2 Ana Stiven di ikine endungwa, “Nenma ya angrima wagle! Ene piryo! Nono kowano Abraham ye Haran kamun pikre ana Mesopotemia makan mogl pango ana ambuglange pogl-pagl dungo God, ye Abraham mina unongugl pindre ana yegl ditongwa, 3 ‘Ene dumo makan ya yombanma kindekondo ana na dumo makan ta ombuno ditenaglmara i ene endinatnga.’✡Stat 12:1
4 “Abraham ka i pirtre ana Kaldia yomba makano kondo endpi Haran kamun moglkwa. Igle wan paimoglko ye nem goglko, ana God diendungo ye ende wu dumo makan nono erme keipai mounara igle keipai moglkwa. 5 Ba makan i ye makanmo kaima erambedi God makan ta tekrukwa, ta manga, te gamba kembra kinde ta tekrukwa. Ba Abraham ya ye gawamo moraglkwa makan i inaglmedi God ka dipandigl ditongwa. Te God ka dipanduglkwa engemo i Abraham gak ta kugl yeikrukwa. 6 God ombugl ka ta yegl ditongwa, ‘Ene gawanma wagle ye yomba yongugl mereyegl pi dumo bangeta ta moraglkwa, ye eresimbi te nigl-kongun yoko ere meglmbi buglayungu 400 erambuka. 7 Te yomba ye nigl-kongun yoko eriyo dinaglkwa yomba i na kot erete yumbun tenaglka. Ana okuwo ye dumo igle ende menda undre, makan igle mogl ana na dembina karaugl ere naraglkwa.’*Stat 15:13,14 8 Ana Abraham God ye yombama erikwa i ombuno dinambuka pre nangino punduno boraglmedi kontrakmo di giglendi tongwa. Yeglpre, Abraham wam Aisak kugl yongwa ande enge 8 moglko ana nangiye punduno beglkwa. Okuwo Aisak ye Jekop nem moglkwa, ye ama yegl orkwa. Te Jekop wama 12 meglkwa, ye ama yegl orkwa, ana ye nono yungu ombuno 12 i mambuno meglkwa.
9 “Ana kowano wagle ikra angro okuwo Josep kiam site wanmogl, ana ye nigl-kongun yoko yomba Isip kamun morambedi pre topo bogl ingwa. Ba God eremogl Josep bogl moglko, 10 ana ye yumbunmo kanekane i God akepledi tongwa te Josep endpi king Pero moglmara ongwa enge God eremogl Josep nomane wakai tongo ka dungwa pre Isip yomba kingno Pero ye kanwakai yei ana diendungo ye Isip kamun ya te king yungumo toglmo i-suwara ende gavana moglkwa.
11 “Okuwo Isip makan ya te Kena makan prapra kindan pond kinde yongo, ana yomba yumbun pond ingwa, te nono kowano ye ama kaiya mokna doko i-ninaglkwa tamanga. 12 Enge igle Jekop prukwa. Isip makan kaiya mokna yome dingo ana ye wama nono kowano wagle diendungo komnaiye kana ende Isip eingwa. 13 Ana okuwo aglke ende ikine Isip eingo, Josep yene pre na Josep mogliwo dinongugl ende angiglma wagle tongo ana king Pero eremogl Josep angiglma ikra pirkan orkwa. 14 Yegl ere Josep nem Jekop ye yombama 75 prapra ende Isip kamun unaglmedi ka-singiye diendungwa. 15 Jekop ende ime Isip makan pi wanmogl goglko te wama wagle nono kowano ama igle gogl kondingwa. 16 Ye geglkwa yonobriye yend ikine Sikem kamun pindre maugl singwa. Dumo i Hamor nangiglma ye gitno pene, okuna Abraham moni tendre topo ormara.
17 “Ana God ka dipandigl Abraham tongwa ikra pai inambuka engemo mangigl orko nono yombano Isip makan mogl nagla eriko ana ye nambano wu pond kaima ongwa. 18 Okuwo Isip yomba kingno kor ta plaudi moglkwa, ye Josep kongun orkwa mambunomo i ta pirkan erekrukwa. 19 Ana ye nono yombano ya kowano awano bakaglte eresindre te nangro kuglambu piyasi mendakra endimbi pai goraglmedi pre ka giglendi dungwa.
20 “Enge igle Moses mam kugl yongwa, ye gak wakai kaima ta God ongumuglo mina moglkwa. Ana ye nem yungumugl igle ba suwota yei meglkwa. 21 Ana Moses ipi menda endingwa enge king Pero ambuglo ye kan indre ye yene wam erambedi bakagl i-wan moglko yakungwa. 22 Isip yomba sragl pirpogl singwa i prapra beke teingo ye pirtre ana ka giglendi dindre te kongun giglendi orkwa.
