Luk 12

Li bɛn mɛn iñuɔn ilele ya nib bó

(Matie 10:26-27)

1 U ya yo nɛ binib itur itur taan' *Yesu saan, haali ki tì pɛbeh tɔb. Nɛ *Yesu cin' ki tɔkeh uʼpanpaankaab ki teh: «Li bɛn mɛn *Farisiɛnmbɛ ya kpɔnɔ ya ñɔke bó, bi yé iñuɔn ilele ya nib nɛ. 2 Niba ŋa te ki buɔ ŋɔ ka lá li ñɛ upaan bo. Tigbɛr tuba mɔ ŋa te ki juore' kí li buɔ ŋɔ ba lá li bɛnde tù. 3 Ni len' nà kɛ licinñunl ni la, bi li cii nɛ̀ kuwenwenku ni nɛ. Ni bunbe' nà litubl ni kudubenku bó nnɔ, bi li kpaande nɛ̀ kuduku ya paaki nɛ.»

Li fɛnge mɛn Uwien baba

(Matie 10:28-31)

4 «Ninbi bà yé nʼjɔtieb nnɔ, n tɔkeh ninbi nɛ: la fɛnge mɛn bà kuuleh tigbɛnɛnt, ka ji li fre kí tien niba kí pukn. 5 N li wuɔn nɛ udaan wà nì kpɛ ní li fɛnge wɔ. Li fɛnge mɛn Uwien. Wɔn nɛ li fre kí cère ní kpo nɛ ki ŋmɔbe mituɔm wɔ ń taa nɛ kí wiɛ umu wà ŋa ń kpiin ni. N tɔkeh nɛ nɛ, li fɛnge mɛn wɔn.

6 «Bi li fre kí kuɔre inuɔn iŋun iŋɛ nɛ? Nin nɛn kɛ ŋɔ Uwien ŋa ń sunde iʼni uba mɔnɔn bó. 7 Nɛn bo, la fɛnge mɛn, kimɛ ni cɛn' inuɔn ligol. Uwien bɛn haali niʼyur mɔnɔn ya ñɔbu.»

Li lienh binib ya nun bó ki teh a yé Yesu yɔ

(Matie 10:32-33; 12:32; 10:19-20)

8 «N tɔkeh nɛ nɛ, wà kɛ lienh binib ya nun bó ki teh u yé nʼyɔ la, Unil ya Bijɛ mɔ li len Uwien ya tondb ya nun bó kí ye udaan mɔ yé uʼyɔ nɛ. 9 Ama wà kɛ lienh binib ya nun bó ki teh wa yé nʼyɔ la, nʼmɔ li len Uwien ya tondb ya nun bó kí ye udaan mɔ ŋa yé nʼyɔ. 10 Unil len' Unil ya Bijɛ bo fɛnfɛnm la, Uwien li fère wɔ. Ama unil suke' *Mifuoñaanm mɛn la, Uwien ŋa ń fère wɔ.

11 «Bi taa' nɛ ki jon' itáan ya dur ni bii tibuur ya ciɛnb saan bii udu ya ciɛnb saan bɛ ń bu nɛ tibuur uyo wà la, la nìin mɛn ni li len ma bo bii ni li len bà kí ñɛ len. 12 Kimɛ *Mifuoñaanm nɛ li cère ní bɛnde ni li len kí ye bà u ya yo.»

Ufàadɛnjɔr uba ya kpɛnjɛnm

13 Linigol nnɔ ni ujɛ uba tɔke' *Yesu ki ye: «Cɛnbaa, tɔke nʼninjɛ kí ye wɔ ń gbiire tiʼbaa ya faal kí de nni n ya bó.» 14 Nɛ *Yesu tɔke' wɔ ki ye: «Ujɛ, ŋmɛ de' nni usɛn ń tùɔre niʼgbɛr bii ń gbiire nɛ niʼfaal-i?» 15 Nɛ ki tɔke' linigol nnɔ ki ye: «Li bɛn mɛn ki la cère niʼnun ń li fɔke lifaal bo, kimɛ unil ŋmɔbe lifaaciɛnl mɔnɔn la, na yé lɛn nɛ li cère wa ń kpo.»

