3 “Gatjuy marrtjiyana walala,” bitjarra ŋayi Djesu waŋananydja walalaŋgala. “Ŋarra nhumalanha dhuwala djuy'yurrunanydja bo'puyŋunha walalanha, yurru wiripunydja ŋunhi yolŋu walala yurru maḏakarritjthirrina nhumalaŋgu, balanyarana bitjan ŋuli wakinŋu wuŋgan ŋayan'tharra boḏinymirriwu wäyingu.
4 Yo, marrtjiyana-wala walala, ga ḻakaraŋa Godkuna Rom, yurru yaka djaw'yurra rrupiyanydja galki ga bathi rrupiyawuy ga ŋula nhä ḻukuwuy wiripu, ga yaka gandarrŋuranydja dhukarrŋura ŋula yolŋunha waŋiya. 5 Ga ŋunhi nhe yurru bunanydja ŋunhili wäŋaŋura, ga gärrinydja ŋula yolkala bala'lili, bala waŋiya ŋäthilinydja biyaka, ‘Way walala, ŋoy-yal'yunara Godkuŋu märraŋanydja.’ 6 Ŋuli ŋayi yurru yolŋu ŋula djälthirrinydja Godkalaŋu ŋoy-yal'yunaramirriwu, bala ŋayinydja yurru märramana nhokuŋu ŋoy-yal'yunaranydja, ga ŋuli ŋayi yakanydja ḏukṯuk, ŋayinydja yurru yakana märrama nhokuŋu. 7 Yo, nhuma yurru nhinanydja ŋunhili bili bala'ŋura, ga ḻukiya nhä malanha ŋatha ŋunhi walala yurru nhuna wekama yukurra, liŋgu djämamirriyunydja yolŋuyu yurru märrama muka nhanukalaŋuwuy djämawuy. Yaka marrtjiya nhini'-nhiniyanydja bala bala'ŋura ga bala'ŋura biyakanydja, yana waŋganyŋura nhiniya dharapulŋura, ŋunhili bili.
8 “Yo, ŋunhi nhuma yurru bunanydja ŋula wanhami wäŋaŋura, ŋuli yurru yolŋu'-yulŋu nhuŋu märr-ŋamathirrinydja, yana nhiniya ŋunhiliyi wäŋaŋura, ga ḻukiya ŋunhiliyi ŋatha ŋunhi walala yurru nhuna wekama yukurra. 9 Yo, nhiniyanydja walalaŋgala ga ḏukmaraŋa rerriwuynha yolŋu'-yulŋunha ŋurikiyyi wäŋawuy, bala ḻakaraŋa walalambala biyaka, ‘Dhiyaŋunydja-wala Godtja dhuwalana galkina. Nhiniya walala nhanukalana romŋura.’
10 “Ga ŋunhi nhuma yurru bunanydja ŋula wanhami wäŋaŋura, ga yolŋu'-yulŋu yurru yakanydja nhumalaŋgu märr-ŋamathirri, yakanydja ḏukṯuk nhumalaŋgalaŋuwu dhäwu'wu, yana gaŋgathiya, bala waŋiya walalaŋgala biyaka. 11-12 ‘Ŋarranydja yurru gananna dhuwalanydja wäŋa, djalk-djalkthunna ŋarra yurru munathany'tja ŋarrakalay ŋarra ḻukuŋurunydja dhiyakuynydja wäŋawuy. Yurru guyaŋiya dhuwalanydja gam', Gunhu'wu Romdja liŋguna galkithinana nhumalaŋgu, nhuma bini nhänha nhanŋu ḻatjuny'tja wal'ŋu dhikanydja rom, yurru yakana nhuma nhanŋu ḏukṯukthinanydja.’ Yo, biyakayi ḻakaraŋa ŋurikalayinydja walalaŋgala, liŋgu ŋuriŋinydja waluyu dhä-yawar'yunarayunydja, Gunhu'yu yurru walalanha dhä-ḏir'yunna wirrkina wal'ŋu dhikana yana.
