Pita ?A tei ni e uusue uusu-uusu ienini? A Pita nge ngaeta iini aana aawalai pwaarongoisuli mwana rue a Jisas nge ni e uusue uusu-uusu ienini. Ingeie nga mwane wee-weesi maholo a Jisas e haaraie hunie ke lulu i sulie, na ngaeta sata ingeie a Saemon, ta'e a Jisas e niie satai Pita lo'u hunie maholo e ne'ie oto pwaarongoisuli ingeie. A Pita e ne'ie ngaeta na'ohai mwane aana mo pwaarongoisuli, na i purine tahela'inge a Jisas, e ne'ie no'one ngaeta na'ohai mwane aana soihaada'inge i Jerusalem. ?E uusue uusu-uusu ienini hunie kira tei? A Pita e uusue hunie kira hiiwalaimoli wau aana e lime po'o ni henue i laona aalahanga ni Rom, na si'iri ahutana mo po'o ni henue ngeena kire mani ii'o oto i laona aalahanga ni Taki. E lio mala mo iini a Pita ko uusu-uusu hunire ngeena, kire ka'a ii'o ike aana mo tohungei henue ikire, ta'e kire ii'o mola mala mo awataa aana mo henue aaopa. Na aana ikire mo iinoni a God, kire ii'o mola wau i matolana mo pu'o, oto e tohungei aasa lo'u hunire aana mo pu'o kire ka'a lio saie ike tolaha diana ikire ngeena. ?Nga taa e rau-reu maholo e uusue uusu-uusu ienini? Mo Rom kire tohungei teunge'inie kira hiiwalaimoli haahie hiiwalaimolinge ikire aana a Jisas, hule aana kire aasie mo iini hunge aada i laona nume ni ho'o, na mo iini hunge lo'u kire horo maesire oto. Oto mo Rom kire tapolie no'one a Pita, na ola mala oono aawalai helisi mwana lime i purine hutelana a Jisas (65 A.D.) nge kire horo maesie. E lio mala a Pita e uusue uusu-uusu ienini aana mo helisi ooreta ingeie i na'ona e mae, ta'e e tohungei aasa huni sai kohie tohungana maholo e uusue. ?E uusue uusu-uusu ienini huni taa? A Pita ko sare ere ha'asusue mo iini aana soihaada'inge maholo mwala ko teunge'inire, na e unue hunire uri ma'alana nga taa ke rau-reu lo'u aada, ta'e kire ke ii'o maa'i mola, na kire ke noruto'o mola aana a Jisas, na kire ke maa'oohi susuto'o mola hunie maholo a Aalaha ikie kei ooli lo'u mei. Na mala uri kire kei uure ma'uta'a urine, a God kei toolera ta'au i Lengi hunie kire ke ii'o pe'ie a Jisas aana manikuluha'ana oto di, oto di. ?Nga taa ni mo pweu ni wala i laona uusu-uusu ienini? sapesalunge, aasanga, ii'onga maa'i, maa'oohinge susuto'o, ii'onga ni menikulu'anga pe'ie a Jisas. ?Nga taa ni mo na'ohai tatala i laona uusu-uusu ienini? ?Nga taa ni mo eehu'i ne'isaenga i laona uusu-uusu ienini? Mei wala ni saediananga (1:1-2) Kie ke ii'o diana na kie ke ii'o maa'i ma'alana aasanga ko hite aaka. (1:3-25) A God e lio hilisikie mala mo iinoni ingeie. (2:1-10) Kie ke tola i sulie walana a God. (2:11—3:12) Taunge'inilaka ko lae oto si'iri, ta'e kie kei ii'o taane pe'ie a Kraes aana manikuluha'ana. (3:13—5:11) Mei wala ni saediananga ooreta (5:12-14)
1Mei Wala Ni Saediananga Mwaanie A Pita 1 Saediananga mwaanieu a Pita, hurula'aa a Jisas Kraes, huni'omu mo iinoni a God wau aana mo po'o ni henue i Pontas na i Kalesia na i Kapadosia na i Esia na i Bitinia. No ko uusu-uusu weu huni'omu mo iinoni a God nge omu ko ii'o mala mo awataa aana omu ii'o tatanga mola hailiu aana mo po'o ni henue ngeena. 2 A God Aamaka e lio hilisi'omu oto uure mai na'o i sulie oala'inge ingeie. Na Li'oa Maa'i e lae pe'i ha'amaa'i'omu oto mai hunie omu ke ii'o maa'i, hunie omu ke lulu i sulie a Jisas Kraes. Lotohilemiu e lae aana apune, aena aana maenga ingeie oto uuraa'inge nge ko da omu ii'o rere'a mwaanie ooraha'aa.