1 Waŋganymirrnydja Djesuy gan dhäwu lakaraŋal mayali'kurr bitjarr gam', “God-Waŋarrwuny dhuwal rom balanya nhakun waŋgany ḏirramu wäŋa-waṯaŋu borum ŋuthanmaranhamirr.”
8 “Manymak djämany walal gan ŋunhi bukmakthun ŋuriŋiyiny mala, ga yan bili-i-i ga walu-gärrinyaraynha, bala ŋayi ŋunhi wäŋa-waṯaŋuny ḏirramu wäthurra waŋganygun djägamirriwnha yolŋuw. Bala ŋayi waŋanan nhanukal bitjarra, ‘Ŋay'yi dhuwanna rrupiyany, Gatjuy wäthurra walalaŋ ŋurikiwurruŋguny djämamirriwnydja mala, bala gurrupula buku-roŋanmaraŋun walalaŋ djämapuynydja. Ŋurruŋuny nhe dhu gurrupan ŋurikiwurruŋ ŋunhi walal dhä-dhuḏitj ŋurruyirr'yurr djäma. Ga biyakiyin marrtji bala-a-a ga ŋunha wapthurr ŋurikiwurruŋgal ŋunhi ŋarra walalany ŋurruŋu garr'yurr räli munhawumirr.’ 9 Bala yan ŋayi ŋunhi djägamirrnydja ḏirramu wäthurra ŋunhi djämamirriwnydja mala, bala yan marrtjin walalany rrupiyany gurru'-gurrupara waŋga'-waŋganygu diyin-dula yan mala barrwaṉ'.”
10 “Manymak. Ga walalnydja ŋunhi ŋurru'-ŋurruŋuynydja djämamirriy walal guyaŋan yanbi balaŋ walalanhany gurrupana märr yindin rrupiya ŋurikiwurruŋgalnydja ŋunhi walal dhä-gandarrkurr ga dhuḏi'-dhuḏiŋuy djäma. Ga ŋunhi walal nhäŋalnydja balanya warray bili nhakun ŋunhi wiripuwurruy gan djämamirriy walal märraŋal, 11 ga ŋaramurryinany walal ŋunhi mirithinan yan dhika bala walal gan ŋanya gupa-waŋanan, ga lakaraŋalnydja walal ŋunhi nhanukala ŋurikalyin wäŋa-waṯaŋuwalnha yolŋuwalnydja. 12 Ga bitjarra walal gan ŋunhi waŋanany, ‘Way buŋgawa, walalnydja ŋunhi dhiyaŋurruynydja gay'yi yolŋuy walal djäma märr-dhumbuḻ yan walu, nyumukuṉiny' dhu walal waluy ŋurruyirr'yurr, ga napurrnydja gan dhuwal djäma beŋur bili yan munhawumirriŋur, dhärran gan djäma walu ŋupar ga muk munhawuyin. Ga nhaku nhe walalany dhuwal balanyany bili rrupiya gurrupar nhakun dhuwal napurruŋguny?’ ”
13 “Bala ŋayi ŋunhi wäŋa-waṯaŋuny buku-bakmaram bitjanna, ‘Ŋarrany ŋuli gi dhuwal yaka maŋutji-yarrkthurr gurrupul bukmaknha yan yolŋuny. Bili muka nhe ŋunhi yoraŋalnydja ŋurikiyiny rrupiyaw diyin-dulawnydja, nhe dhu waŋganypuynydja walupuy djämapuy märram dhuwaliyin rrupiya diyin-dulan yan, 14 ga bilin nhakun nhe dhuwaliyi märraŋala rrupiyany, gatjuy marrtjin wäŋalila. Ŋarrany dhuwal djäl ŋarra dhu balanyayi bili yan dhuḏi'-dhuḏiŋuwnydja yolŋuw walalaŋ gurrupan ŋupanayŋuyi yan nhakun ŋunha ŋurru'-ŋurruŋuw yolŋuw walalaŋ. 15 Bili dhuwandja ŋunhi ŋula nhä mala ŋarrakuwuy yan, ŋarrapi yan dhu marrtji gurrupan ŋarrakiyingal djälyu. Ga nhakun nheny ga dhuwal maŋutji-ḏiy'yun ŋarrany dhipalnydja ŋunhi ŋayaŋu-dhapinyalilnydja romlil?’ ”
16 Bala ŋayi Djesu dhawar'maraŋalnydja waŋan bitjarra, “Yo walalnydja dhu ŋunhi dhuḏi'-dhuḏiŋuny ŋurruŋun ga ŋurru'-ŋurruŋuny dhu dhuḏiŋun.”