13-14 Yo, ga biyapul ŋayi Djesu waŋana bitjarra, “Mäkiri'-witjurra walala ŋarraku, ga ŋäka, nhuma yolŋu'-yulŋu dhiyakiy Guratjinbuy ga Bitjaydawuy. Yo, mirithirrina bathalana yurru marinydja nhumalaŋgu buna, liŋgu nhuma nhäŋala muka ŋarranha ganydjarr-ḏumurruwuynydja wal'ŋu djämawuy ŋunhili nhumalaŋgalanydja wäŋaŋura, yurru yaka warray nhumanydja gonha'yurruna ḏiltji-wekaŋala nhumalaŋgalayŋunydja yätjku malaŋuwu, bala bilyurrunanydja. Ŋunhi bini ŋarra djäma ŋunhalayinydja wäŋaŋura Däyanydja ga Djäytandja bitjanayi bitjarra ŋarra ŋunhi ganydjarr-ḏumurru djäma dhiyalayi nhumalaŋgala, walalanydja bini ŋunhi bilyuna walalaŋgalayŋuru yätjŋurunydja, bala nhinanha ŋamathinyana wal'ŋu. Bala ŋayi Godthunydja yurru dhä-ḏir'yunna ŋunhawalayi yolŋu'-yulŋunha Däyapuyŋunhanydja ga Djäytanbuyŋunhanydja märr-gaŋga warray yana, yurru nhumalanhanydja ŋayi yurru dhä-ḏir'yun wirrki warray dhika wal'ŋu. 15 Ga nhumanydja ŋunhi Gapaniyambuyŋunydja yolŋu walala, nhuma ŋuli ḻakaranhamirri be garrwar nhuma wal'ŋu, yurru ŋayipi Godthunydja yurru nhuna ŋurrkama warray ŋunhana yana dhä-ḏir'yunaramirrililina, dhikana-wala ŋoylilina munatha'lili wal'ŋu.”
16 Yo, ga wiripunydja ŋayi Djesuyu ḻakaraŋalayi nhanukalaŋuwa ŋayi ḻundu'mirriŋuwa walalambala bitjarranydja, “Ŋuli yukurra yolŋu mäkiri'-witjundja ga märramanydja nhokuŋu dhäruk, ŋunhiyinydjayi bitjan ŋayi yukurra dhäruk märrama ŋarranhana, ga ŋuli yukurra yurru ŋula yol yakanydja mäkiri'-witjun nhuŋu dhärukku, yana ŋayi yurru nhuŋu yarryundja, ŋunhiyinydjayi bitjan ŋarrakuna ŋayi yurru yarryun. Ga ŋuli yurru ŋula yol yarryun ŋarrakunydja, ŋunhiyinydjayi bitjan ŋayi yukurra yarryun Godkuna, ŋurikina ŋunhi ŋayi ŋarranha djuy'yurruna lili dhipala.”
18 Bala ŋayi Djesunydja waŋana yoraŋala walalaŋgu, “Yo,” bitjarra. “Ŋarra nhäŋala buŋgawanhanydja Mokuynha yäkunha Satannhanydja, ŋayi marrtjina yupthurruna beŋuru djiwarr'ŋuru, gut-gay bitjarra, bitjan ŋunhi ŋuli ganyu yupthun munatha'lili. 19 Dharr-ŋäkanydja walala. Ŋarranydja nhumalaŋgala wekaŋala ganydjarr warray, bala nhumana yurru djuḻkmarama ŋanya Satannha ŋarrakalanydja yäkuyu; nhe yurru yana muŋdhu'-muŋdhunna mol'ŋunhanydja ga ŋula buthuŋu'nha malanha. Ŋayinydja miriŋu muka ŋunhi, yurru yakana ŋayi yurru nhuna ŋayathamanydja, liŋgu ganydjarr nhanŋunydja liŋguwuynha bakmaranharana. 20 Yuwalk yana ŋuriŋiyi yätjthunydja birrimbirryu walalay yurru nhuna dhäruktja märrama, yurru yaka goŋmirriyiyanydja wal'ŋu ŋuriŋiyinydjayi, nhenydja yurru goŋmirriyiya dhiyaŋuna liŋgu, ŋunhi nhenydja yukurra dhärra yäku ŋunhana djiwarr'ŋurana, liŋgu ŋunhayina nininyŋunydja wal'ŋu nhuŋu wäŋa.” Bitjarra ŋayi Djesuyu ḻakaraŋalanydja.
21 Ga ŋulinyaramirriyunydja nhanŋu ŋayaŋu Djesuwu dhaŋaŋdhirrina dhika wal'ŋu biyapulnha goŋmirriyina ŋuriŋi Garrkuḻukthunydja Walŋayu, bala ŋayi Djesu waŋa bitjanna, “Bäpa, nhenydja dhuwala Garray ŋuruku djiwarr'wu, ga dhiyaku munatha'wu. Bäpa, ŋarra buku-wurrparana nhuna yulŋunydja, liŋgu nhe maḻŋ'maraŋalana warraŋulkuŋalana nhuŋuwuynydja rom dhiyakalana walalaŋgala märr-dhuŋamirriwalana, märr walalana yurru nhuŋu marŋgiyirrinydja. Yurru nhe djuḻuḻ'maraŋala nhuŋuway rom ŋurikalanydja yolŋu'-yulŋuwala ŋunhi walala ḻiya-djambatjmirri ga marŋgimirri be. Yo Bäpa, nhe milkunhamina nhunapinyay nhe dhiyakala märr-dhuŋamirriwalana, liŋgu balanyarayi nhokuŋunydja guyaŋinyara.”
