3-5 Ga walala ŋurru'-ŋurruŋu ḏalkarra'mirri walala, ga wiripu mala ŋurru'-ŋurruŋu yolŋu walala buku-ḻuŋ'maranhamina yukurrana ŋunhiliyi Ḻiya-ŋärra'mirriwala yolŋuwala wäŋaŋura, yäkuwala Gayapatjkala, bala waŋanhaminanydja walala yukurrana ŋunhi bitjanminana gam', “Ŋilimurru ŋanya gayulnha märrama ŋi?... bala bumana,” bitjarra. “Yurru ŋilimurru ŋanya yaka yurru djaw'yun ŋulinyaramirriyunydja Ḻäy-yuḻkmaranharamirriyunydja, liŋgu guḻku'walana maŋutjiŋura yolŋu'-yulŋuwala ŋilimurru ŋanya ŋuli biyakuyinydja djaw'yurru, walalanydja yurru maḏakarritjthirrina ŋilimurruŋgu ŋiniya.” Ga bitjarra walala ŋurru'-ŋurruŋunydja yolŋu'-yulŋu waŋanhamina yukurrana.
8 Ga walalanydja ŋunhi nhäŋala wiripu-guḻku'yunydja yolŋu'-yulŋuyu, bala maḏakarritjthinana nhanŋu, bala walala yukurrana waŋanhamina bitjanminana, “Nhäku ŋunha ŋayi yukurra djalkthundja ŋunhayi buŋgan bäwny'tja? 9 Ŋunhi ŋayi bini djalimdja wekanha ŋunhayi, ŋayi bini märranha rrupiyanydja ŋurukuyi bathalana, ga rrupiyanydja ŋayi bini wekanha ŋunhiyi ŋuruku ŋurruwuykkuna walalaŋgu yolŋu'-yulŋuwu. Yurru ŋayi ŋunhana warrkuḻumana yukurra yulŋunydja.” Ga bitjan warray walalanydja yukurra nhanŋu ḻundu'mirriŋunydja walala waŋa.
10 Yurru ŋayinydja Djesunydja marŋgithina ŋanapurruŋgu ŋunhi nhaltjarra ŋanapurru yukurrana waŋanharamina, ḻakaranhamina ŋanya, bala ŋayi waŋana ŋanapurrunha bitjarrana, “Nhäku nhuma yukurra waŋa ŋanya yätjkumanydja, gupa-waŋanydja? Liŋgu ḻatju'kuŋalana dhuwalanydja ŋayi ŋarrakala djäma bitjarrayi. 11 Ŋunhayi ŋurruwuykmirrinydja yolŋu walala yurru yukurra bitjan warray liŋgu nhumalaŋgala dhiyala, nhuma yurru walalanha guŋga'yun bawala'mirriyu, yurru ŋarranydja yurru yaka warray nhumalaŋgala dhiyala bitjan liŋgu. 12 Dhiyaŋunydjayi dhäykayu guŋga'yurrunana ŋarranha, ga djäma ŋayi mirithirrina wal'ŋu ŋamakurru. Dhuwalayinydja ŋayi ŋunhi buŋgan bäwny'tja rarryurruna ŋarrakala ŋäthilimirriyaŋalana, ŋathil'yurruna ŋurikina ŋunhi ŋarranha walala yurru moluliliyama. 13 Märr-yuwalk ŋarra nhumalaŋgu ḻakaramanydja yukurra. Dhuwalanydja yurru manymak dhäwu' ŋarrakalaŋuwuy marrtji buku-ḻiw'maramana wäŋakurru malaŋukurru, ga bawala'mirriŋura wäŋaŋura ŋunhi yolŋu walala yurru ḻakaranhamirri ŋarranha, bala walala yurru guyaŋirrina roŋiyirri dhuwalayi miyalknhanydja, ŋunhi nhaltjarra ŋayi djäma ḻatju' yana wal'ŋu ŋarrakala.” Bitjarra ŋayi Djesuyu ŋanapurruŋgala ḻakaraŋalanydja.