23 “Ana ye buglayungumo 40 orkwa enge ye angiglma wagle Israel yomba ye sraglmere meglkwa i ye kanagledi pre ongwa. 24 Ye kango Isip yagl ta eremogl Israel yagl ta sikiglmau sungwa kandre, ana Moses angigle i kumbun ere-indre ana bagl te ikine ende Isip yagl i sigoglkwa. 25 Moses nomanemo yegl pangwa i yene yombama pirpogl sinaglkwa, God eremogl Moses akeple dinan ana no kane mina imenda omiwodi piraglmedi prukwa, ba ye yegl ta pirkrikwa. 26 Ana tangina Moses aglke pindre kangwa Israel yomba suwo kunda beurko ana ye di i-suwara endina-pre yegl ditongwa, ‘Yagl suwo, ene angigle angigle miurka ana sraglpre kunda beure?’
27 “Ba yagl ta kunda komnaiye ere angigle sikiglmau sungwa ikra ye eremogl Moses ake maglasi inde ende ka di ikine ende tongwa, ‘Ene yomba kande mo ka tange teingwa yomba mogl noratnedi ira kangin yondu? 28 Enduwendi ene Isip yomba ta sigotnere ikra na sigora pre dino?’✡Kisim Bek 2:14 29 Ana ye ka dungwa i Moses pirtre ana Isip dumo kondo teke ende Midian makan pindre yomba yongugl ta suna moglkwa. Ye igle mogltre ambu ta yungo wam suwo miurka.
30 “Ana buglayungu 40 dundungo, makan waule i Sainai kamun muglo magl yongwa, ana dumo igle endi kembra mina endi bauglo ormara suna igle angelo wu pene ongo Moses kangwa. 31 Ana ye taragl i kan sipuglo dindre sragl orumda di kanagledi pre magl ongo, ana Yaglkande nungo embriye yegl dungo ye prukwa, 32 ‘Ene kowano awano Abraham ya Aisak ya te Jekop Godno i na moglka.’✡Kisim Bek 3:6 Ana Moses ongo kagle sungo kan imbo ende kanambuka i ye kundugl prukwa.
33 “Ana Yaglkande yegl ditongwa, ‘Ene katn towo gugl endo, sraglpre, makan magl engre motnga i holi kaima yongwa. 34 Na yombanma wagle Isip meglkwa i Isip yomba eremogl sikiglmau singo ye giugogl kandiglesi meglkwa i na kaninga. Ye kai kaglkane erikwa i na pirtre ye ere imenda endinagledi pre atne winga. Ipre ene andigl ende ya wo; na diendimbo ene ende ikine Isip enatnga.’†Kisim Bek 3:5,7,8,10
35 “Israel yomba ye Moses mokono tendre ka yegl diteingwa, ‘Ene yomba kande mo ka tange teingwa yomba moratnedi pre ira kangin yondu?’ Yombamo Moses ikra ye yagl kande moran te angelo ende bauglo mina wu pene ongwa ikra akeple dinan ana ye yombama Isip makan meglkwa i ere-inambedi pre God diendungwa. 36 Ana Moses eremogl Israel yomba Isip kamun auro yend menda ongwa. Ye kimagl ya diu kanekane Isip kamun suna ertre ta mundi nigl Nigl Gogl mina ertre te makan waule buglayungu 40 wanmeglmara i tau ama orkwa.
37 “Yagle Moses yene ka yegl di Israel yomba tongwa, ‘God eremogl na diendungo wimere yegl propet ta diendinan ene meglmara unambuka. Ana yombamo i enene yombano ta.’✡Lo 18:15 38 Moses ye ama Israel yomba makan waule makai simara suna moglkwa. Te ye nono kowano awano bogl akiye igle meglkwa. Te angelo, Sainai kamun muglo ka ditomara igle ye ama mogltre ana God kamo kor aimande pangwa i ye indre ana di nono norkwa.
