Mateo 13

Të kuatkökwak tté

(Marcos 4.1-9; Lucas 8.4-8)

1 E' ë̀ diwö wa Jesús e̱' yéttsa̱ u a̱ mía̱ batsöri kkömik ta̱ ee̱ ie' e̱' tkése̱r. 2 Pë' debitu̱ tai̱ë ie' ska', e' kue̱ki̱ ie' e̱' iéka̱ kanò a̱ ta̱ ee̱ ie' e̱' tkése̱r ie'pa wöbla'u̱k. Ie'pa ulitane a̱te̱ ká̱ sí ki̱ batsöri kkömik. 3 Ie' tö ttè tsa̱ki̱ë kleé ie'pa a̱. E' et dör i' es: “Wëm eköl mía̱ të kuatkök ppé ululu ë̀me[a] 4 Mik ie' tso' iwö ppök, eta̱ ditsöwö we̱le a̱newa ñala̱ ska' ta̱ dù debitu̱ tö ikatéwa. 5 Ditsöwö we̱le a̱newa áklo a̱ wé̱ íyök kë̀ ta̱' tai̱ë ese ska'. Íyök kë̀ ta̱' tai̱ë, e' kue̱ki̱ bet ta̱ itskineka̱. 6 Erë kë̀ iwí kicha ta̱' tai̱ë, e' kue̱ki̱ mik dìba a̱neka̱ iki̱ eta̱ isinewa̱. 7 Ditsöwö we̱le a̱newa dika'chka shu̱a̱. Dika'chka ena ditsöwö talane ñita̱, erë dika'chka e̱' aléka̱ iki̱. 8 Erë ditsöwö we̱le a̱newa íyök bua'bua ki̱, e' tskine talane wöne buaë. We̱le wöne döka̱ cien eyök (100) elka elka, we̱le dabom teryök (60), we̱le dabom mañayök (30). 9 ¡A' é̱na ye' ttö̀ ttsak, e̱'ma ikukueblö́ bua'ie!”

Ì kue̱ki̱ Jesús tö s'wöbla'we̱ke kleaule

(Marcos 4.10-12; Lucas 8.9-10)

10 Eta̱ Jesús ttökatapa debitu̱ ie' ska' ta̱ ichakérakitö ia̱: “¿Ì kue̱ki̱ be' tö ie'pa wöbla'we̱ke kleaule?” 11 Ie' tö ie'pa iu̱té: “Ì blúie Skëköl tso' e' tté blëulewa̱ e' ké̱wö menea̱t a' a̱ wà jche̱noie, erë pë' male̱pa a̱ kë̀ imenea̱t es. 12 Yi wa̱ ttè e' jche̱r ese a̱ imerdaë a̱s ie' wa̱ ikí̱ jche̱r bua'ie. Erë yi kë̀ é̱na ia̱nak, ese wa̱ ì jche̱r bërëbërë e' yerattsa̱ne iyöki̱. 13 Ì we̱ke ye' tö e' sue̱ke ie'pa tö, erë ie'pa kë̀ é̱na iwà a̱ne. Ì cheke ye' tö e' ttseke ie'pa tö, erë ie'pa kë̀ tö ittseku̱' e̱r moki̱ wa, ie'pa kë̀ é̱na iwà iu̱tak. E' kue̱ki̱ ye' ka̱paköke ie'pa ta̱ es. 14-15 Es iwà tköke ie'pa ta̱ we̱s Skëköl tteköl kiè Isaías tö iyë' es, e' tö iyë' i' es:

‘Ká̱ i' wakpa e̱r mía̱ darërë, kë̀ ì dë'wa̱ia̱.

Ie'pa kukuöña wötéwa̱ darërë a̱s kë̀ iwattsër,

ie'pa tö iwöbla tsi̱miwé̱wa̱ a̱s kë̀ iwawër.

Ie'pa tö iwé̱ es a̱s ie'pa kë̀ é̱na iwà a̱r, a̱s ie'pa kë̀ e̱r mane'ù̱ ye' ska' ta̱ ye' tö ie'pa bua'wè̱.

E' kue̱ki̱ ie'pa tö ittseraë je', erë kë̀ ie'pa é̱na iwà a̱rpa,

ie'pa tö isue̱raë je', erë kë̀ ie'pa tö iklö'we̱pa.’[b]

Es Isaías tö iyë'.