†1:2 I tehula'ana apune mo ola mauri aana uuraa'inge, a God e niie haiholota'inge huni ha'a-uurie mo iinoni ingeie (leesie Eksodas 24:3-8), na mei epu aana uuraa'inge e da mwala e ii'o maa'i i maana God (leesie Hibru 9:13-14). No ko eitanaie a God uri hahu'ana manata-diananga na hanuelamanga ingeie ke ii'o pe'i'omu taraure'i. Kie Ke Maa'oohi Susuto'o Hunie Hahu'ana Haiholota'inge Ke Oa Hunikie 3 E hahu'ei diana hunie kie ke paalahea God, Aamana Aalaha ikie a Jisas Kraes. Aena aana aamasinge ingeie hunikie mone e ha'ahutekie lo'u hunie mauringe haalu. Oto i tehula'ana ta'ela'inge a Jisas Kraes mwaanie maenga, nge kie to'o aana mei heiholota'inge diana nge kie tohungei noruto'o oto aana. 4 Aena urinena a God e si da hunie omu ke helesie mo niinge diana ingeie huni'omu. Mo tohungei niinge diana ngeena kire sa'a ai'aa lo'u aana nga maholo, wa kire ke aaela lo'u, wa kire ke waa, ta'e kire ii'o aakau mola loosi'omu ta'au i Lengi. 5 Omu hiiwalaimoli oto aana God, na ingeie ni ko lio i suli diana aamiu oto aana nanamanga ingeie. Ke lio i suli'omu lai hule aana dinge ooreta, maholo nge a God kei haata'inie hunie walumalau uri ingeie ni ko ha'a-uuri'omu. 6 Aena urine omu ke ile-ilenimwa'e mola, ma'alana uri omu ko sapesalu aana kele maholo ienini i tehula'ana walu ola e aasa nge ko lae pe'i oohongi'omu. 7 Walu ola urine, mo ola mola huni leesie uri hiiwalaimolinge i'omu e to'ohuu taane. Hiiwalaimolinge i'omu ngeena e kele urihana kol nge holitana e paine. Aana kire sai esu oto hiito'o aana kol lae hule aana kire sai ne'ie i laona dunge paine hunie ke aahe, hunie kire ke toolea tohungei kol nge e manola, na nga mei mada ha'ike lo'u pe'ie.†1:7 Kire sai esuie mo ola oto hiito'o huni oopaa tohungana kol mwaanie mo heu ta'e wau nge kol e nanako aani maholo kire elie mwaanie mwakano. Kire ko makakasie mo heu nge kol e ii'o aani, oto kire ko oopaa mo makaka'ai heu mwaanie kol. Mango urine kire ko ne'ie kol i laona dunge hunie ke aahe. Maholo kol ko aahe, nge mo ola mada'a nge ko ii'o pe'ie kol ngeena kire ko menu-menu, na tohungei kol ko oore mola i kaka'ona. Nge aasanga ko deu urine no'one aaka huni ta'aasie mo tolahai ola aaela mwaanie mau-meuringe ikie, hunie hiiwalaimolinge to'ohuu mola ke oore i laona mau-meuringe ikie. Mo aasanga ko deu urine no'one aana hiiwalaimolinge i'omu ngeena, ta'e hiiwalaimolinge i'omu e tohungei hi'e lo'u liutaa aana kol ngeena nge hule aana kei ei'aa mola. Oto mala uri hiiwalaimolinge i'omu ke susu ma'alana mo aasanga uri taa ko hite aamiu, nge mwala kei tohungei ha'apaina'a'omu na kire kei soi ha'amanikulu'a'omu na kire kei lahe'omu oto hiito'o aana maholo a Jisas Kraes kei ooli lo'u mei. 8 Nou saie taane uri omu ka'a leesie ike a Kraes, ta'e omu tohungei manata diana mola hunie. Na ma'alana omu ka'a sai leesie ue aana maholo ienini, ta'e omu ko lae pe'i hiiwalaimoli mola aana pe'i ilenimwa'enga paine oto liutaa. Ilenimwa'enga i'omu e lae oto i peine liutaa na e manikulu'e, na hule aana nga mo wala kire ka'a adona ike haata'inilana ilenimwa'enga paine i'omu ngeena. 