞌani fitoꞋonga fuana sasilana raoꞋa Ꞌoro leꞋa ki.”

Kamu ke rongoa ma muke kwairoꞋoi ana fatalana God

(Mark 4:21-25)

16 Sa Jesus ka fata laꞋu Ꞌuri, “NoaꞋa ta ngwae kasi faꞋaduꞋa na faꞋi unu, ma ka alua goꞋo Ꞌana Ꞌi olofana ta dako nama ta ꞋifitaꞋi. Bore ma nia ke alua nama Ꞌi fuila, fasi Ꞌiri na ngwae neꞋe nia ruꞋu maꞋi Ꞌi luma nia ke lisia.

17 “Nia ka ꞋunaꞋeri logo ana na ta ru neꞋe nia tua ago ana kaidaꞋi neꞋe, ta asoa niꞋi ke baꞋa sakatafa taꞋifau maꞋi. Ma ti alaꞋanga neꞋe kira suu fafia, nia ke baꞋa raꞋe tafa taꞋifau maꞋi Ꞌi maa.

18 “Nia neꞋe muke sailinga leꞋa, osiꞋana God ke baꞋa kwate tatakolaꞋa ana liatoꞋo Ꞌanga fuamuꞋa, si diꞋia kamu roꞋosulia na faꞋamanataꞋanga nau ki. Sa tai bore Ꞌana neꞋe nia toꞋo ana ta madakolaꞋanga tiꞋitiꞋi sulia ꞋinotoꞋanga God, God ke baꞋa luda gwauna fuana. Bore ma sa tai neꞋe noaꞋa kasi roꞋosulia faꞋamanataꞋanga neꞋe ki, ta madakolaꞋanga tiꞋitiꞋi bore Ꞌana neꞋe nia fia fasi nia toꞋo ana sulia ꞋinotoꞋanga God, God ke olitaꞋinia faꞋasia.”

TuaꞋa mamana sa Jesus neꞋe ngwae neꞋe kira roꞋosulia God

(Matthew 12:46-50; Mark 3:31-35)

19 ꞋI buri Ꞌana, teꞋa sa Jesus faꞋinia na ngwaefuta nia ki, kira dao maꞋi, ma kira ka oga lisilana, bore ma nia ꞋafitaꞋi fuada fuana Ꞌidu karangilana, sulia na ngwae Ꞌoro ki kira fiku kalia sa Jesus ana kaidaꞋi neꞋeri. 20 Ma taꞋi ngwae Ꞌi saena fikuꞋa neꞋeri ka fata Ꞌuri fuana sa Jesus, “TeꞋa Ꞌoe faꞋinia na ngwaefuta Ꞌoe ki, kira uu goꞋo maꞋi Ꞌada Ꞌi maa, ma kira oga lisilamu.”

21 Sa Jesus ka fata Ꞌuri fuada taꞋifau, “Sa tai faꞋida neꞋe kira rongo, ma kira ka roꞋosulia fatalana God, kira naꞋa neꞋe teꞋa nau ki, ma na ngwaefuta nau ki.”

Sa Jesus nia toꞋo ana ngasingasiꞋanga fuana fonelana iru faꞋinia nafo

(Matthew 8:23-27; Mark 4:35-41)

22 TaꞋi kaidaꞋi, sa Jesus faꞋinia na fafarongo nia ki, kira taꞋe Ꞌi saena taꞋi gwaꞋi baru, ma nia ka fata Ꞌuri fuada, “Kulu toꞋofolo basi Ꞌuana bali Ꞌosi loꞋoba.” Ma kira ka talaꞋae, kira ka toꞋofolo naꞋa. 23 Ma ana kaidaꞋi kira leka naꞋa kwau, sa Jesus ka maliu Ꞌana. Ana kaidaꞋi neꞋeri goꞋo, na iru doe nia taꞋe maꞋi, ma na nafo ki ka magara naꞋa maꞋi saena na baru neꞋeri, ma na baru neꞋeri karangi ka kuru naꞋa. 24 Fafarongo nia ki kira ka faꞋaada sa Jesus kira ka Ꞌuri, “AraꞋi kwa! Kulu karangi kuru naꞋa!”

