5-6 Mbe mbe gangiap guigira rivgi. Mbe rivgia Pita suanga buni kakagia thav, khaŋ Zisas ga nzuai, “Guma Rum, nza nzerara khaŋ ndagi. Nza nde suaŋv mpɨkava phuni khegenen muuŋgirga. Ndu suaŋv thevi, Moses ga suaŋv thevi, Iraiza suaŋv thevi.” [e]
7 [f]Pita nen Zisas ga suaŋgim, buiva hur hav, mbe vharigi. Mba buiva hur mbe vharigim, Fhe Bakɨme mba buiva hurigen kav khaŋ mbe nzuai, “Khe nan Kam ma. Gu guigira ana vuzvugi. Nde ana buni mbararari!”
8 Mbe mba kamthooŋ mbararara thav, phokphoga gari. Mbe garav harigi guma the gangi fhu. Mbe Zisasra garim, ana mbe phorga ki.
9 [g]Mbe mba mbɨkshɨman kegap, taagia zerav, Zisas kama havharar khaŋ mbe nzuai, “Nde kha bigen warira khɨgɨ kɨrim, Fhe Bakɨme Guma Guar rimgip, taagi khavgiri.” 10 Mbe ne mbararagiap, ne warira khɨga kav, nen warira nzuai. Mbe khaŋ wari ga nzuai, “Ram muuŋgi ne khare, rimgip, taagi khavgirga?”
11 [h]Mbe ne nzua vov ana nzarigi, “Mba Zudaiŋ tɨvi vhuuiŋ kaŋgi gumgi thaŋ nzuav khaŋ nzuai, ‘Iraiza fhara zɨgɨrga’ ? ”
12 [i]Zisas mbaram mbe ŋgarkarav khaŋ nzuai, “Guigira Iraiza fharav zɨgɨp, za kha bigi ndi thɨgɨra maanga. Maaŋ muuŋgiap, mbe thaŋ nzuav khaŋ muuŋgi kameŋ khergi? Fhe Bakɨme Guma Guar, ana zaa bakɨme ndirga. Mbe ana shav, kɨr ana segɨrga. 13 [j]Gu khar nen nde nzuai, Iraiza fhara zɨgim, mbe wari wo vuzvugi zɨn vov, mbar kɨrga tɨvir ana muuŋgi. Mbe ana muuŋgi tɨvi, mbe nta khergi, nta Fhe Bakɨme gavar ki. Mbe mba bunira zɨn vugi tɨvir ana muuŋgi.”
16 Zisas mbaram mben nzarigi, “Nde thagɨna nzuav kheiŋ dav mbe nzuai?”
17 Ana mben nzaim, mba gumgi gu mbigi vhɨrve rɨgar guma mbe kama hegap, khaŋ ana nzuai, “Ndɨkndɨgi vhuuin nza khɨvi guma rum, gu won kama ndiga ndu han zɨgi. Ana ŋina mbatɨga mbe ana vhen kav, ana thɨni mpɨrigim, ana buni nzuai fhu. 18 Ana ana hi tugir, ana zazera ana suigav, ana fov nuiana sui. Ana rav phuvun ana kamaŋɨni thivim, ana tari ndɨri phɨrav bigi thɨgɨra si. Gu ana ndiga zav, ndu phorga rui gumgi han zɨgap, mba ŋina ga vharvhara zav mbe nzuaim, mbe tuktɨgi fhu.”
19 Zisas ne mbararagiap, mbe ŋgarkarav khaŋ nzuai, “Nde ntige kha tugen vhuuŋgi ntɨɨri, nde Fhe Bakɨme ŋkasŋka khothivi fhu. Gu rarara tugir nde phorgɨ kɨrie? Gu zazera nde phorgɨv kɨv, nde simtɨgi ndirie? Mba tara ndigɨp nan han zɨ.”
20 Ana maaŋ mbe nzuaim, mbe mba tara ndigap Zisas han zi. Mba ŋina mbatɨk Zisas garavra thav, mba tara mbuim, ninɨk anan ndaim, ana ana dagim, ana kɨga vov rɨgap, sakozap, phophogerav, phuvun ana kamaŋɨni thɨgi.
