Jñꞌoon ntyja ꞌnaanꞌ tsꞌan na tëquitscyaa ntquen trigo
(Mt 13:1-9; Lc 8:4-8)
1 Ndoꞌ ncüiichen jnda, xjen na tꞌoon Jesús ꞌndyo ndaandue Galileaꞌñeen, taꞌ jon na tyincyaa jon jñꞌoon ndëë nnꞌan. Jndye jndyi nnꞌan tëncüi naijon na mꞌaan jon joꞌ. Ndoꞌ joꞌ tua jon quityquiiꞌ ncüii vꞌaandaa na ntyjachenhanꞌ nnon ndaa. Tëcüetyen jon tyquiiꞌhanꞌ ndoꞌ joo nanꞌñeen mꞌanhan ꞌndyo tsꞌoteiꞌ ndaandue. 2 Jndye jndyi nnon jñꞌoon na tyiꞌquitsiquindyi nquiiꞌhanꞌ na siꞌman jonhanꞌ ndëëhan.
Ndö jñꞌoon na tso jon xjen na siꞌman jon ndëëhan:
3 —Quindyehoꞌ jñꞌoon na ntsinën. Mꞌaan ncüii tsꞌan na taquitscyaa juu tsjan ntquen trigo. 4 Ndoꞌ viochen xjen na iscyaa jon juu ntquenꞌñeen, ñꞌenhanꞌ na tycyaa xoncüe nato. Ndoꞌ joꞌ sque quintsa, tquii oꞌ joo ntquenꞌñeen. 5 Ndoꞌ minndyehanꞌ tycyaahanꞌ cjooꞌ chjo tsꞌo na ntyjo cjooꞌ ntjöꞌ. Ndoꞌ cje ro tꞌonhanꞌ ngꞌe ñjen mꞌaan tsꞌo joꞌ. 6 Majoꞌ xjen na jnduiꞌ ndoꞌcüjioonꞌ, yajoꞌ tyeꞌ coꞌuaahanꞌ, tsojnaanꞌ na ñjen mꞌaan tsꞌoꞌñeen, joꞌ ndicꞌo nchꞌiooꞌhanꞌ, joꞌ na tcanhanꞌ. 7 Ndoꞌ minndyechenhanꞌ tycyaahanꞌ tyuaa naijon na minntyjeeꞌ nꞌoon neon. Ndoꞌ joo neonꞌñeen tëvindyehanꞌ, sincüanꞌhanꞌ cjo joo ntjonꞌñeen, joꞌ na tatueꞌhanꞌ. 8 Ñdoꞌ mantyi minndyechenhanꞌ tycyaahanꞌ naijon na mꞌaan tsꞌo ya. Tꞌon joo ntquenꞌñeen, tëquehanꞌ, juu ntjonꞌñeen ya tueꞌhanꞌ. Ñꞌenhanꞌ na tyincyaahanꞌ ncüii xu vantjoꞌ yon stjö na cüii stjöhanꞌ na iscyaa tsanꞌñeen, ndoꞌ minndyechenhanꞌ tyincyaahanꞌ ata ve xu xoncüe na ncüii istjöhanꞌ na iscyaa juu tsanꞌñeen, ndoꞌ mantyi minndyechenhanꞌ tyincyaahanꞌ ata ninque xu na ncüii istjöhanꞌ na iscyaa juu.”
9 Ndoꞌ tsontyichen Jesús:
—Juu tsꞌan na ninꞌcüaaꞌ tsꞌon jñꞌoon na matsjö, quen ya juu cüentahanꞌ.”
