Aposel I Ungu Torumumunga Ungu Pulu Mare Jisas kolopa makilerimu wali yandoko yandoko Jisas ipuki tiringi imbomani teringi ulu akuma Lukuni topa panjirimu. Lukuni torumu ungu mare i tepa: Pita kinye Pol taloni ungu mane tiko kongono teringili. Mini Kake Teli omba terimu uluma. Jisas ipuki tiringimani andoko Jerusalem tiye kolko ungu tukume nilko pungolio Rom kombu wendo oringi wali imbo awini konopu topele toko Jisas ipuki tiringi. Tapu iyemani Israel imboma kinye enonga wendo imboma kinye lupe lupe naa pungo konopu tendekuna pupili molangei ningo amenge teringi. Jisas ipuki tiringi imbomani molko kondoringi nalo imbo mareni eno liko mindili tiringi. Ungu mare i tepa peremo. Mini Kake Telimuni nu tope tipili nu kape imbomando ungu tukume andoko ningo tiwi nimbe Goteni nu tepa enge tipili.
1Pulu polopa torumu ungumu 1 Iye awili Tiopilas, Jisasini pulu polopa uluma tepa imboma ungu mane tipe aku uluma terimu mele oi buk tenga toru kanomu. 2 Oi uluma pulu polopa telipe pumbelie altopa andopa kelepa mulu kombuna altopo nondopo olando pumbo lepamo nimbe lipe manjipelie nimumuni yunge kongono tendepangei nimbe kongono tipe mundurumu iye aposelema oi aku teko teangei nimbe kanopa ltimu iyema Gotenga Mini Kake telimuni Jisas yunge konopundo omba molopa lipe taporumu kinye Jisas yuni kanopa ltimu iyema i teko i teko teaio nimbe ungu mane tirimu. 3 Jisas yu kano ono kombuna makilipe ola molopalie nimumuni yunge kitipi kanoli iyemando na paimbo makilipo ola molondu mele kanoko imbi tiengei nimbe eno moloringina yu pumbe eno kanoko molangei ulu mare terimu. Yu walite walite nimbe eno moloringina omba mona molopa Gote iye awili kamako kingimu molopa kombu nokoromo mele nokombalo unguma eno nimbe tirimu. Aku ulu tepa molopili wali 40 omba purumu. Jisasini Mini Kake Telimu ombalo enoni linge nimbelie mulu kombuna olando purumu 4 Kelko yunge kitipi kanoli iyema ongo nombeya teringi wali Jisas yuni i ulu teaio nimu. “Eno lemo Jerusalem kombu tiye oi naa kolaio, nalo nanga Arani tipe kaloli te timbelo nimbo niu kanomu Arani paa timbo nimbe mi lerimu kani akumu nokoko molaio. 5 Arani timbelomundo nani oi i tepo niu. Jononi eno imbo noni no ltindirimu, nalo wali pokore omba pumbelo kinye Goteni yunge Mini Kake Telimuni eno liengei tipe mundumbelo,” nimu.6 Altoko walite, kongono tipe munduli kano iyema Jisas kinye popo tiko nombeya tekolio wali, Jisas yundo waliko pilkolio ningei, “Awilimu kinye walimunga nuni Israel imboma oi moloringi mele altoko enongano molangei Rom gavman mainye pupili Israel imbomani enongano Gavman altoko lengei ningolio nu linonga king iye kamako manda molonioya?” ningi.
7 Kano teko ningi wali Jisasini ungu pundu topa nimbei, “Waimu Arani yunge wai lipe panjirimo. Imunga aku uluma te wali wendo ombalo aku ungu eno manda naa pilinge. 8 Nalo Gotenga Mini Kake Telimu enonga konopundo ombalo aku wali eno enge tipelie eno nanga ungu nimbe mendepa andoli iyema molonge. Aku ungu ningo tilko andongemu lemo Jerusalem kombu awilimu kinye Judia kinye Samaria mai kombu palinga tukundo kinye we mai kombu undukana palinga ningo andoko tinge,” nimu.
