3 Ga ŋayi Djesunydja waŋana buku-wakmaraŋala bitjarra, “Ga nhäku warray nhumanydja ŋuli rom ŋunhi bakmarama Godkunydja?... liŋgu nhumanydja ŋuli yana romdja ŋunhi märrama yolŋu'-yulŋuwuŋuna. 4 Liŋgu Godkalanydja romdhu yukurra ḻakarama bitjan warray, ‘Nhuma yurru märr-ŋal'yurra nhokalaŋuwala bäpa'mirriŋuwala ga ŋäṉḏi'mirriŋuwala.’ Ga biyapul ŋunha Godkala dhärukthunydja yukurra ḻakarama bitjan, ‘Ŋunhi yukurra yurru ŋula yolthu ḻakarama ŋäṉḏi'mirriŋunha ga bäpa'mirriŋunha yätjkuma, ŋanyanydja yurru ŋunhiyinydja yolŋunha buma murrkay'kumana yana.’ 5-6 Bitjandhi ŋuriŋi Godkala Romdhunydja yukurra ḻakarama, yurru nhumanydja ŋuli yukurra dhuwala marŋgikuma ḻakarama wiripukuma warray, bitjan warray gam', ‘Ŋunhi nhuma yurru waŋa ŋäṉḏi'mirriŋuwu ga bäpa'mirriŋuwu bitjan, “Ŋarranydja yurru dhuwala wekama Godkuna yana, nhanŋuwaynha dhulŋuŋuna mundhurrnydja,” ŋunhi nhuma ŋuli waŋa bitjandhinydja, ŋunhinydja ŋamakurru warray ŋunhi nhe ŋuli yaka guŋga'yun nhuŋuway ŋäṉḏi'mirriŋunha ga bäpa'mirriŋunha.’ Bitjandhina nhuma ŋuli Godkunydja ŋunhi dhäruk gurrunhan ŋunha gali'lilina, ga djarrpi'kuma warray yana marŋgikumanydja wiripu-guḻku'wunydja yolŋu'-yulŋuwu, märr yurru nhuma malthun nhumalaŋgalaŋuwuna wal'ŋu ŋurikina romgu.
7 “Nhumanydja dhuwalanydja yay'-wulanharamirrina yolŋu'-yulŋu. Dhunupa ŋuriŋiyinydja yolŋuyu yäkuyu Yitjayayunydja yukurrana ḻakaraŋala nhumalanhanydja be ŋäthilinydja, ŋunhi ŋayi waŋananydja bitjarra gam',
10 Bala ŋayi Djesu bilyurruna ŋunhinydja, ga waŋana wiripu-guḻku'wuna wäthurruna, walala yurru marrtji galkithirri nhanukala, bala ŋayi waŋana walalanha bitjarrana, “Ŋäka walala ŋarranha, ga marŋgithiyana. 11 Yolŋunydja yurru yaka ŋayaŋu-yätjthirri ŋuriŋi ŋula nhäyunydja ŋunhi ŋuli nhanukala dhäkurru gulŋiyirri; rom-yätjthirrinydja ŋayi yurru yana ŋuriŋina ŋunhi yurru nhanukalaŋukurru dhäkurru dhawaṯthun.”
12 Ga walalanydja nhanŋu ḻundu'mirriŋunydja walala marrtjina, ga waŋana galkiŋuruna ŋanya bitjarra, “Way Garray. Dhiyaŋuyinydja dhärukthu nhe yukurra ŋayaŋu-wutthunna ŋunhanydja walalanha ŋurru'-ŋurruŋunhanydja ya'.”
13 Ga ŋayi Djesunydja bilyurruna ga waŋana bitjarra, “Ŋuriŋina djiwarr'wuyyuna ŋarrakala Bäpayu yurru marrtji yana ḏulŋurr'-ḏulŋurryunna, bala djalkthunna nhä malanha rom ŋunhi yolŋu'-yulŋuwuŋunydja nherraṉara. 14 Gonha'yurrana walalanha ŋunhayi ŋurru'-ŋurruŋunhanydja, liŋgu walala bambaymirrina ŋunhayi walala. Ga ŋunhi yolŋu'-yulŋu ŋunhi walala yukurra malthun walalambala romba, bambaymirriyi walalanydja yana, bala maṉḏanydja yurru yana rrambaŋina galkirrinydja, ŋarŋgalilinydja gulŋiyirri, ŋunhiyi goŋ-gulanharamirri yolŋu ga ŋunhi malthunaramirri nhanŋu.”
