Mattiu 5

Yù Pangituddu ni Apu Kesu sù Keggá na ta Puddul

Lukas 6:20-23

1 Á pakasingan ni Apu Kesu sù ira magaru nga tatolay, giminon ta puddul, á nagitubang. Á jimikkì kuna yù ira tudduán na. 2 Á inituddu na nira, á kinagi na:

3 “Mapagayáyâ yù ira manukkalak, nga ammu ra ta nakaliwâ ira nga ari makatuppál sù ngámin nga ipakuá ni Namarò nira, ta ikatalà da si Namarò ta mangabbák nira.

Mammapiá yù ággiád da sangaw, ta aggira yù mesipà sù pammagurayán ni Namarò ta lángì.

4 Mapagayáyâ yù ira maraddam.

Mammapiá yù ággiád da sangaw, ta bannabannáyán na ira ni Namarò.

5 Mapagayáyâ yù ira tumulù.

Mammapiá sangaw yù ággiád da, gapu ta iyawâ na sangaw ni Namarò nira yù ngámin nga napiá nga initabbá na.

6 Mapagayáyâ yù ira makkaragâ nga manuppál sù ipakuá ni Namarò nira, nga kunnay ta mabisinin nga maláppà nga magalek ta kanan na.

Mammapiá sangaw yù ággiád da gapu ta pakáppagan na sangaw ni Namarò ira.

7 Mapagayáyâ yù ira mangikállà sù ira kábulud da.

Mammapiá sangaw yù ággiád da gapu ta ikállà na sangaw ni Namarò ira.

8 Mapagayáyâ yù ira nga pareku nga matunung yù nonò da.

Mammapiá sangaw yù ággiád da, ta aggira sangaw yù makasingan kâ Namarò.

9 Mapagayáyâ yù ira mamakkakápiá sù ira maddamá.

Mammapiá yù ággiád da, ta aggira ibiláng ni Namarò ta ánâ na.

10 Mapagayáyâ yù ira nga marigirigâ gapu ta panguruk da kâ Namarò.

Mammapiá sangaw yù ággiád da, ta aggira yù mesipà sù pammagurayán ni Namarò ta lángì.

11 “Á sikayu, mapagayáyâ kayu nu uyu-uyawad da kayu nayù ira tatolay ánna jigirigátad da kayu ánna paraparáketad da kayu gapu ta pangikatalà naw nikán, ta mammapiá sangaw yù ággián naw. 12 Ta kunnian gapay yù panigirigâ nayù ira ngaw tatolay sù ira ngaw ábbilinán ni Namarò. Magayáyâ kayu laguk, mássiki nu marigirigâ kayu, ta aru yù napiá nga bálà naw nga pinakappián ni Namarò ta lángì, nga málâ naw sangaw nu lubbè kayu tán.”

Yù Keyarigán nayù ira nga Manguruk kâ Apu Kesu

Markus 9:50; Lukas 14:34-35

13 Á inituddu na paga ni Apu Kesu, á kinagi na, “Sikayu nga manguruk nikán, yá keyarigán naw yù asin. Ta napiá ánna nasingngà yù kanat tam nu ajjan yù asin kuna. Á sikayu nga manguruk nikán, nekiruk kayu sù ira tatolay nga ari manguruk, tapè ituddu naw nira yù napiá, á máwayyá ra laguk nga mabbáli nakuan ta napiá gapay. Ngam nu mallállágin yù asin, awánin ta paggák na. Á kengá lâ, ta awán ta serbi na, nu ari lâ nga metabbà nga meguppuguppè sangaw.

14 “Á yù ili nga napatáddak ta puddul, ari gemma metuttù. Kunnian gapay yù keyarigán naw. Ta sikayu nga manguruk nikán yù kun na nawák, á manawagán yù nonò nayù ira tatolay megapu sù ituddu naw nira. 15 Á awán ta tolay nga mamaggatang ta isingan, nu ikáyâ na sangaw ituttù sù unak na palanggána. Ngam paggatangan na yù isingan nga ipotun na gemma sù ággianán na, tapè manawagán yù ira ngámin nga tatolay nga ajjan ta balay. 16 Á kunnian gapay yù keyarigán naw. Arán naw ilímak yù ángnguruk naw kâ Namarò. Á tuppálan naw yù ipakuá na nikayu, tapè masingan nayù ira tatolay yù napiá nga akka-akkuán naw ánna dayáwad da si Namarò nga Yáma naw ta lángì.”

