1 Chupan ri kꞌij reꞌ, ri Jesús xiel-el pa jay y xbꞌatzꞌuyeꞌ chuchiꞌ ri mar. 2 Y iqꞌuiy vinak xquimol-apa-quiꞌ riqꞌuin. Rumareꞌ jajaꞌ xuoc chupan jun barco y xtzꞌuye-ka chupan[a] y quinojiel ri vinak xaꞌcꞌujieꞌ chuchiꞌ ri yaꞌ. 3 Y jajaꞌ qꞌuiy kax xuꞌej chica y ruyuon riqꞌuin parábolas (cꞌambꞌal-tzij). Y quireꞌ nuꞌej chica: Cꞌo jun ache ri xꞌa chi xbꞌaruquiraj ijaꞌtz. 4 Y antok ri ache nuquiraj ri ijaꞌtz, cꞌo ijaꞌtz xaꞌka pa bꞌay. Y xaꞌpa ri chicop ri cꞌo quixicꞌ, xquimol-el ri ijaꞌtz. 5 Nicꞌaj chic ijaꞌtz xaꞌka chiquicajol abꞌaj y chireꞌ xa man qꞌuiy ta ri ulief cꞌo, rumareꞌ chaꞌnin xaꞌiel-pa ruma man pin ta ri ulief. 6 Pero antok xpa ruchukꞌaꞌ ri kꞌij, xaꞌyamayo-ka, y ruma man naj ta bꞌanak-ka ri quixieꞌ, mareꞌ xaꞌchakej-ka chaꞌnin. 7 Y nicꞌaj chic ijaꞌtz xaꞌka chiquicajol tak qꞌuix. Y antok xaꞌiel-pa, junan xaꞌqꞌuiy quiqꞌuin ri qꞌuix, y xaꞌjiekꞌ chiquicajol ri qꞌuix. 8 Pero nicꞌaj chic ijaꞌtz xaꞌka pan utzulaj ulief, y jaꞌal xquiyaꞌ quivach; cꞌo ri xquiyaꞌ a treinta quivach, cꞌo ri xquiyaꞌ a sesenta y cꞌo ri xquiyaꞌ a cien quivach. 9 Ri cꞌo ruxiquin chi nraꞌxaj, can tiraꞌxaj ri xinꞌej, xchaꞌ ri Jesús.
10 Y ri discípulos xaꞌjiel-apa riqꞌuin ri Jesús y xquiꞌej cha: ¿Karruma riqꞌuin parábolas (cꞌambꞌal-tzij) ncachꞌo-ve chiquivach ri vinak?
11 Y jajaꞌ xuꞌej chica: Chiva ixreꞌ yoꞌn permiso chi ntinaꞌiej chirij ri reino ri cꞌo chicaj. Pero chica ri vinak ri man nquinquinimaj ta, man yoꞌn ta lugar chi niquitamaj. 12 Ruma ri cꞌo riqꞌuin, can xtiyoꞌx más cha y can qꞌuiy xtuꞌon-ka riqꞌuin. Pero ri xa man qꞌuiy ta cꞌo riqꞌuin, hasta reꞌ xtalasas-el cha.[b] 13 Rumareꞌ ncaꞌncusaj parábolas (cꞌambꞌal-tzij) antok nquichꞌoꞌ chica; ruma man nicajoꞌ ta niquiꞌan entender, mesque niquitzꞌat y nicaꞌxaj. 14 Quireꞌ nuꞌon cumplir ri tzꞌibꞌan can ruma ri profeta Isaías. Y quireꞌ rutzꞌibꞌan can jajaꞌ:
18 Y ri Jesús xuꞌej chica: Tivaxaj ri chica nuꞌej ri parábola (cꞌambꞌal-tzij) ri nichꞌoꞌ chirij ri xbꞌaruquiraj ri ijaꞌtz. 19 Antok jun nraꞌxaj ri chꞌabꞌal chirij ri ru-reino ri Dios y man niꞌka ta paroꞌ (man nuꞌon ta entender), nipa ri itziel y nralasaj-el ri chꞌabꞌal ri xtic can pa ránima. Jareꞌ ri ijaꞌtz ri xaꞌka pa bꞌay. 20 Ri ijaꞌtz ri xaꞌka chiquicajol abꞌaj, jareꞌ ri nraꞌxaj ri ruchꞌabꞌal ri Dios y can altíra niquicuot antok nuꞌon recibir. 21 Pero ruma manak ruxieꞌ ri ruchꞌabꞌal ri Dios riqꞌuin ránima, rumareꞌ man nilayuj ta niquicuot. Ruma antok ncaꞌpa ri sufrimientos y itziel nitzꞌiet ruma runiman ri ruchꞌabꞌal ri Dios, chaꞌnin nitzak. 22 Y ri ijaꞌtz ri xaꞌka chiquicajol tak qꞌuix, jareꞌ ri nraꞌxaj ri ruchꞌabꞌal ri Dios, pero xa ja ri nicꞌatzin cha kꞌij-kꞌij choch-ulief, joꞌc reꞌ ninataj cha y niꞌan maña cha ruma ri bꞌayomal. Jareꞌ nibꞌano chi nijiekꞌ ri ruchꞌabꞌal ri Dios riqꞌuin ránima. Rumareꞌ man jun otz xtikꞌalajin pa rucꞌaslien. 23 Y ri ijaꞌtz ri xaꞌka pan utzulaj ulief, jareꞌ ri nraꞌxaj y niꞌka paroꞌ (nuꞌon entender) ri ruchꞌabꞌal ri Dios. Ri rucꞌaslien can nikꞌalajin jaꞌal, y can nuyaꞌ ru-fruto, a cien, a sesenta o a treinta, xchaꞌ ri Jesús.
31 Y ri Jesús xuꞌej chic jun parábola (cꞌambꞌal-tzij) chiquivach, y xuꞌej: Ri reino ri cꞌo chicaj can junan riqꞌuin ri ijaꞌtz richin ri mostaza ri xutic can jun ache pa rulief. 32 Ruma mesque ja ri ijaꞌtz richin ri mostaza ri más coꞌl-oc chiquivach nicꞌaj chic ijaꞌtz, pero antok niqꞌuiy, jareꞌ ri más nem ntiel chiquivach ri nicꞌaj chic kꞌayis. Ri mostaza can incheꞌl jun chieꞌ ntiel antok niqꞌuiy. Rumareꞌ ri chicop ri cꞌo quixicꞌ ncaꞌlka y niquiꞌan quisuoc chukꞌaꞌ, xchaꞌ ri Jesús.
33 Ri Jesús xuꞌej chic jun parábola (cꞌambꞌal-tzij) chiquivach, y xuꞌej chica: Ri reino ri cꞌo chicaj xa junan riqꞌuin ri levadura ri niruma-pa jun ixok y nuyaꞌ chupan oxeꞌ medida harina y ri levadura nuquiraj-riꞌ chupan nojiel.