15 Ga ŋayinydja dhä-wirrka'yurruna Betayunydja bitjarra, “Way Garray, ḻakaraŋa mak ŋanapurruŋgala dhuwaliyi mayali' dhäruknha, ŋunhi nhe waŋana bitjarra, ‘Yolŋunydja yurru yakana ŋayaŋu-yätjthirri ŋuriŋi ŋula nhäyunydja ŋunhi ŋuli nhanukala dhäkurru gulŋiyirri.’ ”
16 Bala ŋayi Djesuyunydja walalanha waŋana bitjarra. “Nhä dhuwala nhumanydja?... baḏak yana dhuŋamirri?... bitjan ŋunha wiripu-guḻku' yolŋu'-yulŋu? 17 Yaka nhuma yukurra marŋgithirrinydja ga dharaŋandja? Ŋunhi yolŋuyu ŋuli ŋathanydja ḻuka, ŋunhinydja ŋathanydja ŋuli marrtji bala guḻunlili warray wal'ŋu yana gulŋiyirri, bala ŋuliŋurunydja dhawaṯthunna ŋuli ŋayi; yakana ŋuli ŋunhiyi ŋatha marrtji bala ŋunha ŋayaŋulilinydja wal'ŋu. 18 Yolŋu yurru yätjthirrinydja ŋuriŋina bili ŋunhi ŋuli nhanukala dhäkurru dhawaṯthun, ŋuriŋiyina yätjthu bili ŋunhi yukurra ŋorra nhanukala ŋayaŋuŋura. 19 Ŋunhi yurru yolŋuyu ŋayathama baṯ bitjandja nhanukalay ŋayi ŋayaŋuyu yätjtja, bala ŋayi yurru ŋuriŋiyi yolŋuyu guyaŋirrina djarrpi'kumana, bala ŋayi yurru djämana yätjnha wal'ŋu, bitjanna gam': Ŋayi ŋuli ŋäthilinydja ŋaramurryirri yolŋuwu, bala ŋayi yurru marrtjinydja bala bumana yana murrkay'kumana ŋunhiyi yolŋunha, ga guyaŋirri ŋayi ŋuli miyalkkuna ḏukṯukthirri, bala ŋayi yurru marramba'thirrina djaw'yunna ŋunhiyi miyalknha. Ga djäma ŋayi ŋuli wiripuna ga wiripuna yätj malanha, liŋgu ŋäthili yana ŋayi guyaŋinanydja yätjkuŋala bitjarrayi. Yo, wiripunydja ŋayi ŋuli yana manaŋirrina, ga djawukirrina ḻakarama, ga gupa-waŋa ŋunha wiripuŋunha yolŋunha. 20 Yo, bukmak dhuwalayi yätjtja malanha dhawaṯthun ŋuli yukurra yolŋuwala ŋayaŋuŋuruna, ga dhiyaŋuyina ŋuli ŋunhiyi yolŋu rom-yätjthirrinydja. Yuwalk dhuwala yulŋunydja, yolŋu yurru yakana rom-yätjthirri ŋuriŋinydja ŋunhi ŋayi yurru ŋatha ḻuka yukurra goŋ-rurrwuyunamiriwyunydja.”
24 Yurru Djesunydja waŋana bitjarrana, “Ŋarranhanydja dhuwala djuy'yurruna lili ŋuriki walalaŋgu maḻŋ'thunarawu ga walŋakunharawu ŋunhi walala winya'yunarawuy yolŋu'-yulŋu, ŋuriki yana walalaŋgu liŋgu Yitjuralpuyŋuwu bäpurru'wu, ŋarrakalaŋuwu yana malawu.”
25 Ga ŋuriŋi mulkuruyunydja miyalkthu ŋäkula ŋanya dhäruknha Djesunha, bala marrtjinana, ga bun'kumu-djipthurruna nhanukala gumurrlilina, ga waŋana bitjarrana, “Garray, guŋga'yurrana ŋarranha yulŋunydja go.”
26 Bala ŋayi Djesuyunydja waŋana buku-ruŋinya-maraŋala nhanukala mayali'kurruna yana balanydja, yaka ŋayi waŋana warraŋulkuŋalanydja, ga bitjarrana ŋayi Djesu waŋananydja gatjarr'yurruna yukurrana ŋunhiyi mulkurunha dhäykanha. “Way, ŋäthilinydja ŋarra yurru dhuwala maranhu wekama ŋarrakuway yumurrku'nha, ŋarrakuway ŋathili yolŋu'-yulŋunha. Yaka dhuwala ŋamakurru' ŋunhi ŋuli yolŋuyu märrama djamarrkuḻi'wunydja ŋatha, bala warrkuḻuma wuŋganguna,” bitjarra.
