1 Oluvi Yesu ivawalai obigulela witi wa yam sabate.[a] La toligalega ikamolusi[b] mapaila igudaisi waitunela witi, e ikamkwamsi. [c] 2 Mitaga tutala Parisi[d] igisaisi, ilukwaisi matauna, kawasi, “Ka, m toligalega gala ivagaisi avaka ibodi[e] Mosese la Karaiwaga;[f] paila matauna ikikili yam sabate.”
3 Iluki matausina, kawala, “Kaina gala lokukwalawasi avaka Debida ivagi, tutala ikamolu deli matausina kala tobwakuli? [g] 4 Paila isuvi ola bwala Yaubada[h] e matauna deli kala tobwakuli ikomasi kaula kwaibumaboma avaka leisemakavaisi baisa Yaubada. Mitaga gala ibodi Mosese la Karaiwaga kidamwa bikomasi, paila baisa tolula wala kʹasi. [i] 5 Kaina gala lokukwalawasi ola Karaiwaga Mosese, wa yam sabate tolula wa Bwala Kwebumaboma iyogwalasi sabate[j] e gala isim kasi pakula. [k] 6 Mitaga alukwaimi, baisa isisu avaka ikalisau Bwala Kwebumaboma. 7 Mitaga kidamwa lokukwatetasi vituloki makwaina, ‘Yeigu gala magigu lula, mitaga magigu wala mitakwai,’ gala bukukwamogaisi matausina tobubwaila. [l] 8 Paila yeigu Latula Tomota[m] guyoula sabate.”
9 E Yesu isilavi baisa, isuvi kwaitala bwala tapwaroru. 10 E ka, taitala tau leisuvi, yamala kwayamata. Mimilisi mwada bitabinakaisi matauna. E ikatupoiyaisi, kawasi, “Ki, ibodi Mosese la Karaiwaga bitayomovasi wa yam sabate kaina gala?”
11 Iluki matausina, kawala, “Kidamwa taitala yokomi iyosi natana sipi, e kidamwa minawena bikapusi wa mesi wa yam sabate, biyosi e bilupi minawena kaina gala? [n] 12 E taitala tau mapula ikalisuwoli sainela mapula natana sipi. Mapaila ibodi Mosese la Karaiwaga bitamitakwaisi wa yam sabate.” 13 Oluvi iluki matauna tau, kawala, “Kuvitukoli yamam.”
22 E imiakaisi matauna taitala tokwau tokutabu, paila baloma gaga eisikaila matauna; Yesu ikatuyuvisi matauna e tokutabu ilivala e igisa. 23 Tomota komwaidosi saina itutu uwosi sainela, ikaibigasi, kawasi, “Kaina matauna Latula Debida[q] ke?”
24 Mitaga tutala Parisi ilagaisi makwaina, ikaibigasi, kawasi, “Tau matauna iiyabi baloma gaga paila wala Bielisibuli,[r] baloma gaga si guyau, ikatupewoli matauna.” [s]
25 Yesu inikoli si nanamsa, e iluki matausina, kawala, “Kidamwa kabokwaraiwaga eipoisivisisi, e iuvataisi, kabokwaraiwaga makwaina bitamwau; e kidamwa valu kaina dala ikovisisi, e iuvataisi, makwaisina gala bitotusi. 26 E kidamwa Setani iyabi Setani, la karaiwaga eikovisisi iuvataisi, e ammakawala la karaiwaga bisisu ke? 27 Kulivalasi yeigu aiyabi baloma gaga paila Bielisibuli ikatupewolaigu. Mimilisi yokomi iiyabaisi baloma gaga ke? Kudokaisi availa ikatupewoli matausina? Mapaila matausina bikibubotaisi mi sula. 28 Mitaga yeigu aiyabi baloma gaga paila Bilomala Yaubada ikatupewolaigu, e baisa ivitububoti kidamwa Yaubada la Karaiwaga bogwa leimakaiami.
29 “Ammakawala igagabila taitala bisuvi ola bwala topeula biveilau la guguwa? Ikugwa biyuwolibogwi topeula matauna oluviga biveilau metoya ola bwala.
30 “Availa gala ipilasaigu, matauna ipakaigu, e availa gala ikougugula deli yeigu, matauna tokodadaimi gugula. [t] 31 Mapaila alukwaimi, Yaubada biligaiwa tomota si mitugaga komwaidona deli si bigigaga baisa Yaubada; mitaga gala biligaiwa si bigigaga baisa Baloma Tobumaboma. 32 E availa bilivala paila magila bisilibodaigu yeigu Latula Tomota, Yaubada biligaiwa la mitugaga; mitaga availa bilivala mwada bisilibodi Baloma Tobumaboma, Yaubada gala biligaiwa la mitugaga, gala tuta baisa deli gala tuta igau bima. [u]
33 “Kidamwa kutaviyasi kai bibwaina e kaiuwala bibwaina; kidamwa kutaviyasi kai bigaga e kaiuwala bigaga; paila bitavitusi makaina metoya ouwala. [v] 34 Tubula mitugaga yokomi! Ammakawala bukulivalaisi vavagi bwaina kidamwa yokomi tomitugaga? Gagabila bitalivala wala avaka ivakasau nanoda. [w] 35 Tomitukwaibwaila imai vavagi bwaina metoya ola guguwa bwaina; e tomitugaga imai vavagi gaga metoya ola guguwa gaga.