16 Ga ŋuliŋurunydja ŋayi Djudatjthu birrka'yurruna dhukarrnha, wanhawitjan ŋayi yurru wekama ŋanya Djesunha goŋlili walalaŋgala.
18 Ga ŋayi Djesunydja waŋana bitjarrana, “Marrtjiya bala Djurutjalamlili, ga nhäma nhuma yurru waŋganynha yolŋunha ḏarramunha, bala nhuma yurru waŋa ŋurikala yolŋuwala bitjanna, ‘Bitjarra ŋunha Marŋgikunharamirrinydja waŋana, “Walunydja ŋarraku liŋguna dhuwala bunana. Wanhaka dhika wäŋa dhaḻakarr ŋanapurruŋgu, ŋanapurru ḻuka yurru Ḻäy-yuḻkmaranhamirrinydja ŋatha dhiyala nhokala wäŋaŋura.” ’ ”
19 Bala walala ŋunhi marrtjinanydja ga maḻŋ'maraŋalana ŋunhi wäŋanydja, bala djämana yukurrana ŋäthilimirriyaŋalana ŋathana ŋunhiliyina, bitjarra yana liŋgu ŋunhi ŋayi nhaltjarra Djesuyu walalaŋgala ḻakaraŋala.
20 Ga ŋunhi ŋayi marrtjina wäŋanydja munhakuyina, bala ŋayi Djesunydja ga nhanŋu ŋunhi 12 ḻundu'mirriŋu walala marrtjinana balayi. 21 Ga ŋunhi ŋanapurru marrtjina ḻukananydja ŋathanydja, bala ŋayi Djesunydja waŋana bitjarrana, “Märr-yuwalk ŋarra nhumalaŋgu yukurra ḻakaramanydja dhuwala. Dhiyalaminydja gay miṯtjiŋura dhuwala ŋilimurru yukurra nhina ga ḻuka, waŋganydhunydja yurru ŋarranha mel-wamana, bala wekama miriŋuwalana goŋlili,” bitjarra.
22 Bala ŋanapurru ŋunhi ḻundu'mirriŋunydja walala nhanŋu galŋa-yätjthinana wirrkina, bala ŋanapurru yukurrana dhä-wirrka'yunminana waŋana bitjarra, “Yol dhika yulŋunydja Garray?... ŋarra? Yaka ŋarranydja yurru nhuna bitjandhiyi.” Bitja'-bitjarrana ŋanapurru marrtjina.
23 Ga ŋayi Djesunydja buku-wakmaraŋala bitjarra, “Waŋganydhunydja yurru dhipuŋuru miṯtjiŋuru nhumalaŋgala ŋatha ḻupmarama banikin'lili, rrambaŋi ŋilinyu maṉḏa. Ŋunhiyina yolŋunydja ŋayina yurru ŋarranha mel-wamanydja. 24 Yuwalk yana dhuwala yulŋunydja, ŋunhi yurru Gäthu'mirriŋu Yolŋunydja rakunydhirri, bitjan yana liŋgu ŋunhi nhaltjan yukurra djorra'yu ḻakarama ŋanya ŋäthili, yurru bathala marinydja yurru ŋurikiyinydja ŋunhi ŋayi yurru ŋarranha wekama bitjandhiyi. Manymak warray ŋunhi ŋurikiyi yolŋuwunydja, ŋunhi ŋayi bini yakanydja dhawal-wuyaŋinya.” Bitjarra ŋayi Djesu waŋananydja.
25 Ga ŋayinydja Djudatjtja, ŋunhiyinydja ŋunhi ŋayi ŋurru-nherrara wekanharawu nhanŋu Djesuwu waŋana bitjarra yana liŋgu dhäruk, “Garray, yol dhika yolŋunydja? Yaka ŋarranydja ŋiniya?” bitjarra.
