Mateus 13

Oanenga itna ngan eaba isiran wit ipuapua dadangai

(Markus 4.1-9, Lukas 8.4-8)

1 Ngan ado toaiua, Iesus itnan luma ta iuot ga ila gaot. Ta idio imado liu kapei isaleai. 2 [a]Be gid ipom kapei tinam tiluplup pan. Tota idug ga idae ngan oaga ede ta idio imado ngan, be gid ipom timadmadid labiai. 3 Ta itado oanenga itna busa pagid ta ikeo, “Ega, dadanga itama ila isiran wit ipuapua. 4 Ei isisiran ga ila, be wit ipuapua idanga ede itaptap ga idio edap isaleai. Be gid man tinam ta tian ga kus. 5 Be wit ipuapua idanga ede itaptap ga idio ngan tano aea patpat kapeipei. Be tano kapei tau mao, tota wit ipara ga idae manmanae ngansa isulug tau mao. 6 Ado ipara ga idae ta ilaba wit. Be wit iuaroar tos ngan pat, tota imalai ga imisi. 7 Be wit ipuapua idanga ede itaptap ga idio ngan oaroaro aea gigi. Be oaroaro idae kapei ta imol wit ga paeamao. 8 Be wit ipuapua idanga ede itaptap ga idio ngan tano kemi, ta itautau iuot busa. Idanga ede itautau iuot buno, idanga ede itautau iuot sangalima sangaul ede, idanga ede itautau iuot sangaul tol.

Dadanga itama ila isiran wit ipuapua.

9 Eaba sai itanga, manta ilongo kemi posanga toaine.”

Ikamado ga Iesus itatado oanenga itna?

(Markus 4.10-12, Lukas 8.9-10)

10 Idio ta Iesus ele aluagau tinam pan ta tibeta ei bedane, “Ikamado ga eao tatado oanenga itna pagid ipom somisomi?”

11 Ta ikoli led posanga bedane, “Ngansa Deo ilongean gimi ta aoatai kemi ngan ele posanga ipu mumulnga ngan madonga ibageai. Be ibada oatainga toa ne ga ila pagid ipom mao. 12 [b]Oangga sai ele oatainga, Deo ga igaltatan ele oatainga ga ila kapei. Be oangga sai ele oatainga mao, saoa danga ei iuatai ngan kautede, eine Deo ga ikado ga imata sapian. 13 Natado oanenga itna pagid ngan ipu ga oaine:

“Matad igeragera,

be tiuatai ngan saoa danga toa tigera oa mao.

Ga tangad ibabada,

be tiuatai ngan saoa danga toa tilongo oa mao,

ga tibada oatainga ngan mao pade.

14 [c]Ngan kadonga toaine tiparangrang Deo ele posanga ede. Aisaia ibada Deo iaoa mugaeai ta ibode bedane,

“ ‘Gimi ga alongo posanga somisomi,

be eine ga aoatai ngan ipu mao.

Be gimi ageragera pabusa,

be irangrang ngan laborami ibada mao.

15 Ngansa gid panua toa ne lolod buobuo,

be tangad itola ngan longonga posanga.

Be matad isi pade.

Ngan kado ta tigera ngan matad,

ga tangad ilongo

ta laborad ibada kemi posanga ipu.

Toa bedaoa ta tipul lolod,

ta nakado gid ga tiuot kemi. Be eine mao.’

16 [d]Be kemi tau ngan gimi! Ngansa gimi matami pal ta ageragera Deo ele posanga ipu, ga tangami ilongolongo ga abada oatainga. 17 Nakeo tautaunga pagimi, mugaeai ga inam, panua busa tibada Deo iaoa ga gid panua tututui busa lolod iminmin ngan geranga gid danga toa labone gimi agera, be gid tigera mao. Be lolod iminmin ngan longonga posanga toa gimi labone alongo, be gid tilongo mao.”

Iesus ipaola oanenga itna ipu ngan wit ipuapua

(Markus 4.13-20, Lukas 8.11-15)

