1 Onaqa bati bei Yesus a sawa beiq gilsiq dia Qotei pailyosiq sonaqa aqa aŋgro bei na minjej, “O Tamo Koba, Jon a nami aqa aŋgro naŋgi pailyqajqa gam osornjroqnej dego kere ni na iga dego pailyqajqa gam osorge.” 2 Onaqa Yesus na aqa aŋgro naŋgi endegsi minjrej, “Niŋgi Qotei pailyqa osibqa endegsib pailyoqniy,
‘O Abu, ino ñam tulaŋ getento.
Ni bosim gago Mandor Koba sosim iga taqatgoqnime.
3 Gago iŋgi uyo bati gaigai keretgoqnime.
4 Tamo naŋgi iga qa une ateqnub qaji naŋgo une kalil iga na kobotetnjreqnum deqa ni kamba gago une kalil dego kobotetgoqnime.
Gulbe bei na iga walawalaigosim uneq waigwa laqnimqa ni iga aqaryaigoqnime.’ ”
5-6 Osiqa Yesus na olo minjrej, “Ino kadoi bei a qolo jige ino talq bosimqa oqeq di tigelosim mermqas, ‘O kadoi, ijo was a sawa isaq na walwelosiq ijo talq bqoqa e iŋgi bei anaiyqajqa di saiqoji. Deqa ni bem qalub ebimqa e anaiyqai.’ 7 A degsi mermimqa ni na kamba minjqam, ‘Ni e ŋeio ŋam gentbaim. E siraŋ qandimtonum. E ijo aŋgro naŋgi ti ŋeiejunum. Deqa e ni bem emqa keresai.’ 8 Ni na ino kadoi degsi minjimqa a ni tulaŋ waiŋmqas. Waiŋmimqa ni tigelosim bem yqam. A ino kadoi unu ni deqa are qalsim bem yqasai. A ni tulaŋ waiŋmqo deqa ni tigelosim iŋgi keretosim yqam. 9 Deqa e niŋgi endegsi merŋgwai. Niŋgi iŋgi bei qa Qotei pailyqab di a na eŋgwas. Niŋgi iŋgi bei oqa marsibqa ŋamqab di itqab. Niŋgi siraŋme kindokindoŋabqa Qotei na siraŋ waqtetŋgwas. 10 Tamo kalil Qotei pailyeqnub qaji naŋgi iŋgi eqnub. Tamo kalil iŋgi qa ŋameqnub qaji naŋgi iteqnub. Tamo kalil siraŋme kindokindoŋeqnub qaji naŋgi Qotei na siraŋ waqtetnjreqnu.
11 “Tamo bei aqa aŋgro a mamyim qe qa minjimqa a qe yqas. A amal uge yqasai. 12 A na tuwe tawel qa minjimqa a tuwe tawel yqas. A degiŋ yqasai. 13 Deqa niŋgi quiy. Niŋgi tamo bolesai. Ariya niŋgi nuŋgo aŋgro naŋgi iŋgi bole bole enjreqnub. Niŋgi naŋgi saidnjrosaieqnub. Nuŋgo kumbra dena niŋgi endegsi poiŋgem, nuŋgo Abu laŋ qureq di unu qaji a dego niŋgi saidŋgosaieqnu. Niŋgi pailyqab di a na aqa Mondor Bole eŋgwas. A na niŋgi saidŋgwasai bole sai.”
