5 Xpe c'a ri Judas xurokij ca ri sakapuek chiri' pa rachoch ri Dios. C'ac'ari' xel el, y xberujitz'aj[h] c'a ri'.
6 Y ri principali' tak sacerdotes xquic'ol c'a ri sakapuek ri' y xquibij c'a: Re puek re' ma utz ta c'a chi nikaxol ka riq'ui ri ofrenda wawe' pa rachoch ri Dios, ruma re puek re' xa rajel quic'.
7 Yac'a tek quiya'on chic c'a chiquiwech ri achique niquiben riq'ui ri puek ri', riye' xquilok' c'a ri rulef jun aj banoy bojo'y. Ri ulef ri' can xtic'atzin c'a riche (rixin) chi chiri' yemuk wi ri winek ri ma ye aj chiri' ta. 8 Y rumari' tek ri jun ulef ri' can c'a nibix na c'a Ulef riche (rixin) Quic'[i] chare. Can man c'a jalatajnek ta ri rubi'. 9 Riq'ui c'a ri' can xbanatej wi ri rubin ca ri profeta Jeremías ri xk'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca. Riya' can rubin wi c'a ca: Ri ye riy rumam ca ri achi ri Israel rubi', xquic'om c'a el ri juwinek lajuj sakapuek,[j] puek ri xquiya' riye', ri xoc rajel ri rusamajel ri Dios. 10 Y ya puek ri' ri xquilok'bej ri ulef riche (rixin) ri aj banoy bojo'y, can achi'el ri xubij ri Ajaf chuwe. Queri' c'a ri rubin ca ri Jeremías.
12 Ri principali' tak sacerdotes y ri rijita'k tak achi'a' ri c'o quik'ij q'uiy c'a ri niquibij riche (rixin) chi yetzujun (yesujun) apo chrij ri Jesús, pero Riya' can majun c'a ch'abel ri xubij[n] riche (rixin) chi nuto' ri'. 13 Ri Pilato can yac'ari' tek xubij chare ri Jesús: ¿Can ma nawac'axaj ta c'a ri niquibij ri winek chawij[o] riche (rixin) chi yatquitzujuj (yatquisujuj)?
14 Pero ri Jesús can majun c'a ch'abel ri xubij ta chare ri Pilato. Y rumari' tek ri aj k'atbel tzij ri' xumey, ruma majun bey rutz'eton ta chi c'o ta jun winek ri que ta ri' nuben.
18 Ri Pilato can que wi c'a ri' ri xubij pe, ruma riya' can retaman wi chi ri winek ri' quiya'on ri Jesús pa ruk'a', ruma itzel niquina'[r] chare chi sibilaj ye q'uiy ri yetzekelben riche (rixin).
19 Y ri Pilato tz'uyul c'a ri acuchi (achique) nuk'et wi tzij, tek xapon c'a rutzijol riq'ui ri rubin el ri rixjayil. Ri rixjayil rutakon c'a el rubixic chare: Ri Jesús jun achi choj, rumari' riyit, ma catoc ta cachibil ri ye'ajowan niquicamisaj. Ruma riyin xinben jun achic'[s] ri sibilaj ruc'ayewal ruma ri Jesús. Quec'ari' ri rutakon el rubixic ri rixjayil ri Pilato.
20 Yac'a ri principali' tak sacerdotes y ri rijita'k tak achi'a' ri c'o quik'ij, xquiya' c'a quina'oj ri winek riche (rixin) chi tiquic'utuj chi ya ri Barrabás ri trelesaj el[t] y ri Jesús ticamisex.[u] 21 Y yac'a tek ri aj k'atbel tzij xuc'utuj chic jun bey chique ri winek ri' chi achique c'a chique chi ye ca'i' ri nrelesaj el, ri winek ri' can yac'ari' xquibij: Ya ri Barrabás tawelesaj el, xecha'.
22 Yac'ari' tek ri Pilato xuc'utuj c'a chique ri winek: ¿Y achique c'a ri niwajo' chi nben chare ri Jesús, ri nibix chuka' Cristo chare? xcha' chique. Can yac'ari' tek quinojel xech'o apo y xquibij: Ri Jesús xa ticamisex[v] chuwech cruz, xecha'.
23 Xpe c'a ri aj k'atbel tzij xubij chique ri winek: ¿Achique c'a rumac rubanon chiwech? Pero riye' xa ma yetane' ta ka. Xa más xquirek apo quichi' y xquibij: Xa ticamisex chuwech cruz, xecha'.
