1 Y ri Jesús ye rachibilan ri rudiscípulos xbe chic c'a chuchi' ri choy y Riya' yerutijoj c'a ri winek riq'ui ri ruch'abel ri Dios. Y sibilaj ye q'uiy winek ri xquimol apo qui'.[a] Rumari' ri Jesús xoc apo pa jun jucu' ri chiri' pa ruwi' ya', y xtz'uye' c'a chupan. Y ri chiri' chuchi' apo ri choy, yec'o c'a ri winek niquic'axaj apo ri Jesús. 2 Riya' q'uiy c'a ri xuc'ut chiquiwech riq'ui c'ambel tak tzij. Y xubij c'a chique: 3 Tiwac'axaj c'a jabel re xtinbij chiwe: C'o c'a jun achi ri xbe pa jopin ija'tz. 4 Y tek ri achi c'o chic pa samaj nijopin ija'tz, c'o c'a juba' chare ri ija'tz ri' xa pa bey xka wi. Y xepe c'a ri aj xic' tak chicop ri yebe pa cak'ik', xquitij el ri ija'tz ri'. 5 C'o c'a juba' chic chare ri ija'tz cojol tak abej xka wi y chiri' xa ma q'uiy ta ri ulef c'o. Y chanin c'a xe'el pe ruma xa ma pim ta ri ulef. 6 Xa yac'a tek xpe ruchuk'a' ri k'ij, xemayamo' y xechaki'j ka. Y ruma chi xa ma nej ta benak wi ka ri quic'amal, rumari' xechaki'j ka chanin. 7 Y c'o c'a juba' chic chare ri ija'tz ri' xa cojol tak k'ayis ri c'o quiq'uixal[b] xka wi. Y tek xe'el pe, junan xeq'uiy quiq'ui ri q'uix. Y ruma chi ri q'uix sibilaj xeq'uiy, ri tico'n xejik' pa quik'a' y man c'a xquiya' ta quiwech. 8 Yac'a ri juba' chic chare ri ija'tz xka pa jun utzilaj ulef, y xe'el pe y xeq'uiy jabel.[c] Y c'o c'a ija'tz xquiyala' a treinta quiwech, c'o xquiyala' a sesenta y c'o ri xquiyala' jojun ciento quiwech.

9 C'ac'ari' ri Jesús xubij c'a: Ri c'o c'a rac'axabel, can trac'axaj c'a ri xinbij, xcha' chique.

10 Y tek xcanaj ca ruyon ri Jesús quiq'ui ye ca'i' oxi' winek y ri ye cablajuj rudiscípulos, ri yec'o riq'ui xquic'utuj c'a chare chi achique c'a ri nrajo' nubij chique riq'ui ri c'ambel tzij ri xutzijoj chique.[d] 11 Y Riya' xubij chique: Chiwe c'a riyix can ya'on c'a k'ij riche (rixin) chi niwetamaj chrij ri rajawaren ri Dios, yac'a ri nic'aj chic winek ri ma yeniman ta wuche (wixin), ma ya'on ta k'ij chique riche (rixin) chi niquetamaj. Rumac'ari' riq'ui c'ambel tak tzij yitzijon wi quiq'ui, 12 riche (rixin) chi queri' astape' niquitzu' y xa ma nich'obotej ta chiquiwech ri niquitzu'[e] y astape' niquic'axaj y xa ma nik'ax ta chiquiwech ri niquic'axaj, riche (rixin) chi queri' ma nitzolin ta pe quic'u'x, y ma nicuyutej ta chuka' quimac ruma ri Dios.