Tamo qudei naŋgi maroqneb, “Belsebul a Yesus aqa jejamuq di unu”
14 Onaqa Yesus a tamo bei mondor uge na medabu getentesoqnej qaji di mondor uge wiyetej. Wiyetonaqa a olo boleosiqa anjam maroqnej. Deqa tamo uŋgasari naŋgi Yesus aqa maŋwa di unsibqa tulaŋ prugugeteb. 15 Onaqa tamo qudei naŋgi dego Yesus aqa maŋwa di unsib Yesus yomuiyosib maroqneb, “Mondor uge naŋgo gate koba Belsebul a Yesus aqa jejamuq di unu. Siŋgila dena a na mondor uge naŋgi winjreqnu.” 16 Onaqa tamo qudei naŋgi Yesus aqa siŋgila laŋa tenemtqa osib gisaŋyosib minjeb, “Ni Qotei laŋ goge di unu qaji aqa siŋgila bei babtim iga unqom.” 17 Onaqa Yesus a naŋgo areqalo di qalieosiqa yawo anjam endegsi minjrej, “Tamo naŋgi sawa qujaiq di unub qaji naŋgi segi poaiyelosib qotqab di naŋgi koba na geregere sqa keresai. Naŋgi niñaqosib koboqab. Tamo naŋgi tal qujaiq di unub qaji naŋgi segi poaiyelosib qotqab di naŋgi dego koba na geregere sqa keresai. 18 Dego kere Satan na aqa segi mondor uge naŋgi winjrqas di naŋgi poaiyelqab. Deqa Satan a kiyersim aqa mondor uge naŋgi olo taqatnjrqas? Di keresai. Niŋgi mareqnub, ‘Yesus a Belsebul aqa siŋgila na mondor uge naŋgi winjreqnu.’ 19 Di sai. E Belsebul aqa siŋgila na mondor uge naŋgi winjrqai di yai aqa siŋgila na nuŋgo aŋgro naŋgi mondor uge winjrqab? Deqa naŋgi segi na merŋgwab, niŋgi anjam groteqnub. 20 Ariya e Qotei aqa siŋgila na mondor uge naŋgi winjrqai di niŋgi endegsi poiŋgwas, ‘Bole, Qotei a gago Mandor Koba sosim iga taqatgwajqa bati brantqo.’ Niŋgi degsi poiŋgwas.
21 “Tamo siŋgila koba bei a aŋ ti qaja ti ojeleŋosim aqa segi tal geregere taqatqas di aqa iŋgi iŋgi kalil bole sqab. 22 Ariya tamo bei tulaŋ siŋgila koba a bosim tamo di ombla qotsim siŋgilaqas di a na qaja ti aŋ ti tal aqa abu a dena siŋgilaoqnej qaji di yaiyeleŋosim aqa iŋgi iŋgi kalil eleŋqas. Osim iŋgi iŋgi di tamo qudei naŋgo baŋq di olo ateleŋqas.
23 “Tamo bei na e beterbqasai di a na e jeutbqas. Tamo bei a e ombla wauqasai di a na ijo wau ugetetbqas.”
Mondor uge a tamo aqa jejamu uratosim olo bqas
24 Osiqa Yesus a olo marej, “Mondor uge a tamo bei aqa jejamuq dena ulaŋosim sawa kaŋgraŋoq gilqas. Gilsim dia laqnsimqa aqaratqajqa sawa ŋamam ugeiyim marqas, ‘E olo puluosiy ijo tal uratem qaji deq olo aiqai.’ 25-26 A degsi marsimqa aisim tal di nami maŋ solsib iŋgi iŋgi kalil gereiyeb milalejunu di unsimqa olo puluosim gilsim mondor uge 7 tulaŋ ugedamu naŋgi joqsim bosim koba na tal dia sqab. Soqnibqa tamo di aqa so tulaŋ ugeqas. Aqa so uge namij degwasai. Aqa so olo tulaŋ ugedamuqas.”
Tamo yai naŋgi tulaŋ areboleboleinjrim sqab?
27 Yesus a anjam degsi marnaqa tamo uŋgasari naŋgo ambleq dena uŋa bei a brantosiqa tulaŋ leleŋosiqa Yesus minjej, “Ino ai agi ni nami ŋambabtmosiqa muŋgum anaimoqnej qaji a Qotei aqa ŋamgalaq di uŋa tulaŋ bolequja. Deqa a tulaŋ areboleboleiyim sqas.” 28 Onaqa Yesus na kamba minjej, “Ijo ai a segi areboleboleiyqasai. Tamo naŋgi Qotei aqa anjam quoqnsib dauryeqnub qaji naŋgi dego tulaŋ areboleboleinjrim sqab.”