17 Yo. Walalnydja marrtjin ŋunhi Djesuny ga malthunamirrnydja mala nhanŋu wäŋgaŋala ḏuwaṯthurra bala dhukarr-ŋupara Djurutjalamlila.[a] Bala ŋayi Djesuynydja ḻuŋ'maraŋala walalany waŋganylila ŋunhi 12-nhany nhanŋuwuynydja ŋayi malthunamirriny malany, bala ŋayi lakaraŋala walalaŋgal gayulnha ŋunhi nhaltjan nhanŋu dhu maḻŋ'thun ŋunhal Djurutjalam. 18 Ga bitjarra ŋayi marrtjin walalaŋgal ŋunhi lakaraŋalnydja gam',
20 Ga beŋuryiny, ŋayiny ŋunhi ŋäṉḏi'mirriŋuny maṉḏaŋguny Djayimguny[c] ga Djonguny[d] marrtjinan guwatjmara ŋanya Djesunhany, ga gäŋal ŋayi ŋunhi maṉḏany yulŋuny. Manymak marrtjinany ŋayi ŋunhi miyalktja bala bun'kumu-djipthurra Djesuwala. Bala ŋayi waŋanan bitjarra, “Way Garray, waŋa ŋarra dhu dhuwal nhuna bay.” 21 Ga ŋayiny waŋan, “Go bay waŋin,” bitjarr. Bala ŋayi waŋanan ŋunhi miyalktja ŋäṉḏi'mirriŋuny, “Ŋunhi nhe dhu ŋurruŋuyirr ŋurukuny ŋunhi nhokiyingalaŋuwnydja nhe romgu, ŋarrany dhuwal djäl maṉḏaŋguny dhiyakuny maṉḏaŋ maṉḏa dhu gi nhininy ŋurruŋun, galkin yanan nhokalnha, waŋgany dhunupa'ŋuŋur gali'ŋur ga waŋgany wiṉ'kuŋuŋur gali'ŋur.”
22 Bala ŋayiny Djesuny waŋan bitjarra, “Maṉḏa, yaka nhuma dhuwal marŋgi nhaku nhuma ga dhuwal ŋäŋ'thun. Nhä bili balaŋ nhuma dhuwal ŋuḻkthurr dhipuŋurnydja banikin'ŋur, ŋunhi ŋarra dhu ŋuḻkthun?” Ga maṉḏany Djayimdja ga Djondja buku-bakmaraŋal nhanŋu bitjarr, “Yo Garray! Linyuny dhu ga dhuwal malthunna yan nhuŋu, bäydhi ŋunhi burakinyamirriwurrnydja romgurr.”
23 Ga ŋayiny Djesuny buku-bakmaraŋal bitjarr, “Yuwalk muka nhuma dhu dhuwal galŋa-miḏikirrnydja bitjan yan bili nhakun ŋarra. Yurr ŋarrany dhu dhuwal yaka ŋarrapiny djarr'yun ŋula yolnhany yolŋuny ŋurruŋuthinyarawnydja nhinanharaw ŋunhawalnydja ŋunhi galki ŋarrakalnydja. Ŋayipi yan dhu ŋunhi God-Waŋarryu djarr'yun ŋula yolnhany yolŋuny ga ŋurruŋukumany dhu nhirrpan ŋunhiwurrunhany yolŋuny walalany ŋunhi ŋayi ŋäthil walalany bili djarr'yurr.”
24 Ga ŋunhi walal wiripuwurruynydja ḻundu'mirriŋuy walal ŋäkul walalany waŋanhaminyawuynydja, bala yan walal mirithinan maḏakarritjthinany ŋurikiyiny maṉḏaŋ wäwa'manydjiwnydja. 25 Yurr ŋayiny Djesuny walalaŋ wäthurr buku-manapar walalany, bala ŋayi waŋanan, “Marŋgi muka nhuma ŋunhi romgu walalaŋguny Djan'tayilwuny malaŋuw, ŋunhi ŋurru'-ŋurruŋu mala walalaŋ ŋuli ga buŋgawakunhamirr, ga balanyayin walalaŋ ŋunhi romdja walal dhu ga ŋunha wiripuwurrunhan yolŋunhany walalany dhar'thar-gurrupandja nhakun djämamirrinhan mala walalaŋguwuy. 26 Yurr nhumany yaka biyakiyi walalanhany gi wanaŋguŋ. Ga ŋuli nhe ŋula yol yolŋu djäl ŋurruŋuyinyarawnydja nhinanharaw, nheny yakan buŋgawa lakaranhamirr. Biyakun nyilŋ'maranhamirra nhunapinya nhe ga djäman gi yan guŋga'yurra wiripuwurrunhany yolŋuny walalany, nhakun dhu nhen djämamirrnydja walalaŋ. 27 Ga nheny ŋunhi nhe ga djälthirr nhe dhu ŋurruŋuyirr, nheny ŋathil djämamirriyanhamirr, bukmakkun yan yolŋuw. 28 Bili balanyarawyi muka dhuwal ŋarrany bunan dhiyal, Yolŋuny Gäthu'mirriŋu. Yaka ŋarra dhuwal räli marrtjinya walal dhu ga yolŋuy walal ŋarrany guŋga'yun, ga djäma walal dhu ga ŋarraku. Ŋarrany dhuwal marrtjin räli dhipalnydja, ŋarra dhu ga djäma yolŋuw walalaŋ, ga bitjandhiyi bili ŋarra dhu walŋany walalaŋ gurrupanmirr walalaŋguny walŋakunharaw.”
29 Ŋunhi walal marrtjin Djesu ga ḻundu'mirriŋu mala nhanŋu wäŋgaŋalnydja bala-a-a, baṯnha ŋayathaŋal Djarikawnydja[e] wäŋa yäku. Ga ŋunhi walal ganarrthaŋal ŋunhiyiny wäŋa, ga walalnydja ŋunhi dharrwan mirithirra yolŋuny mala malthurr dhukarr-ŋuparnydja. 30 Ga ŋunhili gali'ŋur dhukarrŋurnydja gan nhinan yolŋu maṉḏa yurr bambay maṉḏa, Ga ŋunhi maṉḏa ŋäkul Djesunhany ŋayi gan ŋulawitjarryiny dhukarrkurr marrtjin, bala maṉḏa wäthurra, “Way, Garray! Gäthu'mirriŋu Daybitku,[f] wuyurr linyalaŋ go,” bitjarr.
31 Bala walalnydja ŋunhi dharrwaynha yolŋuynydja mala mukmaraŋalnydja maṉḏany, yurr maṉḏany mirithinan dhika yatjurr, “Garray! Gäthu'mirriŋu Daybitku, wuyurr linyalaŋ go,” bitjarr.
32 Ga ŋunhi ŋayi Djesuy ŋäkulnydja maṉḏany, bala yan ŋayi gulyurra bala dhä-birrka'yurra bitjarra, “Nhaku nhuma djälnydja nhaltjan ŋarra nhumalaŋ dhu yulŋuny?”
33 Ga maṉḏany buku-bakmaraŋal bitjarr, “Garray linyuny dhuwal djäl, linyu dhu nhäman!”
34 Bala yan ŋayi Djesuny maṉḏaŋ wuyurra. Ga dhunupan maṉḏa ŋunhi maŋutjimirriyinan nhäŋala maṉḏa gan, bala maṉḏa gan malthurra nhanŋu Djesuwnha dhukarr-ŋupara bala.
<- MATHUYU (MATTHEW) 19MATHUYU (MATTHEW) 21 ->