9 Na e lae oto urine, aena aana a God ko lae pe'i ha'a-uurie mauriha'amiu aana omu hiiwalaimoli aana.10 Mo propet oto i na'o kire unu tahanga'inie taane uri a God kei tohungei ha'adiana'a'omu pe'ie manata-diananga oto paine. Na suli maholo kire saa-saaie mo Uusu-uusu Maa'i, kire haitale waa'ini'ini i laona mo Uusu-uusu Maa'i uri hunie kire ke lio saie tala uri taa nge a God kei ha'a-uuri'omu aana. 11 Li'oa a Kraes e ii'o i lalo aada, na e lae pe'i unu tahanga'inie oto oodoire uri a Kraes kei hola'i sapesalu ke'u hiito'o, na oto lo'u i puri, ke si hele aana manikulu'anga ingeie. Ta'e mo propet kire ka'a tohungei saie ike walu ola ngeena kei reu uri taa, na kire dau-deu aahonga ni heitale i sulie uri maholo uri taa ni mei olana kei reu, na hunie a tei. 12 Oto a God e haata'inie hunie mo propet uri mei wala to'ohuu nge kire ko lae pe'i taroha'inie ngeena, e ka'a mei ola ike mola huni pe'ire maraada, ta'e mei ola oto huni pe'ilemiu aana ni ngeena. Na Li'oa Maa'i nge a God e uusunge'inie mai, e niie oto nanamanga hunie ngaeta mwala si'iri, uri hunie kire ke taroha'inie Tataroha Diana ngeena huni'omu. Na aana walu ola ngeena e tohungei diana na e manikulu'e oto liutaa, nge hule aana mo ensel ta'au i Lengi na ikire no'one kire ko sare sai diana aana Tataroha Diana ngeena.
O Ke Ii'o Maa'i 13 Oto i tehula'ana walu ola ngeena, nge omu ke dau aakau eemiu maraamiu huni esuie mo ola diana, na omu ke kineta'inie tolahamiu mwaanie aaelanga. Na omu ke tohungei noruto'o mola aana God, na maa'oohi-susuto'onga i'omu ke ma'uta'a i lengine niinge diana nge a God kei niie huni'omu aana maholo a Jisas Kraes kei ooli lo'u mei. 14 Hola'ina'o, maholo na omu ka'a sai diana aana ue nga mei ola, omu talei lae ta'ewau oto mola i sulie saemiu. Ta'e omu ke su'uri lae lo'u i sulie mo saehanalinge aaela i'omu ngeena. !Su'uri lo'u! Ta'e aana maholo ienini omu ke tola i sulie oto a God mala mo mwela diana ingeie. 15 A God nge e soi'omu mei i saana, e maa'i. Oto i'omu, omu ke urine no'one. Omu ke ii'o maa'i oto aana ahutana mauriha'amiu, 16 aana a God e unue oto uuri, Omu ke ii'o maa'i, aena aana ineu nou ii'o maai. Levitikas 11:4517 Omu ko haa-haara'inie a God uri ingeie oto Aamamiu, na e to'ohuu oto. Ta'e aama-aamasito'o aana uri e ka'a sai rara haahie ike mola nga iini. Aana ingeie ko lei sada mola aana ahutana iinoni i sulie helelada. Aena urinena, maholo omu ko meu-meuri ue mai laona walumalau, nge omu ke ii'o diana oto mai laona walumalau pe'i ha'ama'unge aana taraure'i. 18 Omu saie ka'u oto uri a God e holi eeliho'i oto aamiu mwaanie mo tolahai ola aaela nge omu too-toole'i mei mwaanie mo weuwemiu oto wau i na'o. Na e ka'a holi eeliho'i ike aamiu aana nga mei ola nge e sai aaela mola mala siliva wa kol. 19 !Ha'ike! E holi eeliho'i eemiu aana tohungana apune a Kraes, aana a Kraes e mae honotamiu urihana nga kele kalei sipu aana uunu-olanga. Na mala kire ko lio hilisie nga kele kalei sipu e ka'a to'o aana ike nga mei ola ke aaela aana hunie uunu-olanga, nge e urine no'one aana a God e lio hilisie a Kraes. 20 Maholo na a God e ka'a ha'aholaa ue walumalau, e pwani lio hilisie oto a Kraes hunie ke ha'a-uuri'omu urine. Na aana maholo ienini nge e ka'a tewa oto hunie walumalau kei mango, a Kraes e pwani lae oto mai huni esuie leune huni'omu. 21 I tehula'ana Kraes mone omu hiiwalaimoli aana a God. Na aena aana a God e ta'e aaliho'i aana a Kraes mwaanie maenga na e niie manikulu'anga nana, nge omu sai diana aana uri omu sai hiiwalaimoli oto to'ohuu aana a God na noruto'onga i'omu aana haiholota'inge ingeie kei oa to'ohuu taane.