Tsꞌiaanꞌ na totsinin Jesús jñꞌoon na tyiꞌquitso nquiiꞌhanꞌ
(Mt 13:10-17; Lc 8:9-10)
10 Joo nanꞌñeen na jndye jndyiꞌhin, vi na jndë jnduiꞌhan, yajoꞌ nnꞌan na nchoꞌveꞌhin, taxeeꞌhan nnon Jesús, jnduehan:
—Juu jñꞌoon na sininꞌ quichen na tyiꞌquitso nquiiꞌhanꞌ, ¿Nin ꞌnan ninꞌquitsiquindyihanꞌ? 11 Ndoꞌ tꞌa jon jndyuehan, tso jon: —Ndyu na toxenꞌchen taꞌnan siꞌman Tyoꞌtsꞌon ndëë nnꞌan jñꞌoon na vantyꞌiu na mꞌaanhanꞌ nchu vaa na icoꞌxen jon nnꞌan. Majoꞌ ndëë ꞌoꞌ itsiꞌman jndyoyu jon ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ. Ndoꞌ nque nnꞌan na tyiꞌcꞌonhan ntyja njan, joo jñꞌoon na mancya ndëëhan ntyja ꞌnaanꞌ na icoꞌxen Tyoꞌtsꞌon nnꞌan juu na cotsamꞌanhan, ninnquiiꞌchen matsinën jñꞌoon ndëëhan na tyiꞌquitsjö ncꞌihanꞌ. 12 Nndaꞌ vaa chaꞌ min jndye jnda quindyehan, majoꞌ xeꞌcüaaꞌ nꞌonhan nin ꞌnan itsiquindyihanꞌ. Ndoꞌ min na jndye jnda cojntyꞌiahan ꞌnan na matsꞌa, majoꞌ jeꞌquitquenhan cüenta. Ndoꞌ na ndöꞌ vaa na nanꞌxuanhan, ndicachuhanꞌhin na ntcüeꞌ nꞌonhan yo jnanhan ndoꞌ na ntsitꞌman tsꞌon Tyoꞌtsꞌonhan.”
Ndö vaa na itsiquindyihanꞌ ntyja ꞌnaanꞌ tsꞌan na tëquitscyaa trigo
—Ndoꞌ na tataaꞌ nꞌonhoꞌ juu jñꞌoonvaꞌ na tyiꞌquitsjö ncꞌihanꞌ, yajoꞌ ¿Nchu ya ntꞌahoꞌ na ncüaaꞌ ya nꞌonhoꞌ xe na aa ntsinën mañoon jñꞌoon chaꞌna juuhanꞌ? 14 Juu tsꞌan na itscyaa ntquen trigoꞌñeen, conduihin nquii tsꞌan na incyaa jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon ndëë nnꞌan. 15 Ndoꞌ joo ntquen na tycyaa nato na tquii quintsahanꞌ, joꞌ nnꞌan na condye jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon. Ndoꞌ vi na jndë jndyehinhanꞌ, juu xjenꞌñeen icüjeeꞌ yutyia na mꞌanhan, ndoꞌ itsꞌaa juu na quitsuuꞌ nꞌonhinhanꞌ. 16 Ndoꞌ ntquen na tycyaa naijon na jen ntjöꞌ na ñjen mꞌaan tsꞌo, joꞌ nnꞌan na condye jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon, joohan coyꞌonhan cüentahanꞌ yo na nein jndyihan. 17 Majoꞌ tyiꞌxoncüeeꞌ nꞌonhan na covantyja nꞌonhan juu jñꞌoonꞌñeen, ndoꞌ veꞌ ngꞌe viꞌ coquenonhan na conanꞌvje nnꞌanhan, ndoꞌ conanꞌcüejnaanꞌ nnꞌanhan na ninꞌquitjihan quityquiiꞌ na tsixuan juu tsonnangue, yajoꞌ coꞌndyehan juu jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon, cotsacüentyjeeꞌhan na covantyja nꞌonhan juuhanꞌ. 18 Ndoꞌ joo ntquen na tycyaa naijon na minntyjeeꞌ nꞌoon neon, joꞌ nnꞌan na condye jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon. 19 Majoꞌ jnaanꞌ na jndye jndyi mꞌaanꞌ nꞌonhan yo ꞌnan na icanhanꞌhin nanein, yo na itsiviꞌnnꞌanhanꞌhin na ninꞌcüityahan, yo jndyechen nnon ꞌnan na ninꞌcuen ndueehan, ndoꞌ ngꞌe na nndaꞌ vaa mꞌaanꞌ nꞌonhan, taꞌnan cüii nnon na itsiꞌmanhanꞌ na conanꞌjonhan yo juu jñꞌoon nayaꞌñeen. 20 Majoꞌ mꞌan nnꞌan na itsijonhanꞌhin chaꞌna juu ntquen trigo na iscyaa tsanꞌñeen naijon na mꞌaan tsꞌo ya. Condye nanꞌñeen juu jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon, ndoꞌ conaꞌquii nꞌonhan juuhanꞌ. Ndoꞌ joꞌ itsijonhanꞌhin chaꞌna joo ntjon na ya coveꞌ. Chaꞌxjen vendye ntjonꞌñeen ya tueꞌhanꞌ, tyincyaahanꞌ ncüii xu vantjoꞌ yon istjö, ve xu xoncüe ndoꞌ ata ninque xu. Mantyi mꞌan nnꞌan na nndaꞌ vaa na conanꞌjonhan yo jñꞌoonꞌ Tyoꞌtsꞌon, ndyiiꞌhan jndye tsꞌian contꞌahan ntyja ꞌnaanꞌ nquii jon, ndoꞌ ñꞌenhan na chjo ro contꞌahin ntyja ꞌnaanꞌ jon, ndoꞌ ñꞌenhan na majndyentyichen na contꞌahan.”
