1 Y ri Jesús, riq'ui c'a c'ambel tak tzij xch'o wi quiq'ui. Riya' quec'are' xubila' chique: Xc'oje' c'a jun achi ri xutic ruwech ri rulef riq'ui uva.[a] Xuben coral chrij ri ulef y xuben chuka' achi'el jun ti pila ri pan ulef riche (rixin) chi niyitz' ri uva chupan. Xuben chuka' jun setesic tz'ak ri nej xujotoba' chicaj, y pa ruwi' ri' xc'oje' wi rachoch ri chajinel. C'ac'ari' xuya' ca pa kajic chique ca'i' oxi' mozos, y riya' xbe nej.

2 Y ri rajaf ri ulef xutek c'a jun rumozo quiq'ui ri achi'a' ri ye kajayon ri ulef, tek xapon ruk'ijul riche (rixin) chi nberuc'ulu' pe ri uva kajbel riche (rixin) ri ulef. 3 Yac'a tek xapon ri mozo quiq'ui ri achi'a' ri ye kajayon ri ulef, ri kajoy tak ulef ri' xquichop c'a ri mozo ri' y xquich'ey, y majun c'a uva xquiya' el chare. 4 Y ri rajaf ri ulef xutek chic c'a jun rumozo quiq'ui ri kajoy tak ulef, chuc'amaric ri uva kajbel riche (rixin) ri ulef. Pero tek xapon ri mozo, xa xquichop ruc'akic chi abej y xquisocola' el ri rujolon (ruwi'). Q'uiy c'a pokon ri xquibanala' el chare, y queri' xquitek el. 5 Y ri rajaf ri ulef xutek chic jun rumozo. Y ri mozo ri' xcamisex cuma ri kajoy tak ulef. Y ye q'uiy chic mozos ri xerutek, pero quinojel c'o ri xquic'ulwachij.[b] Yec'o xech'ay pe, y yec'o xecamisex.

6 Y pa ruq'uisbel, ri rajaf ri ulef xaxu (xaxe wi) chic c'a ri ruc'ajol xc'oje' ca riq'ui y riya' sibilaj nrajo' ri ruc'ajol. Pero ri rajaf ri ulef xutek c'a ri ruc'ajol[c] quiq'ui ri achi'a' ri ye kajayon ri rulef, ruma riya' xuch'ob ka: Ri achi'a' ri ye kajayon ri ulef can xqueniman wi c'a chare ri nuc'ajol tek xtiquitz'et chi can ya riya' ri napon quiq'ui, xcha' ka pa ránima. 7 Yac'a ri achi'a' ri ye kajayon ri ulef can xu (xe) wi xquitz'et chi ya ri ruc'ajol ri rajaf ri ulef ri xapon, xquibila' c'a chiquiwech: Yare' ri xtoc ca rajaf ronojel re ulef re kakajon. Wacami quixam pe, tikacamisaj riche (rixin) chi queri' re ulef re' ntoc ca kiche (kixin) riyoj, xecha'. 8 Y can queri' wi c'a xquiben. Xquichop ri c'ajolaxel, xquicamisaj.[d] Xquelesaj c'a el chupan ri ulef ri ticon ruwech riq'ui uva y xbequic'aka' ca juc'an chic.

9 C'ac'ari' ri Jesús xubij: ¿Achique cami xtuben ri rajaf ri ulef ri' chique ri achi'a' kajoy tak ulef? Ri rajaf ri ulef xtipe c'a y xquerucamisaj ri kajoy tak ulef ri' y ri rulef xtuya' chic ca pa kajic chique nic'aj chic.[e]

10 ¿La can majun bey c'a isiq'uin ta ri jun tzij ri tz'ibatal ca chupan ri ruch'abel ri Dios? Tek nubij:

13 Y ri achi'a' ri' yec'o c'a nic'aj chic ri xequitek pe. Xequitek c'a pe ca'i' oxi' achi'a' fariseos y chuka' ye ca'i' oxi' ri yec'o pa rupartido ri rey Herodes, ruma can nicajo' chi ri Jesús nitzak ta pa quik'a' riq'ui ri ch'abel ri xtubij.[h] 14 C'ac'ari' riye' xepe c'a y xquibij chare ri Jesús: Riyit ri can yit jun Tijonel, riyoj can ketaman c'a chi xaxu (xaxe) wi c'a ri kas kitzij ri nika chawech y yari' ri natzijoj. Y riyit ma naxibij ta chuka' awi' chuwech jun winek, astape' can c'o ruk'ij. Y can nac'ut wi ri bey riche (rixin) ri Dios chiquiwech ri winek. ¿Achique c'a nabij riyit? ¿La ruc'amon cami chi nikatoj ri alcawal ri nubij ri César ri c'o chi nikatoj o xa ma ruc'amon ta? xecha' chare.

15 Yac'a ri Jesús can retaman wi chi riq'ui ca'i' quipalej ri niquic'utuj queri'. Rumari' Riya' xubij chique: ¿Achique c'a ruma riyix nitij ik'ij riche (rixin) chi yinitojtobej?[i] Tic'ama' c'a pe jun puek riche (rixin) chi ntz'et, xcha' chique.

16 Y riye' xbequic'ama' c'a pe ri puek chi niquic'ut chuwech. Y c'ac'ari' Riya' xuc'utuj c'a chique: ¿Achoj ruwachbel la'? ¿Y achoj rubi' chuka' la c'o chuwech la puek? xcha' chique. Y riye' xquibij: Riche (rixin) ri César, xecha'.

17 Y yac'ari' tek ri Jesús xubij chique: Can tiya' c'a chare ri César ri can riche (rixin) wi ri César. Y can tiya' c'a chare ri Dios, ri can riche (rixin) wi ri Dios, xcha' chique. Y riye' xquimey tek xquic'axaj ri xubij ri Jesús chique, ruma ma xecowin ta chrij chi xtzak ta pa quik'a'.

18 Y yac'ari' tek nic'aj chique ri achi'a' saduceos xe'apon riq'ui ri Jesús ruma c'o nicajo' niquic'utuj chare. Ri achi'a' ri' ma niquinimaj ta c'a chi ri caminaki' xquec'astej chic pe.[j] Y rumac'ari' riye' xquibij c'a chare ri Jesús: 19 Tijonel, ri Moisés can rutz'iban wi c'a ca chake chi tek jun achi nicom el y majun ralc'ual nic'oje' ca riq'ui ri rixjayil, can jun c'a rach'alal ri achi ri' c'o chi nic'ule' riq'ui ri ixok ri xmalcanij ca, riche (rixin) chi queri' yec'oje' ta ralc'ual riq'ui ri ixok ri'. Y ri nabey ti c'ajol (ala') ri nalex ntoc ralc'ual ri caminek chic el.[k] 20 Y riye' xquibij c'a: Xec'oje' c'a ye wuku' achi'a' cach'alal qui'. Y xbanatej c'a chi ri nimalaxel xc'ule'. Pero ri achi ri' xcom el, y majun ralc'ual ri xc'oje' ta ca. 21 Xpe ri ruca'n achi, ri rach'alal ca ri achi ri caminek chic el, xc'ule' riq'ui ri malca'n ixok. Pero chuka' ri achi ri' xcom el y majun ralc'ual ri xc'oje' ta ca. Ri rox achi can queri' chuka' ri xuc'ulwachij el, achi'el ri ca'i' nabey tak rach'alal y ri ixok c'a xc'oje' na ca. 22 Y tek ye caminek chic el ri ye wuku' achi'a' cach'alal qui' chuwech ri ixok ri', can majun chique ri ye wuku' achi'a' ri' xc'oje' ta ca ralc'ual. Y pa ruq'uisbel xcom chuka' el ri ixok. 23 Riyit nabij chi xtapon na jun k'ij tek ri caminaki' xquec'astej pe. Tek xtapon c'a ri k'ij ri', ¿achoj rixjayil c'a xtoc wi ri ixok ri'? Ruma chi ye wuku' achi'a' cach'alal qui' xec'oje' riq'ui, xecha' chare ri Jesús.

