1 Jama'at na Antiokhia isian nabii tia guru. Raaya'a i Barnabas, Simeon men ningaani i Niger, Lukius samba Kirene, Menahem (men nitondong singka-singkat Tomundo' Herodes[a] men montomundo'i sangobosan libutan na batomundo'anna tamana) kasi i Saulus. 2 Tempo i raaya'a pintanga' bakitumpu ka' ba'apata, Alus Molinas norobu na ko'ona tae-Na, “Saalkon i Barnabas tii Saulus bo Ingku' kada' i raaya'a mingilimang palimangon men ko'uus-Ku bo limangonna i raaya'a.”
3 Noko daa noba'apata ka' nosambayang, raaya'a nengepetkonmo limana na takala' ni Barnabas tii Saulus, kasi nompoporingkat i raaya'a rua' ira.
4 Gause ia posuu' Alus Molinas, mbaka' i Barnabas tii Saulus nomae'mo na kota Seleukia, kasi i raaya'a notarabut mae' na togong Siprus. 5 Sarataa notaka na kota Salamis, raaya'a nengelelekonmo wurungna Alaata'ala na laigan bakitumpuanna samba Yahudi. Yohanes Markus nomae' bo puntulungi i raaya'a.
6 Togong iya'a longkop ia rae'i i raaya'a pataka na Pafos. Na Pafos, raaya'a nopootuung tia sa'angu' samba Yahudi, ngaanna i Baryesus. Ia mian kadiiman ka' muntundun se' i ia nabii. 7 Sergius Paulus, gubernuur na togong iya'a, motolulusan tia mian men kadiiman iya'a. Gubernuur iya'a sa'angu' mian men pande. Ia nengeleelo' i Barnabas tii Saulus, gause ia mingkira' mongorongor wurungna Alaata'ala. 8 Kasee i Barnabas tii Saulus poosarakon ni Elimas, mian men kadiimanan iya'a, ka' talantangion kada' gubernuur iya'a, sian mamarasaya i Yesus. (Bar Yesus na wurung Yunani ngaanon Elimas.)
9 Kasee i Saulus men uga' ngaanon i Paulus, ia kuasaimo Alus Molinas. Ia nongororontosimo mian men kadiiman iya'a, 10 kasi norobu taena, “Wee i koo, anakna Ibiliis! Koo men mimborek tuu' ka' ba'idek a gau'um! Koo maso'kon giigii' upa men kana'. Nongko'upa i koo se' sian koroko-rokotaan a mingiliaskon Salanna Tumpu men mansalamatkon mian? 11 Koini'i piile', Tumpu bo mungukum i koo! Koo bo mampisok pataka i koo sianmo mimiile' ruarna ilio toro pii ilio.”
13 Na kota Pafos i Paulus tia samba-sambana notarabutmo mae' na kota Perga men na libutan Pamfilia. Kasee i Yohanes Markus namarereimo i raaya'a, ka' nomule'kon na Yerusalem.
14 Na Perga ari Paulus ningimputkonmo rae'anna na kota Antiokhia na libutan Pisidia. Na ilio Sabat, raaya'a nomae'mo na laigan bakitumpuan ka' no'umoruang. 15 Sarataa kitap Musa tia kitap nabii nibasakon, tanaasna laigan bakitumpuan iya'a nomosuu'mo mian bapikirawar ni Paulus tia samba-sambana taena i raaya'a, “Utu-utus, kalu i kuu isian potoomuu bona mian karaani'i, alaka' bantilkon.”
16 Mbaka' i Paulus norumingkatmo ka' nantabe'i tia limana, kasi norobu taena, “Utu-utusku samba Israel tia giigii' utus sambana karaani'i men layaonkon Alaata'ala! Rongor a wurungku: 17 Alaata'ala na samba Israel nungururukimo pulinta, ka' ninsidakon lipu' kani'i biai' tempo i raaya'a dumodongo na Mesir koi mian men notumaka. Kasi tia kuasa men balaki' Alaata'ala nangawawa i raaya'a umuar na Mesir.[b] 18 Ia uga' sian sungkolkon wawauna i raaya'a na Padang Gurun koi patompulo' taun a nau'na.[c] 19 Kasee pitu' lipu' na libutan Kana'an Ia silaka'i ka' libutan iya'a Ia obo-oboskon na samba Israel kada' dodongoan iya'a sida tombonoionna i raaya'a.[d] 20 Giigii' iya'a nosida koi paat atu limampulo' taun a nau'na.[e]
22 Sarataa Alaata'ala namalaukon i Saul na batomundo'anna, Ia nanganakatmo i Daud bo pontomundo'i samba Israel. Ka' i Daud isian ia ngaan Alaata'ala koi kani'imari tae-Na, ‘Yaku' nantausimo i Daud men anak ni Isai. Ia kokana' na noang-Ku. Iamo a mian men bo pingilimang upa men kikira'-Ku.’[g] 23 Na lee' ni Daud iya'a a men ninsidakonanna Alaata'ala sa'angu' Tomundo' Pansalamatkon bona samba Israel, koi men Ia toonkonmo. Ka' i Yesusmo a Tomundo' Pansalamatkon iya'a. 24 Koo'po tia i Yesus nuntumbei palimangon-Na i Yohanes noko pambantilkonmo na samba Israel, kada' i raaya'a monsosoli ka' mangkadarai wawauna men ba'idek kasi saranion.[h] 25 Ka' sarataa karani'mo kabus a palimangonna i Yohanes nimikirawarmo na mian biai' taena, ‘Pinginti'imuu, ime mbali' i yaku' kani'i? Yaku' taasi'po mian men peperaionmuu. Kasee porus i yaku', mian iya'a bo taka, ka' mantalu'i sapatonapo kasandangku.’[i]
26 Utu-utus lee' ni Abraham, ka' giigii' utus sambana men isian karaani'i men layaonkon Alaata'ala! Alaata'ala nantakakonmo lele men mansalamatkon na ko'onta'. 27 Kasee mian men dumodongo na Yerusalem tia tanaasna i raaya'a sian mamarasaya se' i Iamo a pansalamatkon iya'a. Raaya'a sian minginti'i pisiso'na nabii men basaon sanda' ilio Sabat, mbali' i raaya'a nungukum i Yesus. Kasee uga' tia limang men koiya'a, raaya'a nangawawau upa men ia ngaanmo nabii. 28 Mau mune' i raaya'a sian nantausi titiu'po sala'-Na men sida bo ukumon pate, kasee i raaya'a nama'ase' ni Pilatus kada' i Ia papateion.[j] 29 Noko daa i raaya'a ningilimang giigii' koi men nitulis na Alkitaap men muntundun i Ia, raaya'a namalaukonmo biibii-Na na saliip ka' nomokela na lalomna baleanan. 30 Kasee Alaata'ala nomotuo'i i Ia noko daa lapus. 31 Ka' koi toro pii ilio i Ia taka nintipiile' na mian men notaka tii Ia mbaripian ringkat na Galilea mae' na Yerusalem. Raaya'amo a men koini'i nosida bo pompopo'inti'ikon i Ia bona samba Israel.[k]
32 Mbaka' koini'i kai mantadulkon Lele Pore na ko'omuu, mambantilkon upa men ia toonkonmo Alaata'ala na pulinta. 33 Alaata'ala nongololoikonmo toon-Na iya'a na ko'onta' men lee'na i raaya'a tempo i Ia nomotuo'i i Yesus. Ka' men koiya'a, na mazmur korua'na isian nitulis koi kani'imari,
40 Ya'a mbali' i kuu tio mingimamat pore-pore; amo' paraa sida na ko'omuu koi men wurungna nabiina Alaata'ala mbaripian taena,
44 Na ilio Sabat tuntunna, karani' kabus a mian na kota iya'a taka mongorongor wurungna Tumpu. 45 Sarataa samba Yahudi nimiile' mian biai' iya'a, raaya'a nasindirmo tuu'. Raaya'a ningirokimo i Paulus ka' nanggagai giigii' men ia tundun. 46 Kasee i Paulus tii Barnabas tongko' batundun. Taena, “Wurungna Alaata'ala mase tio tundunkonon kutung na ko'omuu. Kasee i kuu bude' mangalabot. Kuu a men nuntundun se' i kuu sian sida mangalabot tutuo' men sidutu. Mbaka' koini'i i kai mamarerei i kuu kasi mae' na mian men taasi' Yahudi.
47 Gause ni'imo a men ia posuu'kon Tumpu na ko'omai; taena Tumpu,
49 Wurungna Tumpu uga' notolelemo longkop libutan iya'a. 50 Kasee moomoola'na kota iya'a tia wiwine angga'ion men layaonkon Alaata'ala, ia asuimo samba Yahudi. Raaya'a nangawawaumo poosasala'an tii Paulus ka' i Barnabas, ka' numbuse'i i raaya'a na libutan iya'a. 51 Mbaka' poposuu' nangkaberimo awu men na saratna na aropna i raaya'a bookoi mompo'inti'ikon[q] mian iya'a, kasi i raaya'a nomae' na Ikonium. 52 Mian men malolo' ni Yesus na Antiokhia beles tuu' ka' kuasaionna Alus Molinas.
<- Tundunan 12Tundunan 14 ->- a Tomundo' Herodes: Ya'amo Herodes Antipas men mamarenta na Galilea (piile' Luk. 3:1).
- b Kel. 1:7; 12:51
- c Ul. 1:31
- d Ul. 7:1
- e Hak. 2:16; 1Sam. 3:20
- f 1Sam. 10:17-21
- g 1Sam. 13:14; Mzm. 89:2
- h Luk. 3:3
- i Yoh. 1:20, 27
- j Mat. 27:22-23, 57-61
- k Tun. 1:3
- l Mzm. 2:7
- m Yes. 55:3
- n Mzm. 16:10
- o Hab. 1:5
- p Yes. 9:6
- q mompo'inti'ikon: Sa'angu' wawau mangkaberi awu na sarat men wawauonna poposuu' bo pinginau'an se' kalu mian men bantilionna i raaya'a sianmo tuu' momorongori, mbaka' too isian kosilaka'an, iya'a taasi'mo sala'na poposuu'. Piile' uga' na 18:6.