19 [n]Mba ŋina mbatɨk mba mbiga thav kɨrar hɨgap vugim, mba mbiga gari gumgir pani gari, mbe wom ŋkɨɨa ndirga tuav ki fhu. Mbe maaŋ muuŋgiap gangia thav, Por gum Sairas suirav, mani ŋgɨrga vov, mbe phogi ga vhui ŋanen wari won gumgir pani han vugi. 20 [o]Mbe maam mani ndigav, vov bigi ndiv thɨgar mbai gumgir pani han vugap, khaŋ mbe nzuai, “Kha gumani, mani Zuda gumani ma. Mani zav, nza ŋgu bakɨmen zɨgap, simtɨga bakɨme khavgi. 21 Mani vhɨra nza Romiŋ muuŋ thagi tɨvi mbari, maam mba tɨvir muun zav, nzan gumgi gu mbigi mbari ga nzuai.” 22 [p]Mbe mani ga nzuav nzuaim, mba gumgi gu mbigi, mbe vhɨra zav maam wari fugap, mbe vhɨra fhura mani ga shɨshɨgap, bunin mani ga sav, mani ga nzuai. Mbe mba bunin mani ga sav mani ga nzuaim, mba mben bigi ndi thɨgar mbai gumgi mbaram, mani shagi zorgiap, gumgi mbari ga nzuaim, mbe zav mpiiŋsɨgar mani khari. 23 Mbe khara mbatɨgar mani ga muuŋgim, mben bigi ndi thɨgar mbai gumgi, mani ndi phena tɨvaneŋ ga sur zav, mbaram kama havharar mba phena tɨvaneŋ gari gɨmatɨva ndɨɨv, khaŋ ana nzuai, “Ndu zaaŋtuigira kha gumani ganɨri.” 24 Mba bigi ndi thɨgar mbai gumgi kama havharen mba phena tɨvaneŋ gari gɨmatɨva suaŋgim, mba gɨmatɨv mbaram Por gu Sairas ndim, mba phena tɨvanen vhee guarara ki ŋaneŋ khɨngi. Ana mani ndi khɨngiap, mani suani ndim, khanararaŋ bakɨme mueŋ thooŋ khɨngim, mani suani nderigi.
25 Mbe Por gu Sairas ndim, phena tɨvaneŋ khɨngim, mani maaŋ rɨgar ŋgavi ga mbuav Fhe Bakɨme phorga nzuav ki. Mani maaŋ mbuim, mani phorgav phena tɨvanen ki gumgi, mbe kav mani mbararagi. 26 [q]Mbe mani mbarararv kim, khɨmkhɨga bakɨme fhura kɨgɨra mbarav mba phena tɨvaneŋ suirav ne nɨɨŋkuim, mba phena tɨvanen thɨɨr kaa fhura fhɨreregim, mba phena tɨvaneŋ ki gumgi, mben hari gum suira kegi sheni, nta fhura fhɨreregi. 27 [r]Mba phena tɨvaneŋ gari gɨmatɨv, mba thɨɨ garim, nta fhɨreregim, ana kha ndɨkndɨga mbui, kha phena tɨvanen ki gumgi, mbe zama regi thi? Ana mba ndɨkndɨga muuŋgiap thav, won ntari ga mbui kos sigap nduara wora shogi rɨmɨn za mbui. 28 Ana maaŋ muun za mbuim, Por ana gangiap, kama bakɨmera ana kaav, khaŋ ana nzuai, “Ai, ndu nduara won farfa thari. Nza za khar ki.” 29 Por ne nzuaim, mba phena tɨvaneŋ gari gɨmatɨv ne mbararagiap, thav mbaram vhava nzuav mba gumgir kaai. Ana mben kaaim, mbe vhava ndiga zim, ana mbaram mba vhava ndigap, ana ŋaarar khuafɨ mba phena tɨvanen Por gum Sairas ki ŋanen veri. Ana verav, ana guigira rivgiap, ninɨk ana mbuim, ana vera vov, fhura wo fega Por gum Sairas ŋkarveni nɨman khɨngi.