Sui sa Jesus ka tataꞋe ka balufia na iru ma na nafo neꞋe magara naꞋa, ma kira ka roꞋosulia, ma na Ꞌosi ka fola naꞋa. 25 Sui sa Jesus ka balufia fafarongo nia ki ka Ꞌuri, “FaꞋuta neꞋe kamu kasi faꞋamamana nau?”

Ma kira ka Ꞌarefo, ma kira ka maꞋu, ma kira ka saefilo kira kwailiu kika Ꞌuri, “Ngwae faꞋuta naꞋa niniꞋa re? Nia fata totongaꞋi goꞋo, ma na iru faꞋinia nafo doe ki bore, kera ka roꞋo naꞋa sulia.”

Sa Jesus gura taꞋi ngwae neꞋe toꞋo ana anoꞋi ru taꞋa

(Matthew 8:28-34; Mark 5:1-20)

26 Sui sa Jesus faꞋinia fafarongo nia ki, kira ka toꞋofolo saena Ꞌosi neꞋe leleka ka dao ana abaꞋi kula Ꞌi Gerasa, ana bali Ꞌosi neꞋe teo kwai toꞋoi faꞋasia abaꞋi kula Ꞌi Galili. 27 Ana kaidaꞋi sa Jesus nia koso kwau Ꞌi sara faꞋasia gwaꞋi baru, nia ka dao toꞋona taꞋi ngwae faꞋasia kula neꞋeri. Na ngwae neꞋeri, na anoꞋi ru taꞋa ki kira tua faꞋinia, ma nia ka dadara goꞋo Ꞌana sulia kaidaꞋi tau naꞋa maꞋi, ma noaꞋa nia kasi tua logo Ꞌi saena ta luma. Bore ma nia tua goꞋo Ꞌana Ꞌi saena na faoda fuana kwaiatolana ngwae mae ki. 28-29 Ana kaidaꞋi Ꞌoro sui naꞋa maꞋi ki, kira firi fafia ro Ꞌae nia ki ma limana logo, ma kira ka alua ngwae fuana foloꞋa Ꞌusia. Bore ma, nia ka muusia goꞋo Ꞌana na sene neꞋeri ki, ma na anoꞋi ru taꞋa neꞋeri ki kira ka lalia naꞋa kwau Ꞌuana saena abaꞋi kula kwasi.

Ma kaidaꞋi nia lisia goꞋo sa Jesus, nia ka ako doe, ma ka bobo uruuru naꞋa Ꞌi maana Ꞌaena sa Jesus. Sa Jesus nia fata Ꞌuri fuana, “AnoꞋi ru taꞋa neꞋe, Ꞌoke ruꞋu maꞋi Ꞌi maa faꞋasia na ngwae neꞋe.”

Ma ngwae neꞋeri ka ri Ꞌuri, “Jesus kwa, ꞋAeꞋo Ngela God neꞋe ngasingasiꞋa liu! Tae neꞋe Ꞌoko oga Ꞌoke sasi aku? Nau ku ganiꞋo Ꞌoe kosi kwatea ta kwaꞋikwaꞋinga fuaku.”

30 Sa Jesus ka saefiloa, “Satamu sa tai kwa?”

Ma nia ka olisia ka Ꞌuri, “Sataku sa Fuani oro.” Nia fata ꞋunaꞋeri sulia na anoꞋi ru taꞋa Ꞌoro liu ki neꞋe kira ruꞋufia. 31 Na anoꞋi ru taꞋa neꞋeri ki kira ka Ꞌengoa sa Jesus fasi Ꞌiri nia kasi baꞋeda fuana saena kula gwagwa lingalinga fuana kwaꞋikwaꞋinga.

32 Ma na gwata Ꞌoro ki, kira fanga Ꞌada Ꞌi babaraꞋoa ana faꞋi ua neꞋe karangi logo ana kula neꞋeri. Ma na anoꞋi ru taꞋa neꞋeri ki, kira ka gania sa Jesus fasi Ꞌiri kira ke ruꞋufia Ꞌada na gwata neꞋeri ki. Ma sa Jesus ka alaꞋanida. 33 Kira sakatafa naꞋa maꞋi faꞋasia na ngwae baera, ma kira ka ruꞋufia naꞋa na ngwaꞋi gwata baera ki taꞋifau. Na ngwaꞋi gwata baera ki taꞋifau, kira ka lalili saena kwata Ꞌato neꞋeri Ꞌuana saena Ꞌosi, ma kira ka kwaꞋu, ma kira ka mae taꞋifau naꞋa.