13 Y ri Jesús xubij chuka' chique ri winek y ri rudiscípulos: ¿La ma xk'ax ta cami chiwech ri c'ambel tzij ri xa c'a juba' tinbij ka chiwe? Ruma wi xa ma xk'ax ta chiwech, ¿la xtik'ax cami chiwech ri nic'aj chic c'ambel tak tzij? 14 Ya c'a ri aj ticonel ri xbejopin ija'tz, yac'ari' ri samajel ri nic'utu ri ruch'abel ri Dios. 15 Ri juba' ija'tz ri xeka pa bey, ye achi'el ri winek tek quic'axan chic ri ruch'abel ri Dios, y ri Satanás chanin napon quiq'ui y nrelesaj el ri ch'abel ri xtic pa tak cánima.[f] 16 Ri ija'tz ri xeka cojol tak abej, can nich'o wi c'a chrij ri ruch'abel ri Dios ri nac'axex cuma ri winek. Ri winek ri' can chanin c'a niquic'ul ri ruch'abel ri Dios pa tak cánima riq'ui quicoten. 17 Xa yac'a chi can ma xbe ta ka jabel ruc'amal ri ruch'abel ri Dios pa tak cánima, xa can ma niyaloj ta c'a ri quicoten quiq'ui.[g] Y tek yepe c'a tijoj pokonal y ye'etzelex ruma quiniman ri ruch'abel ri Dios, chanin yetzak. 18 Yac'a ri ija'tz ri xeka cojol tak k'ayis ri c'o quiq'uixal, can nich'o chuka' chrij ri ruch'abel ri Dios ri nac'axex cuma ri winek. 19 Pero ri winek ri' xaxu (xaxe wi) c'a ri nrajo' re tiempo re' ri nicajo' niquiben, y yek'olotej pa ruk'a' ri beyomel[h] riche (rixin) re ruwach'ulef. Y q'uiy chuka' ruwech raynic yepe quiq'ui, y rumari' xa nijik' ri ruch'abel ri Dios ri c'o quiq'ui y majun bey c'a xtiwachin ta jabel ri ruch'abel ri Dios pa tak quic'aslen. 20 Yac'a ri ija'tz ri xeka pa jun utzilaj ulef, nich'o wi c'a chrij ri ruch'abel ri Dios ri nac'axex cuma ri winek, y ri winek ri' can niquic'ul wi ka ri ruch'abel ri Dios y ri quic'aslen niwachin jabel.[i] Can yewachin c'a achi'el niquiben ri ija'tz. Ruma yec'o ija'tz ri niquiya' a treinta quiwech, yec'o ri niquiya' a sesenta quiwech y yec'o ri can jojun ciento quiwech niquiya'. Quec'ari' nuben quic'aslen ri winek ri niquic'ul ka ri ruch'abel ri Dios pa tak cánima.

21 Y ri Jesús xubij c'a chuka' chique: Tek nbec'amer pe jun k'ak'[j] riche (rixin) nusakirisaj pa jay, ¿la chuxe' cami jun almul o chuxe' cami jun ch'at niya'ox (nya') wi? Ma que ta ri'. Ri k'ak' can c'o ruc'ojlibel ri acuchi (achique) nipabex wi. 22 Queri' chuka' majun ri ewan ca, ri man ta xtibek'alajin pe. Y chuka' can majun ri tz'apin ca rij, ri xa man ta xtibek'alajin pe y ntel pe chuwasakil.[k] 23 Ri c'o c'a rac'axabel, can trac'axaj c'a ri xinbij, xcha' ri Jesús.

24 Y ri Jesús xubij chuka' chique ri winek: Tek riyix niwac'axaj ri ruch'abel ri Dios, can tiwac'axaj c'a ri nubij. Can tika c'a ka pa tak iwánima, ruma wi queri' niben, q'uiy etamabel ri nic'ul ca y xtiya'ox (xtya') chic juba' ruwi' chiwe. 25 Ruma ri can c'o q'uiy riq'ui, xtiya'ox (xtya') c'a más chare y queri' q'uiy c'a ri xtic'oje' riq'ui. Yac'a ri xa juba' oc c'o riq'ui, hasta ri juba' ri' xa xtelesex chare.[l]