30 [s]Ana mani nɨma rɨga kegap, mbaram zumgum khavgiap, Por gum Sairas kov kɨrar hɨgap, manin nzav khaŋ mani ga nzuai, “Guma rumani, gu ram muuŋgi tɨvar muuŋgirim, Fhe Bakɨme taagi na ndigirie?”
31 [t]Ana mba nzambaren mani ga muuŋgim, mani ana ŋgarkarav khaŋ ana nzuai, “Ndu Guma Bakɨme Zisas bun nzuai buna vhuueŋ khothɨgɨp, ana zɨn ŋgɨrga, Fhe Bakɨme taagip ndu ndiv, ana maaŋ muuŋgip, ana za ndu phenan ki ntɨɨri, ana vhɨra mbe ndigɨrga.” 32 Por gum Sairas maaŋ ana suaŋgia thugap, mbaram za Guma Bakɨme buni vhuuiŋ bun ana nzuav, ana phenan ki ntɨɨri, mani vhɨra mbe nzuai. 33 [u]Mani Guma Bakɨme buni vhuuin ana suaŋgim, mba phena tɨvaneŋ gari gɨmatɨv mba maaŋra maan rɨgar mani ndiga vov, mani nzuu ruagi. Ana mani nzuu ruagim, mani mba maaŋra Zisas zɨn pan ana ruav, vhɨra ana phenan ki ntɨɨri, mani vhɨra mbe ruagi. 34 Mani mbe ruagim, mba phena tɨvaneŋ gari gɨmatɨv mba maaŋra manin kov, wo phenan vugap, mba pav, manin kua pi. Ana mba pav manin kua pav, ana phenan ki ntɨɨri, mbe khueŋ nzuav guigira ndikndiga mbatɨga mbui, nza ntigem, Fhe Bakɨme khothɨgi.
35 Mba maan kegap mɨn thugim, mɨtimanera, mba bigi ndi thɨgar mbai gumgir pani, mbaram gɨɨtɨvi gari gumgir pani mbari ga sarigim, mbe zav, khaŋ mba phena tɨvaneŋ gari gɨmatɨva nzuai, “Mba bigi ndi thɨgar mbai gumgir pani khaŋ ndu nzuai, ‘Ndu mba gumani ndiv kɨrar mbararim, mani ŋgɨri.’ ” 36 Mbe maaŋ ana suaŋgim, mba phena tɨvaneŋ gari gɨmatɨv vov, khaŋ Por ga nzuai, “Mba bigi ndi thɨgar mbai gumgir pani khaŋ na nzuai ‘Ndu mba gumani ga sararim, mani kɨrar hɨgɨp ŋgɨri.’ Maaŋ muuŋgim, ŋko ntige phena tɨvaneŋ thav kɨrar hɨgɨp, wani ŋgɨp, ndava mɨɨtɨga ndigɨp, wani kɨri.” 37 Ana maaŋ Por ga nzuaim, Por mbaram khaŋ mba gɨɨtɨva ga nzuai, “Ŋka Rom gumani ma. Ram muuŋgi ne nzuav, mba bigi ndi thɨgar mbai gumgir pani ŋka buni mbararargeŋ thagi. Mbe ŋka buni mbararav, mbe ŋka kaŋgirga, ŋka bigɨna mbatɨga thueŋ muuŋgi o, fhu. Mbe vhɨra fhura kha gumgi gu mbigi nɨman ŋka shogi. Mbe ŋka shogiap, vhɨra ŋka ndim phena tɨvaneŋ khɨngi. Mbe maaŋ ŋka muuŋgiap, mbe ntigem fhura nimnera ŋka sarari ŋka ŋgɨr za mbui thi? Zakɨra fhuvara! Mbe nduarira zɨp ŋka suaŋv, ŋka kuv kɨrar hɨrga.” [v]
38 Por maaŋ mba gɨɨtɨvi gari gumgir pani ga suaŋgim, mbe Por suaŋgi kameŋ ndigap, mba bigi ndi thɨgar mbai gumgir pani han vui. 39 [w]Mba bigi ndi thɨgar mbai gumgir pani ne mbararagia thav, wari vov phena tɨvanen vegap, mbe nduarira Por gum Sairas phorga nzuav, manin kov, kɨrar hɨgi. Mbe manin kov, kɨrar hɨgap, khaŋ mani ga nzuai, “Ŋko kha ŋgu bakɨme thav, wani ŋgɨri.” 40 Mbe mba phena tɨvaneŋ thav, mani ndim kɨrar mbarigim, mani vov, Ridia phenan vugi. Mani vov, Ridia phenan kav, Zisas khothɨgap ana zɨn vui gumgi gu mbigi, mani mbe ndavi khavav, mbe ndavi havhari buni mbarir mbe suaŋgia thugap, zumgum mba ŋgu bakɨme thav wani vui.