9 I kano ungu nimbe pora tirimu kinye kanoko angilengei Goteni yu muluna olando ltimu. We kanoko angilengei kau kupe kake teni omba lipe lopeke terimu.
10 Kano purumu mele muluna olando tiko kanoko angileringi. Kano wali moloringilina maa torumuna maminye kake teli pakoringili iye talo wendo ongolo eno angileringi kongondona angileringili. 11 Aku oringili iye talonga teni nimbei, “Eno Galili iyema eno ambe telka muluna olando tiko kanoko dana angimeleya? I Jisas enonga imunana Goteni muluna olando limo kano iyemu kelepa eno limbei muluna yando ombalo wali kape enoni kanonge kano tepala muluna yando ombalo,” aku tepa nimbelie, nimu wali puringili.
12 Kano wali kongono tipe munduli iye kanoma unjo oliv pangi kanomu munduko tiye kolko Jerusalem kombundo yando oringi. Aku mai kembomu kinye Jerusalem kinye paa nondopa mele lerimu aulke ponjilimu.
Judas Iskariotenga iye te kolo wangopa molopili ningo kanoko ltingi 13 Jisas mulu kombuna olando purumu kinye yunge kongono tipe munduli iye kanoma Jerusalemendo yando ongo tuku pungolio ningimuni enonga ulke oi peringi kano ulkemunga kiripi olana pungo moloringi. Aku ulkena peringi iyemanga imbi i tepa Pita, Jon, Jems kinye Andru poko, Filip kinye Tomas talo, Batolomyu kinye Matyu talo, Alfius malo Jems. Lino Israel imboma linongano gavman molamili ningo Rom gavman kinye opa tiringi manga pupu te imbi Selot aku talapemunga iye te imbi Saimon kinye Jemsinga malo Judas. Iye 11 aku poko ulkena peringi. 14 Aku kanona eno pali liko nombeya teko konopu tendekuna pupili Gotendo konge teko moloringi. Aku moloringina ambo mare kinye Jisasinga anumu Maria kinye yunge angenupili akuma peya molko Gote konge teringi.15 Wali pokore omba purumu kinye pele Jisasinga ungumu pilko lombileringi imbo 120 nombeya teko moloringi kinye Pitani ola angilipelie aku imbomando i tepa nimu: 16 “Nanga imbo ango kame, Mini Kake Telimu King Devitinga konopundo omba molopalie tope tirimu kinye Devitini altopa wendo ombalo ulumu nimbe topa bukuna panjirimu ungumu aku paimbo kere memo. Aku ulumu paa wendo omo. Aku ulumupe Judasini Jisas yu opa pule iyema lipe timbelo ungumundo Devitini oi nimu kano ungumunga pulumu oi wendo omo. 17 Judas yu lino kinye peya molopo kongono peya tepo molorumulu kanomu. Nalo kinye iye te yunge kongono kolo wangopili,” nimu.
18 (Aku iye Judas yuni tepa kenjirimumunga yu kou tiringi kanomuni mai te pame tepa ltimu kinye yunu unjona uku torumu kinye yu maina mainye topa mundupe yunge olo panamu tuku nimbe pali lumbira topa mundupe omba wendo purumu. 19 Jerusalem moloringi imboma palini Judas aku terimu ungu temanemu pilko kanoko tekolio enonga imbo unguna kano kombumu imbi tiko Akeldama ningi. Aku ungumunga pulumu i tepa: Yokoli Ondoli Maimu.)
20 Pitani ungu kanomu nilipe pumbelie nimbei, “I wendo ombalo ulumu oi Devitini kunana bukuna i tepa nimbe topa panjirimu:
Yunge ulkemu ku lepa we angilipili. Akuna imbo te naa peyangi! nimbe moromo kanomu. Kunana te kape i tepa kala: Imbo te yunge kongono kolo wangopa tepili! (Sng 69:25, 109:8) nimbe moromo kanomu.21-22 Imunga kinye i ungu talonga te oi kere memo, akumunga te kape kamukumu kere mepa wendo opili teamili! Oi lino iye 12 molorumulu. Nalo i nio iye pokonga te mainye purumu. Akumunga yunge kombu kolo wangopa molopili iye te imbi topo kanopo liemili! Aku iye kanopo limolomu i tepa molorumu mele kombu lipe molopili: Oi Jononi pulu polopa imboma no ltindirimu mele kape, altopa yandopa yandopa Iye Awili Jisasini uluma tepa unguma nimbe molopalie kelepa lino mundupe tiye kolopa mulu kombuna olando purumu mele kape, aku uluma pali wendo orumu mele kanopa limo kinye waye tapu topo andorumulu aku iyemanga te imbi topo kanopo liemili! Aku kanopo limolo iyemu yuni Jisas ono kombuna makilipe wendo orumu mele kape kanopa teli iyemu. Aku ambe telka lino waye koniye lepo andopo imboma temane topo nimbo timolo mele,” nimu.