16 “Erë a' wöbla wawër buaë, a' kukuöña wattsër buaë, e' kue̱ki̱ ayëcha buaë a'. 17 Moki̱ ye' tö a' a̱ ichè tö Skëköl ttekölpa tai̱ë ena ká̱ ia̱ia̱ë s'bak se̱r yësyësë e'pa tö ì sué̱ a' tö ena ì ttsé a' tö e' kkeyë' sia̱rë suè̱ ena ttsè, erë ie'pa kë̀ wa̱ isu̱ne ittsë̀ne.

Të kuatkökwak tté e' wà paké Jesús tö

(Marcos 4.13-20; Lucas 8.11-15)

18 “Ittsö́, ì kleéyö të kuatkökwak tté wa, e' wà pakekeyö a' a̱. 19 Pë' we̱lepa ta̱ itkö̀mi we̱s ditsöwö a̱rwa ñala̱ ska' es. Esepa tö ì blúie Skëköl tso' e' tté ttsé, erë ie'pa kë̀ é̱na iwà a̱ne. Bë́ de ta̱ ttè buaë yéttsa̱ ie'pa e̱r a̱. 20 We̱lepa skà ta̱ itkö̀mi we̱s ditsöwö a̱rwa áklo a̱ es. Esepa tö Skëköl ttè ttsé ta̱ iklö'wé̱rakitö ttsë'ne buaë wa. 21 Erë ie'pa kë̀ wì kicha ta̱' tai̱ë, e' kue̱ki̱ ie'pa tö iklö'wé̱ ekuölö ë̀. Mik ie'pa weinemitke Skëköl ttè kue̱ki̱, eta̱ ie'pa a̱nemine bet. 22 We̱lepa skà ta̱ itkö̀mi we̱s ditsöwö a̱rwa dika'chka shu̱a̱ es. Esepa tö Skëköl ttè ttsé, erë ie'pa tö íyi tso' ká̱ i' ki̱ ese bikeitseke kibiie. Ie'pa e̱r me'rie inuköl ki̱ ena ì tso' ká̱ i' ki̱ tö s'ttsë'we̱ke buaë ese ki̱. E' ko̱s tö Skëköl ttè kui'wé̱wa̱ ie'pa e̱r a̱ ta̱ kë̀ idë'ttsa̱ buaë we̱s ikiane es. 23 Erë we̱lepa skà ta̱ itkö̀mi we̱s ditsöwö a̱rwa íyök bua'bua ki̱ es. Esepa je' tö Skëköl ttè ttsé ta̱ iwà a̱ne buaë ie'pa é̱na ta̱ iwà dettsa̱ buaë we̱s ikiane es. Ie'pa dör we̱s íyi kuá wör buaë es we̱le wöne döka̱ cien eyök (100), we̱le dabom teryök (60), we̱le dabom mañayök (30).”

Ka̱kö kua̱'ki̱ tkëne trigo shu̱a̱ e' tté

24 Jesús tö ttè skà kleéne ie'pa a̱ i' es: “Ì blúie Skëköl tso' e' ta̱ itköke we̱s itka wëm eköl tö trigowö kuatké iká̱ a̱ e' ta̱ itka es. 25 Nañewe ie'pa kapolur e' dalewa ibolök debitu̱ eköl ka̱kö dör trigo su̱ë ese wö kuatké trigo shu̱a̱ ta̱ iwák mía̱. 26 Mik trigo wöne, eta̱ iwënewa̱ tö ñies ka̱kö kua̱'ki̱ tso'. 27 Ikanè mésopa mía̱ ta̱ iché kanè wák a̱: ‘A këkëpa, be' tö trigowö bua'bua kuatké be' ká̱ a̱ ta̱ ¿we̱s e' a̱ ka̱kö kua̱'ki̱ tso'?’ 28 Ie' tö ie'pa iu̱té: ‘Ye' bolök we̱le tö iwamblé ye' ki̱.’ Ie'pa tö ie' a̱ ichaké: ‘¿Be' ki̱ ikiane tö sa' mi' ka̱kö ñe' yökulur?’ 29 Erë ie' tö ie'pa iu̱té: ‘Au, imúa̱t es. A' tö ka̱kö yéttsa̱ e' ta̱ trigo yërttsa̱mi ita̱ ñies. 30 Imúa̱t a̱s italar ñita̱ dö̀ mik itërketke eta̱. E' wa ye' tö itökwakpa patkeke ka̱kö tök ke̱we muè̱ eyök eyök ña'wè̱wa bö' a̱. E' ukuöki̱ ta̱ ye' tö trigowö tök patkeke blè wé̱ ye' iyiwö blöke e' wé a̱.’ ”