27 Ga bitjarrayi bili ŋayi weyikany'tja märraŋala, bala buku-wekaŋala Gunhu'nha, bala ŋayi wekaŋalana ŋanapurruŋgu bitjarrana, “Ŋay' ḻukiyana, bukmakthuna nhuma yana. 28 Dhuwalanydja ŋarra maŋgu'na. Dhiyaŋuyi gulaŋdhu ŋarrakalanydja yurru bitjan ḏälkumana Gunhu'wunydja dhawu'-nherraṉara, liŋgu ŋarranydja gulaŋ yurru waṉḏirri buwayakkunharawu yätjku malaŋuwu, guḻku'wu yolŋu'-yulŋuwu walŋakunharawu. 29 Dhuwalanydja ŋarra nhumalaŋgu yurru ḻakaramana. Yakana ŋarra yurru biyapulnydja ḻuka weyika borum dhuwalayi, ga bäy yurru-u-u, ga ḻuka ŋarra yurru yuṯanydja wal'ŋu weyika borum Bäpa'mirriŋuwalana ŋarrakalaŋuwala ŋunhalana Romŋura, ŋunhi ŋayi yurru maḻŋ'thunna warraŋulyirrina wal'ŋu.” Ga bitjarra ŋayi Djesuyu ḻakaraŋalanydja ŋunhi.
30 Ga ŋuliŋuruyinydja dhäŋuru ŋathaŋurunydja ŋanapurru manikaynha miyamara, bala marrtjinana-wala yana ŋunhimalayina bukulili Woliplilina yäkulili.
33 Ga ŋayinydja Betanydja gonha waŋa bitjan warray, “Yaka ŋarranydja boŋguŋu nhuna gonha'yurru. Dhiyaŋu mak wiripu-guḻku'yu nhuna boŋguŋu gonha'yurrunydja, yurru ŋarranydja yaka warray yurru nhuna ganan.”
34 Ga ŋayi Djesunydja bilyun, ga waŋa ŋanya Betanha bitjanna, “Märr-yuwalk ŋarra nhuŋu yukurra ḻakaramanydja dhuwala. Gäthuranydja munhaku dhiyaŋunydja, nhenydja yurru buku-ḻurrkun'mirri dhumbal'yun ḻakaranhamirri ŋarraku, yurruna ŋayi yurru gurrwawunydja waŋa djaḏaw'yunarayunydja.”
35 Ga ŋayinydja biyapul Betanydja waŋana buku-ḏuwaṯthurruna bitjarra, “Yakana ŋarranydja nhuŋu yurru dhumbal'yun yukurra. Bäy warray ŋarranha walala yurru bumanydja ŋunhi, yurru ŋarranydja yurru rakunydhirri yana nhokala, rrambaŋi ŋali.”
39 Bala ŋayi marrtjina yarrkthurrunana bala ŋuliŋurunydja, ŋayipina gänana, bala yana ŋayi ŋurrkamirrina munatha'lilina. Bala ŋayi yukurra waŋa bukumirriyamana bitjanna gam', “Bäpa gay' ŋarraku Mäḻu, yakana nhuŋunydja ḏäl nhäku malaŋuwu djämawu. Ḏälnha dhuwala ŋarraku yulŋunydja mirithirrina, ŋonuŋnha wal'ŋu. Ŋarranydja djäl, nhe yurru bilmaraŋa dhuwalayi galŋa-ŋonuŋgunharamirri rom, ga djaw'yurrana ŋarrakala. Yurru nhuŋuway ŋarra yurru märrwu malthundja, yaka ŋarrakuwaynydja märrwu,” bitjanna ŋayi Djesu yukurra bukumirriyamanydja.
