1 Kea꞉fole dowabikiyo꞉, bobalo꞉ so꞉mea꞉sen misa꞉ kalu i o꞉lia꞉ Yu ko꞉go꞉dego꞉ kalu i o꞉lia꞉ tambo kegea꞉sa꞉ga꞉, iliyo꞉ Ya꞉suwo꞉ sana soma꞉no꞉ togo꞉ nenela꞉sa꞉ga꞉ saefa꞉. 2 A꞉la꞉fo꞉ko꞉lo꞉ iliyo꞉ Ya꞉suwo꞉ mela꞉sa꞉ga꞉yo꞉, tililia꞉ga꞉, gamani misa꞉ kalu Failatbo꞉ dimia꞉ni ane.
11 Ya꞉suwo꞉ gamani misa꞉ kalu Failata꞉ milifa kagafo꞉labiki, Failat eyo꞉ Ya꞉sumo꞉wo꞉ dabu ba꞉ba꞉, “Yu kaluka꞉isaleya꞉ misa꞉ kalu alano꞉ geya꞉le?” Ya꞉suwa꞉ a꞉ma꞉la꞉ sa꞉laki, “Go꞉no꞉n gio꞉sa sa꞉lale,” a꞉la꞉sio꞉. 12 [c]Ko꞉sega bobalo꞉ so꞉mea꞉sen misa꞉ kalu i o꞉lia꞉ Yuwa꞉ ko꞉go꞉do꞉ kalu i o꞉lia꞉ma꞉yo꞉ Ya꞉sumo꞉ diga꞉li sa꞉lab amio꞉, Ya꞉suwa꞉yo꞉ a꞉ma꞉la꞉ towo꞉ mada mo꞉sio꞉. 13 A꞉la꞉gabiki Failat eyo꞉ Ya꞉sumo꞉wo꞉ wa꞉ka dabu ba꞉ba꞉, “Ililo꞉ to ko꞉li ko꞉lilo꞉ gemo꞉lo꞉ sa꞉lab hono ge mo꞉da꞉daya?” 14 A꞉la꞉go꞉ ko꞉sega Ya꞉su eyo꞉ emo꞉lo꞉ to diga꞉li sa꞉lab a꞉no꞉ a꞉ma꞉la꞉bo꞉ to nowo꞉ mo꞉sa꞉ma꞉no꞉ dowabiki, Failat e mada molo asulo꞉.
15 Donayo꞉ tambo amio꞉, Tinio꞉ Asulo꞉lo꞉ Ma꞉no꞉ ma꞉no꞉ ho꞉leno꞉ fa꞉la꞉dowab amio꞉, gamani misa꞉ kalu eyo꞉ dibolo amilo꞉ sen kalu imilig nowo꞉ sili alita꞉sen. Kaluka꞉isale ililo꞉ asulab aundo꞉ da꞉feab a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ sili alita꞉sen. 16 O꞉g ho꞉len a꞉namio꞉, kalu nowo꞉ mada mogago꞉le ko꞉lo꞉ dibolowa sen, ene wiyo꞉ Balabas. 17 A꞉la꞉fo꞉ko꞉lo꞉ kaluka꞉isale modo꞉wo꞉ Failata꞉ aya kegenelia꞉sa꞉ga꞉ dowabiki, Failat eyo꞉ imo꞉wo꞉ a꞉la꞉dabu ba꞉ba꞉, “Giliyo꞉ niyo꞉ o꞉b ko꞉lo꞉ sili alifoma꞉ki asulaya? Niyo꞉ Balabas a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ sili alito꞉lo꞉, o꞉ Ya꞉su, Godeya꞉lo꞉ Da꞉feyo꞉ kalu a꞉la꞉do꞉ sa꞉lab a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ sili alifoma꞉ki asulaya?” a꞉la꞉dabu ba꞉ba꞉. 18 [d]Failat elo꞉ a꞉la꞉do꞉ dabu ba꞉ba꞉ a꞉no꞉, mo꞉wo꞉ eyo꞉ a꞉la꞉asulo꞉. Yu misa꞉ kalu iliyo꞉ Ya꞉su o꞉lia꞉yo꞉ mo꞉beaki gadia꞉sa꞉ga꞉, Ya꞉suwo꞉ emo꞉ tililia꞉ mio꞉lo꞉b a꞉la꞉asulo꞉.
