Matiu 5

Ma Iesus Ka Su Ra Pe Ama Damki Reves

Luk 6.20-30

1 De vet luus aa dai ma Iesus ka lu ama qaqer i maikka ama buurlem na ra. Taqurla de ma Iesus ka mir iviit sev iaiq ama damki reves, be qa mugun. De aa risura ra men sagel ka. 2 De ma Iesus ke su ra, i qel sil ma’, 3 “Lura i rat drlem ai quasik maget na ra dama Ngemumaqa aa saqang, dai mager iv ama arlias per a ra i raquarli ama Ngemumaqa aa luqupki, i qi re vuk, dai sa araa luqupki. 4 De lura i ama arlemigl na ra dai diiv ama arlias per a ra. I diiv ama Ngemumaqa aa arlem sagel ta. 5 De lura ama qaqer i ai de quasiq ai re barlnas, dai mager iv ama arlias per a ra. I ama tekmeriirang per ama aivetki, dai diiv araa tekmeriirang aa. 6 De lura i ama getki vem ta te ama gamansena ama atlunget ip taqua luqa i ai de ama getki-vem-ka te ama asmes, de dingding sep ka te ama kainaqi, dai mager iv ama arlias per a ra. I ama Ngemumaqa dai diip ke sem arlan ta ne aa gamansena. 7 De lura i araa arlem naver iari ama qaqet dai mager iv ama arlias per a ra. I ama Ngemumaqa dai diiv aa arlem naver a ra. 8 De lura i maikka re narliiv ama glasingas de araa rlan, dai mager iv ama arlias per a ra. I lura dai diip te lu ama Ngemumaqa. 9 De lura i ra drlem sa tekmet ne ama uupka veleqes ne ama qaqet ip kuasiq te serlin, dai mager iv ama arlias per a ra. I ama Ngemumaqa dai diip ka ris ta ai aa uis na ra. 10 De lura i re tekmet ne ama Ngemumaqa aa tekmeriirang, i re tekmet taqurla be re taneng ama getget nagel iari ama qaqer i re tekmet maden na ra, dai mager iv ama arlias per a ra. I ama luqupki i ama Ngemumaqa qe uas, dai lura araa luqupki aa. 11 De ama qaqet dai diip ta taqen mavik sagel ngen ip te lenges na ngen. De diip te kaak sever a ngen ne ama tekmeriirang i maikka ama viirang, i iirang muqas muqas. I re tekmet sagel ngen taqurla, i raquarli ngen diit naser a ngua. Dav aiv ama qaqet te tekmet ne liirang aa sagel ngen, de ngen dai ama marl na ngen. 12 De maikka mager iv ama atlu a ngen a rut, de ama arlias per a ngen malai. I ama ranbandem ama slurlnget i qurli nget naa na ngen pe uusep. I qatikka ama Ngemumaqa aa amki na ra, dai murl nauirl dai ama qaqet ama vura ta rekmet ne liirang aa ama tekmeriirang ama viirang sagel ta.

Ngen Dai Raquarl Ama Sul De Ngen Ama Nirlaqi

Mak 9.50 Luk 14.34-35

13 Ngen dai raquarl ama sul bareq ama qaqet per ama aivetki. Dav aiv ama sul arla treska qa mit, dai saqias kuasik mager iv a qek ke rekmet na nget ip saqias ama treska, be ama sul dai sa quasiq ai ama atlu nget, i aiv arla treska ka mit. Taqurla be ai de ama qaqet te rlu na nget be re mainmet pem nget. 14 De ngen dai raquarl ama nirlaqi bareq ama qaqet per ama aivetki. I ngene lu, i iani i ama qerlingki ama slurlki i ra rekmet na qi ve ama damki reves, dai quasik mager ip ki rles. 15 De iani i quasik mager iv iak ka aandem ama mudemki de qe rles ki mer ama suupinki. Kuasik. Dap ka aandem ama mudemki de qa mu qi sekgames, iv arla nirlaqi never ama qaqet mai i qurli ra ve aa vetki. 16 Dai saqikka raqurla dai mager ip ngen dai raquarl ama nirlaqi bareq iari ama qaqet. De ver a ngen a mugunes dai mager ip ngene tekmet ne ama tekmeriirang ama atliirang ip ma qaqet tet lu. Taqurla, be diip ta taarl ne aa ngene Mam aa rlenki i qa vuusep.