22 Oto i tehula'ana omu tola i sulie mo wala to'ohuu aana Tataroha Diana ngeena, omu da oto mauriha'amiu e rere'a mwaanie ooraha'aa eena, na omu sai manata diana oto hunie mo eesimiu maa'i. Aena urine, omu ke mana-manata diana oto huni'omu heiliu aana ahutana saemiu. 23 Iau, omu ke tete'urine aena aana omu hute haalu hunie ii'onga haalu. Walana God e si esuie omu ko hute hunie ii'onga haalu ngeena, na mei wala ngeena mei ola nge e ka'a sai mae ike, ta'e e ii'o huu oto di na oto di. 24 Mo Uusu-uusu Maa'i e unue uuri, Ahutana mwala kire urihana mola hahalisi, na manikuluha'ada e urihana no'one mola tatakana hahalisi. Aana hahalisi e sai mae mola, na tatakana e sai eehuhu mola. 25 Ta'e walana a Aalaha e ii'o huu oto. Aesaea 40:6-8 Na mei wala ngeena oto Tataroha Diana nge taroha'inilana e lae oto huni'omu.
1 PITA 2 ->
- a 1:2 I tehula'ana apune mo ola mauri aana uuraa'inge, a God e niie haiholota'inge huni ha'a-uurie mo iinoni ingeie (leesie Eksodas 24:3-8), na mei epu aana uuraa'inge e da mwala e ii'o maa'i i maana God (leesie Hibru 9:13-14).
- b 1:7 Kire sai esuie mo ola oto hiito'o huni oopaa tohungana kol mwaanie mo heu ta'e wau nge kol e nanako aani maholo kire elie mwaanie mwakano. Kire ko makakasie mo heu nge kol e ii'o aani, oto kire ko oopaa mo makaka'ai heu mwaanie kol. Mango urine kire ko ne'ie kol i laona dunge hunie ke aahe. Maholo kol ko aahe, nge mo ola mada'a nge ko ii'o pe'ie kol ngeena kire ko menu-menu, na tohungei kol ko oore mola i kaka'ona. Nge aasanga ko deu urine no'one aaka huni ta'aasie mo tolahai ola aaela mwaanie mau-meuringe ikie, hunie hiiwalaimolinge to'ohuu mola ke oore i laona mau-meuringe ikie.
10 Mo propet oto i na'o kire unu tahanga'inie taane uri a God kei tohungei ha'adiana'a'omu pe'ie manata-diananga oto paine. Na suli maholo kire saa-saaie mo Uusu-uusu Maa'i, kire haitale waa'ini'ini i laona mo Uusu-uusu Maa'i uri hunie kire ke lio saie tala uri taa nge a God kei ha'a-uuri'omu aana. 11 Li'oa a Kraes e ii'o i lalo aada, na e lae pe'i unu tahanga'inie oto oodoire uri a Kraes kei hola'i sapesalu ke'u hiito'o, na oto lo'u i puri, ke si hele aana manikulu'anga ingeie. Ta'e mo propet kire ka'a tohungei saie ike walu ola ngeena kei reu uri taa, na kire dau-deu aahonga ni heitale i sulie uri maholo uri taa ni mei olana kei reu, na hunie a tei. 12 Oto a God e haata'inie hunie mo propet uri mei wala to'ohuu nge kire ko lae pe'i taroha'inie ngeena, e ka'a mei ola ike mola huni pe'ire maraada, ta'e mei ola oto huni pe'ilemiu aana ni ngeena. Na Li'oa Maa'i nge a God e uusunge'inie mai, e niie oto nanamanga hunie ngaeta mwala si'iri, uri hunie kire ke taroha'inie Tataroha Diana ngeena huni'omu. Na aana walu ola ngeena e tohungei diana na e manikulu'e oto liutaa, nge hule aana mo ensel ta'au i Lengi na ikire no'one kire ko sare sai diana aana Tataroha Diana ngeena.