24 Can yac'ari' tek ri Jesús xubij chique ri achi'a' ri': Riyix xa yix sachnek riq'ui ri xibij, ruma ma k'axnek ta chiwech ri nubij chupan ri ruch'abel ri Dios. ¿Man c'a iwetaman ta chi ri ruchuk'a' ri Dios sibilaj nim?[l] 25 Ruma tek xtapon ri k'ij chi ri caminaki' xquec'astej el, ri achi ma xtic'oje' ta chic rixjayil, ni ri ixok ma xtic'oje' ta chic rachijil, ruma can majun chic c'ulanen xtibanatej. Xa xque'oc achi'el ri ángeles[m] ri yec'o chila' chicaj. 26 Yac'a ri c'astajbel quiche (quixin) ri caminaki', can c'o wi. ¿La ma isiq'uin ta c'a ri nubij chupan ri ruch'abel ri Dios ri tz'ibatal ca ruma ri Moisés, tek ri Dios xch'o pe chare chupan ri juwi' k'ayis ri c'o ruq'uixal? Tek ri Dios xubij: Yin c'a riyin ri ru-Dios ri Abraham, ri ru-Dios ri Isaac y ri ru-Dios chuka' ri Jacob,[n] xcha' chare. 27 Y wi ta riye' xecom el jurayil y xa man ta yec'astej chic pe jun bey, ri Dios man ta qui-Dios chic riye', ruma ri Dios ma Dios ta quiche (quixin) caminaki', xa can Dios quiche (quixin) ri c'o quic'aslen. Rumac'ari' riyin nbij chi xa yix sachnek riq'ui ri nibij, xcha' ri Jesús chique.

28 Y yac'ari' tek xjel apo riq'ui ri Jesús jun aj tz'ib. Ri aj tz'ib ri' xrac'axaj c'a ri xquibij ri achi'a' saduceos chare ri Jesús, y xrac'axaj chuka' ri xubij ri Jesús chique ri achi'a' ri'. Y chuwech riya' can k'alaj wi chi utz ri xubij ri Jesús y c'ac'ari' xuc'utuj c'a: ¿Achique c'a ri nabey[o] pixa' chare ronojel ri pixa' ri xuya' ri Dios pa ruk'a' ri Moisés? xcha' chare ri Jesús.

29 Y ri Jesús xubij c'a chare: Ri nabey pixa' ya c'a ri nubij: Tiwac'axaj c'a riyix aj Israel, chi ri Kajaf xaxu (xaxe) wi jun, y ri' ya ri Kajaf Dios.[p] 30 Can tawajo' c'a ri Dios ri Awajaf. Tawajo' riq'ui ronojel awánima. Tawajo' chupan ronojel ri ac'aslen, riq'ui ri anojibal y riq'ui chuka' ronojel ri awuchuk'a'.[q] Yac'are' ri pixa' ri más nim rejkalen. 31 Y c'o chuka' jun ruca'n pixa' ri nim rejkalen y juba' ma junan riq'ui ri nabey. Y ri pixa' ri' nubij c'a: Can achi'el ri nawajo' ka awi' riyit, can queri' c'a chuka' que'awajo'[r] ri awuc' awach'alal. Y ya ca'i' pixa' re' ri más ye nima'k quejkalen, xcha' c'a ri Jesús.

32 Y ri aj tz'ib xubij c'a chare ri Jesús: Tijonel, can queri' wi. Kas kitzij ri xabij chi xaxu (xaxe) wi jun Dios c'o,[s] y majun chic jun. 33 Rajawaxic chi nikajo' riq'ui ronojel kánima. Rajawaxic chi nikajo' riq'ui ri kanojibal, chupan ronojel ri kac'aslen y riq'ui chuka' ronojel ri kachuk'a'. Y achi'el chuka' nikajo' ka ki' riyoj, can que c'a chuka' ri' quekajo' ri kuc' kach'alal. Y wi yekaben c'a re', can más quejkalen que chuwech ri chicop ri yecamisex y yeporox chuwech ri Dios; y más quejkalen que chuwech xabachique cosa ri nikatzuj (nikasuj) chuwech ri Dios,[t] xcha' c'a ri aj tz'ib.