27 Ga ŋayi ŋunhiyi dhäykanydja buku-wakmaraŋala bitjarra, “Yo Garray. Ga ŋunhi ŋuli yolŋuyunydja buŋgawayunydja ḻuka yukurra ŋatha, bala muṉguynydja ŋatha ŋuli burrul'yunna marrtji munatha'lilina, bala ŋayi yurru wuŋgandhunydja ŋuriŋiyi ḻuka ŋunhiyina bäythinyarana ŋatha. Ga muṉguyyunydja ŋuriŋi bäythinyarawuyyunydja nhokala ḏukmaramana yurru yana ŋarraku yothu'nhana.” Bitjarra ŋayi ŋunhi mulkurunydja dhäyka waŋana.
28 Bala ŋayinydja Djesunydja waŋana nhanukala bitjarrana, “Nhäna nhuŋunydja dhuwala märr-yuwalkthinyara?... biyapulnha wal'ŋu ŋiniya? Liŋgu nhe dhuwala mirithinana märr-nherraṉminanydja ŋarrakala, nhuŋunydja yurru maḻŋ'thunna yanana nhäku nhe yukurra ḏukṯukthirri.”
31 Ga walalanydja yolŋu'-yulŋunydja mirithirrina wal'ŋu ṉirryunmirri nhäma ŋunhi bunhdhurrnhanydja ga yalŋgi'nhanydja marrtjinyamirrinhana, ga bambaynhanydja yolŋunha maŋutjimirrinhana, ga dhärukmiriwnhanydja rirrakaymirrina, bala yana mirithirrina buku-wurrpandja Gunhu'nha, bitjanna gam', “Ḻatju'na dhuwalanydja ŋiniya, Gunhu'wunydja rom.” Bitjanna walala waŋanydja wokthunna yukurra Gunhu'wu.
33 Ga ŋanapurrunydja ŋunhi buku-ḏuwaṯthurruna ḻundu'mirriŋunydja walala nhanŋu bitjarra, “Way, dhuwalanydja dhuwala gawarrka warray wäŋa, ŋathamiriw warray. Wanhaŋuruna dhika ŋanapurru yurru ŋathanydja märrama dhiyaku walalaŋgu maranhunydja?... liŋgu guḻku' warray ŋunha yolŋu'-yulŋunydja.”
34 Ga ŋayinydja ŋanapurrunha dhä-wirrka'yurruna waŋana. bitjarra, “Nhämunha' dhikayi ŋathanydja nhuma yukurra ḏälkuma?” Ga ŋanapurrunydja ḻakaraŋala bitjarra, “Djapin dhuwala bay' ŋathanydja, ga märr-ḻurrkun' ŋarririny'tja yumurrku' malanha.”
35 Bala ŋayi Djesuyu waŋanana walalanha nhinanharawuna marrtjinyarawu, bala walala nhinanana marrtjina ŋula nhämunha'na miṯtjinydja. 36 Bala ŋayi ŋunhiyi ŋathanydja ga ŋarrariny'tja märraŋala, bala buku-wurrpara ŋäthilinydja Gunhu'nha, bala ḏaw'yurrunanydja marrtjina, bala weka'-wikaŋala nhanukalaŋuwala ḻundu'mirriŋuwalana walalaŋgala, ga ŋanapurrunydja marrtjina, bala rarr'yurrunana ŋuripana yolŋu'-yulŋuwana bala. 37 Yo, guḻku'yuna mirithirrina yolŋuyunydja walalay ḻukana, yana liŋgu ga bukmak maranhuyinana ŋuriŋiyi ŋathayu. Bala ŋanapurru ŋunhiyi ḻundu'mirriŋunydja walala marrtjina, bala wapmaraŋalana ŋunhiyi marrtjina bäythinyarawuynydja ŋatha, ga dhaŋaŋguŋalanydja ŋanapurru ŋunhi 7-nha bathinydja malanha. 38 Yo, guḻku'na mirithirrina yolŋunydja walala maranhuyina ŋuriŋiyi ŋathayu 4,000-nha ḏarramuwurrunydja, ga balanyarayi yana dhaŋaŋ miyalktja walala ga yumurrkuny'tja.
39 Bala ŋayi Garrayyu Djesuyu djuy'yurrunana ŋunhi yolŋu'-yulŋunhanydja wäŋalilina yukurrana, bala ŋayipinydja marrtjina ga wapthurruna mitjiyalilina, bala marrtjina wiripulilina buḏapthurruna wäŋalili yäkulili Makatanlilina.
<- MATHUYUWUŊU DHÄRUK 14MATHUYUWUŊU DHÄRUK 16 ->