Ma Iesus Kel Sil Sever Ama Lengi Ama Dlek Pem Nget I Murl Nge Men

17 Maikka quasiq ai ngua men ip ngu lenges ne ma Moses aa lengi de ngen ama Ngemumaqa aa Aamki na ra araa lengi. A revan, i maikka quasiq ai ngua men ip ngu lenges ne araa lengi. Dap ngua men ip ngu verleset mer araa lengi. 18 De maikka ngul sil ba ngen ne ama revan, i diip prleset ne ama aivetki, qi ne ama uusepka dap maikka quasik mager ip lenges ne a nge ama qarlidang dap kua ama lengi ama langas naver ama Lengi ama dlek-pem-nget. Be qatikka ama Lengi ama dlek-pem-nget, dai diip kurli nget taqurla ip deng i verleset ne ama tekmeriirang mai. 19 Taqurla dai mager ip ngene narligel ama Lengi ama dlek-pem-nget mai, i ngene lungera i maikka quasiq ai ama barl nget. I ariq aiv a qeq i quasik ke narligel a qeni ama lengiini naver ama Lengi ama dlek-pem-nget, de saqikka qe su iari ip kuasik mager ip ta tit naser a nget, dai luqa dai maikka diip kuasiq ai ama barlka na qa per ama Ngemumaqa aa luqupki pe uusep. Dap luqa i qe narligel ama Lengi ama dlek-pem-nget, de qe su iari ip ta tit naset lungera, dai luqa dai diiv ama barlka na qa ver ama Ngemumaqa aa luqupki pe uusep. 20 De maikka ngul sil ba ngen ma’, “Maikka mager iv a ngen a gamansena nge ruirl se lura i ai de re su ne ama Lengi ama dlek-pem-nget, de ngene lura ama Parasiqena. I ariq aip kuasiq ai ama atlura na ngen, dai diip kuasik mager ip ngen diit sever ama luqupki ama atluqi vuusep.”

Ma Iesus Ke Su Sever Ama Araa-Peleng

Luk 12.57-59

21 “Sa ngen narli ama lengi i murl nge men sagel auur a serlura. I nge men taqurliani ma’,

“Kuasik mager ip ngene peleng iari ama qaqet. I ariq aiv a qek ka veleng a qek, dai diip ka raarl ver ama lengi.” Kis 20.13

22 Dap maikka ngul sil ba ngen ma’, “Maikka quasik mager iv ama qurek per a ngen ne iari. I lura mai dai a ngen ari aa. De ariq aiv ama qurek per a ngen ne iari ama qaqet, dai diip ngen daarl per ama kot. De ariq aip ngen deraqen ne ama lengi ama vunget sagel iari, dai diiv ama Judaqena araa kaunsilkena te kot se ngen. De ariq aip ngen dris iari ai ama qabaing per a ra, dai diip ngen diit sever ama luqupki i ama altingki ver a qi. 23 Taqurla baip lua ip ngirl kuarl te gia vartabar sagel ama Ngemumaqa, dav as mager ip ngia ru gia qevep nauirl aip kua kuasik uan a nge ama qureqiini ngi ne giari bak. Baip lua ip ngia tit se gia vartabar ip ngia tu nget per ama vartabar arla luqupka, de vuktik per a ngi ai ama qurek pet giari be iak na ngi, 24 de mager iv as ngia ru gia vartabar gelna ne ama vartabar arla luqupka. De ngia iit ip ngi rekmet ne ama uupka varlen me uin ip kuasiq ama serlinki veleqes na uin. Baiv aa de naqerl ngia ren ip ngi quarl. 25 De ariq aip gia a nge ama qumeska qa tit se ngi saver ama kot, de ngi reqerl sa seserl ver ama lengi varlen me uin iv uan a iam nana. De quasik mager ip sa qurl uin per ama kot de ngi seserlvet. I ariq aip kuasik ngia rekmet ne luqa ip giak na qa, dai arik ma qa nem ngi sagel iaq ip ke kot se ngi. De luqa ip ke kot se ngi dai arik ma qa nem ngi sagel ama Diitdiit-per-a-qa ip ka rlu ngi ve ama arlenka-vem-ki. 26 De maikka ngul sil ba ngi ma’, “Ariq aip kuasiq ai ngia guirltik gia dinau mai dai diip kuasiq ai ngia iit nev ama arlenka-vem-ki ip deng i ngi virliit gia qelaing mai.”