Yù Pangituddu ni Apu Kesu nga Meyannung sù Tunung ni Moyses

17 Á kinagi ni Apu Kesu, “Arán naw kagian ta umayà manguli sù tunung ni Moyses ánna yù ituddu nayù ira ngaw ábbilinán. Arák ku patalián yù kinagi ra nu arák ku galâ tuppálan yù ngámin nga kinagi ra. 18 Á kuruk yù kagiak ku nikayu, nga ari mapatalián yù tunung ni Moyses áddè ta pagáddekán nayù lángì ánna dabbuno. Ta ari bulubugá mapangarián yù tunung, mássiki lâ nu baddì, áddè ta matuppál ngámin. 19 Á yáyù gapu na nga yù tolay nga malliwâ ta baddì sù tunung, ánna ituddu na sù ira kábulun na tapè malliwâ ira gapay, aggina yù kagukábán sù pammagurayán ni Namarò ta lángì. Ngam yù tolay nga manuppál sù tunung ni Namarò, ánna ituddu na sù ira kábulun na tapè tuppálad da gapay, aggina yù meparáyaw sù pammagurayán ni Namarò ta lángì. 20 Á yáyù laguk nga kagiak ku nikayu, nu ari napiá yù ánnuppál naw sù ipakuá ni Namarò ánnè sù ánnuppál nayù ira Parisio ánna yù ira mangituddu sù tunung, ari kayu gemma mesipà sù pammagurayán ni Namarò ta lángì.”

Yù Pangituddu ni Apu Kesu nga Meyannung sù Mapporay

21 Á kinagi ni Apu Kesu, “Ammu naw gemma yù netuddu gári sù ira ngaw tatolay, nga ‘Ari kayu mamapátay, ta gaputad da sangaw yù tolay nga mamapátay, á ikeká ra.’ 22 Ngam sikán, yawe yù kagiak ku nikayu. Pasikkálan naw yù akka-akkuán naw. Ta yù tolay nga mapporay sù kabbulun na, ipagápù da sangaw sù ira pulis. Á yù tolay nga manguyaw sù kabbulun na, ikeká ra sangaw sù arubáng nayù ira kues. Á yù tolay nga pakkakagián na yù kabbulun na, mapagikáru sangaw ta impiernu. 23 Á yáyù nga tabarangat takayu, ta nu umay kayu sù mangilin nga bale ni Namarò, nga makimoray kuna, ánna manonò naw ta ajjan yù kabbulun naw nga natakì yù nonò na nikayu, 24 á mapolu kayu bì nga umay makipakomá sù kabbulun naw. Á kabalin naw makkakápakomá, manoli kayu laguk nga makimoray kâ Namarò sù bale na.

Makipakomá ittam sù ira Mapporay nittam

Lukas 12:58-59

25 “Á ta ángngarigán nu ajjan yù mangikeká nikayu, á mapolu kayu bì nga makipakomá kuna, marakè ipagápù na kayu nga ipeyángay ta kues, á ipaparesu na kayu sù ira pulis. 26 Ta kuruk yù kagiak ku nikayu, nga maggián kayu ta ábbalurán ta áddè ta arán naw mekáru yù ngámin.

Yù Netuddu nga Meyannung sù ira Mangarallaw

27 “Á ammu naw gemma yawe nakagi, nga ‘Ari kayu mangarallaw.’ 28 Ngam sikán, yawe yù kagiak ku nikayu, ta nu inni-innan na tolay yù babay ánna nononopan na yù pakkaragâ na nga makiruruk kuna, nakaliwákin kâ Namarò megapu sù nonò na.

Yù Meyannung sù Kelillì na Tolay sù Pakaliwatán na

Markus 9:47

29 “Á nu mapaliwâ kayu sangaw megapu sù jiwanán nga matá naw, baddulan naw laguk nga itabbà naw. Ta napiá yù kesipà naw sangaw kâ Namarò ta lángì, mássiki nu nakúráng yù baggi naw ta tádday nga matá na, ánnè sù ketabbà nayù ngámin nga baggi naw sù impiernu. 30 Á nu mapaliwâ kayu sangaw megapu sù jiwanán nga limá naw, gappulan naw laguk nga itabbà naw, gapu ta napiá yù kesipà naw sangaw kâ Namarò ta lángì, mássiki nu nakúráng yù baggi naw ta tádday nga limá na, ánnè sù dattál nayù ngámin nga baggi naw sù impiernu.