Tamo qudei naŋgi Yesus aqa maŋwa unqajqa minjeb
29 Onaqa tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi Yesus aqa areq di koroeqnabqa a na naŋgi endegsi minjroqnej, “Tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgo kumbra tulaŋ ugedamu. Naŋgi gaigai Qotei aqa maŋwa laŋa unqajqa metbeqnub. Deqa e na Qotei aqa maŋwa bei naŋgi osornjrqasai. Jona aqa maŋwa segi osornjritqa naŋgi unqab. 30 Agi Jona a segi maŋwa bul sonaqa tamo uŋgasari Ninive qureq di soqneb qaji naŋgi maŋwa di uneb. Dego kere e Tamo Aŋgro maŋwa bul soqnit tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgi maŋwa di unqab. 31 Mondoŋ Qotei na tamo uŋgasari naŋgi peginjrqa batiamqa uŋa mandor nami guta di sawa taqatoqnej qaji a tigelqas. Tigelosimqa tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgo kumbra uge babtetnjrqas. A degyqas. Di kiyaqa? Uŋa di a nami Solomon aqa powo kobaquja unqa marsiqa sawa isaq na walwelosi bej deqa. Ariya bini tamo bei Solomon tulaŋ buŋyejunu qaji a nuŋgo ambleq di unu. 32 Mondoŋ Qotei na tamo uŋgasari naŋgi peginjrqa batiamqa Ninive tamo naŋgi dego tigelqab. Tigelosibqa tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgo kumbra uge babtetnjrqab. Naŋgi degyqab. Di kiyaqa? Ninive tamo naŋgi nami Jona aqa anjam qusib are bulyeb deqa. Ariya bini tamo bei Jona tulaŋ buŋyejunu qaji a nuŋgo ambleq di unu.”
Ino ŋamdamu a ino jejamu qa puloŋ bul
33 Osiqa Yesus a olo marej, “Tamo bei a lam qatrentosim tal surumq di atqasai. Kulum miligiq jugwasai. Boleq di gaintim warum suwaŋamqa tamo uŋgasari naŋgi tal miligiq gilsib warum geregere unqab. 34 Ino ŋamdamu a ino jejamu qa puloŋ bul. Deqa ino ŋamdamu boleqas di ino jejamu kalil suwaŋesqas. Ariya ino ŋamdamu ugeqas di ino jejamu kalil ambruesqas. 35 Deqa niŋgi geregere unoqniy. Nuŋgo jejamu suwaŋejunu qaji di olo ambruo uge. 36 Ino jejamu kalil suwaŋekritqas di taqal bei ambruqa keresai. Deqa ino jejamu kalil suwaŋoq di soqneme. Lam puloŋosiq ni suwantmeqnu dego kere.”
Farisi ti dal anjam qalie tamo naŋgi ti kumbra uge uge yeqnub
37 Yesus a anjam degsi marsiq koboonaqa Farisi tamo bei a Yesus aqa areq bosiq minjej, “Aqo ombla ijo talq gilsim iŋgi uyqom.” Osiqa naŋgi ombla aqa talq gilsib awoeb. 38 Awoosib Yesus a iŋgi uyqa osiqa a mati baŋ yansosaisosiq laŋa uyej. Deqa Farisi tamo a Yesus aqa kumbra di unsiqa tulaŋ prugugetej. 39 Onaqa Tamo Koba a na minjej, “Niŋgi Farisi nuŋgo kumbra uge agi ubtosiy merŋgwai. Niŋgi ya gambaŋ ti tabir ti qore segi yanseqnub. Niŋgi miligi yansosaieqnub. Di yawo anjam. Aqa damu agiende. Niŋgi babaŋ na tamo bole. Ariya nuŋgo are miligi kumbra uge ti bajiŋ kumbra ti dena maqejunu. 40 Niŋgi nanari tamo! Qotei a nuŋgo jejamu gereiyosiqa nuŋgo are miligi dego gereiyej. Di niŋgi qaliesai kiyo? 41 Deqa iŋgi iŋgi kalil nuŋgo are miligiq di unu qaji di niŋgi eleŋosib tamo iŋgi saiqoji naŋgi enjroqniy. Niŋgi kumbra degyibqa nuŋgo iŋgi iŋgi kalil milalesqas.