36 “E alukwaimi, wa Yamla Yakala taitala taitala bikamituli paila avai bigimakava leilivala. 37 Yaubada bikabwailim kaina bikamogaim metoya om biga.”
38 E mimilisi toninitalapula paila Karaiwaga toyo Parisi ilukwaisi matauna, kawasi, “Tovituloki, magimasi bakagisaisi bukuvagi vavagi siligaga.” [x]
39 Mitaga Yesu ivitakauloki matausina, kawala, “Tubwa matubona tubugaga ilumwelavaisi Yaubada. Kunainevisi vavagi siligaga; mitaga basakaimi Youna tovitoubobuta kala kabutuvatusi e gala avai kabutuvatusi tuvaila. [y] 40 Paila makawala Youna ikalatolu ibugitolu olopola yena naveka, makawala yeigu Latula Tomota bakalatolu babugitolu olumoulela pwaipwaia. [z] 41 Mina Niniba[aa] bitotusi wa Yamla Yakala deli yokomi e biyakalaimi; paila ininavilasi paila la kamituli Youna; e ka, yeigu asisu baisa akalisau Youna. [bb] 42 Minana Giyouvila mapilana pilayouya[cc] bitotu wa Yamla Yakala deli yokomi, e biyakalaimi, paila minana ima saina kaduwonaku mwada bilagi la kabitam Solomoni; e ka, yeigu asisu baisa akalisau Solomoni. [dd]
43 “Tutala baloma gaga isilavi avai tau ivavivila mapilasina oviloupakala[ee] inainevi vaiwasi, mitaga gala ibani. 44 E ikaibiga, kawala, ‘Bakaimilavau ogu bwala ambaisa lasunapula lama.’ Ima, e ibani makwaina kwaiwokuva, bogwa itanevaisi deli ikatubiasaisi. 45 Mapaila matauna ila, ivakouli baloma gaga tuwoli tailima taiyu, kasi gaga ikalisau kala gaga matauna, e isuvisi isigagasi baisa; e tuta kala vigimkovila tau matauna ibani kala gaga ikalisau kala gaga liloubogwa. Makawala goli bikaloubusi baisa yokomi matubowena tubugaga.”
46 Ililivala baisa tobobawa, e, inala deli budala itotusi okoukweda, magisi mwada Yesu deli bibigatonasi. 47 E taitala iluki matauna, kawala, “Ka, inam deli budamwa itulotulasi okoukweda magisi mwada deli bukubigatonasi.”[ff]
48 Mitaga Yesu ivitakauloki matauna, kawala, “Availa inagu e availa budagwa?” 49 E ivakasi la toligalega, ikaibiga, kawala, “Ka, baisaga inagu deli budagwa. 50 Paila availa bivagi avaka Tamagu wa labuma magila bivagi, matauwena wala bodagu, luguta, e deli inagu.”
<- MADIU 11MADIU 13 ->- a Yam makwaina wiki wiki yamla kala vigimkovila yakidasiga tadokaisi Sadade.
- b Mina Yudia kasi gulogula kidamwa tokwaidadina bikamolusi gagabila bigudaisi waitunela witi makawala e bikamkwamsi.
- c 12.1 Kak 23.25
- d Kugisi makasana Biga Kala Katumiki.
- e Idokaisi toligalega iuvagaisi makawala paisewala tayoyuwa, e kawasi bomala availa bipaisewasi makawala wa yam sabate. Kugisi Sun 34.21.
- f Baisa mimilisi tuta mina Yudia bidokaisi si Buki Pilabumaboma pilamwaidona, mitaga tuta bidubadu bidokaisi makawala mapilasina buki pilalima isisu okala vitouula.
- g 12.3-4 1 Sml 21.1-6
- h Baisa buliyoyova paila Yaubada; kugisi Sun 36.8-38.
- i 12.4 Tol 24.9
- j Uula iuvagaisi avai paisewa avai paisewa bibodi lula kala gabu; kugisi Baw 28.9-10.
- k 12.5 Baw 28.9-10
- l 12.7 Md 9.13; Osi 6.6
- m Kugisi Md 8.20.
- n 12.11 Lk 14.5
- o 12.18-21 Ais 42.1-4
- p Kasi bigavisaiki tomota matausina gala isim kasi topilasi deli mina mamama.
- q Kugisi Md 9.27 kala katumiki.
- r Kugisi Md 10.25 kala katumiki.
- s 12.24 Md 9.34; 10.25
- t 12.30 Mk 9.40
- u 12.32 Lk 12.10
- v 12.33 Md 7.20; Lk 6.44
- w 12.34 Md 3.7; 15.18; 23.33; Lk 3.7; 6.45
- x 12.38 Md 16.1; Mk 8.11; Lk 11.16
- y 12.39 Md 16.4; Mk 8.12
- z 12.40 You 1.17
- aa Ola tuta Youna mapilana valu si viloumatala mina Asiria, matausinaga kasi tilaula mina Yudia. Mitaga Yaubada eiwitali Youna kidamwa bikamatula baisa mina Niniba mwada bininavilasi baisa Guyau e bibanaisi kasi katumova.
- bb 12.41 You 3.5
- cc Minana giyouvila mapilana Siba, mapilawena olumoulela mapilana Arebia opilibolimila.
- dd 12.42 1 Gwe 10.1-10; 2 Lil 9.1-12
- ee Idokaisi si valu kwembwailisi baloma gaga.
- ff deli bukubigatonasi. Mimilisi buki pilabubogwa gala wala eiginisi mailela mailana.