Mostaza wö tté

(Marcos 4.30-32; Lucas 13.18-19)

31 Ttè skà kleéne Jesús tö ie'pa a̱ i' es: “Ì blúie Skëköl tso' e' dör we̱s mostaza wö kuatkèsö ká̱ a̱ es. 32 E' wö dör tsirlala iyiwö ulitane diki̱a̱. Erë mik italane ta̱ e' dör íyi kuá tsitsir ulitane tsa̱ta̱. E' mía̱ kalie ta̱ dù datse̱ u yuök iulà tsa̱ka̱.”

Pan wölöwo̱ka̱ tté

(Lucas 13.20-21)

33 Jesús tö ie'pa a̱ ttè skà kleéne i' es: “Ì blúie Skëköl tso' e' dör we̱s pan wölöwo̱ka̱ wötué tayë tö harinachka mañayök a̱ es. E' tö harinachka e' ko̱s wölöwé̱ka̱ tai̱ë.”

Jesús tö s'wöbla'we̱ke kleaule

(Marcos 4.33-34)

34 Ttè e' ko̱s kleé Jesús tö ie'pa a̱. Moki̱ ie' kë̀ wa̱ ì pakane ie'pa a̱ kë̀ kleaule. 35 Ie' tö s'wöbla'wé̱ es, e' wa ì yë'bak Skëköl tteköl eköl tö e' wà tka, e' dör i' es:

“Ye' tö s'wöbla'we̱raë kleaule.

Ttè tso' blëule ká̱ ia̱ia̱ë ká̱ i' yöne e'ta̱mi,

ese kkacherayö ie'pa a̱.”[c]

Es Skëköl tteköl tö iyë'.

Ka̱kö kua̱'ki̱ tté e' wà paké Jesús tö

36 Eta̱ Jesús e̱' chéa̱t pë' a̱ ta̱ imía̱ u a̱. Ittökatapa de ie' ska' ta̱ iché ie' a̱: “Ka̱kö kua̱'ki̱ wakleébö, e' wà pakö́ sa' a̱.” 37 Ie' tö ie'pa a̱ iché: “Yi tö trigowö kuatké, e' dör ye' dör S'ditsö Alà e'. 38 Të wé̱ ki̱ ikuatkëne e' dör ká̱ i'. Trigowö e' dör wé̱pa blúie Skëköl tso' esepa. Ka̱kö kua̱'ki̱ e' dör wé̱pa dör bë́ icha esepa. 39 Ibolök tö ka̱kö kua̱'ki̱ kuatké e' dör bë́ ë̀. Ilir ké̱wö e' dör ká̱ i' e̱rkewatke e' ké̱wö. Itökwakpa e'pa dör Skëköl biyöchökwakpa. 40 We̱s ie'pa tö ka̱kö kua̱'ki̱ yéttsa̱ u̱yéwa̱ bö' a̱, es itköraë ká̱ i' e̱rkewatke eta̱. 41 E' ké̱wö ska' ta̱ ye' dör S'ditsö Alà e' döraë íyi ulitane blúie da'a̱ie. Ye' tö ye' biyöchökwakpa patkeraë wé̱pa tö o̱'ka keke ì sulu wamblök ena wé̱pa e̱' wamblö̀ sulu esepa ko̱s shtökka̱. 42 Ie'pa u̱yerawa̱rakitö bö' tai̱ë a̱, ee̱ i̱u̱rarak ñies ikà yilitdawa̱rak iweir kue̱ki̱. 43 Erë s'se̱r yësyësë, esepa dalöburdaë we̱s diwö es wé̱ S'yë́ tso' ie'pa blúie ee̱. ¡A' é̱na ye' ttö̀ ttsak, e̱'ma ikukueblö́ bua'ie!

Íyi tuè̱ darërëë blëulewa̱ e' tté

44 “Ì blúie Skëköl tso' e' dör we̱s íyi tuè̱ darërëë ese blëulewa̱ yile ká̱ a̱ es. E' kué̱ wëm eköl tö ta̱ e' tö ie' ttsë'wé̱ buaë. E' kue̱ki̱ ie' tö ibléwa̱ne ta̱ imía̱ ta̱ ì ko̱s tso' iwa̱, e' watué̱ttsa̱itö. E' ské wa ie' tö ká̱ e' tué̱. Es íyi tuè̱ darërëë e' de ie' ulà a̱.

