Mattiu 13

Yù Ángngarigán nga Meyannung sù Minámmulá ta Bini

Markus 4:1-9; Lukas 8:4-8

1 Á tán galâ nga ággaw, nánaw si Apu Kesu sù balay, á minay nagitubang ta aggik na bebay. 2 Á kitáru yù ira tatolay nga nagarimummung kuna ta karagátán. Á yáyù nagalì nga minay nagitubang si Apu Kesu sù barangay, á naggián yù ira tatolay, nga gitatáddagán ta aggik. 3 Á pangituddu ni Apu Kesu nira, nagángngarigán sù aru nga inituddu na. Á kinagi na nira, “Ajjan yù minákkomán nga minay nangiwárì ta bini sù ákkomanán na. 4 Á pangiwárì na sù bini, negassì ta aggik na dálan yù baddì, á kinán na mammánù. 5 Á ajjan gapay yù bini nga negassì ta kabatuán, nga nabì lâ nga nattubbu gapu ta baddì garè yù dabbun na. 6 Á yáyù nga nabì lâ nalelay yù kapássungngì, á pattangngá na ággaw, dagarágâ nga nakatáng, gapu ta ari nakapapponak yù gamù na. 7 Á ajjan yù bini nga negassì gapay ta kasisítán. Á gapu ta alistu yù áddakal nayù sî, ari nakarakal yù bini. 8 Á yù káruán nga bini, nepay sù napiá nga dabbun. Á yáyù nga jiminakal ánna nabbungá. Ajjan nga kustu yù bungá na, ánna ajjan nga aru yù bungá na, ánna yù káruán nga kitáru yù bungá na. 9 Á sikayu nga makaginná, tángngagan naw laguk yù kagiak ku nikayu,” kun ni Apu Kesu.

Yù Gapu nayù Pagángngarigán ni Apu Kesu sù Pangituddu na

Markus 4:10-12; Lukas 8:9-10

10 Á minay laguk yù ira sinudduán ni Apu Kesu, á iniyabbû da, “Anni má ta magángngarigán ka nu tudduám mu yù ira tatolay?” kud da kuna. 11 Á simibbák si Apu Kesu, á kinagi na nira, “Ari lâ aggira yù neddán, nu ari galâ sikayu yù neddán ta pakáwayyá naw nga makánnámmu sù ngaw nelímak nga meyannung sù pammagure ni Namarò ta lángì. 12 Á yù tolay nga magginná ánna makánnámmu, malannapán sangaw yù nánnámmuán na. Ngam yù tolay nga ari magginná ta napiá, mári kuna sangaw mássiki yù baddì nga kagian na nga kánnámmuán na. 13 Á yáyù nga iyarigák ku yù ituddù sù ira tatolay, gapu ta maggigimmúlák ira, ngam arád da matákkilalán yù kuruk, ánna maggiginná ira, ngam arád da maginná ánna arád da mánnámmuán. 14 Á yáyù nga megapu nira, matuppál yù kinagi na ngaw ni Isaya, nga ábbilinán ni Namarò. Kunniaw yù inipetúrâ na ngaw ni Namarò kuna:

‘Ginná kayu lâ ginná, ngam arán naw mánnámmuán,

ánna singan kayu lâ singan, ngam arán naw matákkilalán.

15 Danniaw ira nga tatolay, lalang ira, ta arád da ikáyâ mannononò sù kuruk,

á yáyù nga mabbáli mataggâ yù nonò da.

Kitakitul ira ánna inikimmà da yù matá ra,

marakè masingad da, ánna maginná ra,

ánna mánnámmuád da yù bilin nga meyannung nikán,

á nu mabbabáwi ira nakuan sù liwâ da,

pakomák ku ira nakuan.’*

16 “Ngam sikayu, napiá yù ággián naw, gapu ta matákkilalán naw yù masingan naw ánna mánnámmuán naw yù maginná naw. 17 Á kuruk yù kagiak ku nikayu. Aru yù ira ngaw ábbilinán ni Namarò ánna yù ira ngaw napiá nga tatolay nga matunung, nga máyâ nga maningan karanniaw nga masingan naw kunangan, ngam arád da nasingan, ánna inikáyâ da nga maginná yù ngámin nga maginná naw kunangan, ngam arád da naginná,” kun ni Apu Kesu sù ira sinudduán na.