24 Y tek ri Pilato xutz'et chi xa majun chic c'a ri nicowin ta nuben y ri winek xa sibilaj pa quichi' niquiben, xpe riya' xberuc'ama' pe juba' ruya' y xuch'ej ruk'a' chiquiwech quinojel ri winek ri', y xubij: Riyin majun numac chare ri rucamic re jun chojmilaj achi re'. Kas yix wi c'a riyix achique niben chare, xcha' chique.
25 Xepe c'a quinojel ri winek xquibij c'a: Xa can pa kawi' c'a riyoj[w] y pa quiwi' ri kalc'ual tika wi rutojbalil ri rucamic re jun achi re', xecha'.
26 Yac'ari' tek ri aj k'atbel tzij xrelesaj c'a el ri Barrabás, yac'a ri Jesús xa xutek ruch'ayic,[x] y c'ac'ari' xujech el riche (rixin) chi ticamisex chuwech cruz.[y]
27 Y ri soldados[z] riche (rixin) ri aj k'atbel tzij ri' xquic'uaj c'a apo ri Jesús chupan ri palacio. C'ac'ari' xequisiq'uij (xecoyoj) c'a quinojel ri nic'aj chic soldados, ri ye cachibil. Y xbequimolo' qui' chrij ri Jesús. 28 Xepe ri soldados ri' xquelesaj c'a el nic'aj rutziak ri Jesús, c'ac'ari' xquiya' jun tziek quek chrij can achi'el wi ri yequicusala' ri reyes.[aa] 29 Riye' xquipach'uj chuka' jun k'ayis ri c'o sibilaj ruq'uixal. Can achi'el jun corona xquiben chare, y c'ac'ari' xquiya' pa rujolon (ruwi') ri Jesús. Y xquiben chuka' chare ri Jesús chi xuchop jun aj riq'ui ri rajquik'a'. Y c'ac'ari' yetze'en c'a tek yexuque' chuwech ri Jesús y niquibila' c'a: Caquicot c'a, riyit ri qui-Rey ri israelitas,[bb] yecha' c'a chare.
30 Can niquichubala'[cc] c'a chuka' ri Jesús y niquelesala' ri aj[dd] c'o pa rajquik'a' riche (rixin) chi niquik'osij[ee] pa rujolon (ruwi'). 31 Y tek riye' xetane' c'a chi yetze'en chrij,[ff] xquelesaj el ri tziek ri quiya'on chrij. C'ac'ari' xquiya' el ri can rutziak wi Riya', y xquic'uaj c'a el[gg] riche (rixin) chi nbequibajij chuwech cruz.[hh]
33 Y xe'apon c'a chupan ri jun juyu'[kk] Gólgota rubi'. Gólgota ntel chi tzij rubakil rujolon (ruwi') caminek. 34 Tek can yec'o chic c'a chiri', xquiya' c'a chare ri Jesús jun ch'omilaj[ll] ruya'al uva xolon riq'ui jun c'ayilaj ak'om. Yac'a tek Riya' xuna' ri xquiya' chare, ma xrajo' ta xukum.
35 Y tek ri soldados quibajin chic ri Jesús chuwech cruz, xesaquin[mm] c'a chrij ri rutziak ri Jesús riche (rixin) chi xquijech chiquiwech. Y riq'ui ri' can xbanatej c'a ri bin ca ruma ri jun profeta ri xk'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca, tek xubij: Xequijech ri nutziak chiquiwech y chuka' xesaquin chrij. Queri' ri rutz'iban ca. 36 Ri soldados ye tz'uyul c'a chiri' quichajin apo ri Jesús tek c'o chuwech ri cruz. 37 Y pa ruwi' c'a ri cruz, riye' xquiya' c'a jun tz'alan ri tz'iban el chuwech ri achique mac ri niquibij riye' chi xuben ri Jesús, y rumari' nicamisex. Chuwech ri tz'alan ri' nubij c'a: YARE' RI JESÚS RI QUI-REY RI ISRAELITAS.[nn]
38 Y yac'ari' tek yec'o chic ye ca'i' alek'oma'[oo] ri xequibajij chuka' chuwech cruz. Jun xc'oje' pa rajquik'a' ri Jesús y ri jun chic pa rajxocon.[pp] 39 Ri winek c'a ri yek'ax el riq'ui ri Jesús, niquisiloj apo[qq] quijolon (quiwi') chuwech, y c'o chuka' pokon tak ch'abel ri yequibila' ca chare, ruma can ma niquinimaj ta chi ya Riya' ri Ruc'ajol ri Dios. 40 Ri winek ri' niquibila' c'a ca chare ri Jesús: Riyit ri yabin chi nawulaj ri rachoch ri Dios y pan oxi' k'ij napaba' chic jun bey,[rr] tacolo' c'a awi' ayon. Y wi yit c'a riyit ri Ruc'ajol ri Dios, caka pe chuwech la cruz, yecha' c'a ca chare.