19 A꞉la꞉ta꞉ga꞉ Failat e mo꞉walila꞉sendo꞉ i fofodo꞉ wa꞉l a꞉na sen amio꞉, ingaya꞉yo꞉ to nowo꞉ emo꞉wo꞉ a꞉la꞉saga꞉fo꞉, “O꞉g nuluwo꞉ niyo꞉ kalu we o꞉lia꞉ mogai ofolo꞉. Kalu we digalo꞉ kalu ko꞉lo꞉, giyo꞉ emo꞉wo꞉ mogago꞉ imili nowo꞉ dimida꞉so꞉bo.” Eyo꞉ towo꞉ a꞉la꞉saga꞉fo꞉.
20 Ko꞉sega bobalo꞉ so꞉mea꞉sen misa꞉ kalu i o꞉lia꞉ Yu ko꞉go꞉dego꞉ kalu iliyo꞉ kaluka꞉isale kegeo꞉ a꞉ma꞉ asulo꞉wo꞉ digidalifelakiyo꞉, imo꞉wo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Giliyo꞉ Balabaso꞉ sili alitaki, Ya꞉suwo꞉ sanama꞉ki Failatbo꞉wo꞉ dabu ba꞉da꞉bi,” a꞉la꞉sio꞉. 21 A꞉la꞉go꞉ko꞉lo꞉ Failat eyo꞉ kaluka꞉isale kegeo꞉ imo꞉wo꞉ wa꞉ka dabu ba꞉dakiyo꞉, “Giliyo꞉ niyo꞉ kalu a꞉la꞉ we o꞉b ko꞉lo꞉ sili alifoma꞉ki asulaya?” A꞉la꞉dabu ba꞉dabiki, kalu kegeo꞉ a꞉ma꞉ sa꞉lakiyo꞉, “Balabaso꞉ sili alifoma” a꞉la꞉sio꞉. 22 Failat eyo꞉ imo꞉wo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Niyo꞉ a꞉la꞉dimidalikiyo꞉, Ya꞉su Godeya꞉lo꞉ Da꞉feyo꞉ kalu a꞉la꞉do꞉ sa꞉lab a꞉no꞉, giliyo꞉ niyo꞉ e waga dimidama꞉ki asulaya?” A꞉la꞉sa꞉labiki, iliyo꞉ tambo a꞉la꞉sio꞉, “E i malana aluma.” 23 Iliyo꞉ a꞉la꞉sa꞉labiki, Failat eyo꞉ imo꞉wo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Mo꞉wo꞉ ha꞉? Eyo꞉ mogago꞉wo꞉ o꞉b dimido꞉lo꞉bo꞉?” A꞉la꞉dabu ba꞉ba꞉ ko꞉sega kaluka꞉isale kegeo꞉ i a꞉ma꞉yo꞉ halaido꞉ ho꞉le sa꞉lakiyo꞉, “E i malana aluma” a꞉la꞉sio꞉.
24 [e]Kaluka꞉isale ili asulo꞉wo꞉ mo꞉tinakilo꞉ egeledo꞉ babuma꞉no꞉ dowab a꞉no꞉ Failat eyo꞉ asula꞉sa꞉ga꞉yo꞉, eyo꞉ ho꞉no꞉ dia꞉sa꞉ga꞉, ene dagiyo꞉ kaluka꞉isale kegeo꞉ siwa꞉l a꞉na to꞉go꞉do꞉. Eyo꞉ dagiyo꞉ to꞉go꞉dakiyo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Digalo꞉ kalu wema꞉ ho꞉bo꞉ tuma꞉nigab we, mo꞉wo꞉ ne amio꞉ aundo꞉ma. Hala dimido꞉ a꞉no꞉ giya dowab.” 25 [f]Kaluka꞉isale tambo iliyo꞉ a꞉ma꞉la꞉yo꞉ emo꞉wo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Kalu sana sowakilo꞉ ho꞉bo꞉ tulab we ninin ami a꞉la꞉ta꞉ga꞉ nini so꞉waya doma꞉ib.” 26 A꞉la꞉fo꞉ko꞉lo꞉ Failat eyo꞉ Balabaso꞉ kaluka꞉isalelo꞉wa hamana꞉ki sili alita꞉sa꞉ga꞉, ene da꞉la꞉di kaluwa꞉yo꞉ Ya꞉suwo꞉ meya꞉ sanama꞉ki ta꞉fo꞉. A꞉la꞉dimida꞉sa꞉ga꞉yo꞉, eyo꞉ Ya꞉suwo꞉ i malana sana soma꞉ki, ene da꞉la꞉di kaluwa꞉ dagiya difa꞉.