34 Ana kaidaꞋi ngwae neꞋe kira lia sulia ngwaꞋi gwata neꞋeri kira lisia ru neꞋeri, kira ka tafi, ma kira ka faꞋarongo Ꞌani saena fanoa neꞋeri ma na fanoa tiꞋitiꞋi kalikalia ki logo. 35 Na ngwae ki neꞋe kira rongoa, kira ka leka maꞋi fuana lisilana ru neꞋe nia fuli. Ma ana kaidaꞋi kira dao maꞋi siana sa Jesus, kira ka lisia na ngwae neꞋeri neꞋe anoꞋi ru taꞋa nia leka naꞋa faꞋasia, ma nia ka tua naꞋa Ꞌana Ꞌi maana Ꞌaena sa Jesus, ma nia ka toro naꞋa, ma nia ka manata saga naꞋa. Ma kira taꞋifau kira ka maꞋu. 36 Ma ngwae neꞋe kira lisia kaidaꞋi neꞋe sa Jesus nia ifulangaꞋinia naꞋa anoꞋi ru taꞋa neꞋeri ki faꞋasia na ngwae neꞋeri, kira ka alaꞋa naꞋa sulia fuana ngwae neꞋe fiku maꞋi ki. 37 Sui ngwae ki taꞋifau neꞋe kira tua ana abaꞋi kula neꞋeri, kira saea fuana sa Jesus Ꞌiri ke leka faꞋasida, osiꞋana kira maꞋu liu. Sui sa Jesus ka raꞋe naꞋa Ꞌi saena gwaꞋi baru ka salisali fuana lekaꞋa. 38 Na ngwae ba na anoꞋi ru taꞋa nia leka faꞋasia, nia Ꞌengo ana sa Jesus ka Ꞌuri, “ꞋOke alaꞋani nau Ꞌiri nai leka faꞋiniꞋo.”

Bore ma sa Jesus ka baꞋea kwau, ka fata Ꞌuri fuana, 39 “ꞋOke oli Ꞌamu Ꞌi fanoa Ꞌoe, ma Ꞌoko faꞋarongo Ꞌani ru neꞋe God nia fulia fuamu ki.” Sui, na ngwae neꞋeri ka oli naꞋa Ꞌuana fanoa nia, ma ka alaꞋa naꞋa sulia ru neꞋe sa Jesus nia fulia fuana ki.

Sa Jesus gura ro kini ki

(Matthew 9:18-26; Mark 5:21-43)

40 Sui, ana kaidaꞋi sa Jesus nia oli laꞋu maꞋi faꞋasia bali Ꞌosi loꞋoba, ngwae ki kira maꞋakwalia, ma kira ka saeleꞋa liu fuana lisilana. 41 Ma taꞋi ngwae neꞋe satana sa Jaeras ka dao maꞋi. Na ngwae neꞋeri nia ta ngwae faꞋinaꞋonaꞋo Ꞌi saena luma fuana foꞋongaꞋa. Nia leka maꞋi ka bobo uruuru Ꞌi Ꞌaena sa Jesus, ma ka Ꞌengoa naꞋa sa Jesus Ꞌiri nia ke leka faꞋinia Ꞌuana luma nia. 42 OsiꞋana taꞋi kala defo mutaꞋi nia neꞋe nia mataꞋi, ma ka karangi mae naꞋa. TaꞋi akwala ma ro faꞋi ngali goꞋo neꞋe nia doe maꞋi sulia.

Ma ana kaidaꞋi sa Jesus nia leka faꞋinia, na ngwae Ꞌoro kira fiku kalia logo. 43 Ma taꞋi kini neꞋe gwaꞋi Ꞌabu nia tafangia tua logo Ꞌi neꞋeri. Na mataꞋinga taꞋa neꞋeri nia saungia naꞋa sulia akwala ma ro faꞋi ngali ki. Ma nia ka faꞋalia naꞋa toꞋoruꞋa nia taꞋifau fuana ngwae kwaigura ki, bore ma noaꞋa ta ngwae kasi gura goꞋo. 44 Ma na kini neꞋeri ka kwako maꞋi Ꞌi burina sa Jesus, ma ka sama toꞋona Ꞌaena ifi sa Jesus, ma na gwaꞋi Ꞌabu neꞋeri ka langa naꞋa faꞋasia ana kaidaꞋi neꞋeri nama.