Ma Iesus Ke Su Sever Ama Araa-Ngangses

27 Sa murl ngen narli ama lengi taqurliani ma’,

“Maikka quasik mager ip ngene tekmet ne ama vu i ngene ngangses.” Kis 20.14

28 Dap ngul sil ba ngen ma’, “Ariq aiv iaq i qatikka qem ngim sagel ama nanki de qa tu aa qevep ai vadiip ke rekmet ne ama viini ke na qi, dai ver aa tuaqevep dai sa qa rekmet ne ama viini, ke ne luqia ama nanki.” 29 Ariq aip gia sakngaqa ama merlmerlka ka rekmet na ngi be ngia rekmet ne ama viini, de mager ip ngi rikgil tem ka de ngi rlu na qa. I raqurla dai maikka mager ip lenges ne iani navet gia qetdingki ip kuasik mager ip ngia mai ngia iit semer ama altingki. 30 De ariq aip gia ngeriqit ama merlmerliit nge rekmet na ngi be ngia rekmet ne ama viini, dai mager ip ngi dik naser iit de ngi rlu na iit. I raqurla dai maikka mager ip lenges ne iani navet gia qetdingki, ip kuasik mager ip ngia mai ngia iit semer ama altingki.

Ma Iesus Ke Su Sevet liina I Re Bingmet Ne Ama Berlim

Mat 19.9 Mak 10.11-12 Luk 16.18

31 Murl iang ama Lengi i nge taqen taqurliani ma’,

“Ariq aiv iak ke narliip barlbarl mer iam ke ne aa rluaqi, dai mager ip ke iil ve ama langin iini sevet liina i qe narliip barlbarl mer iam de qe qurl aa rluaqi.” Lo 24.1 32 Dap maikka ngul sil ba ngen taqurliani ma’, “Ariq aiv iaq i qa mit namen aa rluaqi, dav aa rluaqi dai quasiq ai qia rekmet ne a nge ama viini, dai luqa qe lenges ne aa rluaqi. De saqi ariq aiv iak ka ngerlvet ne luqia i sa ara ak ka mit namen a qi, dai luqa i aa viini i saqi qa ngerlvet na qi.”

Ma Iesus Ke Su Sevet Liina I Ra Tu Vuusep

33 Sa ngen narli ama lengi i murl nge men sagel a uur a murlta taqurliani ma’, “Ariq aip ngen dru vuusep, dai quasik mager ip ngen dru vuusep i ngene kaak. Dap maikka mager ip ngene tekmet taqurla ip taquarl ngen dru vuusep sagel ama Slurlka.” 34 Dap maikka ngu teqerl a ngen ma’, “Maikka quasik mager ip ngen dru vuusep, maikka qurli. I quasik mager ip ngen dris ama uusepka ip ngene sem madlek ne a qeni ama lengiini i raqurli ama uusepka dai ama Ngemumaqa aa luqupka i qa mugun. 35 De quasik mager ip ngene tekmet taqurla de ngen dris ama aivetki ip ngene sem madlek ne a qeni ama lengiini. I raqurli ama Ngemumaqa dai ka lu ama aivetki i ama gilki ip sagel aa ilaing. De quasik mager ip ngene tekmet taqurla de ngen dris ma Jarusalem ip ngene sem madlek ne a qeni ama lengiini, i raqurli ma Jarusalem dai ama Slurlka aa qerlingki ama barlki bareq ama qaqet araa Iameska. 36 De quasik mager ip ngen dris a ngen a ning ip ngene sem madlek ne a qeni ama lengiini. I quasik mager ip ngene rekmet ne a ngen a qesing per a ngen a ning iv ama lauil a nget dap kua ama su nget. 37 De qatikka mager ip ngene tuqun ma’. “Gua revan.” I aiv a ngen a revan. De qatikka mager ip ngene tuqun ma’, “Maikka kuasik”, i aiv a ngen a revan i quasik. I askerlka ariq aip ngen deraqen ne a qeng i viit ama lengi ip ngene sem madlek ne a qeni ama lengiini, dai lungera ama lengi dai nget nagel ma Satan.