27 Gamani misa꞉ kalu a꞉ma꞉ ene da꞉la꞉di kalu iliyo꞉ Ya꞉suwo꞉ gamani hen a꞉na tililia꞉ tina꞉sa꞉ga꞉yo꞉, da꞉la꞉di kaluwo꞉ tambo a꞉na ho꞉le kegeo꞉. 28 [g]Iliyo꞉ Ya꞉suwa꞉ helebeso꞉go꞉ hagola꞉sa꞉ga꞉, helebeso꞉g ho꞉mo꞉solo꞉ sambo nowo꞉ Ya꞉suwa kalifa꞉. 29 A꞉la꞉ta꞉ga꞉ misa꞉ kalu alan ene misa꞉ amilo꞉ sa꞉ga꞉lan o꞉ngo꞉ dimida꞉sa꞉ga꞉, iliyo꞉ me olo꞉ a꞉no꞉ hega꞉sa꞉ga꞉, Ya꞉suwa꞉ misa꞉ya sa꞉ga꞉li alifa꞉. Iliyo꞉ bibulu nowo꞉ Ya꞉suwa꞉ dagi ililiba dia꞉takiyo꞉, iyo꞉ elo꞉wa gulalu misa꞉fu alilaki, e a꞉na dio꞉ge sa꞉lakiyo꞉, “Ge Yu kaluka꞉isaleya꞉ misa꞉yo꞉ ge ko꞉lo꞉, niliyo꞉ gi wiyo꞉ duludo꞉l,” a꞉la꞉sa꞉la꞉len. 30 [h]A꞉la꞉ta꞉ga꞉ iliyo꞉ e kodofa꞉ fugalakiyo꞉, da꞉fa꞉ a꞉no꞉ dia꞉ga꞉, Ya꞉suwa꞉ misa꞉ya yame tandeo꞉. 31 A꞉la꞉ digagade o꞉ga꞉ sa꞉la꞉sa꞉ga꞉yo꞉, so꞉g Ya꞉su amilo꞉ kalifa꞉ a꞉no꞉ dugulia꞉ga꞉ dia꞉takiyo꞉, so꞉g enedo꞉leyo꞉ a꞉na kalifa꞉. A꞉la꞉ta꞉ga꞉yo꞉ Ya꞉suwo꞉ i malana alula꞉sa꞉ga꞉ sana soma꞉ki ha꞉la꞉ya tililia꞉gane.
32 Iyo꞉ Ya꞉su o꞉lia꞉ amisa꞉n ha꞉la꞉ya ha꞉na꞉len ami, Sailini kalu nowo꞉ ene wiyo꞉ Saimon ko꞉lo꞉, toga ya꞉len ami galilia꞉sa꞉ga꞉, Ya꞉suwa꞉ i malan a꞉no꞉ emo꞉ dia꞉hamana꞉ki dibodo꞉.
33 Iliyo꞉ Ya꞉suwo꞉ tililia꞉ ha꞉na꞉ga꞉, Golgoda a꞉la꞉do꞉ sa꞉lab hen a꞉na fa꞉la꞉dowo꞉. Golgoda a꞉la꞉do꞉ sa꞉lab mo꞉wo꞉ we, hen misa꞉ki. 34 [i]Iliyo꞉ wain ho꞉n o꞉lia꞉ mulumulo꞉ halan o꞉lia꞉yo꞉ wo꞉gela꞉sa꞉ga꞉, Ya꞉sumo꞉ maiya꞉ki dimi, ko꞉sega eyo꞉ nola ba꞉da꞉sa꞉ga꞉ mo꞉ma꞉no꞉ asulo꞉.