21 Zisas mbaram mba tara ndiar nzarigi, “Ana ramgi tugar kha bigeŋ anan hɨgi?”
23 [k]Zisas mbaram khaŋ ana nzuai, “Ndu thaŋ nzua khaŋ na nzuai, ‘Ndu tuktɨgire’? Ndu Fhe Bakɨme ŋkasŋka khothivɨrga, ndu za kha bigir muunga.”
24 [l]Mba tara ndia ne mbaravara kama hegap, nzɨɨv khaŋ nzuai, “Gu Fhe Bakɨme ŋkasŋka khothɨgi. Na ndɨkndɨk tivgi. Ndu nan kurarim, gu Fhe Bakɨme ŋkasŋka khothivi tɨv havhargirga.”
25 Mba guma nen Zisas ga nzuaim, Zisas mba gumgi gu mbigi vhɨrve garim, mbe khuafuav mben han zi. Ana mbaram kama havharar mba ŋina mbatɨga vhegap khaŋ ana nzuai, “Ndu thɨni mpɨrav khuarani ŋangi ŋina mbatɨk, ndu ana thav kɨrar hɨgɨp, taagip ana vhen ŋgirɨ thari.”
26 [m]Ana ne nzuaim, mba ŋina mbatɨk ndarav nzɨɨv, khɨrɨv mba tara mbuim, ana sakozav phophogerim, ana ana thav kɨrar hɨgi. Ana mba tara thav kɨrar hɨgim, mba tar ŋama rimgi. Mba gumgi gu mbigi ana gangiap khaŋ nzuai, “Ana rimgi”. 27 Zisas mbaram mba tara harar suirav, ana ragim, ana thɨgi.
28 Zisas zumgum vov phenan vhen vergim, ana phorga rui gumgi, mbe nduarira kav anan nzarigi, “Nza ram muuŋgiap kha ŋina mbatɨga vharvharargeŋ tuktɨgi fhu?”
29 Zisas mbaram mbe ŋgarkarav khaŋ mbe nzuai, “Nde khaŋ muuŋgi ŋina mbatɨga vharvhara saŋv, tuap bavira. Nde Fhe Bakɨmera phorgɨv suaŋri.”
30 [n]Zisas maaŋ mbe suaŋgiap, mbe mba ŋgu thav, khavgiav Gariri fhaiŋ sharav vui. Mbe vov, Zisas mba gumgi gu mbigi ana vui ŋaneŋ kaŋgirgane thagi. 31 Ana khaŋ muuŋgiap, ana wo phorga rui gumgi, ana Fhe Bakɨme bunin mbe khɨvɨv mbe nzuai, ana mbe nzuav, khaŋ mbe nzuai, “Guma the Fhe Bakɨme Guma Guara thuuŋ dorgɨp, ana ndim gumgi farve khɨngiri. Mbe ana shogirim, ana rimgirga. Ra phuni khegene vhɨzgirim, ana taagi khavgirga.” 32 [o]Ana nen mbe nzuaim, mbe nen sagi fhuvara. Mbe ne nɨɨeŋ ga suaŋv anan nzan za mbuav, anan rivgiap wari thagi.
35 [q]Zisas perav, mba farasegi 12 thɨgi ŋaara gumgir kamgiap, khaŋ mbe nzuai, “Guma the zɨ kɨr saŋv, ana guigira wo mbevav, wo ndi zɨn mbarav, za kha gumgir ŋaara guma kɨri.”
36 Ana nen mbe nzuav, tara mbe nzuaim, ana mbe rɨgar thɨgi. Ana mbe rɨgar thɨgim, ana ana fhurav khaŋ mbe nzuai, 37 [r]“Guma the na zɨn khaŋ muuŋgi tara then kurarga, ana vhɨra nan kurigi. Guma the vhɨra nan kurarga, ana nara kurigi fhuvara. Ana mba na sarigi nen kurigi.”