Jñꞌoon na tyiꞌquitso nquiiꞌhan ntyja ꞌnaanꞌ lámpara
—Taꞌnan tsꞌan na ntscüꞌa lámpara na veꞌ na ntcoꞌto juuhanꞌ na tocjeeꞌ jndu, oo min na ntscuꞌ juuhanꞌ yo stjö. Chito nndaꞌ ntsꞌaa tsꞌan. Juu lámparaꞌñeen ntsintyja tsꞌanhanꞌ chaꞌ quitsixueehanꞌ chon ndëë tsoñꞌen nnꞌan na mꞌan vꞌaa. 22 Minꞌcya ro jñꞌoon na matsinën na ndicüaaꞌ nꞌon nnꞌan na tyiꞌquitsjö ncꞌihanꞌ, majoꞌ ngüentyja xjen na ncüaaꞌ ya nꞌonhinhanꞌ. Tsoñꞌen jñꞌoon na matsinën naneinhin na ndicüaaꞌ tsꞌon tsꞌanhanꞌ, majoꞌ ngüentyja xjen na ñꞌen nnꞌan xiꞌjndio tsonnangue na ncüaaꞌ nꞌonhinhanꞌ. 23 Juu tsꞌan na ninꞌcüaaꞌ tsꞌon joo jñꞌoon na matsinën, quen ya juu cüentahanꞌ.”
24 Mantyi tso Jesús ndëëhan:
—Quitquen yahoꞌ cüenta jñꞌoon na condyehoꞌ na matsinën, ngꞌe xe na aa veꞌ chjo rohanꞌ na cotquenhoꞌ cüenta, mantyi tyiꞌjndyehanꞌ na ncüaaꞌ nꞌonhoꞌ. Ndoꞌ xe na aa ntquen yahoꞌ cüentahanꞌ, yajoꞌ majndyentyichenhanꞌ ncüaaꞌ nꞌonhoꞌ. Ndoꞌ nninncyaa Tyoꞌtsꞌon na matꞌmanntyichen na ncüaaꞌ nꞌonhoꞌhanꞌ. 25 Ngꞌe juu tsꞌan na ivaaꞌ tsꞌon juu jñꞌoon na mancya, matꞌmanntyichen nndaaꞌ tsanꞌñeen na ncüaaꞌ tsꞌon juuhanꞌ. Ndoꞌ xe na aa mꞌaan tsꞌan na tavi ninꞌquindyii juu jñꞌoon na matsjö, ngitsuuꞌ tsꞌon juu chjo jñꞌoon na jndë nchjii juu ntyja njan.”
Jñꞌoon na sinin Jesús na tyiꞌquitso nquiiꞌhanꞌ ntyja na vaque ntjon na jnonꞌ tsꞌan
26 Sininntyichen Jesús, tso jon:
—Juu na ityeꞌntjon Tyoꞌtsꞌon nnꞌan, ndö vaahanꞌ. Itsijonhanꞌ juuhanꞌ chaꞌvijon tsꞌan na jnonꞌ ncüii nnon ntjon. 27 Ndoꞌ juu tsanꞌñeen tyiꞌncüii tman vacuaa juu, itso juu, ndoꞌ nnanquintyja juu tyiꞌncüii nonnco. Ndoꞌ joo ꞌnan tsjanꞌñeen coꞌonhanꞌ, coquehanꞌ, covindyehanꞌ min na tyiꞌquintjii tsanꞌñeen nchu vaa na itsꞌaahanꞌ na nndaꞌ. 28 Coꞌon ntjon itsꞌaa tyuaa. Navejndyee conduiꞌ ntsquiihanꞌ, ndoꞌ vi na jndë tindyehanꞌ, conduiꞌ xjuꞌhanꞌ, ndë joꞌ cotsaqueꞌ nꞌonhanꞌ, ndë joꞌ comanhanꞌ. 29 Ndoꞌ ya na jndë tcanhanꞌ, yajoꞌ ntyjee tsꞌanhanꞌ. Ndöꞌ vaa na itsijonhanꞌ ntyja na icoꞌxen Tyoꞌtsꞌon nnꞌan nchu vaa na cotsamꞌanhan.