42 “O Farisi tamo, niŋgi tulaŋ padalougetqab. Di kiyaqa? Niŋgi dal anjam kiñilala segi dauryeqnub. Agi niŋgi lei ti lombo ti saga ti oqnsib poto 10 yoqnsib oto qujai Qotei atraiyeqnub. Ariya niŋgi Qotei aqa dal anjam kokba dauryqajqa urateqnub. Agi niŋgi kumbra bole bole dauryosaieqnub. Niŋgi Qotei qalaqalaiyosaieqnub. Niŋgi dal anjam kiñilala segi dauryeqnub. Deqa e niŋgi endegsi merŋgwai. Niŋgi are bulyosib dal anjam kokba dauryosib laqniy. Niŋgi dal anjam kiñilala dego dauryqa urataib.
43 “O Farisi tamo, niŋgi tulaŋ padalougetqab. Di kiyaqa? Niŋgi Qotei tal miligiq di tamo ñam ti naŋgo awo jaramq di awoqajqa tulaŋ areboleboleiŋgeqnu. Niŋgi koro sawaq di dego tamo uŋgasari naŋgi na nuŋgo ñam soqtetŋgosib baŋ ojetŋgwajqa deqa areboleboleiŋgeqnu.
44 “O Farisi tamo, niŋgi tulaŋ padalougetqab. Di kiyaqa? Niŋgi tamo moiyo qaji sub bul unub. Sub gogeq di mariŋ na kabutqo. Deqa tamo uŋgasari naŋgi quraq na walweloqnqab di naŋgi qalieqasai.”
45 Yesus a anjam degsi marnaqa dal anjam qalie tamo bei a Yesus aqa anjam di qusiqa minjej, “O Qalie Tamo, ni Farisi naŋgi anjam degsi minjronum deqa ni gago ñam dego ugetoiyonum.” 46 Onaqa Yesus na kamba minjej, “O dal anjam qalie tamo, niŋgi dego tulaŋ padalougetqab. Di kiyaqa? Niŋgi tamo uŋgasari naŋgi gulbe kokba enjreqnab qoboiyoqnsib unub. Ariya niŋgi na olo naŋgo gulbe di qoboiyetnjrosaieqnub.
47 “Niŋgi tulaŋ padalougetqab. Di kiyaqa? Nuŋgo moma naŋgi nami Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgi ñumeqnab moreŋoqneb. Ariya niŋgi na olo naŋgo sub gereiyeqnub. 48 Nuŋgo kumbra dena niŋgi endegsib marobuleqnub, ‘Gago moma naŋgo kumbra bole.’ Niŋgi degsib marobuleqnub. Agi nuŋgo moma naŋgi Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgi ñumoqneb. Ariya niŋgi na olo naŋgo sub gereiyeqnub.
49 “Utru deqa Qotei powo koba ti unu qaji a endegsi marej, ‘E ijo medabu o tamo naŋgi ti ijo anjam maro tamo naŋgi ti qariŋnjritqa tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgoq giloqnibqa naŋgi na naŋgi jeutnjroqnsib tulaŋ ugeugeinjroqnqab. Osib qudei ñumoqnib moreŋoqnqab.’ 50-51 O dal anjam qalie tamo, Qotei a nuŋgo moma naŋgo une kalil osim tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgo jejamuq di ateleŋqas. Nuŋgo moma naŋgo une di agi naŋgi nami yqajqa utru atsib Kein na Abel qalnaq moiyej. Qotei a mandam atej bati deqa naŋgi une di yqajqa utru ateb. Dena bosi bosib Sekaraia atra bijal ti atra tal ti ambleq di qalnab moiyej. E bole merŋgwai. Une kalil di aqa awai uge Qotei na osim tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgi enjrqas.
52 “O dal anjam qalie tamo, niŋgi tulaŋ padalougetqab. Di kiyaqa? Tamo uŋgasari naŋgi Qotei qalieqajqa gam itqa mareqnabqa niŋgi na olo gam getentetnjreqnub. Niŋgi segi Qotei qalieqajqa gam itqa keresai. Deqa tamo uŋgasari naŋgi dego gam di itqa yeqnab niŋgi na olo gam getentetnjreqnub.”
53 Osiqa Yesus a tigelosiqa tal di uratosiq gilej. Bati deqa dal anjam qalie tamo naŋgi ti Farisi naŋgi ti a qa minjiŋ oqetnjrnaqa anjam gargekoba nenemyoqneb. 54 A anjam bei grotimqa naŋgi a ojqajqa deqa anjam gargekoba nenemyoqnsib a dadauryoqneb.
