1 Ga balanyamirriyyi waluy wiripuwurruynydja gan yolŋuy walal lakaraŋal Djesuwal bitjarrnha, “Ŋuriŋiny buŋgaway yäkuy Bäylitthuny* gan bumar rakunyguŋalnha yolŋunhany walalany wäŋa-Galalipuynhany[a] mala, ŋuriŋi bili yan waluynydja ŋunhi walal gan mundhurr gurrupar God-Waŋarrwu warrakan'nha malaŋuny maŋgu', ŋunhiliyi djinawa' buku-ŋal'yunamirriŋur buṉbuŋur.” 2 Ga ŋayiny Djesuny buku-bakmaraŋal balany walalaŋguny bitjarra, “Nhumany walalany ga guyaŋa ŋunhi walalnydja dhiŋgaŋal yanbi walal yätjkurra mirithirra muka? … wiripuwurruŋgalnydja wäŋa-Galalipuywal yolŋuwal walalaŋgal? 3 Yurr bäyŋu warray. Märr-yuwalk ŋarra nhumalaŋ ga dhuwal lakaramany. Ŋuli nhuma dhu yakany bilyun nhumalaŋgal yätjkurruŋur romŋur, bala ganarrthaman ŋunhiyiny muŋbunumany, nhumany dhu bukmaknha dhiŋga'-dhiŋgaman bitjandhi bili yan nhakun ŋunhiwurryi ŋunhi yolŋu walal. 4 Nhuma dhu guyaŋa ŋathil ŋunhiwurruny yolŋuny walalany 18-nha ŋunhi walal murrmurryurr ŋunhal wäŋaŋur Djurutjalam,* balanyamirriy waluy ŋunhi walalaŋ guṉḏa buku-wiyin dhuḻ'yunawuy yäku Djäylam[b] buku-ḻarryurr, bala yan dhä-monyguŋalnha walalany. Nhä warray ŋunhiwurryiny dhiŋgaŋal? Nhumany mak ŋuli ga guyaŋa walalanhany, yanbi walalnydja gänan yätjkurra mirithirra wiripuwurruŋgalnydja ŋunhi wäŋa-Djurutjalambuywal yolŋuwal walalaŋgal, muka? 5 Bäyŋu warray. Ŋarrany nhumalaŋ dhu dhuwal yuwalknha yan lakaramany. Ŋuli nhuma dhu dhuwal bäyŋuny bilyun nhumalaŋgiyingal nhuma yätjkurruŋur romŋur, bala ganarrthaman muŋbunuman, nhumany dhu boŋguŋ biyakiyi bili yan dhiŋgu'-dhiŋguŋ nhakun ŋunhiwurryi yolŋu walal.” Ga bitjarr ŋayi gan ŋunhi Djesuy lakaraŋalnydja walalaŋ.
6 Bala ŋayi Djesuy dhuwandja dhäwu mayali'mirra lakaraŋal bitjarrnha gam', “Waŋgany yolŋu gätni-waṯaŋu gan nhinan, ga ŋunhiliyi nhanukal gätniŋurnydja gan dhärran dharpa gupa-borummirr. Ga waŋganymirrnydja ŋayi marrtjinan ŋunhiyin dharpan nhäŋal borumgun. Marrtjinany ŋayi ga-a-an, ga ŋunhi nhakun ŋayi nhäŋalnydja dharpany bäyŋu yan, waŋara borummiriw. 7 Bala ŋayi waŋanan ŋurikalyiny djämamirriwalnydja nhanukiyingalaŋuwal ŋayi bitjarrnha, ‘Way, dhuwal ŋarra marrtjinany ḻurrkun'nha dhuŋgarrany mil'thurrnydja dhiyakuny borumguny, yan bäyŋu. Gatjuy djatthurra. Nhaku ŋayi ga dhuwal dharpa dhärra gupa-borummiriwnydja yänany waŋarany?’ 8 Bala ŋayi djämamirrnydja waŋan bitjarrnha, ‘Ganarrthul ŋathil! Ŋayi dhu dhärra bulu waŋgany dhuŋgarra. Ŋarrany nhanŋu dhu ga djäga manymakkum dhiyakiyiny, munatha' ŋarra dhu ga yaw'yun ḻiw'maram, bala gapun ŋarra dhu ga rarryu'-rarryun, ga miniwany' muka ŋarra dhu djalkthun, ŋuthanmaramany ŋanya. 9 Ga ŋuli ŋayi dhu ŋuthan borummirriyirrnydja dhiyaŋuny bala, ga ŋunhiyiny manymak warray. Ga ŋuli ŋayi dhu ga dhärra borummiriwnydja yan bitjandja bili, ga ŋunhiyin nhuŋu djatthunarawnydja.’ ” Ga bitjarr ŋayi gan Djesuy mayali'kurrnydja dhäwu lakaraŋal.