40 Ga ŋuliŋuruyinydja bukumirriyanharaŋurunydja bala ŋayi gaŋgathirrina, bala marrtjina bala, ga dharr-way nhäma walalanhanydja yakurrlili warray, walala marrtji ŋorra'-ŋurra. Bala ŋayi waŋa Betawalanydja bitjanna, “Yaka warray nhuma yukurra dhuwala bira'yundja?... Märr-gurriri yana nhuma yurru bira'yun yukurra, marrparaŋ'kuma ŋarranha? 41 Bira'yurrana walala, ga bukumirriyaŋa muka yulŋunydja, märr nhuma yurru yaka muka galkirrinydja ŋunhi ŋayi yurru ŋuriŋi walamaranharamirriyunydja mokuyyu nhumalanha gur'yunna. Liŋgu ŋayaŋunydja nhuŋu djälnydja, nhe yurru dhärra yana ŋarrakala wuṉḏaŋarryirri, yurru galŋanydja dhuwali nhuŋu ganydjarrmiriwnha yalŋgi'na,” bitjanna ŋayi Djesu yukurra waŋanydja.
42 Bala ŋayi biyapul roŋiyirri balayi ŋunhimalayi dharapullili, ga biyapul ŋayi bukumirriyama yukurra bitjan gam', “Bäpa, ŋuli nhe yurru yakanydja bilmarama ga djaw'yun ŋarrakala dhuwalayi galŋa-ŋonuŋdhinyaramirrinydja rom, ŋarranydja yurru mukthunna yana märramana, bala liŋguna, märr yurru ŋarranydja märrwu malthunna-wala yana nhuŋuwaynha.”
43 Ga roŋiyirri ŋayi beŋuru, ga nhäma walalanha nhanŋuway ŋunhi ḻundu'mirriŋunha walalanha yakurrlili yana, liŋgu walalanha ŋunhi yakurryuna monyguŋala. 44 Ga biyapul ŋayi balayi roŋiyirri, gonha'yundhi walalanha, ga biyapul ŋayi bukumirriyama ŋunhiyi yana liŋgu dhäruk, bitjan ŋayi ŋäthili yukurra waŋa, bitjan gam', “Bäpa, nhuŋuwaynha ŋarra yurru märrwu malthundja-wala,” bitjanna ŋayi yukurra bukumirriyamanydja Djesu.
45 Ga biyapul ŋayi roŋiyirri balayi walalaŋgala, ga waŋa bitjan, “Baḏak nhuma yukurra dhuwala ŋorra'-ŋurra yulŋunydja? Liŋguna dhuwala ŋarraku bunanana walunydja. Dhuwalana gay' nhäŋana walala, ŋayi yurru ŋuriŋiyinydja ḏarramuyu wekama yätjmirriwalana goŋlili ŋarranha, yolŋu'-yulŋuwala. 46 Ma' ḏurryurrana walala, ŋilimurru marrtjina. Dhuwalana ŋayi yolŋunydja, liŋguna bunana,” bitjarra ŋayi Djesu waŋananydja.
49 Ga ŋunhi ŋayi Djudatj bunananydja, bala dhunupana yana ŋayi marrtjinanydja nhanukalana Djesuwalana, bala ŋayi waŋana bitjarrana, “Way Garray,” bala yana dhunupana wälkuŋalana ŋanya.
50 Bala ŋayi Djesunydja buku-wakmaraŋala nhanŋu waŋana bitjarra, “Ḻundu ŋarraku, djämana nhe yurru, nhäku nhe dhuwala marrtjina lili,” bitjarra. Bala walala marrtjinanydja, bala mulkanana ŋanya Djesunha baṯ-gay.
51 Bala dhunupana yana nhanukala waŋganydhunydja ḻundu'mirriŋuyu djawarr'yurruna mandjawaknha, bala wutthurruna waŋganynhanydja ḏarramunha, mäkiri'na djatthurruna, yurru ŋunhiyinydja ḏarramunha ŋayi djatthurruna djämamirrinha Ḻiya-ŋärra'mirriwuna yolŋuwu wal'ŋu.
