2 Tacahe, majicapapa ema Esteban, ánipa maicha:
8 Ema Viya mafirmachapa eta matratune eta máitauchirayarehi eta juca máechajiriruvahi mayehe ema Abraham. Énerichuvare mavanecapa ema Abraham timarcachavayare, máicutiarayarehi eta macasiñavairahi me Viya. Namarcachayareva namutu ena machichanaveana ajairana, énapa ena mámariequeneana ajairana. Eta tacahehi, te óchoquenepa sache eta máuchusirahi ema Isaac machicha ema Abraham, mamarcachapa. Énerichuvare, máichahi ema Isaac te macachichapa ema Jacob. Ema Jacob, énerichuhivare máichavacapahi ena dócequeneana machichanaveana, ena víyanaveanaini víti. 9 Ema José, nacapinaruhi ena maparapenaveana taicha máemunacapanahi ema naiya. Eta tacahe, náijararecapa ena maparapenaveana nayehe ena apavasanana. Tásiha, éna náequecapa náijararecapa mayehe ema ticavasa te apana avasare Egipto. Émasera ema Viya majaneacahi ema amaperu José. 10 Macatiuchahivare tayehe eta macatajivairana. Máijaracahivare eta máitucaqueneyare. Ema rey aquenucahi tayehe eta Egipto máemunacahi ema José. Máimatiacahi eta máitusirahi. Eta tacahe, ema rey macajupahahi eta majaneasirahi tamutu eta máimahaqueneana. Aquenucahi máicha, nayehe namutu ena ticavasana te Egipto.
11 Tásiha, te jena áñoanahi, táitecapauchapa eta ecuha te tamutu eta avasareana tayehe eta táunavahi eta Egipto étapa eta Canaán. Tétavicavahi eta nacatajivairahi ena achaneana. Tásiha, ena viáchucanaveanaini, tájina naviyahini eta nanicaquene. 12 Émasera ema Jacob te masamairiricapa eta tatiarihirahi eta tinicacare te Egipto máunaruhi ema rey, máevatacapa ena machichanaveana eta navacharepana eta tinicacare. Te téchuriacanavare eta tinicacare, mápechavarepa máevataca ena machichanaveana. 13 Te apihequenepa eta nachavirahi, ema José tímimatichavapa nayehe ena maparapenaveana. Tacahe, ema rey mapaenumavapa máimati énairahi maparapenaveana ema José. 14 Tacahe, ema José máimichuhapa ema maiya Jacob énapa ena natiarihiqueneanahi te mapena. Setenta y cíncoqueneana eta nasimutuva éna. 15 Tacahehi eta mayanirahi ema Jacob macavasairahi tayehe eta te Egipto. Étapa máepenihahi. Te táequenepa, étarichuvare náepenihahi ena machichanaveanaini viáchucanaveánaini. 16 Váhisera nacaecarasihini eta náperanaini te Egipto. Nacayejecapa eta nacaecarasirahi eta te ecari te tachachacu eta avasare Siquem te tinapaica eta Canaán. Étarichuhi eta máecari ema Abraham[a].