Ákwöla bua'bua tuè̱ darërëë e' tté

45 “Ñies ì blúie Skëköl tso' e' dör we̱s ákwöla bua'bua yuleke íyi watau̱kwak eköl tö tuè̱ es. 46 E' tö ákwöla bua'bua ichö́k tuè̱ darërëë shu̱te̱ ese kué̱wa̱ ta̱ imía̱ ta̱ ì ko̱s tso' iwa̱ e' watué̱ttsa̱itö. E' ské wa ie' tö ákwöla bua'bua e' tué̱ttsa̱.

Kla' tté

47 “Ñies ì blúie Skëköl tso' e' dör we̱s kla' u̱yé wëpa we̱lepa tö dayë a̱ es. E' tö nima klö'wé̱ tai̱ë tsa̱ki̱ë buaë ena suluë. 48 Mik ie'pa tö kla' yéttsa̱ ká̱ sí ki̱ ta̱ ie'pa e̱' tulése̱r nima shu̱shtök; ibua'bua iéka̱ kkö́ a̱ ta̱ isulusi u̱yémi bánet. 49 Es itköraë mik ká̱ i' e̱rkewatke eta̱. Skëköl biyöchökwakpa bitu̱raë s'shu̱shtök; s'sulusipa michoë bánet, s'se̱r yësyësë michoë bánet. 50 S'sulusipa ko̱s u̱yerawa̱ Skëköl biyöchökwakpa tö bö' tai̱ë e' a̱, ee̱ ie'pa i̱u̱raë sia̱rë, kà yilitdawa̱ iweir kue̱ki̱.”

Íyi pa̱'a̱li̱ ena íyi këchke e' tté

51 Jesús tö ittökatapa a̱ ichaké:

—¿Ttè ekkë ko̱s wà a̱ne a' é̱na?

52 Ie'pa iiu̱té:

—Tö́.

Ie' tö ie'pa a̱ iché:

—E' kue̱ki̱ mik s'wöbla'u̱k ttè dalöiëno wa wakpa ese eköl e̱' yué buaë ì blúie Skëköl tso' e' tté wa, eta̱ ie' tö s'wöbla'wè̱mi buaë ttè këchke wa ñies ttè pa̱'a̱li̱ wa. Ie' dör we̱s u wák wa̱ íyi tso' blëule iblo a̱ es. Ese wa̱ ijche̱r mik ta̱ ikëchke ö ipa̱'a̱li̱ kiane yèttsa̱ s'male̱pa ki̱moie.

Nazaret wakpa tö Jesús watéttsa̱

53 Mik Jesús ttè kleé o̱ne, eta̱ imía̱ 54 demi Nazaret, e' dör ie' wák ká̱. Ee̱ ie' tö s'wöbla'wé̱mitke judiowak ñì dapa'wo̱ wé tso' ee̱ e' a̱. We̱s ie' tö ie'pa wöbla'we̱ke e' tö ie'pa tkiwé̱wa̱. Ie'pa tö iché ñì a̱:

—¿Wé̱ ie' e̱' yué ttè tai̱ë ekkë wa? ¿We̱s ì kë̀ o̱r yi a̱ ese wé̱ ie' tö buaë? 55 ¿Ie' wí̱ yë́ kë̀ dör se' íyi yuök kaltak wa e'? ¿Ie' mì kë̀ dör María? ¿Ie' ëlpa kë̀ dör Santiago, José, Simón ena Judas? 56 ¿Ñies ie' kutapa kë̀ se̱rku̱' se' shu̱a̱? Eta̱ ì ko̱s we̱ke ie' tö ¿wé̱ e' bite̱ ie' wa̱?

57 Ie'pa kë̀ é̱na ie' ttè klö'wa̱k. Erë ie' iché ie'pa a̱:

—Ká̱ wa'ñe Skëköl tteköl dalöiërta̱', erë iwák ká̱ ki̱ ena iwák u a̱ ee̱ kë̀ idalöiërta̱'.

58 Ie'pa kë̀ e̱rblëne ie' mik, e' kue̱ki̱ ì kë̀ o̱r yi a̱ ese kë̀ o̱ne ie' wa̱ tai̱ë ee̱.

<- Mateo 12 Mateo 14 ->