52 Bala ŋayi Djesunydja waŋana bitjarra, “Way, gurrunharrana dhuwali mandjawaktja. Ŋunhi ŋuli yolŋuyu dhawaṯmarama mandjawaktja, ŋayinydja yurru ŋunhi yolŋu burakirriyi mandjawakthu. 53 Nhumanydja dhuwala yukurra guyaŋirri ŋarranhanydja yana bini ŋarra ganydjarrmiriw ŋiniya? Ŋuli ŋarra djälnydja, ŋarra bini ŋäŋ'thunna ŋarrakuway Bäpanha, bala ŋayi ŋuli djuy'yurru yana ŋarrakala guḻku'nha wal'ŋu djiwarr'wuynha yolŋu'-yulŋunha, nhämunha'nha miṯtjinha, walala ŋuli ŋarraku djäka, gunganhamaraŋu ŋarranha. 54 Yurru yaka ŋarra dhiyakuyi yurru ŋäŋ'thundja, liŋgu ŋäthili yana yukurra ḻakarama djorra'yunydja ŋarranha, walala yurru buma ŋarranha murrkay'kuma. Ga yuwalknha wal'ŋu yurru dhuwala maḻŋ'thundja.”
55 Bala ŋayi Djesu ŋuliŋurunydja bilyun ga waŋa miṯtjiwalana bitjanna, “Nhäku warray nhuma gäŋala mandjawaktja ga birkuny'tja mulkanharawunydja yana ŋarraku? Nhä dhika ŋarra?... barrari-wukunhamirri yolŋunydja?... balanyara bitjan manaŋgan yolŋu ŋarra? Bitjan warray liŋgu ŋarra ŋuli walu-ŋupan dhuwala nhinanydja ŋunhala Gunhu'wala Buṉbuŋuranydja, marŋgikuma yolŋu'-yulŋunhanydja, yurru yaka warray nhuma ŋunhi ŋulinyaramirriyunydja marrtji ga mulka ŋarranha. 56 Yo, dhuwalayinydja maḻŋ'thurrunana bitjarra yana liŋgu ŋunhi ŋäthili yukurrana dhäwu'-gänharamirriyu walalay yolŋu'-yulŋuyu wukirri Djorra'lili ḻakaraŋala, liŋgu ḻakaraŋalanydja walala yukurrana ŋunhi yuwalkkuŋala yana.” Ga bitjarra ŋayi Djesu waŋana ḻakaraŋalanydja yukurrana.
58 Yo, gäŋalanydja walala Djesunhanydja ŋunhimalayina wäŋalili, ga ŋayi Betanydja malthun marrtji walalaŋgu bala, yurru be-e-e dhuḏikurru barrku. Marrtjinydja bala ŋayi Beta, ga djuḏup-gay gärri ŋunhimalayina wäŋalili, yurru ŋayi nhinanydja-dharra ŋunhi miriŋuwalana walalaŋgala djäkamirriwalana yolŋu'-yulŋuwala, bala ŋayi galkunna nhina nhämana, nhaltjan yurru walala ŋanya ŋunhi Djesunha.
59-60 Ga ŋunhili djinawa buṉbuŋuranydja Djesunydja yukurra dhärra gumurrŋurana walalaŋgala ŋurru'-ŋurruŋuwala ḏalkarra'mirriwala ga bukmakkala ŋurru'-ŋurruŋuwala yolŋuwala walalaŋgala. Yo, dhiyaŋuyinydja yolŋuyu walalay yukurra dhä-wirrka'yun yolŋu'-yulŋunhana buku-ḏuwaṯthun, märr yurru walala maḻŋ'marama ŋula yätj dhäwu' Djesuwalaŋuwuy, märr walala buma ŋanya yurru murrkay'nha. Yo, guḻku' yolŋu walala yukurrana waŋana ḻakaraŋala ŋanya Djesunha, walala yukurrana ḻakaraŋalanydja wiripuna ga wiripuna dhäwu', yurru yakana dhunupanydja ga yuwalktja.
