Haata'inge A Jisas Kraes Hunie A Jon ?A tei ni e uusue uusu-uusu ienini? A Jon Hurula'aa nge e uusue uusu-uusu ienini maholo e repo oto hiito'o. Ingeie no'one nge e uusue Tataroha Diana a Jon na e oolu Uusu-uusu a Jon. Maholo e repo oto, a Jon ngaeta mwane paine haahie mo soihaada'inge wau aana po'o ni henue i Esia nge huilume i Epesas e ii'o aana. ?E uusue uusu-uusu ienini hunie kira tei? A Jon Hurula'aa e uusue uusu-uusu ienini hunie e hiu soihaada'inge aana mo huilume hai aaopa'i i laona po'o ni henue i Esia i laona aalahanga ni Rom. Si'iri leu ngeena e ii'o mola i laona hanue paine kire haara'inie i Taki. ?Nga taa e rau-reu maholo e uusue uusu-uusu ienini? Ola mala e siwe aawalai helisi mwana oono i purine hutelana a Jisas (96 A.D.), inemauri peine ni Rom ko tohungei teunge'inie kira hiiwalaimoli, na e asuie a Jon Hurula'aa ke ii'o ni ho'o aana mala-malau ni ho'o i Patmos. ?E uusue uusu-uusu ienini huni taa? Oto a Jon e uusue huni ere ha'asusue mwala aana soihaada'inge nge taunge'inilada e lae. E ere lalai i sulie mo dinge ooreta, ta'e oto liutaa e ha'a-uusulie mwala i sulie a Jisas Kraes. Oto e ere ha'asusure hunie kire ke a'aila'a aani hiiwalaimolinge aana ma'alana kire ko sapesalu i tehula'ana. A Jon e uusu-uusu oto hiito'o i sulie mo haata'inge nge a Kraes e haata'ini'i hunie. Mo haata'inge ngeena kire honu oto liutaa aani nunui ola, na mo ha'a-uusulinge e lae mola aana mo wala ni aalahuunge. Mo na'ohai ne'isaenga i laona uusu-uusu ienini e ooni aani mala kire ko ooni aana kana. Ngaeta mo ha'a-uusulinge i laona uusu-uusu ienini kire kele aasa huni saie nga taa kire ko ere-ere i suli'i. Ta'e ma'alana kolu ka'a sai diana aana nga taa kire ko ere lalai i suli'i, ta'e aahu'i ha'a-uusulinge aana uusu-uusu ienini e matapwa taane. I tehula'ana a Kraes, a God e sai suuhe'inie mo maelonga ingeie, lai liu oto aana a Pwelu Eero-eero, a Satan. Na aena aana asunge a Kraes lo'u, a God kei waaie mo iinoni ingeie nge kire hele ma'uta'a aana hiiwalaimolinge ikire hule aana ha'amangolana. Oto aena urinena, nge mo iinoni a Kraes ke su'uri aakohe aani lulu i sulilana, ta'e kire ke ii'o aakau aani tolaha diana mola pe'i maa'oohinge susuto'o. A Kraes kei esuie hanue haalu nada ta'au i Lengi na mai aano, na kire kei ii'o huu pe'ie oto di, oto di. ?Nga taa ni mo pweu ni wala i laona uusu-uusu ienini? Uusu-uusu ienini ko ere hiito'o no'one i sulie mei wala Hiu—e hiu soihaada'inge, e hiu ensel, e hiu li'oa, e hiu kao-kao ni leinge, e hiu maa, e hiu aalaha, e hiu rorodara, na mo iini lo'u. Aana ne'isaenga mo Jiu, mei wala hiu ngeena e uure hunie mei ola e lae liutaa, wa e ahu oto, wa e hule oto aana 100%. Na e sada mola urine lo'u aana mei wala aawala mwana rue. Iidumilana mo ola hunge i laona uusu-uusu ienini e lae hule aana aawala mwana rue—aawalai komu mwana rue, aawalai hurula'aa mwana rue, aawalai maai para mwana rue, na nga mo iini lo'u. Oto aena e ro mei wala ienini, nge kie saie uri uusu-uusu ienini ko ere i sulie mo ola kei lae liutaa, na lo'u ha'a-ahulana walu ola. ?Nga taa ni ngaeta mo eehu'i tatala i laona uusu-uusu ienini? Haata'inge 1:7, Haata'inge 11:15, Na pwau 21 na 22 aana Haata'inge nge kire ere diana liutaa i sulie ii'onga i Lengi. ?Nga taa ni mo eehu'i ne'isaenga i laona uusu-uusu ienini? Mei wala ni saediananga hunie e hiu soihaada'inge aana po'o ni henue i Esia (1:1-8) A Jisas e niie e hiu mei wala hunie e hiu