41 Y can queri' chuka' ri ch'abel ri niquibila' ri principali' tak sacerdotes. Riye' y ri aj tz'iba', ri achi'a' fariseos y ri rijita'k tak achi'a' ri c'o quik'ij, niquitze'ej c'a ri Jesús y niquibila' c'a chiquiwech: 42 Riya' can yec'o wi c'a ri xerucol,[ss] pero Riya' ma nicowin ta nucol el ri'. Y wi can ya c'a Riya' ri Rey riche (rixin) re katinamit Israel, tika c'a pe chuwech la cruz y riyoj can xtikanimaj c'a Riya'. 43 Riya' can xucukuba' wi ruc'u'x riq'ui ri Dios, y wi ri Dios can nrajo' wi re Jesús,[tt] tucolo' c'a. Ruma re Jesús xa can rubin wi: Yin c'a riyin ri Ruc'ajol ri Dios, chinek, xecha' ri achi'a' ri'.
44 Y ri alek'oma' ri ye bajin chuwech quicruz ri yec'o apo chuxquin ri Jesús, can queri' chuka' niquibila' apo,[uu] achi'el ri nic'aj chic.
45 Y tek xnic'ajer ri k'ij, yac'ari' tek xoc k'eku'm ronojel ri ruwach'ulef. Y ri k'eku'm ri'[vv] xq'uis c'a el c'a pa tak a las tres ri tikak'ij. 46 Y ya c'a hora ri' tek ri Jesús xurek ruchi'[ww] y xubij: Elí, Elí, ¿lama sabactani? xcha'. Y ri ch'abel ri' ntel chi tzij: Nata' Dios,[xx] Nata' Dios, ¿achique c'a ruma tek xinamalij ca?
47 Y yec'o ri yec'o apo chiri' chunakajal ri Jesús, tek xquic'axaj ri xubij, xquibila' c'a: Riya' ya ri Elías ri nusiq'uij (nroyoj), xecha' c'a.
48 Y can yac'ari' tek c'o c'a jun ri junanin (anibel) xberuc'ama' pe jun esponja y xumuba' pa jun ch'omilaj ruya'al uva. C'ac'ari' xuya' chutza'n jun aj, riche (rixin) chi xuya' chare ri Jesús riche (rixin) chi nich'uch'u' ka juba' ri chaki'j chi'[yy] chare. 49 Yac'a ri nic'aj chic ri yec'o apo chiri' riq'ui ri Jesús, xquibij: Tikatzu' na c'a, k'alaj ri' wi nipe ri Elías chucolic,[zz] xecha'.
50 Yac'a ri Jesús yac'ari' tek riq'ui ruchuk'a' xurek ruchi', y xujech c'a ri ránima pa ruk'a' ri Dios; y xcom ka.[]
51 Y yac'ari' tek ri tziek[] ri achoj riq'ui jachon wi ri rupan ri rachoch ri Dios[] xel pa ca'i'.[] Xuchop pe c'a pa ruwi' y xbeq'uis c'a chuxe' ka.[] Chuka' ri ruwach'ulef can xsilon c'a y ri nima'k tak abej xepax.[] 52 Ri jul ri ye mukun wi ri caminaki' xejakatej. Y ye q'uiy c'a chique ri lok'olaj tak ralc'ual ri Dios ri ye caminek el xec'astej pe,[] 53 y xebe'el pe. Yac'a tek c'astajnek chic pe ri Jesús, yac'ari' tek xetz'etetej chuka' riye'. Y riye' xe'apon c'a chupan ri lok'olaj tinamit Jerusalem. Can chiquiwech wi c'a ye q'uiy ri xquic'ut wi qui'.
54 Ri quicapitán ri soldados y quinojel ri yec'o chiri' quichajin apo ri Jesús, tek quitz'eton chic ka ri xuben ri silonel, y quitz'eton chuka' chic ri nic'aj chic ri xebanatej, riye' can sibilaj c'a xquixibij qui'[] y xquibila' c'a: Can kitzij na wi chi re jun achi[] re' can Ruc'ajol wi ri Dios,[] xecha'.
55 Y ye q'uiy c'a ixoki'[] ri can c'a pa Galilea ye tzeketel wi pe chrij ri Jesús riche (rixin) chi niquinimaj niquilij, riye' yetzu'un c'a apo, xa yac'a chi c'anej yec'o wi el.[] 56 Y chiquicojol c'a quinojel ri ixoki' ri', c'o c'a ri María Magdalena, c'o ri María ri quite' ri Jacobo y ri José, y c'o chuka' apo ri rixjayil ri Zebedeo, ri quite' ri Jacobo y ri Juan.[]
65 Y ri Pilato xubij c'a chique ri achi'a' ri': Quixbiyin c'a y que'ic'uaj c'a el la achi'a' ye chajinel.[] Tibana' c'a ca rubanic chi utz, achi'el ri iwetaman riyix chi utz nuben ca, xe'uche'ex el.