34 Y tek ri Jesús xrac'axaj chi can jabel wi xk'ax chuwech ri jun aj tz'ib ri', ri Jesús xubij c'a chare: Riyit xa ma nej ta chic c'a yitc'o wi riche (rixin) chi yatoc pa rajawaren ri Dios, xcha' chare. Y yac'ari' tek can majun chic ri xbano cowil chi c'o ta ri xuc'utuj apo chare ri Jesús.[u]

35 Y ri Jesús yerutijoj c'a ri winek ri quimolon qui' riq'ui, chiri' pa rachoch ri Dios, y xubij c'a chique: ¿Achique c'a ruma tek ri aj tz'iba' niquibij chi ri Cristo xa choj jun ralc'ual ca ri rey David?[v] 36 Tek xa can ya ri rey David xbin ri xk'alajsex chare ruma ri Lok'olaj Espíritu. Ri David can rubin wi ca:

38 Y ri Jesús xubij c'a chuka' chique ri winek tek yerutijoj: Man c'a tiben ta achi'el niquiben ri aj tz'iba'.[y] Ruma riye' sibilaj nika chiquiwech niquicusaj tukutek tak tziek, riche (rixin) chi queri' nitz'et chi can c'o quik'ij. Nika chuka' chiquiwech chi niya'ox (nya') rutzil quiwech ri pa tak c'aybel.[z] 39 Y ri pa tak jay ri kas nic'ut wi ri ruch'abel ri Dios, can ya c'a ri nabey tak ch'aquet yequicanola', riche (rixin) chi queri' nibix chi riye' c'o quik'ij. Y can queri' chuka' yequibanala' ri pa nima'k tak wa'in. 40 Y yequelesala' chuka' ronojel quicosas ri malcani' tak ixoki'. Y xaxu (xaxe wi) riche (rixin) chi can quenimex chi riye' can ye utzilaj tak winek, yeyaloj tek niquiben orar. Pero riye' can xtik'ax ruwi' ri ruc'ayewal ri xtika pa quiwi', ruma sibilaj q'uiy quimac,[aa] xcha' ri Jesús.

41 Y ri Jesús tz'uyul c'a chiri' chuwech apo ri acuchi (achique) niyalox wi ca ri ofrenda chiri' pa rachoch ri Dios. Yac'ari' tek Riya' yerutzu' ri winek tek niquiyala' ca puek chiri'. Xerutz'et c'a ye q'uiy beyoma' ri can q'uiy puek niquiyala' ca.[bb] 42 Y xapon c'a chuka' jun ixok malca'n ri can nik'alajin chi ma beyon ta y xuya' c'a ca ca'i' tak puek ri ma rubanon ta ni jun centavo. 43 Y tek ri Jesús xutz'et ri ixok ri', xuc'ut c'a chiquiwech ri rudiscípulos y xubij chique: Kitzij c'a nbij chiwe, chi riyin ntz'et chi xa ya la ixok la' ri xya'o ca más q'uiy[cc] que chiquiwech quinojel ri ye yayon ca puek. 44 Ruma riya', astape' xa ti meba', xa can xuya' c'a ca ronojel ri c'o riq'ui; astape' xa can yari' ri nic'atzin chare riche (rixin) chi nutzukbej ri'. Yac'a la nic'aj chic, astape' q'uiy puek xquiyala' ca, xa juba' oc chare ronojel ri beyomel ri c'o quiq'ui ri xquiyala' ca, xcha' ri Jesús.

<- SAN MARCOS 11SAN MARCOS 13 ->