39 “Ba Moses kamo nono kowano awano i pirakuro ana mokono teingwa. Ye ende ikine Isip kamun enamunedi pirkwa nomano mina kande pangwa. 40 Ye yegl di Aron teingwa, ‘Ene god tau beke notn ana i no mina okuna yei noraglkwa. Sraglpre, Moses eremogl Isip makan no auro imenda ungwa ba ye ende aglokra ongwa i no pirpogl sikunga.’✡Kisim Bek 32:1 41 Ana enge igle ye bulmakau kowo kuiya ta beke yei ana kombuglange gagl ere god kimbi i tendre ana onguno pagl taragl bekingwa ipre gunyei sikorkara yei meglkwa. 42 Ipre God moko tendre kindekondo tongo ana ye kugl-kuri ya ande-ba dembino karaugl ere teingwa. I propet wagle Kamambuno pepa mina beglko pamere erikwa:
43 Ene godno kimbi Molak
44 “Nono kowano awano ye bokis kontrak God kamo ikra bogl ana sel yungu keingwa makan waule i-wan meglkwa, enge igle kamambuno sel yungu keingwa i God yungumo, igle God kamo i-pene endingwa. Taragl erikwa i God yegl eriyo di Moses tongo ana ye taragl i kuiya kanumere ikra erikwa. 45 Yegl ere eingo ana okuwo, nono kowano awano ye neno bogl sel yungu i-wan meglko ana Josua okuna yeitongo ye kake indre endpi yomba pere makano inapre eingwa. Ana God yombuglo bogl tongo, ye makan nem simenda ende makano ingwa. Ana sel yungu yei-pai ongo Devit engemo plau dungwa. 46 God wakai ere Devit tongo ana Devit prukwa God akeple dinan ye yungu wakai ta kei Jekop Godmo tenagledi pre kamange ere God tongwa. 47 Ba Solomon eremogl God yungu ikra keingwa.
48 “Ba God Yaglkande yomba onguno mina yungu keimara suna igle ta moglpai erekrukwa. I propet ka yegl dipandiglmara: 49 ‘Yaglkande yegl dungwa,
51 “Ene ekriye kinde beglkwa yomba! Ene nomano suna God kamo paikrukwa, te kinano gidungo God kamo pirkrikwa! Ene engenge Holi Spirit kamo sendingwa. I ene kowano awano erimere ene ama yegl erikwa. 52 Okuna ene kowano awano wagle ye propet wagle eresi tekrisiuno? Te God kongunmo yomba du-yene ta unambuka pre ka kepmo yomba kamo dingwa ikra ama ye sigeglkwa. Ana erme ye yene ungo ene yaglkumba onguno mina yeingwa ana sigeglkwa. 53 God lomo angelo wagle iyu ene ditengwa ba ene ka i sendingwa.”
57 Yegl dungwa ipre kaunsol wagle kinano akegidi mogl kaglkane pond ere ana ye prapra oglagldi Stiven moglmara pindre, 58 ana ye siti igle gundo imenda ende ana kombuglo indre Stiven singwa.**God lomo yegl dungwa, Yomba suwarata mambuno kinde kaima eran, ye auro yend taun menda pindre kombuglo sindre ana sigoraglkwa. Buk Wok Pris mina 24:13-16 te Namba 15:35 mina kanamga. Te yomba kakimbi di Stiven nangiye dangingwa yomba ikra yene gatno suna olto gugl ende yagl gakmugl ta kangiye Sol we dingwa moglmara kagle mina yeingwa.
59 Ye kombuglo indre eresi meglko ana Stiven kamange yegl ere Yaglkande tongwa, “Yaglkande Yesus, ene spiritna yo!” 60 Yegl dindre yange goglko bondugl binan bogl dungwa, “Yaglkande, ye tandaglmeno i ene kindekondo to.” Ye yegl dindre ana goglkwa.
<- Aposel 6Aposel 8 ->- b Stat 15:13,14
✡7:28: Kisim Bek 2:14
✡7:32: Kisim Bek 3:6
- e Kisim Bek 3:5,7,8,10
✡7:37: Lo 18:15
✡7:40: Kisim Bek 32:1
- ~8~ Yomba Bina tau godno kakimbi Molak ya te kugl-kuri ta kangiye Repan ye god kimbi lotu ereteingwa. Stiven kamo dungwa i pepa propet Amos ka yegl dungwa, “Israel yomba okuna imbo ye God kaima ta lotu ere tekrikwa. Tamanga. Ye God kamo sendingwa. Ye mambuno kuno yegl ere god kimbi Yomba Bina wagle lotu erimere yegl erikwa.” Ana okuwo, God kangwa Israel yomba ye mokono teingwa. Ana ye kanwinge orko Babilon yomba wu kunda bogl tendre ye kanesi yend kantri Babilon eingo kane paingwa. Ana kamo i pepa 2 King 24:10-16 te Amos 5:25-27.
- ~9~ Aisaia 66:1,2
- ~10~ God lomo yegl dungwa, Yomba suwarata mambuno kinde kaima eran, ye auro yend taun menda pindre kombuglo sindre ana sigoraglkwa. Buk Wok Pris mina 24:13-16 te Namba 15:35 mina kanamga.
✡7:3: Stat 12:1