soihaada'inge. (1:9—3:22) A God na a Jisas kirerue ko ii'o aana manikulu'anga oto paine ta'au i Lengi. (4:1—5:14) A God kei ha'amotaahie walumalau maholo a Jisas kei ta'aasie e hiu hui edi mwaanie uusu-uusu. (6:1—8:5) A God kei ha'amotaahie walumalau maholo e hiu aahuri kei ngara. (8:6—11:19) Paineha'ana mwaa ala-ala kei uure honosie a God na mwala ingeie. (12:1—14:20) A God kei ha'amotaahie walumalau maholo kire lingisie e hiu kao-kao haahie walumalau. (15:1—16:21) Hanue aaela i Babilon kei aa'oho ta'ingelu. (17:1—19:5) A Kraes kei ooli mei na kei aalaha mai aano hunie sinolai helisi. (19:6—20:6) Leinge ooreta a God kei ha'amangoa a Satan na ahutana mo iini aaela. (20:7-15) A God kei esuie ha'aholanga haalu. (21:1—22:5) Mei wala ooreta (22:6-21)
1Mei Wala Ni Ere Luhesilana Uusu-uusu Ie 1 Uusu-uusu ienini e ere i sulie mo ola nge a Jisas Kraes e haata'ini'i hunieu aana nga taa ko kara'i lae oto mai. A God e uusunge'inie a Jisas hunie ke haata'ini'i hunie ahutana mo koni-konihe ingeie, oto a Kraes e uusunge'inie ensel ingeie i saaku a Jon huni haata'inie mo ola ie hunieu. 2 Na ineu a Jon oto, ngaeta koni-konihe mola ingeie, no ko unu tahanga'inie huni'omu ahutana mo ola nou leesi'i ngeena. Na mo wala uure mwaanie a God otona, aana a Jisas Kraes ni e unu ha'a-oaie uri kire to'ohuu. 3 Deidehie iini nge ko saa-saaie uusu-uusu aana mo erenga lalai ienini, na deidehie mo iini nge kire ko rongoa na ko lulu i sulie, aena aana ko kara'inie oto maholo ahutana mo ola ie kei aehotaa. Mei Wala Ni Saediananga Hunie E Hiu Soihaada'inge 4 Saediananga mwaanieu a Jon huni'omu e hiu soihaada'inge †1:4a E hiu soihaada'inge ngeena kire ii'o i laona lio i sulinge a Jon maholo ingeie nga na'ohai mwane aana soihaada'inge. Ta'e mei wala “hiu” ngaeta mei wala ni aalahuunge ni ngeena, na ko haata'inie uri mo wala ni ha'a-uusulinge ienini ko lae hunie ahutana mo soihaada'inge ta'ingelu. aana po'o ni henue i Esia. No ko eitanaie a God iini e mauri oto uure mai na'o na ko meuri oto si'iri ie na kei meuri oto huu. No ko eitanaie a God uri hahu'ana manata-diananga na hanuelamanga ingeie ke ii'o pe'i'omu. Na e ro ha'adiana'anga ngeena kire uure no'one mwaanie e hiu li'oa†1:4b E hiu li'oa i na'ona naunekume a God nge a Jon ko ere i sulie i leu, nge lo'onga'inge aana uri Li'oa Maa'i a God e ii'o loko-loko na e ahu. A God e sai esu mola aana ahutana mo tala pe'ie Li'oa Maa'i ingeie. Leesie lo'u Aesaea 11:2 na Haata'inge 4:5. nge kire uure i na'ona naunekume a God, 5 na kire uure no'one mwaanie a Jisas Kraes. A Jisas oto ko ha'awalaimoli'aa walana God, na ingeie oto na'ohai mwane e ta'ela'i mwaanie maenga, na ingeie oto inemauri haahie ahutana mo aalaha mai welumalau. Ingeie oto iini nge e manata diana hunikie, na ingeie oto e luhesikie mwaanie mo ooraha'aa ikie aana apune. 6 Ingeie oto aalaha ikie, na e asuie uri kie ke mani ne'i pris oto huni ha'apaina'aa Aamana, a God. Oto aena urine kie ke ha'amanikulu'aa a Jisas Kraes haahie hahu'ana nanamanga ingeie oto di oto di. Ke urine oto. 7 !Lio ka'u! Ko lae oto mai ta'aune pe'ie mei uuru, na ta'ena nga maa kei leesie, hule aana oto no'one mo iini nge kire otomie. Na ahutana mwala mai aano kei ngara maholo kire kei leesie. Iau, ke urine oto.8 A God e unue uuri, “Ineu oto a A na a Z, aana ineu oto aehotalana na ha'amangolana walu ola. Ineu oto iini Hahu'ana Nanama uure oto mai na'o, na si'iri ie, na oto huu.”