Yù Netuddu nga Meyannung sù ira Maggúngay

Mattiu 19:9; Markus 10:4, 11-12; Lukas 16:18

31 “Á nakagi ngaw gapay ta nu ajjan yù laláki nga mangigúngay sù atáwa na, á iyawâ na laguk yù túrâ na nga pakasinganán ta paggúnge ra. 32 Ngam sikán, yawe yù kagiak ku nikayu, ta makaliwâ yù laláki nu igúnge na yù atáwa na nga ari nakilaláki, gapu ta nu makiatáwa yù babay ta tanakuán, yáyù pakikarallo na megapu sù olu nga atáwa na. Á mangarallaw gapay yù laláki nga mangatáwa sù babay nga negúngay.

Yù Netuddu nga Meyannung sù Mappagássingán

33 “Á naginná naw gapay yù kinagi ra gári sù ira ngaw olu nga tatolay, nga ‘Arán naw pallikuránán yù initabbá naw. Ngam tuppálan naw yù inipagássingán naw nga initabbá kâ Namarò.’ 34 Ngam sikán, kagiak ku nikayu ta ari kayu bulubugá mappagássingán. Á arán naw ikanâ yù gián ni Namarò ta lángì onu yù ággitubangán na, 35 onu yù dabbuno, nga kun na pabbatayán na takki na, ánna yù ili na Jerusalem, nga ili nayù kotunán nga Patul. 36 Á arán naw ipappagássingán yù ulu naw, ta arán naw mapappuraw onu mapangngisì yù mássiki lâ tangalábák nga duddù naw. 37 Napiá lâ nu kagian naw ‘Wan,’ nu uwan, onu ‘Ari,’ nu ari, ta naggapu kâ Satanas yù ilannà naw.

Yù Netuddu nga Meyannung sù Mabbálà ta Narákè

Lukas 6:29-30

38 “Á naginná naw gapay yù nakagi gári, nga kud da, ‘Nu ajjan yù mamuling sù kabbulun na, á bulingan naw gapay. Onu ajjan yù manultù sù ngipan na kabbulun na, á tappulán naw gapay.’ 39 Ngam sikán, yawe yù kagiak ku nikayu. Arán naw bálatan yù ira nga mangnguá nikayu. Á ta ángngarigán nu ajjan yù mallappák sù jiwanán naw, ipalappák naw paga yù jimigi naw. Arán naw bálatan, mássiki nu palapalingngian na kayu ta lappák. 40 Á nu ajjan yù mangikeká nikayu, tapè apan na yù barawási naw, á paguráyán naw nu apan na gapay yù latuk na barawási naw. 41 Á nu ajjan yù mamuersá nga mappakáttu nikayu sù kárgá na ta tangakilometro, á pulutan naw nga mangáttu sù mekaruá nga kilometro gapay. 42 Á nu ajjan yù makkiddaw nikayu, á iyawâ naw laguk yù kiddawan na.

Yù Meyannung sù Pangiddù tam sù ira Malussaw nittam

Lukas 6:27-28, 32-36

43 “Á naginná naw gemma yù nakagi, nga ‘Iddukan naw yù ira kákkopun naw, ánna ikalusso naw yù ira malussaw nikayu.’ 44 Ngam sikán, kagiak ku nikayu ta iddukan naw yù ira malussaw nikayu ánna ipakimállà naw kâ Namarò yù ira nga manigirigâ nikayu. 45 Tanu kunnian yù akkuán naw, ipasingan naw ta kuruk nga ánâ na kayu ni Namarò, nga Yáma naw ta lángì. Ta palassangan ni Namarò yù bilák megapu sù ngámin nga tatolay, mássiki yù ira nga narákè yù akkuád da ánna yù ira nga napiá yù akkuád da. Á iyawâ na gapay ni Namarò yù urán sù ira nga napiá yù akkuád da ánna yù ira nga mangnguá ta narákè. 46 Á arán naw laguk kagian ta iddán na kayu ni Namarò sù bálà naw nu iddukan naw lâ yù ira mangiddù nikayu. Ta kunnian gapay yù akkuán nayù ira mináttuki ta buwì, nga massuítì. 47 Á napiá kayu panò ánnè sù ira tatolay nga ari manguruk kâ Namarò, nu paddulotan naw ta bale naw yù ira kábulun naw? Mássiki yù ira tatolay nga ari manguruk kâ Namarò, paddulotad da gapay yù ira kábulud da. 48 Párigán naw laguk si Namarò nga Yáma naw ta lángì, tapè pareku lâ nga napiá yù akkuán naw, nga kunnay kuna.”

<- Mattiu 4 Mattiu 6 ->