35 [j]A꞉la꞉ta꞉ga꞉ da꞉la꞉di kalu iliyo꞉ e i malana alula꞉sa꞉ga꞉yo꞉, helebeso꞉g elo꞉ sa꞉ga꞉la꞉sen ko꞉lo꞉ duda꞉sa꞉ga꞉lo꞉ difa꞉ a꞉no꞉, da꞉la꞉di kalu noma꞉yo꞉ abe dia꞉nigaba꞉le a꞉la꞉liki, iyo꞉ ibuwo꞉ a꞉na heyakiyo꞉, helebeso꞉g a꞉no꞉ egele so꞉go꞉. 36 Da꞉la꞉di kalu iyo꞉ a꞉na siliki, Ya꞉su a꞉namilo꞉ dimidabo꞉ ko꞉lo꞉ bo꞉fo꞉len. 37 Iliyo꞉ e mo꞉walilakilo꞉ sana sowab a꞉ma꞉ mo꞉ a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ sa꞉sa꞉lakiyo꞉, Kalu we Ya꞉su. Yu kaluka꞉isaleya꞉ Misa꞉ Kalu Alandeyo꞉ we a꞉la꞉liki sa꞉sa꞉lo꞉ ko꞉lo꞉, iliyo꞉ Ya꞉suwa꞉ misa꞉ wa꞉l doba꞉da꞉ i malana alu alifa꞉.
38 [k]Ya꞉su e o꞉lia꞉yo꞉ afalo꞉ dia꞉sen kalu a꞉la꞉ nowo꞉ e aniba alu. Nowo꞉ ililib doba꞉da꞉, nowo꞉ fo꞉fo꞉doloba꞉da꞉, a꞉la꞉alu alifa꞉. 39-40 [l][m]Kaluka꞉isale iyo꞉ Ya꞉sulo꞉ alu alifa꞉ a꞉na tinia꞉likiyo꞉, mogago꞉ towo꞉ Ya꞉sumo꞉ sa꞉la꞉liki tinia꞉len. Iliyo꞉ misa꞉yo꞉ mumalola꞉liki, dio꞉ge sa꞉lakiyo꞉, “Giyo꞉ Godeya꞉ malilo꞉ ayo꞉ bidila꞉sa꞉ga꞉, ho꞉len otalen amio꞉ ho꞉gi dialifa꞉no꞉ a꞉la꞉sio꞉ ko꞉lo꞉, go꞉no꞉na꞉ma꞉la꞉yo꞉ asuwa꞉foma. Ge Godeya꞉ ene so꞉walelalega, go꞉no꞉no꞉ i malan a꞉no꞉ ta꞉ta꞉ga꞉ timina,” a꞉la꞉sio꞉. 41-42 Ililo꞉ dimido꞉ o꞉leauka, bobalo꞉ so꞉mea꞉sen misa꞉ kaluwo꞉lo꞉, elelo꞉ widan kaluwo꞉lo꞉, a꞉la꞉ta꞉ga꞉ Yu ko꞉go꞉dego꞉ kaluwo꞉lo꞉ iliyo꞉ Ya꞉sumo꞉wo꞉ dio꞉ge sa tandeakiyo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Eyo꞉ kalu nolo꞉ asuwa꞉ta꞉sen ko꞉sega, enena꞉ma꞉la꞉yo꞉ mo꞉asuwa꞉tabo꞉lo꞉ka꞉. E Isolael kaluka꞉isaleya꞉ misa꞉ kalu alan ko꞉lo꞉, e enena꞉ma꞉la꞉yo꞉ i malano꞉ ta꞉ta꞉ga꞉ tindalega, nio꞉ e amio꞉ a꞉na tilida꞉ba꞉no꞉. 43 [n]Eyo꞉sa a꞉la꞉sio꞉, ‘Ne Godeya꞉ ene so꞉wa ko꞉lo꞉, Gode eyo꞉ ne mada bo꞉fo꞉mela꞉ib,’ a꞉la꞉sio꞉. A꞉la꞉fo꞉ko꞉lo꞉ Gode eyo꞉ e hendele asulalega, o꞉go꞉ e o꞉li asuwa꞉fa꞉ib.” 44 A꞉la꞉ta꞉ga꞉ afalo꞉ dia꞉sen kalu a꞉la꞉ e o꞉lia꞉lo꞉ alu alifa꞉ a꞉ma꞉yo꞉lo꞉, Ya꞉sumo꞉wo꞉ a꞉la꞉ka dio꞉ge sa꞉la꞉len.