Yù Keyarigán nayù Minámmulá ta Bini

Markus 4:13-20; Lukas 8:11-15

18 Á kinagi na paga nira ni Apu Kesu, “Ginnán naw laguk yù kebalinán nayù ángngarigák ku nga meyannung sù minángngiwárì ta bini. 19 Yaw yù kebalinán na bini nga natágâ ta aggik na dálan, yù tolay nga makaginná sù bilin nga meyannung sù pammagure ni Namarò, ngam arán na kánnámmuán. Á umay laguk si Satanas, á irián na yù bilin nga naginná nayù tolay. 20 Á yù bini nga negassì ta kabatuán yù keyarigán nayù tolay nga dagarágâ nga magayáyâ nga mangalawâ sù bilin nga maginná na. 21 Ngam kunnay ta bini nga ari makapaggamù ta kabatuán, ari mepatattam ta napiá yù bilin ni Namarò ta nonò nayù tolay, gapu ta inilillíngá na, á yáyù nga ari napasigaggà yù panguruk na. Á sangaw nu marigirigâ yù tolay megapu sù panguruk na kâ Namarò, mabì lâ mallurâ, ánna likuránán na yù panguruk na. 22 Á yù bini nga natágâ sù kasisítán yù keyarigán nayù tolay nga makaginná sù ubobuk ni Namarò, ngam gapu ta burung na ta jigâ nga umay nakuan kuna ánna yù pakkaragâ na nga mangunnuk sù aru nga magannagannuk nga kukuá na, arán na tángngagan yù napiá nga ipakuá ni Namarò kuna. Á ta kunnay ta bini ta kasisítán nga ari makarakal ánna ari makapabbungá, kunnian gapay sù bilin ni Namarò, ta ari mepatattam ta nonò nayù tolay. 23 Á yù kebalinán nayù bini nga newárì sù napiá nga ákkomanán, yáyù yù tolay nga magginná sù bilin ni Namarò ánna kánnámmuán na. Á tángngagan na ta napiá, ánna kurugan na. Á tuppálan na yù napiá nga ipakuá ni Namarò kuna, nga kunnay ta ajjan nga kustu yù bungá, ánna ajjan nga aru yù bungá na, ánna yù káruán nga kitáru yù bungá na.”

Yù Ángngarigán nga Meyannung ta Kaddà nga Nepattubbu ta Bini

24 Á ajjan paga yù tádday nga ángngarigán nga inistoriá ni Apu Kesu sù ira tatolay. “Á meyárik yù pammagure ni Namarò sù tolay nga nangiwárì sù napiá nga bini sù ákkomanán na. 25 Á ta pakkaturuk da ngámin, minay yù kalusso na, á inimulá na yù kaddà sù komán nga nemulán na tarígu. Á kabalin na nangiwárì sù komán, nánaw. 26 Á nattubbu yù bini nga tarígu, á naddáwa. Á paddáwa nayù tarígu, nattubbu gapay yù kaddà. 27 Á yù ira aripan nayù makákkuá sù ákkomanán, ed da kinagi sù yápu ra, ‘Apu, ari panò napiá yù bini nga nipemulám sù ákkomanám mu? Á anni má ta mattubbu gapay yù kaddà? Isaw panò paggapuán na?’ kud da. 28 ‘Á yaw inimulá nayù malussaw nikán,’ kun nayù yápu ra. Á kinagi ra kuna, ‘Apu, baddulam mi panò yù kaddà laguk?’ 29 ‘Ari lábbì,’ kun na nira, ‘marakè mekanakanâ mabaddul gapay yù tarígu,’ kun na. 30 ‘Paguráyán naw lâ tapè mepaggigittá nga tulluâ yù tarígu sù kaddà, áddè ta kagaták na. Á sangaw nu magaták, kagiak ku sù ira maggaták ta papoluad da nga baddulan yù kaddà, pángè da babbaran, tapè tuggiad da sangaw. Á kabalid da mamabbak sù kaddà, gatabad da laguk yù tarígu, tapè pakappiád da sù ággubbuák ku,’ kun na.”