Ma Iesus Ke Su Sevet liina I Re Guirltik Bana Ne Ama Qurek

38 Sa ngen narli ama lengi i murl nge men taqurliani ma’, “Ariq aiv iak ka lenges ne gia sakngaqa, dai saqikka mager ip ngi lenges ne aa uaq ama sakngaqa. De ariq aiv iak ka mel gia arlkingki, dai saqikka mager ip ngi mel aa uaiq ama arlkingki.” 39 Dap maikka ngul sil ba ngen ma’, “Maikka quasik mager ip ngen deraarl sep lura araa qames ama vura. Maikka qurli. De ariq aiv iak ka vukdeng met gia aamki ruarl de saqikka mager ip ngi guirltik pet gia aamki ip ke vukdeng tuarl. 40 De ariq aiv iak ke kot se ngi i qe narliip se gia serlapki, taqurla dai saqikka mager ip ngi qurl a qa te ngene gia kautrinki. 41 De ariq aiv iaq ama Diitdiit-per-a-qa ka reqestem ngi ip ngi na qa i ngi tal aa quvang, ip deng pet liina i ama kilomita ama quanaska. Taqurla de quasik mager ip ngi na qa se ama quanaska, dap mager ip ngi na qa se ama kilomita-iam ama udiam. 42 De ariq aiv iak ke nen ngi re a qeni nagel ngi, taqurla de mager ip ngi qurl a qa. De ariq aiv iak ke narliip ke dinau gel ngi, de mager iv as ngi qurl a qa.”

A Ngen Arlem Never A Ngen A Qumespik

Luk 6.27-28 de ma 6.32-36

43 Sa ngen narli ama lengi i murl nge men taqurliani ma’,

‘Mager iv a ngen arlem naver a ngen a lengiqi-met-ta. Dav ama qurek per a ngen ne a ngen a qumespik.’ Liv 19.18

44 Dap maikka ngul sil ba ngen ma’, ‘Maikka mager iv a ngen a arlem naver a ngen a qumespik. De ngene raring iv ama Ngemumaqa qa tat navet lura i ai de re tekmet ne ama tekmeriirang ama viirang sagel ngen. 45 Ariq aip ngene tekmet taqurla, dai ama Ngemumaqa i qa vuusep, dai maikka aa uis na ngen marevan. I qatikka ai de qe tekmet ne aa nirlaqa be qem ngim naver ama qaqet mai. I ama atlura de ngen ama vura. De saqikka ai de qem nem ama qaik sagel ama qaqet mai, i ama atlura de ngen ama vura. 46 I ariq aiv a ngen arlem navet lura naiq i ai de araa arlem naver a ngen, dai diip kuasik mager ip ngene raneng a nge ama ranbandem. I saqikka lura i ama qelaing pe araa ngerik, dai ai de re tekmet taqurla. 47 De ariq aip ngen deraqen ne ama atlu sagel lura naik i a ngen a rluavik na ra, dai maikka quasiq ai ama atlu ngen daleng iari ama qaqet. I saqikka lura i quasik tat drlem se ama Ngemumaqa, dai ai de re tekmet taqurla. 48 Taqurla dai maikka mager ip ngene taqa tekmet senas, ip maikka ama atlu ngen malai, ip taquarl a ngene Mam i qa vuusep i maikka ama Atluqa malai.

<- Matiu 4 Matiu 6 ->