16 Nɛ ki pɔn' bɛ mikpɛnjɛnm ki ye: «Ufàadaan uba nɛ là te uʼkpàan lùon' cɛɛn. 17 Nɛ u maaleh uʼfɛ̀l ni ki teh: ‹N li tien mila? Kimɛ ma ji ŋmɔbe ń li cùɔn nà saan nʼjier.› 18 Nɛ ki ye: ‹N li tien ma sɔ: n li we nʼbɔnbuɔn kɛ nɛ, kí mɛ icɛnciɛn, kí cùɔn nʼjier nin nʼbont kɛ, 19 nɛ kí ye n ŋmɔbe lifaal lì yɛbe ki li baa nni ibin ibin. Nɛn bo, n li fuoreh nɛ, kí li jinh, ki ñuh, ki poknh.› 20 Nɛn saan nɛ Uwien tɔke' wɔ ki ye: ‹Ujɔr sin, a li kpo kuñɔnku kuu kɛ. A taan' lifaal là kɛ nɔ, ŋmɛ ji li si lɛ̀?› 21 Unil wà kɛ nuunh lifaal ki dòkndeh, ka ŋmɔbe nà yé lifaal Uwien ya nun bó nnɔ yaam mɔ te nnɔ nɛ.»

La cère mɛn niʼnun ń li mɔ́n tijier nin tiwɛngolkaar bo

22 *Yesu tɔke' uʼpanpaankaab ki ye: «Nɛn bo nɛ n tɔkeh nɛ ki teh ni la cère nɛ̀ ń li wiɛbe nɛ ni li tien ma kí li fuobe bo, ní li maaleh ki teh: ‹Ti li ji ba?› Ki la cère nɛ̀ ń li wiɛbe nɛ niʼgbɛnɛnt bo, ní li maaleh ki teh: ‹Ti li gole ba?› 23 Kimɛ limiɛl cɛn' tijier, nɛ tigbɛnɛnt mɔ cɛn' tiwɛngolkaar. 24 Maale mɛn kí liike ikankaan te ma bo. Ya koh, ka ceh, ka ŋmɔbe bɔnbuɔn, ka ŋmɔbe jieblibùol. Ama Uwien nɛ jindeh yɛ̀. Na nín cɛn' inuɔn-ii? 25 Niʼni ŋmɛ nɛ uʼnìinm ni, u li fre kí fɔkn uʼmiɛl waamu kí pukn-i? 26 Na nín li fre kí tien nibonwawaann ma nɔ, bɛ tien' ni nìinh tibontɔr bo? 27 Maale mɛn kí liike tisir puh ma bo. Ta loh kunkum, ka loh kpɛlcɛr mɔ. Ama n tɔkeh nɛ nɛ, ubɛr Salomɔn nin uʼfàaciɛnl kɛ wa là gole' kpɛlcɛr tù mɔn ki baa' mipuum nnɔ ya miba mɔnɔn. 28 Uwien cèreh timɔsir tà te kubaaku ni dinnɔ ki li wun teke umu puh mipúmɔnmɔnm la, bɛ li cère wa ń tien ninbi binib mimɔnm kí cɛn timuɔr-i? Niʼtekjim nɛ pɔre' nɛ. 29 Ninbi la cère mɛn niʼnun ń li mɔ́n ni li ji bà nin ni li ñu bà bo, ki la cère iyɛnmaale ń li jɛ̀ndeh nɛ. 30 Kimɛ uŋɛndun yaab bà ŋa pɛ Uwien ya sɛn bo ya nun nɛ mɔ́n tu ya bont kɛ bo. Ama ninbi bɛn wɔn, niʼBaa Uwien bɛn ki ye ni ciɛke tù. 31 Nɛn bo, cère mɛn niʼnun ń li mɔ́n *Uwien ya bɛl bo, u li taa tibont nnɔ kí pukn nɛ. 32 Kicɛkwawaak ya nibɛ, la fɛnge mɛn, kimɛ niʼBaa Uwien yíe ní li te uʼbɛl ni nɛ.»