45 Disi dowabiki, hen a꞉no꞉ tambo sololiya꞉ go꞉lula꞉ta꞉ga꞉lo꞉ eleno꞉, ga꞉lo ofa꞉siyo꞉ asola dowabi edo꞉. 46 [o]Ofa꞉siyo꞉ asola dowabiki, Ya꞉su eyo꞉ ogolo halale ho꞉idaki, a꞉la꞉ho꞉ido꞉, “Eloi, Eloi, lama sabag tani.” To wema꞉ ha꞉go꞉ we, “Ni Gode, ni Gode, giyo꞉ ne wangabiki gola ba꞉daya?” 47 Kaluka꞉isale nol anib amilo꞉ kagafo꞉len a꞉ma꞉yo꞉ to a꞉no꞉ da꞉da꞉sa꞉ga꞉yo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Kalu we Elaiyayo꞉ ho꞉idab,” a꞉la꞉sio꞉. 48 [p]Kalu nowo꞉ bo꞉bo꞉ge nai ha꞉na꞉ga꞉, so꞉g gedeo꞉ heb a꞉no꞉ dia꞉sa꞉ga꞉, wain ho꞉n sesedo꞉ a꞉no꞉ ho꞉na gelelia꞉ga꞉yo꞉, ibuwa mela꞉sa꞉ga꞉ Ya꞉sumo꞉ maiya꞉ki dimi. 49 Kalu nolba꞉yo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Elaiya e ya꞉ga꞉yo꞉ asuwa꞉fa꞉nigaba꞉le, nio꞉ o꞉bo꞉fo꞉mela꞉niki,” a꞉la꞉sio꞉. 50 A꞉la꞉ta꞉ga꞉ Ya꞉su eyo꞉ wa꞉ka ogolo halale ho꞉ida꞉sa꞉ga꞉ ami ha꞉fo꞉wo꞉ a꞉na siliga꞉taki sowo꞉.
51 [q]O꞉g a꞉namio꞉ helebeso꞉g ko꞉lo꞉ Godeya꞉ malilo꞉ ayamilo꞉ dehedo꞉ a꞉no꞉ iwalu halona a꞉la꞉ta꞉ga꞉ usa ba꞉da꞉i tinda꞉ga꞉ asula꞉. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ henfelo꞉ wenamio꞉ hinio꞉ tilaki a꞉la꞉ta꞉ga꞉ u nolo꞉ usa basale ane. 52 A꞉la꞉ta꞉ga꞉ sowo꞉ kalu dali alifelo꞉ me a꞉no꞉lo꞉ kolaetabiki, kaluka꞉isale modo꞉ Gode amilo꞉ tili dabu ko꞉lo꞉ dane ane a꞉no꞉ mela꞉no꞉wo꞉ dia꞉sa꞉ga꞉ dasi alifelo꞉. 53 A꞉la꞉ta꞉ga꞉ Ya꞉suwo꞉ dasila꞉sa꞉ga꞉ a꞉labiki, kaluka꞉isale dasi alifelo꞉ i a꞉no꞉ daido꞉ hen a꞉no꞉ ta꞉ta꞉sa꞉ga꞉ Ya꞉lusalem malilo꞉ amisa꞉n a꞉na tiha꞉nabikiyo꞉, kaluka꞉isale modo꞉wa꞉yo꞉ i a꞉no꞉ ba꞉ba꞉. 54 Da꞉la꞉dilo꞉ bo꞉fo꞉lowan misa꞉ kalu o꞉lia꞉ ene da꞉la꞉di kalu Ya꞉sulo꞉ bo꞉fo꞉lab i o꞉lia꞉ma꞉yo꞉ hini tilab o꞉lia꞉ kelego꞉ nol fa꞉la꞉dowab a꞉no꞉ ba꞉da꞉sa꞉ga꞉yo꞉, iyo꞉ mada tagilaki a꞉la꞉sio꞉, “Hendele, kalu we Godeya꞉ ene kalu so꞉walelo꞉ka꞉,” a꞉la꞉sio꞉.