18 Iesus ikeo pade bedane, “Tota alongo oanenga itna ipu ngan wit ipuapua ta abada oatainga ngan. 19 Oangga panua tilongo ato kemi ngan madonga Deo ibageai, be tiuatai ngan ipu mao, Deo ele posanga ila pagid mambe wit ipuapua itaptap edap isaleai. Be eaba paeamao inam ta ipaeaoa posanga toa lolodeai oa. 20 Be Deo ele posanga ila pagid panua padengada mambe wit ipuapua itaptap ngan tano aea patpat. Gid tilongo Deo ele posanga ga tibada manmanae ta tinid igelgel ngan. 21 Be posanga toa oa isulug lolodeai mao, mambe wit iuaroar isulug gadio tanoeai mao. Gid tidio mole tau mao, ta oangga kadonga kulupulupu iuot, ga panua tipaieiei sapadua tinasi Deo ele posanga, eine led kadonga lolo matua aea itap manmanae tau. 22 [e]Be Deo ele posanga ila pagid panua padengada mambe wit ipuapua itaptap ngan oaroaro aea gigi. Gid tilongo Deo ele posanga, be gid danga tanoeai aea ikakado ga lolod ede ga ede, be tikim tau pat ta ipabuobuo laborad. Tota gid danga toa oa iuot mambe oaroaro aea gigi toa imol Deo ele posanga lolodeai, ta irangrang ngan itautau iuot mao. 23 Be Deo ele posanga ila pagid panua padengada mambe wit ipuapua itaptap ngan tano kemi. Gid tilongo Deo ele posanga ta tiuatai kemi ngan ipu. Tota gid mambe tano kemi toa wit itautau iuot busa ngan. Idanga ede itautau iuot buno, padengada itautau iuot sangalima sangaul ede, padengada itautau iuot sangaul tol.”

Oanenga itna ngan purup papaeamao ipara dadangai

24 Iesus itado oanenga itna ede pade pagid ta ikeo, “Madonga Deo ibageai eine mambe eaba isiran wit ipuapua kemikemi aea dadangai. 25 Bong ede ele panua tienono, be aea isat ede inam ta isiran purup papaeamao wit iloleai. Ga kus ta ila. 26 Idio ga muriai, wit ipara ga idae ta iuangga itautau, be tigera purup papaeamao pade ipara toman ngan wit.

27 “Ta gid paeaeanga ton dadanga itama tila pan ta tikeo, ‘Maron, mugaeai eao siran wit kemikemi am dadangai, be ikamado ga purup papaeamao iparapara toman ngan?’

28 “Ta ikeo pagid, ‘Gau ag isat ede ikado toa bedane.’

“Ta gid paeaeanga tikeo pan, ‘Oangga eao kim, ta gai ala akule gid purup papaeamao ta asuk gid.’

29 “Be ikeo, ‘Mao. Ngan kado ta akule wit toman ngan purup papaeamao. 30 Atnan gisirua ga tidio ga irangrang ngan wit itautau imatua. Ta oangga wit imatua, eine ga nakeo pagimi paeaeanga ta ala asuk gid purup papaeamao mugaeai, ta akaukau gid ngan tulua ga tulua ta iman dinga aea. Be asuk gid wit itautau ta adol ngan leg luma annga aea.’ ”

Oanenga itna ngan mastet ipuapua

(Markus 4.30-32, Lukas 13.18-19)

31 Idio ta Iesus itado oanenga itna ede pade pagid ta ikeo, “Madonga Deo ibageai eine mambe mastet ipuapua eaba ede ibada ta iarum aea dadangai. 32 Tautaunga, mastet ipuapua eine kakauede tau ngan gid annga padengada ipuapua. Be oangga ipara ga idae, eine idae ga ila kapei ta iasal gid annga padengada dadangai. Ta iuot mambe abei, ta gid man tirangrang ngan tinam ta tirau ad luma ngan ibogaboga.”

Oanenga itna ngan yis

(Lukas 13.20-21)

33 Idio ta Iesus itado oanenga itna ede pade pagid ipom bedane, “Madonga Deo ibageai eine mambe yis toa taine ede ibada, ta ibul toman plaoa iuon ngan tabla kapeipei tol. Ga kus ta plaoa toa ngada oa isum ga idae kapei.”

Iesus itado posanga ngan gid oanenga itna mon

(Markus 4.33-34)

34 Gid posanga toa ngada oa Iesus itado pagid ipom, eine itado ngan gid oanenga itna mon. Ei iposa masaeai ngan danga eta mao. 35 [f]Ngan kadonga toa oa, ei iparangrang Deo ele posanga mambe eaba ibada Deo iaoa mugaeai ikeo ngan ga bedane,

“Gau ga natado gid oanenga itna pagimi

ta napalongo ngan gid danga toa ienono mumulnga.

Ngan danga toa ngada ne led otnga mugaeai ga irangrang ngan labone,

gid posanga toa oa ienono mumulnga.”

Iesus ipaola oanenga itna ipu ngan purup papaeamao

36 Iesus itnan gid ipom ga tidio ta ila idudunga lumaeai. Be ele aluagau tila pan ta tikeo, “Irangrang ngan eao paola oanenga itna ipu pagai ngan purup papaeamao dadangai?”

37 Ta ikoli led posanga bedane, “Eaba isiran wit ipuapua kemikemi eine Eaba Inat. 38 Be dadanga eine tibur toa ngada ne tanoeai. Be wit ipuapua kemikemi eine gid panua timamado Deo ibageai. Be purup papaeamao eine gid panua timamado eaba paeamao ibageai. 39 Be dadanga itama aea isat eine eaba paeamao. Be ado badanga annga aea, eine ado muriai toa madonga tanoeai kus. Be panua naurata ad eine gid anggelo.