17 Tiuri, tiánehipa eta máitauchirayarehi eta máechajiriruvahi ema Viya matratunehi mayehe ema Abraham, ánaquiaparíchaha eta áñoana eta máijarasirayarehi eta apaquehe nayeheyarehi ena machichanavequeneana. Ena nachichanaveana ena viáchucanaveanaini, ánaquipa náejapasihahi te Egipto. 18 Tayerevahi eta año, titupihapa ema apana rey te Egipto. Éma arairuhi rey, vaipa macapayacahini máimatihini ema José. Váipavare mávarahahini maecha eta manaquiruanainihi máemataneanainihi ema José. 19 Masapihapa macatianacavacahi ena viáchucanaveanaini taicha eta náejapasirahi éna. Macaetemajiricavacapa. Macavanairipipa eta vahi nacueperajica ena amuyana ajairachichana náuchusiravanahi. Najunijica apaesa vahi nacuitareca. 20 Tacahe, te jena sácheanahi, tiúchucapa ema amuya alauchu Moisés. Ema Viya máemunacahi ichape ema maca amuya. Mapana caje eta nacajurusirahi ena ticachichana te napena. 21 Te náimahapa téchemarahipaipa ema amuya, vaipa mayumurucacarehini. Tacahe, nayumurucapa ema amuya te pacurechicha te curichepiraquiana távihahi te cajacure. Ésusera esu machicha ema rey suíchimavapa, suvehapa. Ésupa ticajurucahi suchichayarehi. 22 Tacahe, ema amaperu Moisés ticaimitucasipa tamutu eta náitupajijiásiravanahi ena ticavasanahi te Egipto. Tacahe, ichape eta máitupajijiásiravahi eta máechajisirapahi étapa eta máematanerepianahi. 23 Te ticayehepa cuarenta año ema Moisés, mavarahapa tiyana máejirapanavaca ena majaneanana israelítana. 24 Te títecapapa ema Moisés, máimahapa ema émana achane ticavasa te Egipto téhararecahi, máehahi ema majaneana ema Moisés. Tacahe, macatiuchapa ema majaneana. Émapa títsirijiequenehahi. Macapacapa ema ticavasa te Egipto. 25 Eta mapanereruhi ema Moisés, mavarahahi nacaicutiarayare ena majaneanana eta mavaneruirahi me Viya eta macuchucuiravacayarehi eta te nacatajivairahi. Váhisera nácaicutiarahini éna. 26 Tacahe, te apanaquenepa sache, ema Moisés máimahapa téhacacanahi ena apinana majaneanana. Mavarahapa macaichepaica. Máichapa: “¿Tájaha tacayema éhacaca éti? Ímaha eparapecacahi” máichapa. 27 Tacahe, ema túmepanahi mayehe ema apana, máevatajicapa ema Moisés, máichapa: “¿Tájaha tacayema pímisiapava píti eta viyehe? ¿Nájahapuca tivanecavihi juéseviyarehi eta viyehe, viáquenumuriviyarepuca víti? 28 ¿Pivarahapapuca picapacanuyareva núti, tacutiyarepuca eta picapasirahi cape ema egipcio?” máichapa. 29 Te masamapa ema Moisés eta náechirahi ena achaneana émairahi ticapaca, tiyanapa tijunahi eta te apaquehe ticaijare Madián. Ánaquipa eta máerajisiavahi máitatijiyavahi. Mavehapa esu mayena, ticaparapepa. Apinana ena machichanaveanahi ajairana suyehe esu mayena.
30 Te cuarenta áñopa eta mávihairahi ánaqui, te étana sache, tipairiricahi te mávapahiana apaquehe tachacaya eta cerro ticaijare Sinaí, majanearesirahi eta uvesana. Tacahe, tiúcupaicapa ema Viya eta te távihahi eta chéyaraji yucuqui. Timurujirinehi eta yucuqui maicha ema Viya. Váhisera táijuchahini táitahini eta tapacajiana. 31 Eta máimararasirahi eta juca ema Moisés, máramirinehi. Tiyanapa mapaucha, máimatiyarehi. Te macachacayapa, masamapa eta mahu ema Viya. Ánipa máichahi: 32 “Nútichucha Viya nacasiñaquenehi ena piáchucanaveanaini. Nútirichu macasiñaquenéni ema Abraham, ema Isaac, émapa ema Jacob” máichapa ema Viya. Tacahe, ema Moisés tiyayacareinehi eta mapisirahi. Vaipa mapatsicavahini máimararacahini. 33 Tásiha, ema Viya máichavarepa: “Pivejuchupevachava eta péparupeva taicha santo eta juca apaquehe piávihahi piácatayapairuhi. 34-35 Pisamanuya puiti, jucarihi numetacaviyare. Núti nímararacahi eta nacatajivairahi ena nuchanerana tiávianahi te Egipto. Nusamahi eta náiyairahi. Nuvaraha nucatiuchavacayare. Eta tacahe, núcupaicahi numetapanaviya. Nuvanecaviyare puítirichu piyana tayehe eta Egipto, picuchucuhavacayarehi” máichapa ema Viya.