55 [r]Ka꞉isale nolo꞉ Ya꞉suwo꞉ asuwa꞉ta꞉liki, Ga꞉lili a꞉na a꞉la꞉ta꞉ga꞉ Ya꞉su kudu mio꞉ ko꞉lo꞉, o꞉g a꞉namio꞉ ka꞉isale modo꞉ i a꞉no꞉ ha꞉lu ko꞉na꞉ kagafo꞉liki bo꞉fo꞉len. 56 Ka꞉isale i a꞉namilo꞉ elen a꞉no꞉ nowo꞉ Magdala amisa꞉n ga Malia, nowo꞉ Malia, Ya꞉ma꞉s o꞉lia꞉ Yosa꞉b o꞉lia꞉ma꞉ anowo꞉, a꞉la꞉ta꞉ga꞉ nowo꞉ Sa꞉ba꞉diya꞉ inso꞉ a꞉la꞉ma꞉ anowo꞉ ko꞉lo꞉ elen.
57 Ga꞉lo dowabiki, Alimatea amisa꞉n wilo꞉ kalu nowo꞉ ene wiyo꞉ Yosa꞉b e a꞉na mio꞉. Ya꞉suwa꞉lo꞉ tili wida꞉sen kalu nowo꞉ e. 58 [s]E Failatdo꞉wa ha꞉na꞉sa꞉ga꞉, Ya꞉suwa꞉ do꞉mo꞉wo꞉ tagama꞉nigo꞉ka꞉ a꞉la꞉liki dabu ba꞉ba꞉. A꞉la꞉gabiki Failat eyo꞉ da꞉la꞉di kalu imo꞉ sa꞉lakiyo꞉, Ya꞉suwa꞉ do꞉mo꞉wo꞉ emo꞉ dimina a꞉la꞉sio꞉. 59 Iliyo꞉ dimiabikiyo꞉, Yosa꞉b eyo꞉ Ya꞉suwa꞉ do꞉mo꞉wo꞉ dia꞉sa꞉ga꞉yo꞉ helebeso꞉g nafaleya꞉ bobodo꞉. 60 [t]A꞉la꞉ta꞉ga꞉ eyo꞉ do꞉mo꞉ a꞉no꞉ dia꞉ha꞉na꞉sa꞉ga꞉yo꞉, enedo꞉ u no꞉no꞉ ho꞉gi dimido꞉ a꞉na difa꞉. Eyo꞉ u bamo alan nowo꞉ fo꞉fo꞉gola꞉i ya꞉sa꞉ga꞉, toga꞉meya asibalitakiyo꞉, e a꞉ma꞉la꞉ ane. 61 Malia Magdala o꞉lia꞉ Malia no o꞉lia꞉yo꞉, a꞉la꞉yo꞉ daido꞉ me imilib a꞉na siliki bo꞉fo꞉len.
- a Madi 26.14-15,Ilig 1.18-19
- b Sek 11.12-13
- c Ais 53.7
- d Yo꞉n 11.47-48,12.19
- e Lo 21.6-9
- f Ilig 5.28
- g Luk 23.11
- h Ais 50.6
- i Song 69.21
- j Song 22.18
- k Ais 53.12
- l Song 22.7,109.25
- m Madi 26.61, Yo꞉n 2.19
- n Song 22.8
- o Song 22.1
- p Song 69.21
- q Kis 26.31-33,Hibu 10.19-20
- r Luk 8.2-3
- s Lo 21.22-23
- t Ais 53.9
- u Madi 12.40,16.21, Mak 9.31, 10.33-34, Luk 9.22, 18.31-33, Yo꞉n 2.19-21