45 Sa Jesus ka saefilo ka Ꞌuri, “Sa tai niniꞋa sama toꞋoku?”

Ana kaidaꞋi neꞋeri, na fikuꞋa neꞋeri taꞋifau kira ka tofe goꞋo Ꞌada.

Ma sa Peter ka fata Ꞌuri, “AraꞋi kwa, ngwaꞋi toꞋa Ꞌoro niniꞋa kira bekesiꞋo naꞋa.”

46 Bore ma sa Jesus ka fata Ꞌuri, “TaꞋi ngwae nia sama toꞋoku, osiꞋana nau ku saiana kaidaꞋi neꞋe na ngasingasiꞋanga nau nia gura ta ngwae.” 47 ꞋIu, na kini neꞋeri nia saiana sa Jesus nia sai filoa naꞋa, ma nia ka fali maꞋi, ma ka lebelebe, ma ka maꞋu, ma nia ka bobo uruuru Ꞌi naꞋona Ꞌaena sa Jesus. Ma kaidaꞋi ngwaꞋi toꞋa Ꞌoro neꞋeri kira liafunufunu fuana, nia ka faꞋarongo kira taꞋifau duꞋungana tae neꞋe nia sama toꞋona sa Jesus, ma ka kwatea neꞋe nia ka Ꞌakwa ꞋaliꞋali naꞋa. 48 Ma sa Jesus ka fata Ꞌuri fuana, “Kini neꞋe Ꞌae, God nia gura Ꞌoe naꞋa, osiꞋana neꞋe Ꞌoko faꞋamamana nau. Leka naꞋa kwau amu, ma noaꞋa Ꞌoe kosi manata Ꞌabera naꞋa.”

49 KaidaꞋi sa Jesus nia alaꞋa goꞋo ana Ꞌua, taꞋi ngwae nia dao naꞋa maꞋi faꞋasia luma sa Jaeras, ka faꞋarongoa sa Jaeras ka Ꞌuri, “Na kala defo ba Ꞌoe, nia mae naꞋa. NoaꞋa Ꞌoe kosi faꞋa Ꞌabera laꞋu na ngwae faꞋamanata.”

50 Ma sa Jesus ka rongoa, ma ka fata Ꞌuri fuana sa Jaeras, “NoaꞋa Ꞌoe kosi maꞋu. DiꞋia Ꞌoko faꞋamamana nau, na kala defo Ꞌoe ke leꞋa logo.”

51 Ana kaidaꞋi kira dao kwau Ꞌi luma, sa Jesus ka talaꞋia sa Peter, faꞋinia sa John, ma sa James faꞋinia maꞋa ma teꞋa ngela neꞋeri goꞋo, kira ka ruꞋu Ꞌi luma. Sa Jesus ka luia ta ngwae laꞋu noaꞋa kasi leka faꞋinida Ꞌi luma. 52 Ma na fikuꞋa neꞋeri ki taꞋifau, kira oꞋomae, ma kira ka angisia na ngela neꞋeri. Sui sa Jesus ka fata Ꞌuri, “Kamu kasi angi laꞋu. Na ngela neꞋe noaꞋa nia kasi mae, bore ma nia maliu goꞋo Ꞌana.”

53 Ma kira ka gaꞋasia lala sa Jesus, osiꞋana kira saiana neꞋe ngela neꞋe nia mae mamana naꞋa. 54 Sui sa Jesus ka dau Ꞌi limana na ngela neꞋeri, ma ka ri ka Ꞌuri, “Ngela neꞋe Ꞌae, tataꞋe naꞋa!” 55 Ma na mangona ka oli laꞋu maꞋi, ma nia ka tataꞋe. Ma sa Jesus ka saea fuada Ꞌiri kira ke kwatea ta fanga fuana. 56 Na teꞋa nia faꞋinia na maꞋa ngela neꞋeri, kira ka Ꞌarefo liu ana ru neꞋeri. Sui sa Jesus ka luida noaꞋa kira kasi alaꞋa laꞋu sulia ru neꞋeri ki fuana ta ngwae.

<- Luke 7 Luke 9 ->