<- Farasegi Gumgi 15Farasegi Gumgi 17 ->- a FG 14.6; 2 T 1.5
- b Fi 2.19-22
- c 1 Ko 9.20; Ga 2.3-5
- d FG 15.23-29
- e FG 2.47
- f FG 18.23
- g 2 T 1.15
- h 2 Ko 2.13
- i Kha gap, Farasarigi Gumgi, ana ŋani mbarir kha khesharigi kameŋ ki, “Nza ki.” Gumgi vhɨrve kha ndɨkndɨga mbui, Ruk vhɨra Por phorga tugi mbarir ruigap, ana maaŋ muuŋgiap khaŋ nzuai. Nza mba tugivigen Ruk vhɨra Por phorga vov, Firipai thɨgap, Firipain kegi. Maaŋ muuŋgiap, Por Firipai thav, harigi ŋguir vugi buni nza nta garav, nza wom nza gari fhu. Maaŋ muuŋgiap, nza kaŋgi, Ruk Por phorga vov Firipaira thɨgi. Ndu FG 16.40 ganɨri.
- j FG 16.33; 18.8
- k FG 19.24
- l Mk 1.24; 1.34
- m Mk 16.17
- n FG 19.25-26; 2 Ko 6.5
- o 1 Kin 18.17; Mt 5.11; Mk 13.9; FG 17.6
- p 2 Ko 6.5; 11.23-25; Fi 1.30; 1 Te 2.2
- q FG 4.31; 5.19; 12.7; 12.10
- r FG 12.18-19
- s Ru 3.10; FG 2.37; 9.6
- t Zo 3.16; 3.36; 6.47; 1 Zo 5.10
- u FG 16.15
- v Mba tugar, Rom ŋgu bakɨmen ki ŋgui vhɨrve gari guman pan, ana zɨ Sisar, ana za mba Mediterenian mbasɨga bakɨme fhain ki ŋgui bakɨvi, ana za nta gari guman pan ki. Maaŋ muuŋgiap, mbe Romiŋ, mbe zɨ bakɨme ki. Mbe maaŋ muuŋgiap, mben tɨv khaŋ nzuai, Rom guma the fhura bɨneŋ rɨgɨrga, gɨɨtɨvi farfa mbatɨgar ana muuŋgirga, tuktɨgi fhuvara. Mbe Romiŋ vhɨra, mbe tugi mbarir mbe harigi ŋgui gumgi gari, mbe vhɨra Rom gumgi guari fara muuŋgia ki. Por ndia maaŋ muuŋgi guma ma. Maaŋ muuŋgiap, Por niamuuŋ ana tegim, ana Rom fhaiŋ guma ma. Ndu FG 22.24 kegɨp ganɨ ŋgɨp ves 29 thɨgɨri.
- w Mt 8.34