Jñꞌoon na sinin Jesús na tyiꞌquitso nquiiꞌhanꞌ ntyja ꞌnaanꞌ ntquen mostaza
(Mt 13:31-32; Lc 13:18-19)
30 Mantyi tso Jesús:
—Ntsinën cüii jñꞌoon ndëëhoꞌ na tyiꞌquitsjö ncꞌihanꞌ chaꞌ quitejndeihanꞌ ꞌoꞌ na ncüaaꞌ nꞌonhoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ na icoꞌxen Tyoꞌtsꞌon nnꞌan nchu vaa na cotsamꞌanhan. ¿Nin jñꞌoon na ntsinën chaꞌ na ncüaaꞌ nꞌonhoꞌ ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ? Ndoꞌ ¿Nin ncüii nnon jñꞌoon na ntsijönꞌ ntyja na icoꞌxen jon? 31 Itsijonhanꞌ juuhanꞌ chaꞌna ncüii ntquen mostaza na jnonꞌ tsꞌanhanꞌ. Ndoꞌ majuuhanꞌ na quijndëntyichenhanꞌ na tsoñꞌen ntquen ꞌnan na conon nnꞌan. 32 Majoꞌ vi na jndë tꞌonhanꞌ, majuuhanꞌ na coninndyentyichenhanꞌ na tsoñꞌen nꞌoon na ninncüii ngueesuaꞌ na coventyjeeꞌ, ata conanꞌya quintsahinꞌ ntycya oꞌ xquenhanꞌ.
Jñꞌoon na totsiꞌman Jesús ndëë nnꞌan, ninnquiiꞌchen tyiꞌquitso nquiiꞌ jonhanꞌ
(Mt 13:34-35)
33 Jndye jndyi jñꞌoon totsinin Jesús ndëë nnꞌan na tyiꞌquitso nquiiꞌ jonhanꞌ chaꞌna joo jñꞌoonminꞌ. Tonincyaa jon jñꞌoonꞌñeen xiꞌncüii chaꞌxjen na taaꞌ tsꞌon jon na nndëë ncüaaꞌ nꞌonhan. 34 Ndoꞌ ninnquiiꞌchen totsinin jon ndëë nnꞌan yo jñꞌoon na tyiꞌquitso nquiiꞌhanꞌ. Majoꞌ xjen na ntjo nquiihin yo nque nanꞌñeen na tqueenꞌ jon na quinanꞌjonhan yo jñꞌoon na toninncyaa jon, yajoꞌ totsiꞌman jon ndëëhan nchu vaa itsiquindyi ncüii cüii jñꞌoonꞌñeen.
Sichen Jesús jndye yo na iju ndaandue
(Mt 8:23-27; Lc 8:22-25)
35 Majuuntyi xeeꞌñeen na jndë macontsjë chjo min, itso jon ndëë nnꞌan na tqueenꞌ jon na quitsayꞌonhan jñꞌoon yohin:
—Cja, ncꞌö, ngüeꞌjndya ndaandue.
36 Yajoꞌ jntyꞌehan nnꞌan, jnduiꞌhan. Ndoꞌ tyeyꞌonhan Jesús yo majuuntyi vꞌaandaa na tijntꞌue jon xjen na tyincyaa jon jñꞌoon ndëë nanꞌñeen. Ndoꞌ mantyi vendyechen nnꞌan na tomꞌan na tondyehan jñꞌoon na toninncyaa jon, tentyjahan naxenꞌ jon yo mañoon ntꞌaandaa. 37 Ndoꞌ tyioo vi jndye jndyo tque nnon juu ndaandueꞌñeen, ata totyionhanꞌ ndaa quityquiiꞌ juu vꞌaandaaꞌñeen, mavaa xjen na ngitooꞌhanꞌ yo ndaa. 38 Ndoꞌ Jesús xiꞌ tëntycüii tsꞌaan juu vꞌaandaaꞌñeen, joꞌ itso jon, ndyiiꞌ ndiaa quityaꞌ jon. Ndoꞌ joꞌ jnanꞌntcüihanhin, jnduehan:
—Nndaꞌ ta, ꞌuꞌ na matsiꞌmanꞌ ndë́, ¿Aa minꞌchjo taꞌnan itsꞌaahanꞌ ꞌuꞌ na mavaa xjen na ncüjë́ na ngava ndaa nquén?
39 Ndoꞌ jnanquintyja Jesús, sityiaꞌ jon juu jndyeꞌñeen, tso jon nnonhanꞌ:
