5 Iji dá ainde, Judah embomai, awamane awa God tou ari embomai, ami yai evekara butu berarida edo gundo Jerusalem doda isiretera. 6 Iji angode yavi eiwa ingido gundo dada doregesitera. Edo aindabé embo da da awamaneda ge topobé ami tero ingido, awamane anana esitera. 7 Edo awamane berarimi bé korebakore edo gido daredo ge mina tara esitera, “Giu! Embomai owa Galili embomai berari, ata ge embo neneinda ami tera! 8 Nongo nongo edo owamane ge tero kaena da da mi ingena berari awa ge bé kaenato topobé kaena engitera ge ami? 9-11 Kaena nenei awa Patia embo, Medea embo, Elam embo, Mesopotamia embo, Judea embo, Kapadosia embo, Pontusi embo, Asia embo, Perijia embo, Pampilia embo, Kerisi embo, Arabia embo, edo Egypt embo. Kaena nenei awa yai Libia edo gumbera (Yai Libia ainda nasi Sairin demo ounda isima edo era). Edo kaena neneimi Rome nasi dodo gundo Jerusalem etega era. Kaenato Rome embo kupo da (1) awa Judah embo, edo kupo nei awa Judah embo ae. (Ata awamaneda gebé ari matu dodo Judah emboda God ambo ambo edo era). Awarata, kaena berarimi God da wasiri babainbé awa owamanemi ge kaenatomi karigetero ingera!” 12 Ango edo awamane berari bé korebakore eite edo ananabé eite akuta tedogari mina tara edo esitera, “Ro awa embo wasiri eiwa idegeteiri?”
13 Ata embo nenei Yesu gebé ari embomai awa tedojijireite sitera, “Owamane waini†waini awa un okainda dao. Iji matu edo gundo boroko embomai un angogo injido era. Iji ainde Yesu ae ainda ambodani de isima edo esitera, embomaimi dongo ‘gurepi’ be tapedo ainda gama budo awamaneda un okain ango siya edo esitera. jiwaebé indera!”
22 “Israel embomai, ge eiwa ingiwo! Iji ainde Yesu Nasaret Embo‡Nasaret Embo. Nasaret awa nasi 25 km iji wotari kena edo Galili Ubutu da. Yesu nasi ainda babojisina (Luke 4:16). Awatedo, embomaimi dao ‘Nasaret Embo’ ainda yai pipisitera. itomane doda isite, God mi goroba ainda yai piesiri buro babain, wasiri babain, edo kariwa nenei edo eutara. Ango edo God mi itomane yai arapa euri gido eutara awa ami embo awa piesiri gupusina. Edo inemane akuta gewa awa gebé. 23 Edo embo eiwa, God mi matu ango arate sirigesisina awa, itomane yai piesiri inemane embo awa kundo embobo ainda aodari gaeda ipada pietewo awamanemi oregada§orega awa inguta babain tote (2) oregedo jiari. Buriya embo awa orega ainda pioro duroro benomami ipatai deoro ingutada takimbeuri jioro erido petedo isite iji tote (2) ta tamonde (3) itae euri awamane bebetegedo esitera. detero besitara. 24 Ata God mi embo awa betarida jiri erorara edo betarida memesi awa udegatara, aindabé betarimi imo jiari tao ae, awatedo. 25 Edo iji matu David mi embo ainda ge site sisina,
29 Peter mi site sisina, “Nanonameji,†Nanonameji da moka einda awa ‘Nato embotopo Judah embomai’. nane ge arapada tano gawate jipapa ena awa, ewowo Daotari David betesiri ainda tamo banga toda pipisitera. Edo ainda banga to kaenamonde einda boroko matawa isira. 30 Awatedo, kaena gotena, David ge ikaito awa tae. Ata ami peroveta eite gosisina awa, God tarigari okain pipisisina awa, David da tamoda ve Keriso‡Keriso da moka awa ‘God da Avigari Embo’. jiari erido ainda daotarida anumba baina. 31 Edo David mi wasiri eiwa idegaina awa gosisina. Awatedo, Keriso da betedo erarida ge ango sisina, God mi ainda asisi bebetegarida sima ari yaida dowae, edo ainda tamo depeka ae. 32 Edo Yesu eiwa God mi wasiride jiri eriri nakare berari jisimi gotara. 33 Awatedo, God mi Yesu jiri ikanebé ainda ipabeda vivitara. Edo Mamo mi Asisi Kotopu piain tarigarida sisina awa Yesu de piesiri bira. Edo Yesu mi Asisi Kotopu eiwa dodegesiri wotesiri imomane boroko goteite ingewa. 34 Aindabé David mi utuda vitae, ata ine akuta ge eiwa sisina,
36 “Awatedo, Israel embomai berari, bé gidogogo ewo! Yesu eiwa inemane oregada dorawa, God mi eutara awa Badari edo daedo Keriso.”
37 Edo embomai ge eiwa ingido do memesi bajinabé budo Peter ae Yesu da piari aimbari embo neneinde tedogositera, “Nanonameji, nakare nongo nongo ari?”
38 Ango edo Peter mi awamanede ge mina tedo sisina, “Imomane da da, itomane jimbo bebegae dodo God da yai wareregewo, edo nanekare imomane Yesu Keriso da daoda bapataito aro God itomane jimbo kotembedo dowari itae aina. Daedo, God mi ainda kando, Asisi Kotopu, imondemane piari kumbawa. 39 Badari kaenato God mi tarigari sisina, embomai berari awa ami dao tari ainda embomai orote, ainda Asisi Kotopu awamaneda yai piaina. Edo awamaneda doda awa imomane ae itomane mamai de edo owamane yai aikeda itari awa daedo.”
40 Edo Peter mi awamanede dengoro baiari pipiteite dedegari ge okain tedo edo kondade ari ge tenda tenda tedo esisina, “Tonembari itomane akutada kumbuwo, aindabé, embo bebegae boroko einda itera awamaneda rirowa awa kumbovekae!” 41 Ango edo embomai owa ainkaimi Peter da ge dubodavede buritera awa, awamanemi bapataito esitera. Edo deguta dá ainde, embomai ajijigari tega 3,000 ango God mi ainda gebé ari embomainda yai dada esisina.
42 Edo awamane iji matawa dada edo Yesu da piari aimbari emboboda atopatari ingido, umojido, bread engegegedo,†Ove Kotopuda atopapasigari jiwaemi kotembedo era awa, ‘bread engegegari’ da moka einda awa, Yesu da gebé ari embomaimi Badari da Indari Beaoda sima eite doregedo bread engegegedo injido esitera. God da yai benunu tedo esitera. 43 Ango edo Yesu da piari aimbari embobo God da gorobami wasiri babain edo kariwa jiwae edo ero gido embomai berari God tou edo esitera. 44 Edo God da gebé ari embomai doregedo awamaneda roviravi berari mina piya mana piya edo esitera. 45 Iji angode awamaneda butu edo roviravi nenei orieiworo ainda ganu mina budo beji itari embo berari da da awamaneda doregarida ainda inono piedo esitera. 46 Edo deguta da (1) dowae awamane kotembari da (1)mi matawa Judah embomainda oro kotopu bajinada‡Judah embomainda oro kotopu bajina awa Judah embomainda dasiga ari oro bajina da bé da. Oro awa Jerusalem nasi doda isinesina. English geda awa temple. dada eite, edo bread engegeteite awamaneda mando da da ainda indari yawa ari de tataimbari demi injido, 47 God dasiga eiworo awamaneda dave ari embo berarida yai arapu edo esisina. Edo deguta da (1) dowae Badari embo nenei tonembedo awamane Yesu gebé ari embomainda doregarida awa pipisiuri bajido esisina.
<- Iwata Ari 1Iwata Ari 3 ->- a Pentekos awa doregari bajinabé Judah embomaimi sima eora. Pentekos da mokabé awa ajigari ‘50’. God da Darutegari Bondo itae edo deguta 50 ainda amboda, Judah embomai bondo awa edo esitera. Aindabé awamaneda ‘wheat’ tari ari teka budo esitera, awatedo, iji angode awamanemi God dasiga eite doregedo bondo eora (Leviticus 23:15-21). Wheat da be awa tambara babaingaeda be ango.
- b waini awa un okainda dao. Iji matu edo gundo boroko embomai un angogo injido era. Iji ainde Yesu ae ainda ambodani de isima edo esitera, embomaimi dongo ‘gurepi’ be tapedo ainda gama budo awamaneda un okain ango siya edo esitera.
- c embobo 11 awa Yesu da piari aimbari embobo. Iwata Ari 1:26 giwo!
- d peroveta awa God da bino onjigarida karigari embo o eutu. Ami God da deroda petedo embomainda yai God da ge tedo esisina.
- e Ove Kotopuda atopapasigarimi kotembedo era awa, kariwa eiwa emboda duduno ari babain ami piaina.
- f ADARI da moka awa ‘Na awa Natopo Itari’ o Hiburu ge awa Jehovah; 2:25 doda daedo.
2:21 Joel 2:28-32
- h Nasaret Embo. Nasaret awa nasi 25 km iji wotari kena edo Galili Ubutu da. Yesu nasi ainda babojisina (Luke 4:16). Awatedo, embomaimi dao ‘Nasaret Embo’ ainda yai pipisitera.
- i orega awa inguta babain tote (2) oregedo jiari. Buriya embo awa orega ainda pioro duroro benomami ipatai deoro ingutada takimbeuri jioro erido petedo isite iji tote (2) ta tamonde (3) itae euri awamane bebetegedo esitera.
- j bebetegarida sima ari yai da dao nei awa ‘Hades’ edo ainda kupo awa tote (2). Kupo da (1) awa betari embomai beyaeda asisida rirowa bari yai. Kupo nei awa betari embomai daveda asisida oena apari yai davebé dave. Yesu da betedo erae gisida, ‘Hades’ awa bebetegari embo berarida asisida sima ari yai (Luke 16:19-31).
2:28 Psalm 16:8-11
- l Nanonameji da moka einda awa ‘Nato embotopo Judah embomai’.
- m Keriso da moka awa ‘God da Avigari Embo’.
- n ADARI da moka gano einda awa ‘God Mamo’. Hiburu ge awa Jehovah.
- o Badari da moka gano einda awa ‘David da Badari’ o ‘God da Mai’.
2:35 Psalm 110:1
- ~17~ Ove Kotopuda atopapasigari jiwaemi kotembedo era awa, ‘bread engegegari’ da moka einda awa, Yesu da gebé ari embomaimi Badari da Indari Beaoda sima eite doregedo bread engegegedo injido esitera.
- ~18~ Judah embomainda oro kotopu bajina awa Judah embomainda dasiga ari oro bajina da bé da. Oro awa Jerusalem nasi doda isinesina. English geda awa temple.