26 Y ri Jesús xubij chuka': Tek ri winek ye'oc pa rajawaren ri Dios, nibanatej c'a achi'el nibanatej riq'ui jun ija'tz ri nbetic ca ruma jun achi pan ulef.[m] 27 Tek ri ija'tz c'o chic c'a pan ulef, ri ticonel majun chic ri nuben. Riya' nbewer tek ntoc pe ri ak'a' y niyacatej el tek niseker pe, y queri' nuben ronojel k'ij. Y tek napon ri k'ij, ri ija'tz ntz'uc pe y niq'uiy, yac'a ri xtico ka riche (rixin) ri ija'tz ma retaman ta achique rubanic tek ri ija'tz ntz'uc pe y achique rubanic tek niq'uiy. 28 Ri ticonel can majun chic c'a nuben ta, xa ruyon ri ulef nuben chi niq'uiy pe ri tico'n. Pero nabey ya ri ti ral ri trigo nbetz'uc pe. C'ac'ari' niq'uiy ri ruxak, y tek nim chic, ntel pe ri ruwi'. Y pa ruq'uisbel ninoj c'a pe ri ruwi' riq'ui ri rupan. 29 Y tek k'en chic, ri rajaf can yac'ari' yerutek ri rumozos chupan, riche (rixin) chi niquik'et, ruma ya k'ij chic riche (rixin) ri k'atoj.[n]

30 Y ri Jesús xubij c'a chuka': ¿Achique rubanic xtinbij chrij ri rajawaren ri Dios? ¿Y achoj riq'ui njunumaj wi?[o] ¿Y achique ta cami c'ambel tzij ri nik'alajsan riche (rixin)? 31 Xa junan c'a riq'ui ri ija'tz riche (rixin) ri mostaza ri nitic ka pan ulef. Ruma yari' ri ija'tz ri más tak cocoj ri c'o chuwech re ruwach'ulef. 32 Y xa yari' ri sibilaj nim ntel[p] que chiquiwech ri nic'aj chic ichaj, y yec'oje' ruk'a' ri can ye nima'k. Rumari' ri aj xic' tak chicop ri yebe pa cak'ik' niquibanala' quisoc pa tak ruk'a', ruma chiri' jabel yemujan.

33 Ri Jesús can q'uiy c'a c'ambel[q] tak tzij ri xerucusaj achi'el re' riche (rixin) chi xch'o quiq'ui ri winek, y xutzijoj chique ri janipe' ri yecowin nich'obotej chiquiwech. 34 Riya' majun c'a ri xubij ta chique ri winek chi man ta xerucusaj c'ambel tak tzij. Yac'a tek ri Jesús nicanaj ca ruyon quiq'ui ri rudiscípulos, Riya' can nuk'alajsaj c'a chiquiwech ri achique ntel wi chi tzij ri c'ambel tak tzij.

35 Y tek xoc c'a pe ri ak'a' chupan ri k'ij ri', ri Jesús xubij chique ri rudiscípulos: Jo', kojk'ax la[r] juc'an chic apo ruchi' ya', xcha' chique.

36 Riya' xerutakala' c'a ca ri winek. Y ruma Riya' can tz'uyul chic chupan ri jucu', can quec'ari' rubanon, xuc'uex el cuma ri rudiscípulos. Y yec'o chuka' nic'aj chic jucu' ri junan xebe el quiq'ui. 37 Y tek ye benak, xpe jun nimalaj cak'ik'. Y ri jucu' ri ye benak wi xuchop ninoj pe chi ya'. Y rumari' xa juba' ma yebe ka chuxe' ya'. 38 Pero ri Jesús warnek[s] c'a chupan ri jucu' tek ntajin ri cak'ik' pa ruwi' ri choy. Riya' chrij ca ri jucu' rucanon wi ka jun ruch'equet wi' y chiri' warnek wi. Y xepe c'a ri discípulos xquic'asoj y xquibij c'a chare: ¡Tijonel! Riyoj ya xa yojcom y riyit xa yit warnek, xecha' chare.

39 Y ri Jesús xyacatej c'a pe, y xubij chare ri cak'ik' chi tiq'uis el y xubij chare ri ruwi' ya' chi titane' ka. Y queri' xbanatej. Ri cak'ik' xq'uis el, y chuka' ri ruwi' ya' xtane' ka.[t]

40 C'ac'ari' ri Jesús xubij chique: ¿Achique ruma tek xixibij iwi'? ¿Can ma icukuban ta ic'u'x wuq'ui?

41 Yac'a ri discípulos can quixibin qui' y xquic'utula' c'a chiquiwech chrij ri Jesús: ¿Achique c'a chi achi re'? Ruma ri cak'ik' y ri ya' xa can niquinimaj chuka' rutzij.

<- SAN MARCOS 3SAN MARCOS 5 ->