22 Ŋuliŋurunydja dhäŋuru ŋayi Djesuyu ḻakaraŋala walalambala bitjarrana, “Yo, ŋarrakala Bäpayunydja dhayuŋara bukmak nhä malanha romdja ŋarrakalana goŋlili. Yakana ŋula yol marŋgi ŋarrakunydja ŋuriki Gäthu'mirriŋuwunydja wal'ŋu yolŋuwu, yol ŋarra dhuwala yulŋunydja, ŋayipina yana Bäpana marŋgi ŋarrakunydja. Ga yakana ŋula yol marŋgi Gunhu'wunydja, yol ŋayi ŋunhi; ŋayipina yana Gäthu'mirriŋuna marŋginydja Gunhu'wu, ga ŋunhi walala yolŋu'-yulŋu marŋgimirri, ŋunhiyinydja walala ŋunhi ŋayi Gäthu'mirriŋuyu yurru walalaŋgala maḻŋmarama ŋanya Gunhu'nha, liŋgu ŋayipi walalaŋgu ḏukṯuk, walala yurru marŋgithirri.” Bitjarra ŋayi Djesu waŋananydja.
23 Bala ŋayi Djesu ŋuliŋurunydja bilyun, bala waŋa nhanŋuwaynha ŋayi wal'ŋu ḻundu'mirriŋunha walalanha, gänana walalawuynhana bitjan, “Nhumanydja dhuwala goŋmirri walala yolŋu'-yulŋu Gunhu'wuŋu, liŋgu nhuma yukurra nhämana wal'ŋu Godku romnha. 24 Märr-yuwalk ŋarra nhumalaŋgu yukurra ḻakaramanydja dhuwala. Ŋäthilinydja benydja baman'tja wal'ŋu dhäwu'-ḻakaranharamirri yolŋu'-yulŋu ga buŋgawamirri yolŋu walala, walalanydja ŋunhi ḏukṯukthina yukurrana nhänharawu dhiyakuyi ŋunhi nhuma yukurra nhämana ŋarrakalanydja djäma, yurru yaka walala nhäŋalanydja. Ga mirithina walala yana ḏukṯukthina dhäwu'wunydja ŋänharawu yukurranharawu, ŋunhi nhuma yukurra ŋämana dhiyaŋunydja-wala, yurru yaka walala ŋäkulanydja ŋunhiyi.” Bitjarrana ŋayi Djesu waŋananydja ḻakaraŋalanydja.
26 Bala ŋayi Djesunydja waŋana ŋanyanydja dhä-wirrka'yurruna bitjarra, “Nhaltjan yukurra ŋunha romdja waŋa ŋunhi? Nhä nhe ŋuli maḻŋ'maramanydja ŋunha Djorra'ŋuranydja?”
27 Bala ŋayi ḏarramunydja yolŋunydja waŋana bitjarra, “Ŋunha Djorra'yunydja yukurra ḻakarama bitjan gam', ‘Nhe yurru märryu-ḏapmaraŋa Garraywalanydja nhokalaŋuwala Waŋarrwalanydja bukmakthu yana nhokalay nhe yulŋunydja, ŋayaŋuyunydja ga walŋayunydja ga ganydjarryunydja ga ḻiyayunydja, ga wiripunydja nhe yurru märr-ŋamathiya ŋuruku wiripuŋuwunydja yolŋuwu biyaka bitjan nhe märr-ŋamathirri yukurra nhuŋuway nhe gal'ŋu.’ ”
28 “Yo, yuwalk dhuwaliyi yulŋunydja. Biyakayina djämanydja, ga nhenydja yurru walŋathirrina nhina,” bitjarra ŋayi Djesunydja.
29 Bala ŋayi Rom-marŋgikunharamirrinydja yolŋu ŋunhiyi ḏukṯukthina ŋayi yurru ŋapatjkunharamirri ŋanyapinyay ŋayi, bala biyapul ŋayi dhä-wirrka'yurruna ŋanya Djesunha bitjarra, “Yol dhika ŋarraku galkiwuynydja yolŋu? Yolku ŋarra yurru märr-ŋamathirrinydja yukurra?”
30 Bala ŋayi Djesuyunydja ḻakaraŋala mayali'kurruna nhanŋu dhäwu'na bitjarra gam', “Waŋganymirri yolŋu yukurrana marrtjina dhukarrkurru beŋuru Djurutjalamŋuru ga bitjarrana bala Djarikulilina, yurru Djuw ŋayi ŋunhiyi bäpurruny'tja yolŋunydja. Yo, marrtjinanydja ŋayi yukurrana ŋunhi bala dhukarrkurrunydja, bala walalanydja ŋunhi manaŋganmirriyunydja baṯ-gay ŋanya mulkanana, bala bumarana marrtjina gaṯpurr'kuŋalana, bala djaw'-djawyurruna nhanŋu rrupiyanydja, ga girri' nhanŋu burrul'maraŋala, bala gonha'yurrunana ŋanya, ŋayi yukurrana ŋorrananydja ŋunhiliyi dhukarrŋurana, galki bini ŋayi rakunydhinyana.