23 Pitani aku tepa nimu kinye waye moloringi imbo kanomani iye talo kanoko ltingi. Iye tenga imbi Josep, aku iyemu yunge imbi talo leringila, te Barsabas, te Jastus ningi. Iye te kanoko ltingimu aku iyemunga imbi Matias. 24-25 Aku iye talo kanoko liko mondokolio Gotendo konge i teko teringi: “Awilimu, nuni imbo palinga konopuma kanoko imbi tirino kanomu. Kinye Jisasini aposel kongono tipe mundulimu Judasini tepili nimbe tirimu nalo yuni aku kongonomu mundupe tiye kolopa yunge ulu kalaro terimumunga yu yunu kolorumu. Imunga kano kongonomu kolo wangopa tepili iye te nuni kinye iye i talonga imunana imbi toniomu lino liko ondowi,” ningo konge teringi. 26 Kano wali iye talonga imbi talo manda leko pipia gomo talonga tokolio kinye mingina tuku munduringi. Kelko mingimu ambolko lopelape tenderingi wali Matiasinga imbimu kiyendo wendo orumu. Kano kinye oi Jisasini lipe mundurumu iye 11 moloringi kanoma kinye peya molopa kongono tapu topa tepili ningi. Aku teringimunga kelepa lipe popo tipe kongono iye tipe munduli aposel 12 oi moloringi kano mele altoko aku teko moloringi.
Aposel 2 ->
6 Altoko walite, kongono tipe munduli kano iyema Jisas kinye popo tiko nombeya tekolio wali, Jisas yundo waliko pilkolio ningei, “Awilimu kinye walimunga nuni Israel imboma oi moloringi mele altoko enongano molangei Rom gavman mainye pupili Israel imbomani enongano Gavman altoko lengei ningolio nu linonga king iye kamako manda molonioya?” ningi.
7 Kano teko ningi wali Jisasini ungu pundu topa nimbei, “Waimu Arani yunge wai lipe panjirimo. Imunga aku uluma te wali wendo ombalo aku ungu eno manda naa pilinge. 8 Nalo Gotenga Mini Kake Telimu enonga konopundo ombalo aku wali eno enge tipelie eno nanga ungu nimbe mendepa andoli iyema molonge. Aku ungu ningo tilko andongemu lemo Jerusalem kombu awilimu kinye Judia kinye Samaria mai kombu palinga tukundo kinye we mai kombu undukana palinga ningo andoko tinge,” nimu.
9 I kano ungu nimbe pora tirimu kinye kanoko angilengei Goteni yu muluna olando ltimu. We kanoko angilengei kau kupe kake teni omba lipe lopeke terimu.
10 Kano purumu mele muluna olando tiko kanoko angileringi. Kano wali moloringilina maa torumuna maminye kake teli pakoringili iye talo wendo ongolo eno angileringi kongondona angileringili. 11 Aku oringili iye talonga teni nimbei, “Eno Galili iyema eno ambe telka muluna olando tiko kanoko dana angimeleya? I Jisas enonga imunana Goteni muluna olando limo kano iyemu kelepa eno limbei muluna yando ombalo wali kape enoni kanonge kano tepala muluna yando ombalo,” aku tepa nimbelie, nimu wali puringili.
12 Kano wali kongono tipe munduli iye kanoma unjo oliv pangi kanomu munduko tiye kolko Jerusalem kombundo yando oringi. Aku mai kembomu kinye Jerusalem kinye paa nondopa mele lerimu aulke ponjilimu.