Lifaal là ŋa ŋmɔbe gbenm

(Matie 6:19-21)

33 «Kuɔre mɛn ni ŋmɔbe nà, kí taa ilike nnɔ kí pu bijiinb, ŋɔ kí li ŋmɔbe muliksɔrmu mùa ŋa ń saa, kí li ŋmɔbe Uwien saan lifaal là ŋa ŋmɔbe gbenm. Nasu ŋa ń nɛkn nɛn saan, kuotuul mɔ ŋa te niʼsaan kí mɔ lɛ̀. 34 Kimɛ niʼfaal te nà saan la, niʼfɛ̀l mɔ dɔ nɛn saan nɛ.»

Bonde mɛn kí li gu Yonbdaan

35 «Li bondeh mɛn niʼba, ki la cère niʼfr ń kpíin. 36 Li te mɛn tɛn bitonsɔnb bà gu uyo wà biʼcɛnbaa ñɛn' upiikuɔn bó ki lá ñi' kunagɛnku la, bɛ ń pɔk kí pìire nnɔ. 37 Uwien ya mɔnm te bitonsɔnb bà biʼcɛnbaa li baa ki lɛ bà gɔh nnɔ bo. N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, u li taa uʼtonsɔnkpɛlcɛr kí gole kí cère bɛn nɛ ń kɛ̀le, wɔn ń taa tijier kí gbiire bɛ. 38 U baa' kuyɔku ya siik bii ukuojɛmuɔyo mɔnɔn ki laa' bi bonde' la, Uwien ya mɔnm te biʼbo. 39 Ni bɛn ki ye ududaan bi bɛn uyo wà unasu li baa la, wa bi li cère nasu ń kɔ uʼden. 40 Niʼmɔ ń bonde kí li gu, kimɛ uyo wà na maaleh ki teh Unil ya Bijɛ li baa ní nnɔ, u ya yo nɛ u li baa.»

Utonsɔnl wà mɔn nin wà bre ya gbɛr

(Matie 24:45-51)

41 Nɛn saan nɛ Piɛr niire' *Yesu ki ye: «Yonbdaan, a pɔn' tinbi nɛ mikpɛnjɛnm miɛ bii a pɔn' mɛ̀ binib kɛ nɛ?» 42 Nɛ u jiin' wɔ ki ye: «U lɛ tonsɔnl ba nɛ ŋmɔbe mibɛnm uʼcɛnbaa du uʼbo? Wɔn si: wà ya cɛnbaa li de wɔ ticiɛnt wɔ ń li likeh uʼtonsɔntɔb, kí li loh bɛ tijier uyo wà nì kpɛ nɛ. 43 Utonsɔnl nnɔ ya cɛnbaa baa' ki laa' u sɔnh lituonl nnɔ liʼdonbó la, Uwien ya mɔnm li te utonsɔnl bugbɛn bo. 44 N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, uʼcɛnbaa li de wɔ ticiɛnt wɔ ń li likeh uʼbont kɛ. 45 Ama nʼba la, utonsɔnl nnɔ li maale uʼyɛnm ni kí ye uʼcɛnbaa li wuɔke, nɛ kí cin kí li ñih uʼtonsɔntɔb, bijɛb nin bipiib kɛ, kí li jinh, ki ñuh ki yibeh. 46 Utonsɔnl nnɔ ya cɛnbaa li baa ní lidaali là nin uyo wà wa maaleh ki teh u li baa, nɛ kí bien uʼgbɛn cɛɛn, kí cère wɔ ń lɛ bà ŋa tuo' Uwien ya ñɔbu bó li lɛ utudɛre wà nnɔ.