44 Te jena mávapahi vámahi ema Moisés mavanecapa ena viáchucanaveanaini náepiyaca eta mapenayarehi máucupaisirareyarehi ema Viya. Mavecunaruhi eta tiáviha te anuma máimechaquenehi ema Viya. Étarichu náunasirare eta ajureca tiáma eta mavanairipiana ema Viya. 45 Te tépenapa ema Moisés, máevachacapa ema Josué émapa máitsivahi téchapajiricayarehi ena achaneana. Tacahe, tiyananapa mámamurihapa ema Josué. Ena achaneana námapahi éna eta mapena máucupaisirare ema Viya. Nacaijuhepa eta apaquehe natuparahahi. Natiarihisera ena achaneana ticavasana tayehe. Váhisera tácajerahichaini eta náitahasiravacahi ena nánaranahi taicha ema Viya máimicatacavacahi. Tacahe, tayerevahi eta áñoana ena náeperajicahi eta mapena ema Viya. Te tijurucapa ema rey David, ticatuparahapa, machimapapa eta tatiarihirichaha. Émapavavare máechapajirica. 46 Taicha ema maca rey David máemunaruhi ema Viya. Tacahe, ema David mavarahapa tépiyarecaya eta mapenaya ema Viya amairihayarepa mari. 47 Váhisera táitauchahini eta mapanereruhi ema David, taicha ema Viya vahi máisapahini. Émapa títauchahi ema machicha ticaijare Salomón. Émapa tépiyacahi eta Templo.
48 Tiuri puiti, numetacahevare, ema Viya ticavasahi te anuquehequene anuma. Vahi títecaimahi macapena te témploana vépiyaruanasami viti páureanasami achaneana. Taicha ema Viya máichapa eta máechajiriruva: 49 “Te anuma táviha eta nuyehe trono néjasihahi. Ánaqui tásiha eta nuvanairipiana tayehe te juca apaquehe. Núti vahi nácamunu eta peti te juca apaquehe. Núti vahi nácamunu eta nunarasirarena. 50 ¿Váhipuca échava eta nútirahi népiyaca tamutu eta juca ímahaqueneanahi te juca apaquehe?” macahepa ema Viya eta máechajiriruvahi.
51 Puítiripa eti esamararacanuanahi, ¿tájaha tacayema éhicahi eta namuracasamurevanaini ena iáchucanaveanaini? Váhivare ávarahahini esama puiti eta máechajiriruvahi ema Viya táichavenehi eta evainarajisamurevavacahi étapa eta emasuapirahi ema Espíritu Santo. Éti, eta epanereruana tacuti eta napanereruana ena iáchucanaveanaini eta navainarajivana. 52 Éna, náemecatajivachahi namutu ena profetanaini. Nacapacavacahi nácani téchajisihanahi eta máitesirayarehi ema Cristo. Tásiha puiti, eta máitesiraipa ani, épururipa éma, masapihapa íjararecahi ímicapacahi éma taicha tétavicavahi eta máurivahi. 53 Étaripa eta mavanairipiana ema Viya, ángeleana ena tíjarapananahi ema Moisés. Échajicuhaipahinéni éti, esamaripahinéni; váhiqueneséra esuapahini —máichapa ema Esteban eta maconsejachiravacahi.
57 Énasera eta nasemanevahi, tichujiquiñahavanapa. Tijajamurihanapa náetereuchapa namutu. 58 Nacaratacapa, námapa te tachachacu eta avasare. Ánaqui eta natupisisihayarehi nacapasihayarehi te márijahiana. Ena téhanahi nanaquicapa eta náepacuhána, natuparacapa ema nayehehi comisario ticaijarehi Saulo. 59 Tacahe, nanahacaripa natupisicahi ema Esteban. Tiánehiripa nacapaca. Émasera tiyujarauchavaichaha. Ánipa macahehi:
60 Eta máquipaisiravahi, tépuyucapa tipiaracapa muraca. Ánipa macahe:
- a Ánaquiaparipa tatiarihi eta avasareni Siquem, návasa ena mámariequeneana ema achane ticaijare Hamor. Te tachacaya eta jena avasareni, tatiarihihi eta mari enurujuhe. Tacahe, ánaquiaparipa ema Abraham mavacharecapa eta apaquehe táimivehapa eta mari enurujuhe, mavarairahi sucaecarasiyayarehi esu mayena Sara, énapa namutu ena machichanaveana. Émaripa étarichuyareva macaecarasiyahi. Ena machichanaveana ichapemurihi áñoana eta náechapajirisirahi eta ecari, taicha étarichuyarehi nacaecarasiyayarehi éna, énapa ena apamuriana mámariequeneana ema Abraham.