A Jon E Leesie A Jisas 9 Ineu a Jon, aasimiu kolu meni hiiwalaimoli aana a Jisas. Ikolu, kolu ko meni lae pe'i uure ma'uta'a, ma'alana mwala ko teunge'inikolu haahie uri ikolu oto i laona Aalahanga a God. Kire ne'ieu wau i laona mala-malau ni ho'o i Patmos, aena aana no ko taroha'inie walana a God na walaimolinge i sulie a Jisas. 10 Oto aana ngaeta hai dinge maa'i†1:10 Kire haara'inie Sande uri “hai dinge a Aalaha” aena aana a Jisas e ta'ela'i mwaanie maenga aana dingena. Si'iri kie haara'inie dingena uri “Dinge Maa'i.” a Aalaha, Li'oa Maa'i a God e siho i lengiku, na nou rongoa mei wala paine hai puriku mala aawa-aawatana aahuri, 11 na ko te'uri, “O ke uusue nga taa o ko leesie i laona nga uusu-uusu, na o ke ha'atolaa uusu-uusu ngeena hunie mo soihaada'inge aana e hiu huilume paine wau i Epesas, na i Smina, na i Pegamam, na i Taeataera, na i Sadis, na i Piladelpia, na i Leodisia.”12 Oto nou eelihu'ite'i huni leesie uri a tei ko ere takoieu, na no ko leesie mola e hiu ola kire asui'i aani kol talai laite, mo ola huni ne'i-ne'ie mo laite ko eeso-eeso i lengini. 13 Na i matolana mo ola talai laite ngeena, no ko leesie ola mala iinoni. E ho'osie to'oni tewa hule i kolune ae'aena, na e ho'osie no'one roroto'oni aani kol i denumana. 14 Na iihune pwaune e rere'a oto mala waha-waha, na e ro maana e urihana oto eeso-eesohai dunge. 15 Na e ro ae'aena e wana-wana oto mala hau pulu e wana aana dunge e madorohie. Na walana e rongo oto mala kou-kouha'ana naho paine. 16 Na e hele aana e hiu ho hee'u aana ninime i pwalo-pwalona, na naihi e ala rue-rue e maau mei mwaanie ngidune. Na maana e urihana oto sato ko raa i upui aatowaa.
17 Oto maholo nou leesie, nou repute'i hai sulie ae'aena oto mala iinoni e mae. Ta'e e hele aaku aana nime i pwalo-pwalona, na ko te'uri, “O ke su'uri me'u. Ineu oto aehotalana walu ola na ha'amangolani. 18 Ineu oto iini meu-meuri'e. Nou mae ka'u, ta'e ie nou meuri oto hunie ii'onga huu. Iau, na ineu oto nou saka liutaa aana maenga, na nou to'o aana kii aana mo kilipwe'u. 19 Oto o ke uusue mo ola nge o ko leesi'i ngeena na mo iini o kei he'i leesi'i lo'u mei puri. 20 Mei lo'onga'inge e ii'o mumuni aana e hiu ho hee'u nge o leesi'i i laona nime i pwalo-pwaloku na e hiu ola talai laite oto ienini. Ere luhesilana e hiu ola talai laite ngeena uri e hiu soihaada'inge ni ngeena. Na e hiu ho hee'u ngeena, nge mo na'ohai mwane aana e hiu soihaada'inge ni otona.”