15 Wali pokore omba purumu kinye pele Jisasinga ungumu pilko lombileringi imbo 120 nombeya teko moloringi kinye Pitani ola angilipelie aku imbomando i tepa nimu: 16 “Nanga imbo ango kame, Mini Kake Telimu King Devitinga konopundo omba molopalie tope tirimu kinye Devitini altopa wendo ombalo ulumu nimbe topa bukuna panjirimu ungumu aku paimbo kere memo. Aku ulumu paa wendo omo. Aku ulumupe Judasini Jisas yu opa pule iyema lipe timbelo ungumundo Devitini oi nimu kano ungumunga pulumu oi wendo omo. 17 Judas yu lino kinye peya molopo kongono peya tepo molorumulu kanomu. Nalo kinye iye te yunge kongono kolo wangopili,” nimu.
18 (Aku iye Judas yuni tepa kenjirimumunga yu kou tiringi kanomuni mai te pame tepa ltimu kinye yunu unjona uku torumu kinye yu maina mainye topa mundupe yunge olo panamu tuku nimbe pali lumbira topa mundupe omba wendo purumu. 19 Jerusalem moloringi imboma palini Judas aku terimu ungu temanemu pilko kanoko tekolio enonga imbo unguna kano kombumu imbi tiko Akeldama ningi. Aku ungumunga pulumu i tepa: Yokoli Ondoli Maimu.)
20 Pitani ungu kanomu nilipe pumbelie nimbei, “I wendo ombalo ulumu oi Devitini kunana bukuna i tepa nimbe topa panjirimu:
21-22 Imunga kinye i ungu talonga te oi kere memo, akumunga te kape kamukumu kere mepa wendo opili teamili! Oi lino iye 12 molorumulu. Nalo i nio iye pokonga te mainye purumu. Akumunga yunge kombu kolo wangopa molopili iye te imbi topo kanopo liemili! Aku iye kanopo limolomu i tepa molorumu mele kombu lipe molopili: Oi Jononi pulu polopa imboma no ltindirimu mele kape, altopa yandopa yandopa Iye Awili Jisasini uluma tepa unguma nimbe molopalie kelepa lino mundupe tiye kolopa mulu kombuna olando purumu mele kape, aku uluma pali wendo orumu mele kanopa limo kinye waye tapu topo andorumulu aku iyemanga te imbi topo kanopo liemili! Aku kanopo limolo iyemu yuni Jisas ono kombuna makilipe wendo orumu mele kape kanopa teli iyemu. Aku ambe telka lino waye koniye lepo andopo imboma temane topo nimbo timolo mele,” nimu.
23 Pitani aku tepa nimu kinye waye moloringi imbo kanomani iye talo kanoko ltingi. Iye tenga imbi Josep, aku iyemu yunge imbi talo leringila, te Barsabas, te Jastus ningi. Iye te kanoko ltingimu aku iyemunga imbi Matias. 24-25 Aku iye talo kanoko liko mondokolio Gotendo konge i teko teringi: “Awilimu, nuni imbo palinga konopuma kanoko imbi tirino kanomu. Kinye Jisasini aposel kongono tipe mundulimu Judasini tepili nimbe tirimu nalo yuni aku kongonomu mundupe tiye kolopa yunge ulu kalaro terimumunga yu yunu kolorumu. Imunga kano kongonomu kolo wangopa tepili iye te nuni kinye iye i talonga imunana imbi toniomu lino liko ondowi,” ningo konge teringi. 26 Kano wali iye talonga imbi talo manda leko pipia gomo talonga tokolio kinye mingina tuku munduringi. Kelko mingimu ambolko lopelape tenderingi wali Matiasinga imbimu kiyendo wendo orumu. Kano kinye oi Jisasini lipe mundurumu iye 11 moloringi kanoma kinye peya molopa kongono tapu topa tepili ningi. Aku teringimunga kelepa lipe popo tipe kongono iye tipe munduli aposel 12 oi moloringi kano mele altoko aku teko moloringi.
Aposel 2 ->