Yù Keyarigán nayù Kabadditán nga Bukal ánna yù Áppalappák ta Pán

Markus 4:30-34; Lukas 13:18-21

31 Ajjan paga yù ángngarigán nga kinagi ni Apu Kesu nira. “Kunniaw yù keyarigán nayù pammagurayán ni Namarò ánna yù ira tatolay nga mesipà sù pammagure na. Kunnay sù kabadditán nga bukal, nga inimulá na tolay sù ákkomanán na. 32 Á mássiki nu kabadditán sù ngámin makkakerumá nga bukal, dumakal sangaw, nga mabbáli ta káyu, nga karakalán nayù ira ngámin nga mulá, á umay nga magumù yù ira mammánù sù ira pangá na.”

33 Á nagángngarigán si Apu Kesu paga, á kinagi na nira, “Meyárik gapay yù pammagure ni Namarò sù áppalappák ta pán nga inâ na babay nga inikiruk na sù arená áddè ta nekiruk ta napiá. Á limippák yù ngámin nga pán,” kun na.

34 Á ta pangituddu ni Apu Kesu sù ira magaru nga tatolay, nagángngarigán sù ngámin nga inituddu na. Awán bulubugá ta inubobuk na nira, nu arán na galâ iniyángngarigán. 35 Á yáyù nga natuppál yù nakagi nayù ngaw ábbilinán ni Namarò, nga kunniaw:

“Magángngarigánà lâ sangaw nu tudduák ku yù ira tatolay.

Á kagiak ku nira yù nelímak nga ari paga nánnámmuán áddè ngaw sù kaparò na dabbuno ta áddè kunangan.”†

Ibukalán ni Apu Kesu yù Kebalinán nayù Kaddà

36 Á kabalin na yaw, nánaw laguk si Apu Kesu nga minay simillung ta balay. Á jimikkì kuna yù ira sinudduán na, á kinagi ra kuna, “Ibukalám mungè nikami yù ángngarigán nga meyannung sù kaddà ta ákkomanán,” kud da. 37 Á kinagi ni Apu Kesu nira, “Wan, á. Yù tolay nga nammulá sù napiá nga bukal, aggina yù keyarigák ku, nga Kaká na ngámin na tatolay. 38 Á meyárik ta ákkomanán yù dabbuno. Á yù napiá nga bukal nga nemulá sù ákkomanán, yáyù keyarigán nayù ira tatolay nga mesipà sù pammagure ni Namarò. Á yù kaddà yù keyarigán nayù ira makiyáma kâ Satanas, nga maddok sù ira narákè. 39 Á yù malussaw, nga nangiwárì ta kaddà, aggina gemma si Satanas. Á yù ággo na kagaták nayù nemulá, yáyù keyarigán nayù pagáddekán na ággaw. Á yù ira maggaták yù keyarigán nayù ira daroban ni Namarò.

40 “Á kunnay ta mabaddul ánna matuggi yù kaddà, kunnian gapay yù mesimmu sangaw nu pagáddekán na ággaw. 41 Ta sangaw nu duttál yane ággaw, á sikán nga Kaká na ngámin na tatolay, dobak ku yù ira daroban nga umay mangukum sù ira ngámin nga tatolay nga mamalliwâ sù ira kábulud da, ánna yù ira ngámin nga mangnguá ta narákè. 42 Á itabbà da ira ngámin ta gumaggággáng nga api sù impiernu, á gikuletán ira ánna mangngarangngaringngì ira ta jigâ da. 43 Ngam yù ira tatole ni Namarò, mepaggián ira kâ Yáma ra sù pammagurayán na, á maddalingáráng ira nga kunnay ta bilák. Á sikayu nga makaginná, tángngagan naw laguk yù kagiak ku nikayu,” kun ni Apu Kesu.