34 Y nojiel ri xuꞌej ri Jesús chica ri vinak reꞌ, ruyuon riqꞌuin parábolas (cꞌambꞌal-tzij) xchꞌoꞌ. Man jun tzij ri xuꞌej chica, ri man ta xucusaj parábolas (cꞌambꞌal-tzij); 35 chi quireꞌ nuꞌon cumplir ri ruꞌeꞌn can ri jun profeta ri xcꞌujieꞌ ojier can tiempo. Quireꞌ rutzꞌibꞌan can:
37 Y ri Jesús xuꞌej chica: Ri ache ri nutic ri utzulaj ijaꞌtz, ja ri Xtak-pa chicaj chi xalax chiꞌicajol. 38 Ri ulief ri pacheꞌ xtic-ve ri ijaꞌtz, ja ri roch-ulief. Ri utzulaj ijaꞌtz, ja ri icꞌo pa ru-reino ri Dios. Y ri cizaña, ja ri can i-richin ri itziel. 39 Y ri enemigo ri xaltico ri cizaña, ja ri diablo. Ri kꞌij antok xtijuk ri trigo, reꞌ pa ruqꞌuisbꞌal ri tiempo, y ri ncaꞌjuku ri trigo, ja ri ángeles. 40 Y can incheꞌl niꞌan riqꞌuin ri cizaña ncaꞌlasas-el y ncaꞌyoꞌx pa kꞌakꞌ, can quireꞌ mismo xtibꞌanataj pa ruqꞌuisbꞌal ri tiempo. 41 Ri Xtak-pa chicaj chi xalax chiꞌicajol, xcaꞌrutak ri ru-ángeles chi ncaꞌquimol chupan ri ru-reino quinojiel ri ncaꞌbꞌano itziel tak kax y ri niquiꞌan chica nicꞌaj chic chi ncaꞌtzak chupan ri pecado. 42 Y xcaꞌbꞌacꞌak chupan ri kꞌakꞌ; y chireꞌ xcaꞌuokꞌ y xtiquikꞌachꞌachꞌiej coray. 43 Y ri choj quicꞌaslien choch ri Dios, can altíra xcaꞌchꞌichꞌan incheꞌl ri kꞌij chupan ri ru-reino ri Quitataꞌ Dios. Ri cꞌo ruxiquin chi nraꞌxaj, can tiraꞌxaj ri xinꞌej.
52 Y jajaꞌ xuꞌej chica: Jun ri rataꞌn chirij ri reino ri cꞌo chicaj, y rataꞌn jeꞌ ri tzꞌibꞌan can chupan ri ruchꞌabꞌal ri Dios, can junan riqꞌuin jun rajaf-jay ri ncaꞌbꞌaralasaj-pa ru-tesoro ri cꞌo yan tiempo ruyacuon y ncaꞌbꞌaralasaj-pa jeꞌ ri cꞌa jubꞌaꞌ oc tiempo tuyac, xchaꞌ ri Jesús.
53 Y antok ri Jesús xtanieꞌ cꞌa chubꞌixic ri parábolas (cꞌambꞌal-tzij) reꞌ, xuyaꞌ can ri lugar reꞌ y xꞌa. 54 Y xalka chupan ri rutanamit pacheꞌ xqꞌuiy-pa jajaꞌ, y xucꞌut ri ruchꞌabꞌal ri Dios chupan ri sinagoga. Y ruma ri tzij ri nuꞌej, ri vinak can xaꞌchapataj, y xquiꞌej: ¿Pacheꞌ cꞌa rucꞌamun-pa ri noꞌj, y chi nitiquir ncaꞌruꞌon milagros? 55 ¿Man ja ta came va rucꞌajuol ri jun ache carpintero, y ri rutieꞌ María rubꞌeꞌ, y ri i-ruchakꞌ ja ri Jacobo, ri José, ri Simón y ri Judas? 56 ¿Man icꞌo ta cꞌa quinojiel ri ranaꞌ kiqꞌuin? ¿Pacheꞌ cꞌa xucꞌam-pa nojiel ri nuꞌej y ri nuꞌon? ncaꞌchaꞌ.
57 Y rumareꞌ ri vinak man xquinimaj ta y xpa quiyoval chirij ri Jesús. Pero jajaꞌ xuꞌej chica: Jun profeta joꞌc ri pa rutanamit y ri pa rachuoch niquiꞌan cha chi man jun rakalien,[f] xchaꞌ chica.
58 Ri Jesús man qꞌuiy ta milagros xaꞌruꞌon pa rutanamit, ruma ri vinak xa man xquinimaj ta.
<- SAN MATEO 12SAN MATEO 14 ->