39 [t]Zisas mbaram khaŋ ana nzuai, “Ana thɨvɨ thari. Guma the na zɨn panan mirikor then muuŋgirga, ana ntigera buna mbatɨga thuen na suaŋgirga fhuvara. 40 [u]Guma the panan nza kegi fhu, ana nza ne ma. 41 [v]Gu guigira nde nzuai, guma the na zɨn mbɨ thama then nden nɨɨŋgirga, ana vhɨra nde kaŋgi, nde Krais ntɨɨri ma, mba guma ana wo vheza tharga fhuvara. Ana wo vheza ndigɨrga.”
50 [cc]“Mbasɨk bigɨnan vhuuŋ ma, ana faŋgirga, ndu wom ram anan muuŋgirim, ana taagi vhergirie?
- a Mt 16.28; 24.30; 24.34; Mk 13.30; Ru 9.27; 22.18
- b 2 Pi 1.17-18
- c Dan 7.9
- d Kha guma phunini, mani fhum guarara kegi gumani ma. Moses, ana Isreriŋ guman pan ma. Fhe Bakɨme fhum ana nzuaim, ana Isrerin kov Idzɨp thav Fhe Bakɨme mben mbuigi nuianen vugi. Ana mben kov vuim, Fhe Bakɨme won tɨvi ana ntan kɨmani khergiap Moses ga nɨɨŋgi. Ana ni Moses ga nɨɨŋgim, Moses ni Isreriŋ ga nɨɨŋgi. Moses, ana Fhe Bakɨmen tɨvi bun Isreriŋ ga suaŋgi guma ma. Iraiza, ana fhum guarara kegi Fhe Bakɨmen kamthooŋ guma ma. Mbe Isreriŋ kha ndɨkndɨga mbui, harigi Fhe Bakɨme kamthooŋ guma the Iraiza kambarigi fhu. Iraiza guigira mbe kambarigi.
- e Kha kameŋ Rabai. Mbe khaŋ nzuai kameŋ ma. Mbe Hibruiŋ gum Zudaiŋ, mbe wari won kaman khaŋ nzuai Rabai. Nza Kiriiŋ, nzan kaman nza kha kameŋ nza khaŋ nzuai, “Guman Rum”, kha kameŋ Rabai maaŋ nzuai kameŋ ma.
- f Lo 18.15; Mt 3.17; Mk 1.11; Ru 3.22; FG 3.22
- g Mt 12.16; Mk 8.30
- h Mal 4.5; Mt 11.14
- i Sng 22.1-18; Ais 53.3; Dan 9.26; Mal 4.5; Ru 23.11; Fi 2.7
- j Mt 11.14; 17.12; Ru 1.17
- k Mt 17.20; 21.21; Mk 11.23; Ru 17.6; Zo 11.40
- l Ru 17.5
- m Mk 1.26
- n Mk 8.31; 10.32-34; Zo 7.1
- o Ru 9.45; 18.34
- p Ru 22.24
- q Mt 20.26-27; 23.11; Mk 10.43-44; Ru 22.26
- r Mt 10.40; Ru 10.16; Zo 13.20
- s Nam 11.27-29; Ru 9.49
- t 1 Ko 12.3
- u Mt 12.30; Ru 11.23
- v Mt 10.42
- w Mt 5.30
- x Fhe Bakɨme buni vhuuiŋ garav nta kaŋgi gumgi mbari kha ndɨkndɨga mbui. Mbe suanga buna mueŋ vhɨra khar ki. Mba kameŋ khaŋ muuŋgi, “Mba ŋgun pigi, mbe fhavi ga birga, mba pigi mbe fhavi thav vhɨzgirga tuktɨgi fhuvara. Mba ŋgun vhav vhɨra mbe fhavi shirga, mba vhav vhɨra ŋguigirga tuktɨgi fhuvara. Ana mbara muuŋgip kɨrga.” Mak 9.48 ganɨri.
- y Mt 5.29
- z Ais 66.24
- aa Ais 66.24
- bb Ese 43.24
- cc Mt 5.13; Ru 14.34-35; Ro 12.18; Ef 4.29; Kor 4.6; Hi 12.14
- dd Mbe Grik kaman ves 49 gum ves 50 khergim, mani tuituigiap mba kameŋ sigasarigi fhuvara.