40 [g]“Be ngan ado muriai toa madonga tanoeai kus, kadonga ga iuot lalaede mambe gid panua tikulekule gid purup papaeamao ta titado ga tidae dingaeai. 41 [h]Eaba Inat ga isula ele anggelo ta tibada danga toa ngada oa idadada gid panua ngan kadonga sasat ga gid panua toa ngada oa tipul murid ngan Deo ele apu, ta tila aluai ngan gid panua timamado Deo ibageai. 42 [i]Eine ga titado gid ga tidae dingaeai. Toa eoa ga titangtang paeamao ga luod kek ga kek. 43 [j]Ngan ado toaiua, gid panua tututui ga tiuot masaeai mambe ga ado imata ele taranga. Ta gid ga timamado Tamad Deo ibageai. Eaba sai itanga, manta ilongo kemi posanga toaine.”

Oanenga itna ngan apou iuon ngan pat ga ienono tano iloleai

44 Iesus ikeo pade bedane, “Madonga Deo ibageai eine mambe apou ede ienono mumulnga tano iloleai. Eaba ede iuot ngan apou toa oa ta imudan pade. Itin igelgel kapei ta ila ilongean ele danga sisid toa ngada oa pagid panua ta tiuolol gid. Ga kus ta ibada ele pat ta ila iuol tano toa oa ga iman ei aea.”

Oanenga itna ngan nagemgem ede aea olnga kapei

45 Iesus ikeo pade bedane, “Ga pade, madonga Deo ibageai eine mambe eaba ede toa ele naurata ngan badanga gid nagemgem kemikemi ta gid panua tiuolol pan. 46 Ado ede iuot ngan nagemgem ede kemi tau aea olnga kapei. Tota ila ilongean ele danga sisid toa ngada oa pagid panua ta tiuolol gid. Ga kus ta ibada ele pat ta ila iuol nagemgem toa oa ga iman ele.”

Oanenga itna ngan puo

47 Iesus ikeo pade bedane, “Ga pade, madonga Deo ibageai eine mambe puo ede titado ngan liu kapei. Titado puo toa oa ta tibabada ia busa imata ede ga ede. 48 Idio ta puo iuon, ta gid panua tidada ga idae labiai. Tota tidio timado ta tilelean gid ia. Ia kemikemi tidoldol ga tidae ngan karei, be ia papaeamao titado ga iduaea. 49 Eine ga iuot toa bedaoa pade ngan ado muriai toa madonga tanoeai kus. Gid anggelo ga tila ta tilelean panua papaeamao timamado rabu ngan panua tututui. 50 [k]Eine ga titado gid ga tidae dingaeai. Toa eoa ga titangtang paeamao ga luod kek ga kek.”

51 Ta Iesus ibeta ele aluagau bedane, “Gimi aoatai ngan posanga toa ngada ne ipu pade?”

Ta tikeo, “Be.”

52 Ta ikeo pagid, “Tota gid aluagau toa ngada ne togau, gid mambe panua oatainga ad ngan Deo ele apu. Be gid tibada paoatainga ngan madonga Deo ibageai pade. Tota gid mambe luma itama ede toa ibada danga sisid kemikemi ele apouiai ga iuot. Danga sisid edengada mugamuga ga padengada papau.”

Gid Nasaret tipul murid ngan Iesus

(Markus 6.1-6, Lukas 4.16-30)

53 Idio ta Iesus ipasala ele posanga ngan gid oanenga itna toa ne ga kus ta itnan tibur toa oa. 54 [l]Ta iluai mulian aea tuanga ipuiai Nasaret ta ipaoatai gid panua luma raring aea iloleai. Be gid tikakrik ta tikeo, “Eaba toa ne ibada ele oatainga sida? Iura madongan ta ikakado gid uisinga? 55 [m]Be eaba toa ne itama ikakado gid luma na? Itna ieda Maria ga itar kakakau Jems ga Iosep ga Saimon ga Iudas na? 56 Iliuliu pade timamado toman ngan gita na? Tota eaba ne ibada iura ga ele oatainga sida?” 57 [n]Gid panua lolod paeamao ngan ei ta tiposa toa bedaoa.

Be Iesus ikeo pagid, “Oangga eaba ibada Deo iaoa ta ila ngan tuanga ga tuanga, panua busa ga tilolon ngan ei. Be oangga ila aea tuanga ipuiai, pagid isobosobo, gid ga tilolon ngan ei mao.”

58 Tota Iesus ikado uisinga busa toa eoa mao ngansa lolod matua ngan ei mao.

<- Mateus 12 Mateus 14 ->