5 Yac'ari' tek ri Simón xubij chare ri Jesús: Tijonel, riyoj junak'a' xojc'ase'[e] riche (rixin) chi xekacanoj car, y xa majun xkachop. Pero ruma c'a chi can yit c'a riyit yabin chi nikaya' ka re ya'l chapabel car pa ya', can nikaya' c'a ka, xcha'.
6 Y tek xquiq'uek ka ri quiya'l chapabel car pa ya', can ye q'uiy c'a car xquiya' pe qui', y rumari' ri ya'l xuchop nik'oxpitej ruma ri calal ri car. 7 Rumari' ri achi'a' chapoy tak car ri' xquiben apo retal chique ri nic'aj chic cachibil[f] ri yec'o pa jun chic jucu', riche (rixin) chi quepe chiquito'ic. Y ri cachibil can xepe na wi chiquito'ic. Y ri ca'i' jucu' xequinojsaj chi car. Rumari' ri ca'i' jucu' ri' xa juba' ma yebe ka chuxe' ya'. 8 Y tek ri Simón ri nibix chuka' Pedro chare, xutz'et chi jun milagro ri xbanatej ruma sibilaj q'uiy car xbequiya' pe qui', riya' xbexuque'[g] chuwech ri Jesús, y xubij chare: Ajaf, riyin xa yin jun achi aj mac, ma yin ruc'amon ta (ma takal ta chuwij) chi yac'oje' pe wuq'ui,[h] ruma chi riyit can c'o ak'ij ac'ojlen, xcha'.
9 Queri' xubij ri Simón, ruma riya' majun bey rutz'eton ta chi que ta ri' nibanatej. Y can queri' chuka' quinojel ri ye benak riq'ui. Riye' can xquixibij qui' tek xquitz'et chi ye q'uiy car xequichop ri k'ij ri'. 10 Y chuka' ri Jacobo y ri Juan, ri ye rachibil ri Simón, ri ye ruc'ajol ri jun achi ri Zebedeo rubi', can xquixibij qui' tek xquitz'et ri xbanatej. Rumari' ri Jesús xubij chare ri Simón: Man c'a taxibij ta awi' ruma ri xatz'et. Re rubanon pe, yit jun achi chapoy car,[i] yac'a ri xtibe apo, xtawetamaj chuka' xque'ach'ec pe winek, riche (rixin) chi queri' yinquitzekelbej.
11 Y ri achi'a' chapoy tak car ri' xequic'om pe ri quijucu' c'a chuchi' ri ya'. Ri achi'a' ri' xquiya' ca ri quisamaj y xquitzekelbej el ri Jesús.[j]
13 Y ri Jesús can yac'ari' xuchop apo ri achi ri c'o ri itzel yabil chrij y xubij chare: Nwajo' chi yac'achoj. Tiq'uis c'a el re yabil re' chawij, xcha' chare. Y can xu (xe) wi xubij queri' ri Jesús, can yac'ari' xq'uis el ri lepra chrij ri achi.
14 Ri Jesús xuchilabej c'a el chare ri achi ri' chi majun achoj chare tutzijoj wi ri xbanatej riq'ui. Y xubij chuka' el chare: Wacami xa choj jac'utu' awi' chuwech ri sacerdote, y can taya' c'a ri ofrenda ri rajawaxic chi naya', achi'el nubij chupan ri rutz'iban ca ri Moisés,[m] riche (rixin) chi queri' nak'alajsaj c'a awi' chiquiwech chi yit ch'ajch'oj chic, xcha' el chare.
15 Pero ri Jesús más c'a xbe rutzijol, y sibilaj ye q'uiy winek niquimol qui' riq'ui.[n] Yec'o c'a winek ri yepe riq'ui riche (rixin) chi niquic'axaj ri ruch'abel ri Dios. Y yec'o c'a nic'aj chic nicajo' chi yec'achojsex el ruma Riya'. 16 Y Riya' ya c'a ri pa desierto nibe wi riche (rixin) chi nuben orar.[o]
21 Can xu (xe) wi xquic'axaj ri aj tz'iba' y ri achi'a' fariseos ri ch'abel ri xubij ri Jesús, ri achi'a' ri' can yac'ari' xquichop niquich'ob ka: ¿Achique c'a chi achi re'? ¿Y achique ruma tek nuben chi can ya Riya' ri Dios?[s] ¿Ruma achique ta chic jun ri nicuyu mac? Majun chic jun. Xaxu (xaxe) wi ri Dios ri nicuyu mac,[t] yecha' c'a pa tak cánima.
22 Yac'a ri Jesús can jabel retaman ri niquich'ob ka. Rumari' Riya' xubij chique: ¿Achique c'a ruma tek riyix nich'ob queri' pa tak iwánima? 23 Wacami tibij na c'a chuwe: ¿Achique cami ri más c'ayef (cuesta) rubanic nich'ob riyix? ¿La ya cami ri nbij chare ri achi re' chi ri rumac xecuyutej yan, o ya ri nbij chare: Cayacatej y cabiyin el? 24 Wacami c'a, riche (rixin) chi riyix niwetamaj chi riyin ri C'ajolaxel ri xinalex chicojol can c'o k'atbel tzij pa nuk'a' riche (rixin) chi ncuy mac,[u] titz'eta' c'a. Y ri Jesús xubij chare ri achi siquirnek: Nbij c'a chawe: Cayacatej, tac'uaj el la awarabel y cabiyin chawachoch, xcha' chare.
25 Y ri achi siquirnek, can yac'ari' tek xyacatej anej chiquiwech quinojel ri winek ri quimolon qui' chiri'. Y xuc'ol el ri ruwarabel ri acuchi (achique) cotz'oban wi pe, y xbe. Y riya' nuya' c'a ruk'ij ruc'ojlen ri Dios ri xtzolin el chrachoch.[v] 26 Y quinojel ri winek ri quimolon qui' chiri', xquimey, ruma majun bey quitz'eton ta chi que ta ri' nibanatej. Ri winek c'a ri' sibilaj c'a xquiya' ruk'ij ruc'ojlen ri Dios,[w] y quixibin qui' niquibij: Chupan re jun k'ij re' xekatz'et milagros ri majun bey ye tz'eton ta, xecha'.
28 Y yac'ari' tek riya' xbeyacatej pe ri acuchi (achique) tz'uyul wi, xuya' ca ronojel ri c'o chiri', y xutzekelbej el ri Jesús.
29 Y c'o c'a jun k'ij ri Leví xuben c'a jun nimawa'in pa rachoch, jun nimawa'in ri can riche (rixin) wi ri Jesús, pero chuka' xerusiq'uij (xeroyoj) ri ye c'utuy tak alcawal y chuka' nic'aj chic winek.[y] Y quinojel c'a ri' junan ye tz'uyul ri pa mesa riq'ui ri Jesús y ri rudiscípulos. 30 Y yec'o c'a aj tz'iba' y yec'o chuka' achi'a' fariseos ri yec'o apo chiri'. Y ri aj tz'iba' y ri fariseos ri', yexebexot (yexebeloj) c'a chiquij ri ye rudiscípulos ri Jesús. Yequibila' c'a chique: ¿Achique ruma tek riyix yixwa' yixuc'ya' quiq'ui ri ye c'utuy tak alcawal y quiq'ui nic'aj chic winek ri xa ye aj maqui'? xecha' chique.
31 Yac'a ri Jesús xubij chique ri achi'a' fariseos y ri aj tz'iba': Jun ajk'omanel ma ye ta ri ye utz ri yerak'omaj. Riya' yerak'omaj ri yawa'i'. 32 Riyin ma xipe ta chiquicanoxic winek ri choj quic'aslen. Riyin xipe chiquicanoxic ri aj maqui', ri rajawaxic chi nitzolin pe quic'u'x riq'ui ri Dios,[z] xcha' ri Jesús.
34 Y ri Jesús xubij c'a chique: ¿Achique nibij riyix? ¿la utz cami chi man ta yewa' ri xesiq'uix (xe'oyox) pa jun c'ulanen[bb] tek xa c'a c'o na apo quiq'ui ri achijlon ri xa c'a xc'ule'? Ma utz ta. 35 Pero xtapon na ri k'ij tek re achijlon re' xtelesex el[cc] chiquicojol, y yac'ari' tek ma xquewa' ta riche (rixin) chi xtiquiben orar.[dd]
36 Ri Jesús xucusaj chuka' re jun c'ambel tzij re' chiquiwech: Majun chuka' winek nibano chi nucusaj ta jun c'ojobel c'ac'ac' riche (rixin) chi nuc'ojoj jun tziek ri xa ri'j chic. Ruma wi c'o jun ri nibano queri', ma utz ta. Ruma can nuretz (nutzer) ka ri tziek c'ac'ac' riche (rixin) chi nrelesaj jun c'ojobel chare, y ri c'ojobel ri' xa ma numej ta ri' riq'ui jun rutziak ri xa ri'j chic.[ee] 37 Y queri' chuka' majun niya'o ta c'ac'ac' ruya'al uva chupan jun tz'um yabel ya' ri xa ri'j chic. Ruma wi queri' niban, y ri tz'um xa ma niyukuk ta chic, xa nirakaro' y niq'uis el ri ruya'al uva chupan. Y chuka' ri tz'um ri' majun chic nic'atzin wi. 38 Yac'a jun c'ac'ac' tz'um yabel ya', utz niyaque' ri c'ac'ac' ruya'al uva chupan, ruma chi ri ruya'al uva y ri tz'um niquito' qui'. 39 Y majun ri rukumun chic ruya'al uva ri c'o yan chic k'ij yacon, y c'a ta ri' nrajo' ri c'ac'ac' ruya'al uva. Ma que ta ri'. Ruma xa xtubij: Ri ruya'al uva ri c'o yan chic k'ij yacon yari' ri más utz.
<- SAN LUCAS 4SAN LUCAS 6 ->- a Mt. 4.18; Mr. 1.16.
- b Lc. 12.1.
- c Mt. 13.2.
- d Jn. 21.6.
- e Jn. 21.3.
- f Lc. 5.10.
- g Dn. 8.17.
- h Ex. 20.19; Jue. 13.22; 1 S. 6.20; 2 S. 6.9; 1 Cr. 13.12.
- i Ez. 47.9, 10; Mt. 4.19; Mr. 1.17.
- j Mt. 4.20; 19.27; Mr. 1.18; Lc. 18.28; Fil. 3.7, 8.
- k Mt. 8.2; Mr. 1.40.
- l Gn. 18.14; Jer. 32.17, 27; Mt. 9.28; Mr. 9.22-24; He. 7.25.
- m Lv. 13.1; 14.2-4, 10, 21, 22; Mt. 8.4.
- n Mt. 4.25; Mr. 3.7; Lc. 12.1; 14.25; Jn. 6.2.
- o Mt. 14.23; Mr. 6.46.
- p Lc. 2.46; Hch. 5.34.
- q Mt. 9.2; Mr. 2.3.
- r Hch. 5.31.
- s Mt. 9.3; Mr. 2.6, 7.
- t Ex. 34.7; Sal. 32.5; 103.3; Is. 1.18; 43.25; Dn. 9.9.
- u Is. 53.11; Mt. 9.6; 28.18; Jn. 5.22, 23; Hch. 5.31.
- v Sal. 103.1.
- w Lc. 5.8.
- x Mt. 9.9; Mr. 2.13, 14.
- y Lc. 15.1.
- z Mt. 9.13; 1 Ti. 1.15.
- aa Mt. 9.14; Mr. 2.18.
- bb Mt. 22.2; Lc. 14.16-23; 2 Co. 11.2; Ap. 19.7; 21.2.
- cc Dn. 9.26; Zac. 13.7; Jn. 7.33.
- dd Mt. 6.16, 17; Hch. 13.2, 3; 2 Co. 6.4, 5; 11.27.
- ee Mt. 9.16, 17; Mr. 2.21, 22.