Yù Tallu nga Ángngarigán nga Meyannung sù Pammagure ni Namarò

44 Á nagángngarigán paga si Apu Kesu, á kinagi na, “Yù pammagure ni Namarò sù ira nga mesipà kuna, kunnay gapay sù aru nga pirâ nga nekokkok ta ákkomanán. Á nakesimmu yù tolay ta pirâ. Á pakálek na, nepallà yù pagayáyâ na. Á yáyù nga tábbunán na, á en na laguk iláku ngámin yù kukuá na, tapè manoli nga en na gatángan yù ákkomanán,” kun ni Apu.

45 Á kinagi ni Apu Kesu paga, “Á kunniaw gapay yù keyarigán nayù pammagure ni Namarò. Ta ajjan yù tolay nga minálláku, á en na aleran yù paddayan na ta dusáriu, nga nanginá yù katággitádday. 46 Á pakálek na sù tádday nga kakástán, en na iniláku ngámin yù kukuá na tapè gatángan na yù kakástán,” kun na.

47 Á kinagi na paga ni Apu Kesu, “Yawe gapay yù keyarigán nayù pammagure ni Namarò sù ira tatole na. Kunnay sù tabukul nga nipe ra ta bebay, tapè málâ da yù makkakerumá nga sirá. 48 Á sangaw nu mapannu yù tabukul, igod da, á magitubang ira nga mamassisinná ta sirá ta meyannung sù kaláse ra, tapè ipe ra sù lappi ra yù napiá ánna itabbà da yù jikkù. 49 Á kunnian gapay sangaw nu pagáddekán na ággaw. Ta umay yù ira daroban tapè isinná ra yù ira narákè nga tatolay sù ira napiá nga tatole ni Namarò. 50 Á itabbà da yù ira narákè sù gumaggággáng nga api ta impiernu. Á gikulukuletán ira ánna mangngarangngaringngì ira gapu ta jigâ da.”

51 Á kabalin na nagángngarigán ni Apu Kesu, iniyabbû na sù ira sinudduán na, “Nánnámmuán naw panò yù kebalinán na ngámin danniaw nga pagángngarigák ku?” kun na nira. “Ammán,” kud da kuna. 52 Á kinagi ni Apu Kesu nira, “Á yù ira ngámin nga maggigiámmu sù tunung ni Namarò, nga manguruk sù netuddu, ánna mesipà ira sù pammagure ni Namarò, meyárik ira ta maríku, nga ammu na mangiyusá sù ngámin nga aruátan na, nga dán nga pinakappián na ta bale na, ánna yù bagu nga aruátan na gapay,” kun ni Apu Kesu.

Yù Pangipuerá ra kâ Apu Kesu nayù ira Katangelián na

Markus 6:1-6; Lukas 4:16-30

53 Á ta kabalin ni Apu Kesu nagángngarigán, nánaw laguk. 54 Á nanoli ta ili na. Á minay sù iskuelá nga ággagammungád da, á inituddu na yù ira katangelián na. Á pangituddu na nira, napállâ ira sù ituddu na. Á kinagi ra, “Sisaw panò nangápán na sù kasírik na ánna yù pakáwayyá na nga mamagaddátu?” kud da. 55 “Ari pánò nga aggina yù anâ nayù kalapinteru? Á si Maria gemma yù yená na, ánna yù ira wáwwagi na di Ime, kári Kusè, si Simon, ánna si Kudas. 56 Á ari panò mepaggián saw nittam gapay ngámin yù ira wáwwagi na nga bábbay? Sisaw panò nagiskuelán na nga naggigiámmuán na ta ngámin karanniaw?” kud da. 57 Á napporay ira kâ Apu Kesu. Á yáyù nga kinagi ni Apu Kesu nira, “Pakimorayád da yù ábbilinán ni Namarò ta ngámin nga lugár. Ngam yù ira katangelián na ánna kanakanáyun na, awán ta ákkimore ra kuna,” kun na. 58 Á yáyù nga baddì lâ yù pinagaddátu na sù ili na, gapu ta awán ta ángnguruk da kuna.

<- Mattiu 12 Mattiu 14 ->