10 Ga waŋganymirrnydja waluy balanyamirriy ŋunhi Nhinanhamirriy, ŋayiny gan Djesuny nhinan ŋunhilin ŋunhi Djuw malawalnha buku-ḻuŋ'maranhamirriŋura buṉbuŋur, yurr ŋayi gan ŋunhi lakaraŋala marŋgikuŋala yolŋunhan walalany. 11 Ga ŋunhiliyi buṉbuŋur gan waŋgany miyalk nhinan rerrimirr, yurr ŋayi gan ŋunhi rirrikthurrnydja wiyinŋumirra, 18-nha dhuŋgarrany, bili ŋuruŋiyi yätjkurruy birrimbirryu ŋanya gurrupar rerri ḏiltjilil; marrtjinany ŋayi gan ŋunhi ḏiltji-baḻwaḻyunan yan bitjarra bili, ga bäyŋun ŋayi ŋuli ganha dhärranha dhunupany. 12 Bala ŋayi ŋunhi Djesuynydja nhäŋalnha ŋanya ŋunhiyi miyalknhany, bala ŋayi nhanŋu wäthurra, galkikuŋalnha ŋanya bitjarrnha, “Way miyalk, bilin nhe dhuwal dhiyaŋuny bala ḻayyurrnha beŋuryiny ŋunhi rerriŋurnydja,” bitjarr. 13 Bala ŋayi yan Djesuny goŋ-ŋal'yurra dhunupan ḏiltjilila nhanukal, bala yan ŋayi ŋunhiyiny miyalktja ḏiltjiny dhunupayinan, ga mirithinan nhakun ŋayi dhika buku-gurrparnydja, goŋmirriyinan manapar God-Waŋarrwuny.
14 Bala ŋayiny ŋunhi ŋurruḏawalaŋuny gapman djägamirrnydja yolŋu ŋurikiyiny ŋunhi Djuw malawnydja buku-ḻuŋ'maranhamirriw buṉbuw mirithinan maḏakarritjthinany nhanŋu Djesuwnydja, bili ŋayi ŋunhi yolŋuny ḏukmaraŋal ŋuriŋiyin ŋunhi Nhinanhamirriynha waluynydja. Bala ŋayi ŋunhiyiny yolŋu waŋanany bukmakkun yolŋuwnydja walalaŋ bitjarrnha gam', “Waluny dhuwal djämawnydja waŋgany yan goŋ ga waŋgany bäythinyawuy. Ŋuli nhuma dhu ga ḏukmaranhaminyarawnydja nhumalaŋguwuy nhuma djälthirr, marrtjiny gi räliny dhipalnydja djämamirriy yan waluy. Ga nhinanhamirriynydja waluy nhe dhu yakan marrtji räli walŋakunharaw.”
15 Bala ŋayipiny Garraynydja waŋanan buku-bakmaraŋal nhanŋu bitjarrnha, “Nhä nhuma dhuwal yolŋuny walal, rom gali'-märrma'? Ŋunhi balaŋ nhuŋu gi duŋ'ki nhä mak bulikiny dhärri garrpinawuynydja yan wäŋaŋurnydja nhokal, nheny balaŋ ŋunhi yakan rakiny' yapmaraŋ mayaŋŋurnydja nhanukal, ga gäŋuny ŋanya balany ŋunhi gapuwnydja gurrupanaraw ŋuriŋiyiny waluy Nhinanhamirriynydja? 16 Ga dhuwandja ŋunhi miyalk beŋur warray yarraṯaŋur Yipurayimgal,* yurr ŋayi dhuwal ganydjarrpuynydja garrpinawuynydja mokuywuŋ, Djaytinguŋun[c] yulŋuny, ŋayi ŋanya gan ŋayathaŋalnydja garrpirnydja wiyinnha, 18-nha dhuŋgarrany. Ga nhakun nhuma ga ŋarranhany gulmaram ŋunhi ŋarra dhu walŋakumany ŋanya dhuwal miyalknhany dhiyaŋuny ŋunhi Nhinanhamirriynydja waluy?” 17 Ga dhiyaŋiyi dhärukthu nhanukiyingal ŋayi Djesuy gora-gurruparnydja ŋunhi, ŋunhiwurrunhany yolŋuny walalany ŋunhi walal gan rom-nyamir'yurr ŋanya Djesuny. Yurr wiripuwurrnydja yolŋu walal mirithinan goŋmirriyinan nhanukal Djesuwal, ŋunhi ŋayi gan djäma yindi mirithirr ganydjarr milkuŋal; latju' mirithirr dhika ŋula nhä malany gan maḻŋ'thurr nhanukalaŋuwurr.
18 Ga bulu ŋayi Djesuy ŋäŋ'thurr bitjarr, “Nhäthinya dhika ŋunhi God-Waŋarrwuny rom? Yolkal ŋarra dhu ŋula munatha'wuywalnydja romlil mam'maram, dharaŋanarawnydja nhumalaŋ 19 God-Waŋarrwuny dhuwal rom walŋa warray, ga ŋuthanamirr, balanya dhuwal nhakun ŋunhi genydja' nyumukuṉiny maŋutji borum. Yo. Genydjany' dhuwal maŋutji mirithirr nyumukuṉiny', ga ŋunhi ŋuli yolŋuynydja nhakun lämu-nhirrpandja ŋunhiyiny maŋutji munatha'lilnydja, bala ŋayi ŋuli ŋunhiyi maŋutjiny dhamany'tjunna, bala marrtji ŋuthanna yindithirra, bala walalnydja ŋuli warrakan'tja mala buṯthunna, bala marrtji nhinan ŋunhiwiliyiny dharpalil, ga djämany walal ŋuli wäŋan walalaŋguwuy walal yalun ŋunhiliny waṉaŋurnydja malaŋuŋur.”
20 Ga bulu nhakun ŋayi Djesuy dhä-birrka'yurr bitjarr, “Nhaltjan bili ŋarra nhumalaŋgal dhu ŋunhi God-Waŋarrwuny rom dhuwurr-lakaram? 21 Balanya ŋayi dhuwal ŋunhiyiny rom nhakun miyalkthu ŋuli märram banikin', bala dharrwan ŋayi ŋuli ŋunhi rarryun ŋathany ŋunhiwiliyi banikin'lilnydja. Bala ŋayi ŋuli ŋunhi ŋathapuynydja ḏambakunhawuy djalkthun ḻurrkun'nha yan, mel-manapandja ŋunhiwiliyiny. Ga yaka wiyin, bala ŋayi ŋuli ŋunhi ŋathany ḏulul'yunna yindithirra ŋuli marrtji, wiripuŋuyirra, yurr ḏiku yan ŋunhi ŋathany.” Ga bitjarra ŋayi gan ŋunhi Djesuy lakaraŋalnydja walalaŋgal.
22 Yo. Djesuny gan ŋunhi baḏak yan marrtjinany bala Djurutjalamlilnydja. Yurr gulŋi'-gulŋiyin ŋayi marrtjin wäŋalilnydja malaŋulil, bitjarr bili yan bala. Gärri'-gärrinany ŋayi marrtjin ŋunhi, marŋgikuŋal marrtjin yolŋuny walalany. 23 Ga ŋayiny waŋganydhu yolŋuy ŋanya dhä-birrka'yurr bitjarr, “Way Garray, nhämunhan' dhu ŋunhi yolŋuny walŋathirr muŋbunumany? Märr-ḻurrkun' yan? Ŋany nhämunha', dharrwa mirithirr muka?”
31 Ga ŋuriŋi bili waluy yolŋu walal marrtjin ŋunhi Baratji mala, bala waŋanan ŋanya Djesuny bitjarrnha gam', “Way Garray, ganarrthaman nhe dhu dhuwandja wäŋa, bala marrtjin wiripuŋulila wäŋalil. Bili buŋgawany ŋunhi ŋurruḏawalaŋuny Yarittja[e] yäku nhuŋu ga djälthirr bunharawnha.”
32 Ga ŋayiny Djesuny waŋan bitjarr, “Gatjuy nhumany dhu lakaraman nhanukal ŋurikalyiny yolŋuwal ḻiya-dharrwawalnydja bitjanna, ‘Dhiyaŋuny bala waluy gäthurnydja ŋarrany dhu ga dhuwal djäman dhawaṯmaram ŋunhi wakinŋunhan birrimbirrnha malaŋuny yolŋuwalnydja walalaŋgal, ga rerrimirrinhany mala ŋarra dhu ga ḏukmaram. Ga boŋguŋ goḏarr' ŋarra dhu biyakiyi bili yan djäma. Ga ŋuriŋin bala wiripuŋuynha waluy, ŋunhiyiny ŋarra dhu goŋ-dhawar'yurra djämaŋurnydja.’ 33 Yo. Marrtjinyarawnydja ŋarraku dhuwal dhiyaŋ bala gäthur ga boŋguŋ, ga ŋuriŋi bala waluy. Bili yaka dhuwal dhunupa God-Waŋarrwalaŋuwnydja djawarrkmirriw yolŋuw ŋayi dhu dhiŋgam ŋula bawalamirriŋurnydja wäŋaŋur ŋany ŋunhili bili yan ŋayi dhu dhiŋgam Djurutjalam yan.”
34 Ga dhäŋur beŋuryiny ŋayi Djesu waŋan bitjarrnha, “Nhuma wäŋa-Djurutjalambuy yolŋu walal! Nhumany gan dhuwal bumar murrkay'kuŋal yan ŋunhi God-Waŋarrwuny djawarrkmirriny yolŋuny walalany, ga bitjarryi bili nhuma gan ŋunhi guṉḏaynydja bumar ŋunhiwurrunhany yolŋuny walalany ŋunhi ŋayi gan God-Waŋarryu djuy'yurr walalany nhumalaŋgal dhipaliyi. Yurr ŋarrapiny ga dhuwal mirithirr yan märryu-ḏapmaram ŋunhi Djurutjalamnhany wäŋany. Dharrwamirr muka ŋarra balaŋ ganha dhuwal nhumalany ḻuŋ'maranhany ŋarrakiyingalnydja ŋarra, bitjanan dhangi'yunan ganha nhumalany ŋarrakiyingalnha ŋarra waṉay, bitjan nhakun ŋuli ga ŋunhi gurrwawuy ḻuŋ'maram nhanŋuwuy ŋayi djamarrkuḻiny', ga binbarryuny ŋayi ŋuli ga galmuman ŋula nhäŋura malaŋuŋur. Yurr nhumany yaka warray gurrupanminya ŋarrakalnydja. 35 Ŋarra balaŋ nhumalany ganha walŋakunha warray, yurr dhiyaŋuny bala ŋayi dhu God-Waŋarryuny ganarrthaman dhuwal nhumalaŋ buṉbuny buku-ŋal'yunawuynydja. Yakan nhuma dhu bulu nhäma ŋarranhany, yan bili ga walu ŋarraku dhu gilitji, ga balanyamirriyyin waluy nhuma dhu ŋunhi märr-dharaŋulnydja, gumurr-ŋamathiny manapul, bala nhuma dhu ŋunhi biyakuny waŋiny, ‘Dhuwanna ŋunhi yolŋuny marrtji ga yäkuynydja Garraywalnydja. Go limurr buku-ŋal'yunna nhanŋu.’ ” Ga bitjarr ŋayi gan Djesuy lakaraŋalnydja ŋunhi yalalaŋumirriwnydja waluw.
<- LUK (LUKE) 12LUK (LUKE) 14 ->