31 “Yaka weyin, bala ŋayi ḏalkarra'mirrinydja yolŋu marrtjinana yukurrana ŋuliyi liŋgu dhukarrkurru, ga nhäŋala ŋayi ŋunhi yolŋunhanydja gaṯpurr'nhanydja ŋayi nhinana ŋorrana. Bala ŋayinydja marrtjina wiripukurruna bala gali'kurru, djuḻkmaraŋalana ŋanya, yakana ŋanya ŋayi guŋga'yurrunanydja.
32 Ga ŋuliŋuruyi dhäŋuru ga wiripuna yolŋu marrtjina yukurrana, yurru ŋayinydja ŋunhiyinydja yolŋu Godkalaŋuwuna Buṉbuwu djäkamirri. Marrtjinanydja ŋayi ŋunhi galkikurru yana ŋurikalayi gaṯpurr'walanydja, yurru yakana ŋanya ŋula guŋga'yurrunanydja, yana ŋayi nhäŋalanydja, ga djuḻk-gay.
33 “Ga ŋuliŋurunydja dhäŋuru ga wiripuna yolŋu marrtjina, yurru mulkuruna ŋayinydja ŋunhiyinydja yolŋu, Djamariyawuynha wäŋawuy. Nhäŋalanydja ŋanya ŋayi ŋunhiyi gaṯpurr'nha, ŋayi nhinana ŋorrana, bala ŋayi ŋayaŋunydja nhanŋu ŋunhanydja wuyurrunana dhikana wal'ŋu. 34 Bala ŋayi marrtjina galkithinana nhanukala, bala ḻupmaraŋalana ŋanya ŋunhi djetji'na malanha weyika'yuna, bala garrwi'yurrunana marrtjina ŋunhiyi dhulkuny'tja djetjiny'tja. Bala ŋayi ŋal'maraŋala ŋanya nhanukiyingalana ŋayi yarraman'lilinydja, bala gäŋalana ŋanya ŋayi yukurrana bala dhukarrkurruna ŋuliwitjarrana.
36 Bala ŋayi waŋana ŋuriki Rom-marŋgikunharawunydja bitjarrana, “Yo, ḻurrkun'thuna yolŋuyu walalay nhäŋalanydja ŋunhi gaṯpurr'nhanydja yolŋunha, yurru waŋganydhuna yolŋuyu ŋunhi bitjarrayinydja djäma bitjan ŋayina galkiwuynydja nhanŋu. Ma' ḻakaraŋa mak ŋarrakala, yol ŋunhi galkiwuynydja ŋurikiyi gaṯpurr'wunydja?”
37 Ga ŋayinydja ŋunhiyinydjayi buku-wakmaraŋala bitjarra, “Yoooo, mak ŋunhiyi mulkuru yolŋu bay', ŋunhi ŋayi wuyurruna nhanŋu, bala guŋga'yurrunana ŋanya.”
40 Ga ŋayinydja nhina Mäthayunydja djäma gänana, guḻku'na djämanydja dhika nhanŋu, bala ŋayi ŋuriŋiyi djämayunydja ŋoynha-dharra, bala ŋayi marrtji Djesuwalana, ga waŋa bitjanna, “Way Garray. Yakana nhe yukurra guyaŋirri ŋarranhanydja? Ŋayinydja ŋarrakala gutha'mirriŋuyunydja dhuwala warrpam'nha gonha'yurruna, ga gänana ŋarrapina yukurra djäma dhuwala. Waŋiya ŋanya dhuwaliyi, ŋayi yurru marrtji lili ga guŋga'yun ŋarranha.”
41 Bala ŋayi Djesunydja waŋa nhanŋu Mäthawu buku-wakmarama, yäku-ḻakaramana ŋanya, “Mätha, Mätha,” bitjanna. “Nhenydja yukurra dhuwala ḻayḻayyun guḻku'yu warray romdhu malaŋuyu, ga dhiyaŋuyinydja nhe yukurra warwuyunna, bala ŋayaŋu-yätjthirrina. 42 Yurru waŋganyguna dhuwala yulŋunydja ŋarra ḏukṯuktja, ga dhiyaŋunydja gay' Merriyunydja liŋgu warray djarr'yurruna ŋunhiyi ŋamakurruny'tja rom. Yakana ŋula yolthu yurru dhuwalayi djaw'yundja nhanukala,” bitjan ŋayi Djesu waŋanydja.
<- LOKKUŊU DHÄRUK 9LOKKUŊU DHÄRUK 11 ->