47 «Utonsɔnl wà bɛn uʼcɛnbaa yíe ma, ka bonde' bonn, ka tien' uʼcɛnbaa yíe ma la, bi li bien u ya gbɛn nɛ kí gbien. 48 Ama utonsɔnl wà ŋa bɛn uʼcɛnbaa yíe ma, ki sɔnh lituonl là kpɛ bɛ ń ñì wɔ mɔnɔn la, bi li ñì wɔ waamu nɛ. Nɛn bo nɛ bi de' wà nì yɛbe la, bi niireh wɔn nɛ bi de' wɔ nà nnɔ bó ki gbiekeh. Bi guun' wà tibont tù yɛbe la, bi niireh wɔn nɛ tuʼbó ki gbiekeh.»

Na yé ñɔkpaan, nì yé umaapàare nɛ

(Matie 10:34-36)

49 «N tuke umu nɛ ki lá wiɛ' kitink bo, nɛ n bi yíe wù ń pɔk kí teke nɛ. 50 N li jɛ̀nde kí tì kɛnde. Ma jɛ̀nde' ki tì gben' la, nʼyɛnm ŋa ń duɔn. 51 Ni maaleh ki teh n tuke uñɔkpaan nɛ ki baa' uŋɛndun wuu ni-ii? Na te nnɔ, n tɔkeh nɛ nɛ, n tuke umaapàare nɛ ki baa'. 52 Kimɛ fɛnfɛnnɔ kí taa kí li joh, binib biŋun te iden iba la, bi li pàare tɔb. Bita li nɛn bile, bile nnɔ mɔ li nɛn bita.

53 Bibaa li nɛn uʼbijɛ,

uʼbijɛ mɔ li nɛn wɔ;

binaa li nɛn uʼbisɛ,

uʼbisɛ mɔ li nɛn wɔ;

upii li nɛn uʼyaabisɛ,

uʼyaabisɛ mɔ li nɛn wɔ.»

Binib ŋa ciih Uwien teh tibont tà fɛnfɛnnɔ nɔ ya tingi

(Matie 16:2-3)

54 *Yesu tɔke' linigol nnɔ ki ye: «Ni laa' titɛwɔlgbɔnt te nintuɔli bó la, ni pɔk tɔkeh ki teh: ‹utaa li nii nɛ›, nɛ wɔ ń nii. 55 Mitafaam ñɛn' unɔgɛn bó ní la, ni tɔkeh ki teh kutòntònku li cùun, nɛ kù ń cùun. 56 Ninbi iñuɔn ilele ya nibɛ, ni freh ki sekndeh ki bɛndeh kutaaku nin kitink ya bont teteh ma bo, bɛ tien' na fre' ki sekn' ki bɛnde' Uwien teh tibont tà fɛnfɛnnɔ nɔ ya tingi?»

A bii' unil la, cuo uʼdunl tonm

(Matie 5:25-26)

57 «Bɛ tien' ninbi bugbɛn ŋa freh ki maaleh ki bɛndeh nà mɔn-i? 58 Sin nin unil ŋmɔbe mimaam, nɛ u tuke mɛ̀ kí jo tibuur la, cère ní gben mɛ̀ uyo wà ni laan te usɛn ni. Nnɔ ŋa ñí la, u li taa ŋɛ kí tì ŋukn tibuur ya ciɛn, uʼmɔ ń taa ŋɛ kí tì ŋukn lipɛkl ya ciɛn wɔ ń pɛkn ŋɛ. 59 N tɔkeh ŋɛ nɛ, ŋa tì pɛ̀n' ki gben' tibuur ya like la, ŋa ń ñɛ len.»

<- Luk 11 Luk 13 ->