17 Omu ko haa-haara'inie a God uri ingeie oto Aamamiu, na e to'ohuu oto. Ta'e aama-aamasito'o aana uri e ka'a sai rara haahie ike mola nga iini. Aana ingeie ko lei sada mola aana ahutana iinoni i sulie helelada. Aena urinena, maholo omu ko meu-meuri ue mai laona walumalau, nge omu ke ii'o diana oto mai laona walumalau pe'i ha'ama'unge aana taraure'i. 18 Omu saie ka'u oto uri a God e holi eeliho'i oto aamiu mwaanie mo tolahai ola aaela nge omu too-toole'i mei mwaanie mo weuwemiu oto wau i na'o. Na e ka'a holi eeliho'i ike aamiu aana nga mei ola nge e sai aaela mola mala siliva wa kol. 19 !Ha'ike! E holi eeliho'i eemiu aana tohungana apune a Kraes, aana a Kraes e mae honotamiu urihana nga kele kalei sipu aana uunu-olanga. Na mala kire ko lio hilisie nga kele kalei sipu e ka'a to'o aana ike nga mei ola ke aaela aana hunie uunu-olanga, nge e urine no'one aana a God e lio hilisie a Kraes. 20 Maholo na a God e ka'a ha'aholaa ue walumalau, e pwani lio hilisie oto a Kraes hunie ke ha'a-uuri'omu urine. Na aana maholo ienini nge e ka'a tewa oto hunie walumalau kei mango, a Kraes e pwani lae oto mai huni esuie leune huni'omu. 21 I tehula'ana Kraes mone omu hiiwalaimoli aana a God. Na aena aana a God e ta'e aaliho'i aana a Kraes mwaanie maenga na e niie manikulu'anga nana, nge omu sai diana aana uri omu sai hiiwalaimoli oto to'ohuu aana a God na noruto'onga i'omu aana haiholota'inge ingeie kei oa to'ohuu taane.
22 Oto i tehula'ana omu tola i sulie mo wala to'ohuu aana Tataroha Diana ngeena, omu da oto mauriha'amiu e rere'a mwaanie ooraha'aa eena, na omu sai manata diana oto hunie mo eesimiu maa'i. Aena urine, omu ke mana-manata diana oto huni'omu heiliu aana ahutana saemiu. 23 Iau, omu ke tete'urine aena aana omu hute haalu hunie ii'onga haalu. Walana God e si esuie omu ko hute hunie ii'onga haalu ngeena, na mei wala ngeena mei ola nge e ka'a sai mae ike, ta'e e ii'o huu oto di na oto di. 24 Mo Uusu-uusu Maa'i e unue uuri, Ahutana mwala kire urihana mola hahalisi, na manikuluha'ada e urihana no'one mola tatakana hahalisi. Aana hahalisi e sai mae mola, na tatakana e sai eehuhu mola. 25 Ta'e walana a Aalaha e ii'o huu oto. Aesaea 40:6-8 Na mei wala ngeena oto Tataroha Diana nge taroha'inilana e lae oto huni'omu.
1 PITA 2 ->- a 1:2 I tehula'ana apune mo ola mauri aana uuraa'inge, a God e niie haiholota'inge huni ha'a-uurie mo iinoni ingeie (leesie Eksodas 24:3-8), na mei epu aana uuraa'inge e da mwala e ii'o maa'i i maana God (leesie Hibru 9:13-14).
- b 1:7 Kire sai esuie mo ola oto hiito'o huni oopaa tohungana kol mwaanie mo heu ta'e wau nge kol e nanako aani maholo kire elie mwaanie mwakano. Kire ko makakasie mo heu nge kol e ii'o aani, oto kire ko oopaa mo makaka'ai heu mwaanie kol. Mango urine kire ko ne'ie kol i laona dunge hunie ke aahe. Maholo kol ko aahe, nge mo ola mada'a nge ko ii'o pe'ie kol ngeena kire ko menu-menu, na tohungei kol ko oore mola i kaka'ona. Nge aasanga ko deu urine no'one aaka huni ta'aasie mo tolahai ola aaela mwaanie mau-meuringe ikie, hunie hiiwalaimolinge to'ohuu mola ke oore i laona mau-meuringe ikie.