62 Bala ŋayina ŋuliŋurunydja gaŋgathina Ḻiya-ŋärra'mirrina wal'ŋu yolŋu, bala waŋana bitjarrana gam' Djesunha, “Ŋäkula muka nhe maṉḏanha ŋunhi yulŋunydja?... nhaltjarra maṉḏa ḻakaraŋala? Wanhana balaŋu dhäruk nhuŋu buku-ruŋinyarawuynydja?”
63 Yurru Djesunydja yana yukurrana dhärrana mukthurrunana, yakana waŋana bala.
64 Bala ŋayi Djesunydja buku-wakmaraŋala waŋana bitjarra, “Dhuwalina liŋgu nhe yukurra ḻakarama. Ga ŋarra ḻakaramana yukurra nhumalaŋgu dhuwalana gam': Dhipuŋurunydja dhurrwaraŋuru nhuma yurru nhäma Gäthu'mirriŋunhanydja Yolŋunha, ŋarra yurru yukurra nhinana ŋurruḏawalaŋuna wal'ŋu, gali'ŋura Gunhu'walanydja ŋunhalanydja yurru, nhanukalana ganydjarryu, ga bitjanarayi nhuma yurru nhämanydja ŋarranha, ŋarra yurru marrtji yukurra lili maŋangurru beŋuru djiwarr'ŋurunydja,” bitjarra Djesu yukurrana ḻakaranhaminanydja.
65 Bala ŋayinydja dharrana ŋunhi Ḻiya'-ŋärra'mirrinydja yolŋu ŋoy warray dhärrana ŋuriŋiyi dhärukthu, bala girri' warray nhanŋuway barr'maraŋala, bala waŋana wirrkina yatjurruna bitjarrana, “Warku'yurrunana ŋayi dhuwalanydja Godnhana. Yakana ŋanya ŋilimurru yurru ŋula yolthu walalay biyapulnydja ḻakaranhamirri, liŋgu dhuwala ŋilimurru bukmakthuna ŋäkulanydja ŋanya ḻakaranhaminyarawuynydja, ŋunha ŋayi yukurrana Godnha yäku warku'yurruna. 66 Bay' nhaltjanna nhumanydja yukurra guyaŋirri nhanŋu?” bitjarra.
67 Bala walala yukurrana ŋuliŋurunydja dhupthurrunana bukuna ŋanya Djesunha, bala bartjunmaraŋalana. Bala walala wakalkuŋalana ŋanya yukurrana bitjarrana, 68 “Nhenydja dhuwala be muka Dhawu'mirriyanhara ŋiniya? Ma' ḻakaraŋa ŋanapurruŋgala, yolthu nhuna wutthurrunanydja?” Ga bitjarra walala yukurrana warku'yurrunanydja ŋanya Djesunha.
70 Yurru ŋayinydja Betanydja dhumbal'yunna nhanŋu, ga waŋa bitjan warray, “Yakana ŋarra dhuwala marŋgi dhärukku nhuŋu, nhaltjan nhe yukurra waŋanydja dhuwala.” 71 Bala ŋayi gaŋgathirrinydja, bala dhawaṯthunna marrtji.
73 Ga märr-gurriri ŋayi nhina Beta, bala walalanydja wiripu-guḻku'na ḏarramuwurru buna nhanŋu, bala waŋa bitjanna, “Nheŋga dhuwala wiripunydja nhanŋu ŋunhi ŋiniya?... liŋgu ŋarra yukurra dharaŋan muka nhuna rirrakay dhuwali, ŋurukuy muka nhe,” bitjan.
74 Bala ŋayi Betanydja waŋa bitjanna gam', “Yuwalk ŋarra yukurra dhuwala ḻakarama, Gunhu'wala yäkukurru. Yaka ŋarra marŋgi ŋurikiyinydja yolŋuwu,” bitjanna ŋayi biyapulnydja Beta waŋa dhumbal'yun nhanŋu Djesuwu.