66 Ri achi'a' ri' can yac'ari' xebe acuchi (achique) mukun wi ca ri Jesús y xbequichojmirisaj ca chi tichajix chi utz. Y xquiya' c'a ca retal ri abej[] tz'apebel ruchi' ri jul, ri xtic'utu wi c'o ri xtijako. Y xequiya' ca chuka' ri ye chajinel chiri'.
<- SAN MATEO 26SAN MATEO 28 ->- a Sal. 2.2; Mr. 15.1; Lc. 22.66.
- b Mt. 20.19.
- c Lc. 23.1; Jn. 18.28; Hch. 3.13.
- d Mt. 26.14.
- e Mr. 14.10, 11, 43-46; Lc. 22.2-6, 47, 48.
- f Job 20.5; 2 Co. 7.10.
- g Zac. 11.12, 13.
- h 1 S. 31.4; 2 S. 17.23; Job 7.15; Hch. 1.18.
- i Hch. 1.19.
- j Zac. 11.12, 13; Mt. 26.15.
- k 1 Ti. 6.13.
- l Jn. 18.33.
- m Jn. 18.37; Mr. 15.2; Lc. 23.3.
- n Is. 53.7; Mt. 26.63; Jn. 19.9; 1 P. 2.23.
- o Mt. 26.62.
- p Jn. 18.39.
- q Mr. 15.6; Lc. 23.17.
- r Hch. 7.9.
- s Job 33.15.
- t Mr. 15.11; Jn. 18.40; Hch. 3.14.
- u Lc. 23.18.
- v Lc. 23.21.
- w Dt. 19.10; Jos. 2.19; 2 S. 1.16; 1 R. 2.32.
- x Jn. 19.1.
- y Is. 53.5; Mr. 15.15.
- z Mr. 15.16-21; Jn. 19.2-5.
- aa Lc. 23.11.
- bb Sal. 35.15, 16; 69.19; Is. 49.7; 53.3; Jer. 20.7; He. 12.2, 3.
- cc Job 30.10; Lc. 18.32, 33.
- dd Mi. 5.1.
- ee Is. 52.14; Mr. 15.19.
- ff Lc. 22.63.
- gg Is. 53.7.
- hh Mt. 20.19; Jn. 19.16, 17.
- ii Nm. 15.35; 1 R. 21.13; Hch. 7.58; He. 13.12.
- jj Mr. 15.21.
- kk Mr. 15.22; Lc. 23.26, 33; Jn. 19.17.
- ll Sal. 69.21; Mr. 15.23; Lc. 23.36; Jn. 19.28-30.
- mm Sal. 22.18; Mr. 15.24; Lc. 23.34; Jn. 19.24.
- nn Mr. 15.26; Lc. 23.38; Jn. 19.19.
- oo Lc. 23.32.
- pp Is. 53.12; Mr. 15.27; Jn. 19.18.
- qq Sal. 22.7, 8; 109.25.
- rr Mt. 26.61; Jn. 2.19.
- ss Jn. 3.15; He. 9.22.
- tt Sal. 22.8.
- uu Mr. 15.32; Lc. 23.39-43.
- vv Is. 50.3; Am. 8.9.
- ww He. 5.7.
- xx Sal. 22.1; 88.14.
- yy Sal. 69.21; Jn. 19.29.
- zz Mr. 15.36.
- Lc. 23.46; Jn. 19.30.
- 2 Cr. 3.14.
- Ex. 26.31, 33.
- Lc. 23.45; Ef. 2.14, 18; He. 10.19, 20.
- Mr. 15.38.
- Ex. 19.18; Sal. 18.7; Nah. 1.5.
- Dn. 12.2.
- Ex. 20.18, 19.
- Lc. 23.47-49.
- Mr. 15.39.
- Lc. 8.2.
- Lc. 23.27, 28, 48, 49.
- Mr. 15.40.
- Mr. 15.42, 43.
- Mr. 15.44, 45; Lc. 23.50-53; Jn. 19.38.
- Is. 53.9.
- Mt. 27.56.
- Lc. 23.54; Jn. 19.14, 31, 42.
- Mt. 16.21; 17.23; 20.19; 26.61; Mr. 8.31; 10.34; Lc. 9.22; 18.33.
- 2 Co. 6.8.
- Mt. 28.11.
- Dn. 6.17.