HAATA'INGE 2 ->
- a 1:4a E hiu soihaada'inge ngeena kire ii'o i laona lio i sulinge a Jon maholo ingeie nga na'ohai mwane aana soihaada'inge. Ta'e mei wala “hiu” ngaeta mei wala ni aalahuunge ni ngeena, na ko haata'inie uri mo wala ni ha'a-uusulinge ienini ko lae hunie ahutana mo soihaada'inge ta'ingelu.
- b 1:4b E hiu li'oa i na'ona naunekume a God nge a Jon ko ere i sulie i leu, nge lo'onga'inge aana uri Li'oa Maa'i a God e ii'o loko-loko na e ahu. A God e sai esu mola aana ahutana mo tala pe'ie Li'oa Maa'i ingeie. Leesie lo'u Aesaea 11:2 na Haata'inge 4:5.
- c 1:10 Kire haara'inie Sande uri “hai dinge a Aalaha” aena aana a Jisas e ta'ela'i mwaanie maenga aana dingena. Si'iri kie haara'inie dingena uri “Dinge Maa'i.”
8 A God e unue uuri, “Ineu oto a A na a Z, aana ineu oto aehotalana na ha'amangolana walu ola. Ineu oto iini Hahu'ana Nanama uure oto mai na'o, na si'iri ie, na oto huu.”
12 Oto nou eelihu'ite'i huni leesie uri a tei ko ere takoieu, na no ko leesie mola e hiu ola kire asui'i aani kol talai laite, mo ola huni ne'i-ne'ie mo laite ko eeso-eeso i lengini. 13 Na i matolana mo ola talai laite ngeena, no ko leesie ola mala iinoni. E ho'osie to'oni tewa hule i kolune ae'aena, na e ho'osie no'one roroto'oni aani kol i denumana. 14 Na iihune pwaune e rere'a oto mala waha-waha, na e ro maana e urihana oto eeso-eesohai dunge. 15 Na e ro ae'aena e wana-wana oto mala hau pulu e wana aana dunge e madorohie. Na walana e rongo oto mala kou-kouha'ana naho paine. 16 Na e hele aana e hiu ho hee'u aana ninime i pwalo-pwalona, na naihi e ala rue-rue e maau mei mwaanie ngidune. Na maana e urihana oto sato ko raa i upui aatowaa.
17 Oto maholo nou leesie, nou repute'i hai sulie ae'aena oto mala iinoni e mae. Ta'e e hele aaku aana nime i pwalo-pwalona, na ko te'uri, “O ke su'uri me'u. Ineu oto aehotalana walu ola na ha'amangolani. 18 Ineu oto iini meu-meuri'e. Nou mae ka'u, ta'e ie nou meuri oto hunie ii'onga huu. Iau, na ineu oto nou saka liutaa aana maenga, na nou to'o aana kii aana mo kilipwe'u. 19 Oto o ke uusue mo ola nge o ko leesi'i ngeena na mo iini o kei he'i leesi'i lo'u mei puri. 20 Mei lo'onga'inge e ii'o mumuni aana e hiu ho hee'u nge o leesi'i i laona nime i pwalo-pwaloku na e hiu ola talai laite oto ienini. Ere luhesilana e hiu ola talai laite ngeena uri e hiu soihaada'inge ni ngeena. Na e hiu ho hee'u ngeena, nge mo na'ohai mwane aana e hiu soihaada'inge ni otona.”
HAATA'INGE 2 ->- a 1:4a E hiu soihaada'inge ngeena kire ii'o i laona lio i sulinge a Jon maholo ingeie nga na'ohai mwane aana soihaada'inge. Ta'e mei wala “hiu” ngaeta mei wala ni aalahuunge ni ngeena, na ko haata'inie uri mo wala ni ha'a-uusulinge ienini ko lae hunie ahutana mo soihaada'inge ta'ingelu.
- b 1:4b E hiu li'oa i na'ona naunekume a God nge a Jon ko ere i sulie i leu, nge lo'onga'inge aana uri Li'oa Maa'i a God e ii'o loko-loko na e ahu. A God e sai esu mola aana ahutana mo tala pe'ie Li'oa Maa'i ingeie. Leesie lo'u Aesaea 11:2 na Haata'inge 4:5.
- c 1:10 Kire haara'inie Sande uri “hai dinge a Aalaha” aena aana a Jisas e ta'ela'i mwaanie maenga aana dingena. Si'iri kie haara'inie dingena uri “Dinge Maa'i.”